Epistulae

Eunuchorum quoque tibi et puellarum ac seruulorum mores magis eligantur quam uultuum elegantia, quia in omni sexu et aetate et truncatorum corporum uiolenta pudicitia animi considerandi sunt, qui amputari nisi Christi timore non possunt. scurrilitas atque lasciuia te praesente non habeat locum. numquam uerbum inhonestum audias aut, si audieris, non irascaris. perditae mentes hominum uno frequenter leuique sermone temptant claustra pudicitiae. ridere et rideri saecularibus derelinque; 2 grauitas tuam personam decet. Catonem quoque — illum dico censorium et uestrae quondam urbis principem —, qui in extrema [*](1 cf. Luc. 2, 51 4 Sallust. Catil. 20, 4 9 cf. Hebr. 13, 4 12 *Iac. 4, 6 15 *Rom. 9, 16_ ) [*]( 4 et] atqueB 5peteresB 6pr. quidexquodm2.il elegere A>sa.c.m2,D 7 domi] dni B 8 putes tuum g 9 pr. et om.AB 10 cubiculique B germen habe (corr. in habuere m2)B 11 perfectos Ap.c.m2B afferret B 16 dei mis. g 17 uelle] et uelle 93 nolle non A ipsum-18 nostrum est om.AD ipsumque, quod nostrum est in mg.m2^ ipsum quoque B ipsumque 93 18 nostrum non f 20 elegantur A$a.c.m2,D uultum A eligantia 5sp.c.m2 21 pr. et s.i.93 23 scurril. S3p.c.m2 scuril. cet. habeant g 24 irasc.] inesceris g (sed cf. p. 193, 7 sqq.) 25 mentis homines g 28 censorinum B in om.ç )

Superfluum reor te monere contra auaritiam, cum generis tui sit et habere et calcare diuitias et apostolus doceat auaritiam esse idolorum cultum dominusque respondeat sciscitanti: magister bone, quid boni faciens itam aeternam possidebo? si uis esse perfectus, uade, uende omnia, quae habes, et da pauperibus et habebis thesaurum in caelis et ueni, sequere me.

apostolici fastigii est perfectaeque uirtutis uendere omnia et pauperibus distribuere et sic leuem atque expeditum cum Christo ad caelestia subuolare. nobis, immo tibi diligens credita est dispensatio, quamquam in hoc omni aetati omnique personae libertas arbitrii derelicta sit. si uis, inquit, esse perfectus: \'non cogo, non impero, sed propono palmam, ostendo praemia; tuum est eligere, si uolueris in agone atque certamine coronari\'.

et consideremus, quam sapienter sapientia sit locuta: uende, quae habes. cui ista praecipiuntur? nempe illi, cui dictum est: s i uis esse perfectus. non partem bonorum tuorum uende, sed omnia. [*]( 2 cf. Cicero de fin. V 92; Tusc. III 31. Lucilius 1299 et 1300 Marx 5 cf. II Petr. 1,13 7 Ps. 4, 5 8 Eph. 4, 26 12 cf. Eph. 5, 5 14 *Matth. 19,16 15. 22. 27 *Matth.l9, 21 24 cf. II Tim. 2, 5 26 Matth. 19, 21 ) [*]( 1 non] nec 33 disperauit A$Sa.c.m2,D 2 et m. crassum 1ss.l.m2,g quem B, om.AD; post discere quaedam excidisse apparet 3 lucilius B lucius cet. affecta A 4 auremque Bp.c. 8 edisserens B 9 occidam D 10 irae] iracundiae AD inponere %5p.c.m2g 11 contra ex super 23 13 cultu D 15 perf. esse B 16 uade et B 18 apostoli(ci add.s.l.)D fastigiae ADa.c.m2 21 omnia D 22 relicta g 23 perf. esse B 24 elegere ASaa.c.m2,D 26 cui ista cui B 27 nempe (empe in ras. m2) B si s.l.m2A ) [*]( LVI. Hieron. Epist. III, Hilberg. ) [*]( 13 )

in Actibus apostolorum, quando domini nostri adhuc calebat cruor et feruebat recens in credentibus fides, uendebant omnes possessiones suas et pretia earum ad apostolorum deferebant pedes, ut ostenderent pecunias esse calcandas; dabaturque singulis, prout opus erat.

Ananias et Saphira, dispensatores timidi, immo corde duplici et ideo condemnati, quia post uotum obtulerunt quasi sua et non eius, cui semel ea uouerant, partemque sibi iam alienae substantiae reseruarunt metuentes famem, quam uera fides non timet, praesentem meruere uindictam non crudelitate sententiae sed correptio-. nis exemplo. denique et apostolus Petrus nequaquam inprecatur eis mortem, ut stultus philosophus calumniatur, sed dei iudicium prophetico spiritu adnuntiat, ut poena duorum hominum sit doctrina multorum.

ex eo tempore, quo uirginitati perpetuae consecrata es, tua non tua sunt, immo uere tua, quia Christi esse coeperunt, quae auia uiuente uel matre ipsarum arbitrio dispensanda sunt. sin autem obierint et somno sanctorum requieuerint — scio enim et illas hoc optare, ut te habeant superstitem —, cum aetas maturior fuerit et uoluntas grauior firmiorque sententia, facies, quod tibi uisum fuerit, immo quod dominus imperarit, scitura nihil te habituram, nisi quod in bonis operibus erogaueris.

alii aedihcent ecclesias, uestiant parietes marmorum crustis, columnarum moles aduehant earumque deaurent capita pretiosum ornatum non sentientia, ebore argentoque ualuas et gemmis aurea uel aurata distinguant altaria — non reprehendo, non [*](1 Matth. 19, 21 6 cf. Act. 4, 34-35 9 cf. Act. 5, 1-11 ) [*]( 2 luxoriam A5aa.c.m2 3 sit siue cogn. g 4 nisi] quam g 5 actis g 9 prout cuique g annanias 58 10 Sapphira g 12 iam om.A reseruauemnt g 13 timet et B 14 metuere Bp.c. credulitate A correctionis A,93p.c. 16 phil.] Porphyrius g 17 prophetiae (ex -tia m2)A 18 quod D 19 es] seq. si A(exp.)D tua sunt] sunt tua B quia] qui D 22 et illas hoc 23 B in illis hoc AD et hoc illas g 23 et s,158 24 imperat AD,Bp.c. 25 habitumm Aa.c.m2D 27 adueant A,Da.c. capta D precioso ornatu Bp.c.m2 28 sentientia Ap.c.m? sentienti cet. 29 aurea uel om.B )

Christum uestire in pauperibus, uisitare in languentibus, pascere in esurientibus, suscipere in his, qui tecto indigent — et maxime in domesticis fidei —, uirginum alere monasteria, seruorum dei et pauperum spiritu habere curam, qui diebus et noctibus seruiunt domino tuo, qui in terra positi imitantur angelorum conuersationem et nihil aliud loquuntur, nisi quod ad laudes dei pertinet, habentesque uictum atque uestitum his gaudent diuitiis, qui plus habere nolunt, si tamen seruant propositum. alioquin, si amplius desiderant, his quoque, quae necessaria sunt, probantur indigni. haec ad uirginem diuitem et uirginem nobilem sim locutus.

Nunc tantum ad uirginem loquar, id est non ea, quae extra te, sed in te sunt, tantum considerans. praeter psalmorum - et orationis ordinem, quod tibi hora tertia, sexta, nona, ad uesperum, medio noctis et mane semper est exercendum, statue, quot horis sanctam scripturam ediscere debeas, quanto tempore legere non ad laborem, sed ad delectationem et instructionem animae.

cumque haec finieris spatia et frequenter te ad figenda genua sollicitudo animi suscitauerit, habeto lanam semper in manibus uel staminis pollice fila deducito uel ad torquenda subtemina in alueolis fusa uertantur aliarumque neta aut in globum collige aut tegenda conpone. quae texta sunt, perspice; quae errata, reprehende; quae facienda, constitue. si tantis operum uarietatibus fueris occupata, numquam tibi dies longi erunt, sed, quamuis aestiuis tendantur solibus, breues uidebuntur, in quibus aliquid operis praetermissum est.

haec obseruans et te ipsam saluabis et alias et eris magistra sanctae conuersationis [*]( 1 *Rom. 14, 5 5 cf. Gal. 6, 10 9 cf. I Tim. 6, 8 ) [*]( 1 enim in suo sensu B habundet JLSD habundat (h eras.) B 5 in s.l.m2B 9 atque] et B 11 alioqui g 12 et] et ad Sap.c.m2B 13 sum g loquutus AD,Sda.c.m2 15 sed] sed ea quae 33 16 ora Aa.c.m2SJ 17 media noctis 5sa.c.m2,AD media nocte g 18 quot ex quod ADB 21 animae Sa.c.? suscitarit B 22 police AD,ada.c.m2 23 subtecmina Ap.c.m2 subtegmina q 24 testa D perspice scripsi respice codd. inspice g 25 cirrata B 26 dies tibi g 27 tendatur AD,Ssa.c.m2 28 obseru. om.D 29 conuersionis A ) [*]( 13* )

nec idcirco tibi ab opere cessandum est, quia deo propitio nulla re indiges, sed ideo cum omnibus laborandum est, ut per occasionem operis nihil aliud cogites, nisi quod ad domini pertinet seruitutem. simpliciter loquar: quamuis omnem censum tuum in pauperes distribuas, nihil apud Christum erit pretiosius, nisi quod manibus tuis ipsa confeceris uel in usus proprios uel in exemplum uirginum ceterarum uel, quod auiae matrique offeras maiora ab eis in refectionem pauperum pretia receptura.

Paene praeterii, quod uel praecipuum est. dum esses paruula et sanctae ac beatae memoriae Anastasius episcopus Romanam regeret ecclesiam, de orientis partibus hereticorum saeua tempestas simplicitatem fidei, quae apostoli uoce laudata est, polluere et labefactare conata est. sed uir ditissimae paupertatis et apostolicae sollicitudinis statim noxium perculit caput et sibilantia hydrae ora conpescuit.

et quia uereor, immo rumore cognoui in quibusdam adhuc uiuere et pullulare uenenata plantaria, illud te pio caritatis affectu praemonendam puto, ut sancti Innocentii, qui apostolicae cathedrae et supra dicti uiri successor et filius est, teneas fidem nec peregrinam, quamuis tibi prudens callidaque uideatur, doctrinam recipias.

solent enim huiusce modi per angulos musitare et quasi iustitiam dei quaerere: \'cur illa anima in illa est nata prouincia? quid causae extitit, ut alii de Christianis nascantur parentibus, alii inter feras et saeuissimas nationes, ubi nulla dei notitia est?\' cumque hoc quasi scorpionis ictu simplices quosque percusserint et fistulato uulnere locum sibi fecerint, uenena diffundunt: \'putasne, frustra infans paruulus et qui uix matrem risu et uultus hilaritate cognoscat, qui nec boni aliquid fecit nec mali, daemone corripitur, morbo opprimitur regio et ea sustinet, quae uidemus inpios homines non [*]( 2 *Prou. 13, 4 14 cf. Eph. 4, 5. 13 29 cf. Uergil. Bucol. IV 60 ) [*]( 1 castitate AD 2 an. omnis ociosi B anima in mg.%3 5 ad ex a A 9 uel] ut AD quid Ap.c.m2 15 uir] seq. ras. 3 litt.58 17 hidre B idrae A hydriae (i eras.) 58 ydrie D rumore ex ore 58 18 pululare AD 20 imiocen- ti Aa.c.m2D 22uidearisg 23 mussitare ç et s.l.m2B 24 quur AD,1sa.c.na pr. illa ex ulla 58 25 alt. aliae D aliqui B 29 uisu Ap.c. 30 aliquid] aliud.4 31 oppremitur Aa.c.m2D sustinent 58 )

sin autem iudicia\',inquiunt, \'domini uera, iustificata in semet ipsis et nihil apud deum iniustum est, ipsa ratione conpellimur, ut credamus animas fuisse in caelestibus et propter quaedam antiqua peccata damnatas in corporibus humanis et, ut ita loquamur, sepultas nosque in ualle lacrimarum poenas luere peccatorum. unde et propheta dicit: priusquam humiliarer, ego peccaui et: educ de carcere animam meam et: iste peccauit, ut caecus ex utero nasceretur, an parentes eius?et cetera his similia\'.