Tractatus super psalmos

Humilitas itaque eius probatio est. unigenitus namque deus, peccatorum remissor, aeterni regni dominus baptizari se tamquam peccatorem exposcit. officium istud baptista renuit agnoscens eum, qui sibi potius peccata- donaret. ille autem suscepti in se hominis iustitiam etiam sacramento baptismi expleuit: peccati nostri, peccati ipse nescius, particeps fieri non recusat et omnem in se humilitatem caducae carnis adsumens {ordanem turbis peccatorum mixtus ingreditur. probatur in istis omnibus, dum geruntur; sed uideamus, an probatus agnoscitur. ait enim euangelista: et baptizato Iesu confestim ascendit de aqua. et ecce aperti sunt cseli et uidit spiritum dei descendentem de caelo, sicut columbam uenientem in ipsum, et ecce uox de cselo dicens ad eum: hic est filius meus dilectus, in quo conplacui. probationem mox consecuta cognitio est: et quem humilitas probabilem fecerat, hunc paterna uox filium conplacitum sibi, postquam probauit, ostendit. est et probatio, quam statim consecuta cognitio est. in deserto agit, temptationi diaboli subicitur seseque nunc in fastigium templi, nunc in excelsum montem patitur efferri. contumeliae itaque se iniuriae tam grauis dedidit, dum in deserto est, dum condicione temptationis inluditur, dum eleuari potest in templum atque montem. sed temptationum probationem agnoscentis testimonium non reliquit. ait enim scriptura: tunc reliquit eum diabolus, et ecce angeli ministrabant ei. homo temptatur, homo circumfertur, sed post haec angeli ministrant. per probationem [*]( 13 Matth. III, 16 sq. 27 Matth. IV, 11. ) [*]( 2 in euangeliis GPT in euangelio R 7 donaret Re donasset PTb 9 expleuit ex explebit P peccati RT et peccati P 16 uox de caelo dicens ad eum G uox dicens ad eum R uox de caelo dicens PT 20 probauit ex probabit P 24 dedidit R1 dedit Rł PТ E 26 temptationum ex temptationem corr. m. 1 R temptionum P agnoscentes P 27 tunc R tu PT reliquid RP1 28 ministrabant PTE ministrant R 29 ministrant RTE ministrabant P per prohatione ex per prohationem (sic) R. )

Dehinc sequitur: cognouisti sessionem meam et resurrectionem meam. in sessione doctrinam significari euangelica auctoritas est. sessiones autem nobiscum hae sunt. quae a Graecis cathedrae nuncupantur. Moyses cathedram habuit secundum domini dictum: super Moysi cathedram sederunt s c rib ae et Pharisaei. omnia ergo, quse dicunt uobis.facite et obseruate: secundum autem opera eorum nolite facere; dicunt enim et non faciunt. cum igitur doctrina Pharisaeorum ob id probabilis esse doceatur, quia ipsi in Moysi cathedra sederunt, doctrina necessario significatur in cathedra. cognouit itaque sessionem. cum dignitatem eius in omnibus praedicat. cum uoluntatem eius. qui se misit, exsequitur, cum humilitati corporis sui gloriam postulans audit e cselo: et honorificaui et honorificabo. sed doctrina non minus in sessione eius, quam in surrectione opus cognoscitur. nam ut sessio doctrinae praeceptum est, ita et surrectio operationis effectus est. sedens Iesus docuit in monte; sed post doctrinam ad opera descendit. ita enim [*]( 7 Matth. XVII, Õ, 15 Matth. XXIII, 2 sq. 24 Ioh. XII, 28. ) [*]( 2 totiens et RTE totiens P 3 scandalu ex scandalo P 7 tali. PTE alia R 10 agnitio Re 'cognitio IaTb 11 cognoai P 13 haec R 15 super moysi cathedram RT super moysi cathedra P super cathedram moysi E 16 farisaei R quae R quaecumque PTE 18 enim ow- P 20 cathedra R 21 sessionem cum R sessioncmea P sessionem eius cum TE 25 in anrrectione in ras. R in resurreotione PTE 26 opus 7'b eius e, om. RP 27 surrectio R resurrectio PTE in montem P- )

Intellexisti omnes cogitationes meas de longe. scrutans corda et renes deus est; et quomodo de longe cogitationes eius intellectae sunt? de longe non ad locum, sed ad tempus refert. non enim de longe intellegis ait, ut significatio loci esse credatur, tamquam longe ab humanis operibus situs uirtutis suae scientia ea, quae cogitantur, intellegat: sed de longe intellexisti, praeteriti potius temporis significans aetatem. et ubi istud, quod longe ante cogitationes suas cognouerit, reperiemus? nempe ubi dicitur: ecce puermeus, quem elegi, dilectus meus, in quo conplacuit anima mea: ponam spiritum meum super eum, et iudicium gentibus nuntiabit. non clamabit, non contendet, neque quisquam in plateis uocem eius audiet. et [*]( 1 Matth. VIII, 1 sq. 6 Matth. IX, 19. 9 Ioh. XIII, 4. 22 Matth. XU, 18 aq. ) [*]( 2 eum sunt PT ueniens om. PTe 4 & tetigit eum P 5 ad Re et ad PTb sananda P centurionis BPT archisynagogi E 6 filia P 9 a cena It ^ caena P 11 et surrectione R et resurrectione e et in resnrrectione PTb 12 dei in se patris gloriam RE dei in patris gloria P dei patris gloriam T 17 intellegi se ait R 18 significatio Re res PTb 19 situs uirtutis suae Scientia ea quae R sit cum usu uirtutis suae et soientia quae PT sit cum uisu uirtutis suae et scientia quae e 20 intellexisti TE intellexit RP 22 repperiemus R repperimus P 24 sup eum spm mea R sed cf: p. 663, 4 25 non clamabit om. PT. )

Semitam meam et directionem meam inuestigasti. est autem de semita et directione, antequam id ipsum tractatur, non nihilum prseloquendum. id namque, quod nobiscum semita est, alia uirtute atque intellegentia cum Graecis est: 1:QlPo'V enim nuncupant, id est frequenti ingressu discursuque contritam, per quam non semel neque aliquando, sed semper incessum sit. quod autem nostri directionem transtulerunt, id illi ex hebrseo axoiviov interpretati sunt. a%oivlov autem quarundam gentium consuetudine certum et constitutum modum itineris significat, ut, quod nos milia, id illi OXOLVLOV nuncupent

Dominus itaque noster in corpore, quod adsumpsit, iam transcursam a se atque tritam in prophetis semitam percucurrit et certum constitutumque sibi itineris sui finem confecit. quod autem per tritam prsedicationis semitam ambulauerit, audiamus ipsum dicentem: Hierusalem, Hierusalem, quae occidis prophetas et lapidas eos, qui ad te missi sunt. quotiens uolui colligere filios tuos, sicut gallina congregans pullos suos, et noluisti! quotiens cum ait, frequentiam numerosae significationis ostendit. nihil ergo noui et egit et passus est, cum per nolentem congregari filios suos Hierusalem totiens et auditus et inhonoratus est in prophetis. [*]( 19 Matth. XXIII, 37. ) [*]( 7 tractatur RP tractetur TE 8 adque G intellegenti G 9 tribon GT tribu P mnQ R 11 incessum ait GT incessu sit P ineundu sit R 12 id illi GRT ex ad illi P CXOlnlOn G CXOIINION P EXOTInlON R CXIVOV T exotinion a interpraetati sunt GR non interp = tati sunt P interpretati sunt praeeunte unius uocis lacuna T COXIINION P, GRTa ut supra 14 id illi RT id illi ex ad illi P, om. fi CXInlOn G COXIINION P, RTa, ut supra 15 in corpore G in eo corpore RPTE 16 trsnscursu P percucurrit GRT peronrrit Pe 18 audiamus GPTE audiam R 19 h. I. fin. cod. T 20 lapidas GR lapidas ex lapides P qui ad te missi suntPqui ad te missi G qui missi sunt ad te Re 21 colligere R collegere G congregare PE. )

Quod autem definitum et prsescriptum iter confecturus esset, ostenditur in eo, cum ait: ego te honorificaui super terram, opus consummaui, quod dedisti mihi. qui datum sibi opus consummat, modum prsescriptse operationis expleuit. scit autem sibi constitutum esse, quid gerere oporteat, cum ait Petro gladio his, qui ad prehendendum eum uenerant, resistenti: calicem, quem dedit mihi pater meus, non bibam illum? docens se prsescriptse sibi a patre passionis calicem esse bibiturum. scit se etiam semitam suam directionemque conplesse, cum poto aceto spiritum traditurus ait: consummatum est! et mox tradidit spiritum.

Hanc ergo semitam et directionem suam pater inuestigauit. inuestigauit autem, cum per prophetam de sorte uestis prophetauit, ut scriptum est: et super uestimentum meum miserunt sortem. et iterum, cum de tradito inter latrones atque suspenso recognita est prophetia dicens: et cum iniquis sestimatus est; uel cum de osse intacto atque inpresso uulnere ante praedictum est: os eius non confringetis et: uidebunt, quem conpunxerunt t. haec itaque, quae ei omnia erant in passione praescripta. a deo peruestigata sunt, ut et fuerint prophetata. ac ne quid ex his, quae gessit ac passus est, incognitum fuisse patri existimaretur, generaliter cuncta conplexus est dicens: et omnes uias meas prseuidisti. sed qui praeuidit, uidit antequam res esset. prseuidit autem etiam hoc: quia non est dolus in lingua mea; est enim secundum propriam professionem [*](2 Ioh. XVII, 4. 7 Ioh. XVIII, 11. 11 Ioh. XIX, 30. 14 Ps. XXI, 19. 16 Esai. LIH, 12. 18 Exod. XII, 46. Num. IX, 12. 19 Zach. XII, 10. ) [*]( 1 autem om. G praescribtum G pscriptum P 2 esse G 3 quod autS sibi opus P 4 operationis ex orationis P 6 ad praehendendum R1 ad adpraehendendum corr. m. 3 R ad comprehendendum PE 7 non bibam illum G RP non uis ut bibam illum e 8 persoriptae (?) G 10 poto P potato ex potu m. 3 R traditurus esset aitP 11 et om. P 18 cn per prophetam Re par prophetam cum Pb 14 ut scriptum est GR et scriptum est P 17 aestimatus Re cf. Sabatier II, 611 deputatus Pb 19 uiderunt P conpunoxerunt P 21 ut et fuerint Pb uel fuerunt ex uel fuerint m. 3 R ut fuerant e ac ex hac R 24 res esset PE res e R. ) [*]( XXII. nOar. Pict. para I. ) [*]( 48 )