Epistulae

petra igitur leporum est, qui in persecutionibus de ciuitate fugiunt in ciuitatem nec timent illud propheticum: periit fuga a me. montes autem excelsi ceruis, quorum colubri cibus sunt, quos educit puer paruulus de foramine, quando pardus et haedus requiescunt simul et bos et leo comedunt paleas, ut nequaquam bos discat feritatem, sed leo doceatur mansuetudinem.

reuertamur ad propositum testimonium: si spiritus [*]( 1 Eccle. 10, 4 5 Ps. 39, 3 6 *Ps. 103, 18 10 *Gen. 3, 16 14 Cant. 2, 16 et 6, 2 15 *Apoc. 3, 4 16 *Eccle. 9, 8 18 Cant. 2, 1 19 cf. *Ps. 103, 18 21 Ps. 141, 5 Ps. 103,18 22 cf. Esai. 11, 6-8 26 Eccle. 10, 4 ) [*]( 1 formidantes ABa.c.m2,fSD 3 procincto ASaa.c.mZ.D 4 decedere g 5 sunt uest. sunt (alt. sunt s.l.m2)B super 23-D 7 eri(ex e m2)nacios 93 . eri(ex e m2)natios A erenacios D herinaciis B herinacios g legunt] add. herinacios g 8 peccatorum ut scioli additamentum seclusi, capillorum coni. Engelbrecht, spinarum substituit g Iesus om.A 9 portabit D 12 uirum tuum B conuersatio A 13 cast. lil. B nasceretur A%5a.c.m2 17 semper om.B 18 actor B 20 fug. de ciu. g 21 timent] mittent Aa.c.m2 dimittunt Ap.c.m2 22 cibi B quod (quos m2A) seducit AD 23 hedus codd. 25 bos **di(s s.l.m2)cat A)

hoc est, quod et alibi scriptura testatur: \'peccata patrum reddam in tertiam et quartam generationem\', ut cogitationes nostras mentisque decretum non statim puniat, sed reddat in posteris, id est in malis operibus et in delictorum perseuerantia, quando loquitur per Amos: super tribus et quattuor inpietaibus illius et illius ciuitatis nonne aiersabor eam?

Haec cursim quasi de prato pulcherrimo sanctarum scripturarum paruos flores carpsisse sufficiat pro commonitione tui, ut claudas cubiculum pectoris et crebro signaculo munias frontem tuam, ne exterminator Aegypti in te locum repperiat, sed primogenita, quae apud Aegyptios pereunt, in tua mente saluentur et dicas cum propheta: paratum cor meum, deus, paratum cor meum; cantabo et psallam. exsurge, gloria mea, exsurge, psalterium [*](2 *Eccle. 10, 4 5 Prou. 4, 23 6 *Ps. 18, 13-14 9 cf. Ps. 136, 9 10 cf. Prou. 30,19 11 Ps. 18,14 14 cf. Ex. 20, 5; Num. 14,18; Deut. 5, 9 17 cf. Am. 1, 3 et 2, 4 23 cf. Gen. c. 11 et 12 25 *Ps. 107, 2-3 ) [*]( 6 domine] d B 9 babil. DB babylonis 93a.c.m2 10 reper. A,Da.c. 11 promittes B dominata Bp.c.m2 13 et om.g 14 reddam] add. in filios g et in quartam g 17 perseuerantiam ASQa.c.,D quando] quoniam g per Amos loq. g 18 inpiet. et quatuor B sceleribus (exp.) impietatibus 93 alt. illius s.Z.23 19 nonne in ras.2 litt.B 21 carpsisse B carpisse cet. commo(u Aa.c.m2D)niti(ti s.l.A)onem (m exp.Ajras.Sd) AO&D 22 ut et g sign. crucis g 24 egyptio(ex u A)s AB 27 exsurge, gloria mea om.B exurge utroque loco D, altero B )

quam adsumere iubetur et Tyrus multis peccatorum confossa uulneribus, ut agat paenitentiam et maculas pristinae foeditatis cum Petro amaris abluat lacrimis. uerum nos ignoremus paenitentiam, ne facile peccemus. illa quasi secunda post naufragium miseris tabula sit: in uirgine integra seruetur nauis. aliud est quaerere, quod perdideris, aliud possidere, quod numquam amiseris.

unde et apostolus castigabat corpus suum et in seruitutem redigebat, ne aliis praedicans ipse reprobus inueniretur, corporisque ex persona generis humani inflammatus ardoribus loquebatur: miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis huius? et iterum: scio, quia non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum; uelle enim adiacet mihi, ut faciam autem bonum, nequaquam. neque enim, quod uolo, bonum, sed, quod nolo, malum, hoc facio et denuo: qui in carne sunt, deo placere non possunt. uos autem non estis in carne, sed in spiritu, si tamen spiritus dei habitat in uobis.

Post cogitationum diligentissimam cautionem ieiuniorum tibi arma sumenda sunt et canendum cum Dauid: humiliaui in ieiunio animam meam et: cinerem quasi panem manducaui et: cum molesti essent mihi, induebar cilicio.

Eua per cibum eiecta est de paradiso. Helias quadraginta dierum exercitatus ieiunio igneo curru rapitur ad caelum. Moyses quadraginta diebus ac noctibus familiaritate et sermone dei pascitur et in se uerissimum probat: non in solo pane uiuit homo, [*]( 1 cf. Esai. 23, 16 3 cf. Jflatth. 26, 75 etc. 7 cf. I Cor. 9, 27 10 *Rom. 7, 24 11 * Rom. 7, 18-19 16 *Rom. 8, 8—9 21 *Ps. 34, 13 22 *Ps. 101, 10 23 *Ps. 34, 13 24 cf. Gen. c. 3 25 cf. III Reg. 19, 8 26 cf. IV Reg. 2, 11 cf. Ex. 24, 18 et 34, 28 28 *Matth. 4, 4 ) [*]( 1 cythara 83Z) citara B 2 poen. AS 3 lacr. abl. s nos] non Ap.c.m2 4 paen. B poen. cet. 6 ali. aliud] add. est g 7 suum s.l.m2B 9 inflammatur D 10 liberauit A 12 quia] quoniam B in me ex me A 13 adiecit A5sa.c.m2,D 23 quasi] tamquam g manducabam B 24 erant g 25 exercitatur Aa.c.m2D 26 curru igneo B ad] in g 27 pasc. domini B et s.l.m2A,dd3$,om.D 28 probans g; add. quod dicitur g pane solo S3 )

unde et apostolus loquitur: deus autem conterat satanan sub pedibus uestris uelociter. et tamen hostis antiquus post quadraginta dierum ieiunium per cibum molitur insidias et dicit: si filius dei es, dic, ut lapides isti pane fiant.

in lege mense septimo post clangorem tubarum, decima die mensis totius gentis Hebraeae ieiunium est et exterminatur anima illa de populo suo, quae saturitatem praetulerit continentiae. in Iob scriptum est de dracone: uirtus eius in lumbis et fortitudo illius super umbilicum uentris. aduersum iuuenes et puellas aetatis ardore abutitur et inflammat rotam natiuitatis nostrae et inplet illud in Osee: omnes adulterantes, quasi clibanus corda eorum, quae dei misericordia et ieiuniorum frigore restringuntur.

haec sunt ignita diaboli iacula, quae simul et uulnerant et inflammant et a rege Babylonio tribus pueris praeparantur, qui succendit fornacem quadraginta nouem cubitorum habens et ipse septem ebdomadas ad perditionem, quas dominus obseruari iusserat ad salutem. sed, quomodo ibi quartus speciem habens quasi filii hominis inmensos mitigauit ardores et inter camini aestuantis incendia docuit flammas calorem amittere et aliud oculis comminari, aliud praebere tactui, sic et in animo uirginali rore caelesti et ieiuniorum frigore calor puellaris [*](3 cf. Matth. 4, 1 6 *Rom. 16, 20 8 cf. Matth. 4, 2 9 Matth. 4, 3 10 cf. Leu. 16, 29 et 23, 27; Num. 29, 7, 13 *Hiob 40, 11 17 Os. 7, 4 21 cf. Dan. 3, 47 23 cf. Dan. 3, 49-50 ) [*]( 1 egreditur ex 93p.r. procedit de B 2 uirtutem ABa.c.m2 3 nobis in omnibus (omnibus in mg.)S3 4 ab (b eras.)\\8 a cet. eum om.B 6 conteret g satanam B 11 decimo g 12 illa anima g illa om.B 14 lumbis eius ç 15 uentris eius g ardore] add. hostis noster g 17 in si.93,ow.B omne D omnia Aa.c.m2 18 rigore g 19 restinguuntur g haec-20 uuln. et om.A 20 alt. et om.D infl.] hae flammae Ap.c.m2 a s.l.m2A 21 fornace D XLVIIII codd. 22 hebd. g 24 fili A 25 incendium g ammittere D 26 comminari] seq. et eras.B in om.A 27 rigore g ) ,

quam ob rem et uas electionis de uirginibus se dicit domini non habere praeceptum, quia contra naturam, immo ultra naturam est non exercere, quod nata sis, interficere in te radicem tuam et sola uirginitatis poma decerpere, nescire torum, omnem uirorum horrere contactum et in corpore uiuere sine corpore.

Neque uero inmoderata tibi imperamus ieiunia et inormem ciborum abstinentiam, quibus statim corpora delicata franguntur et ante aegrotare incipiunt quam sanctae conuersationis iacere fundamenta. philosophorum quoque sententia est μεσότητας ἀρετάς, ὑπερβολὰς κακίας εἶναι, quod Latinus ita potest sermo resonare: moderatas esse uirtutes, excedentes modum atque mensuram inter uitia reputari.

unde et unus de septem sapientibus: ne quid, ait, nimis. quod tam celebre factum est, ut comico quoque uersu expressum sit. sic debes ieiunare, ut non palpites et respirare uix possis et comitum tuarum uel porteris uel traharis manibus, sed, ut fracto corporis appetitu nec in lectione nec in psalmis nec in uigiliis solito quid minus facias. ieiunium non perfecta uirtus, sed ceterarum uirtutum fundamentum est et sanctificatio atque pudicitia, sine qua nemo u i debit deum, gradus praebet ad summa scandentibus nec tamen, si sola fuerit, uirginem poterit coronare. legamus euangelium 3 sapientium et stultarum uirginum, quarum aliae cubiculum ingrediuntur sponsi, aliae bonorum operum oleum non habentes extinctis lampadibus excluduntur. latus est super ieiuniis campus, in quo et nos saepe cucurrimus et multorum proprii habentur libri, ad quorum te mittimus lectionem, ut discas, quid boni habeat continentia et quid e contrario mali saturitas. [*]( 2 cf. Act. 9, 15 cf. I Cor. 7, 25 11 cf. Bonitzii index Aristot. s. u. flS- o6ti]s et vneepo).fJ 13 unus de sept. sap.] = Chilo Lacedaemonius 15 comico quoque uersu] = Terent. Andria 61 20 Hebr. 12,14 22 cf. Matth. 25, 1-12 ) [*]( 1 et in hum. corpore B imperatur (s.l. 1 suadetur m2D) ARD 5 thorum Ap.c.m2B 6 horrore Aasa.c.m2 7 enormem Ap.c.m2B 8 cyborum J.58 11 graecis uerbis haec latina superscripsit Am2: moderatas uirtutes supra modu malitias esse MECOTHCAC B EMECOTHETAC D EMECOTNETAC (NE exp.,s.l.H) A AIMECQTEICTAC m 12 esse del.m2A excidentes A fda.c.m2,D excedentia B 14 tam] tamen Aa.c.D 15 comico quoque ex comissoque m2A comiqcoque (pr. q eras.) D 16 pr. et s.l.m posteris Asa.c.m2 17 nec] ne D 21 summum ascendentibus B 23 sponsi ingred. g )

Imitare sponsum tuum: esto auiae matrique subiecta. nullum uirorum — et maxime iuuenum — nisi cum illis uideas. nullum scias, quem illae nesciant. saecularis quoque sententia est: eadem uelle et eadem nolle, ea demum firma amicitia est. ut adpeteres uirginitatem, ut Christi praecepta cognosceres, ut scires, quid tibi expediret, quid eligere deberes, illarum te exempla docuerunt, sancta domi instruxit conuersatio.

non igitur solum tuum putes esse, quod tuum est, sed et earum, quae suam in te expressere pudicitiam et honorabilium nuptiarum cubilisque inmaculati pretiosissimum germinauere te florem, qui perfectus afferet fructus, si humiliaueris te sub potenti manu dei et scriptum semper memineris: superbis deus resistit, humilibus autem dat gratiam.

ubi autem gratia, non operum retributio sed donantis est largitas, ut inpleatur dictum apostoli: non est uolentis neque currentis sed miserentis dei. et tamen uelle et nolle nostrum est; ipsum quoque, quod nostrum est, sine dei miseratione non nostrum est.