Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Unde apostolus fornicariis et inmundis remissum probat dicens: ne forte ueniens lugeam multos ex his, qui ante peccauerunt et non egerunt paenitentiam super inmunditia et fornicatione, quam gesserunt. probat quosdam egisse paenitentiam, de quibus non dolet, sed gaudet: aliquos autem significat non egisse fornicationis suae paenitentiam, propter quod et lugere se eos dicit non pertinentes ad uitam, quia non egerunt paenitentiam. si enim huius criminis in hac uita semper agenda paenitentia esset, non diceret lugere se eos, quia non egerunt, sed quia non agunt. sciens autem hic et incipi et peragi paenitentiam, ait quia (non egerunt). hoc enim uolebat, ut ueniens ad eos pacem haberet cum communione eorum. ecce probatum est fornicariis post [*](8 Luc. 9, 56 10 cf. Matth. 18, 22 12 cf. Ezech. 18, 32. 33, 11 14 II Cor. 12, 21 23 II Cor. 12, 21 )[*](def. G) [*](1 minima C est in nono X 4 si otn. M 7 hominis (corr. homines) C homines VA R hominis] add. ait P Don-saluare om. P animas] homines X 9 nobis M 10 remitte (corr. rec.) M a om. M 11 praecipit ex si om. P, M (add. rec.) 12 enim om. X 16 fornicatione et inmunditia P inmnnditiam (corr.) X fornicationem (corr.) XA 18 autem otn. P 19 propter-paenitentiam om. P 22 se om. M sciens (corr. scientes) X scientea X 23 et incipi et peragi] ».incipient Tent m2) peragi (corr. peragere) X ait] eras. X 24 hec P 25 proba (corr. rec.) M )

213
actam paenitentiam communicandum. non enim potest illis communicari quamdiu agunt; tunc autem communicandum est, cum desinunt agere iudicio ecclesiae.

Nunc superest an specialiter idololatris remitti posse probemus. legimus enim in Apocalipsi beati Iohanni apostoli paenitentiam super idolatria praedicari. commonentur enim episcopi, quos angelos uocat — id est nuntios, sicut et beatus apostolus Paulus ait: sicut angelum dei excepistis me —, ut peccantibus dent paenitentiam nec eos patiantur minime commoneri, qui scandala faciunt in ecclesia, cum sint et ipsi de ecclesia. dicit ergo: et angelo Pergami ecclesiae scribe: haec dicit qui habet gladium ex utraque parte acutum: scio ubi habitas, ubi sedes est satanae; et tenes nomen meum et non negasti fidem meam in diebus. quibus Antiphas testis meus fidelissimus, qui occisus est apud uos, ubi satanas habitat. sed habeo aduersus te pauca, quia habes illic tenentes doctrinam Balaam, qui docebat Balaac mittere scandalum sub oculis filiorum Israhel, manducare delibata et fornicari; ita et tu habes tenentes doctrinam Nicolaitarum. similiter age paenitentiam. hanc dicit esse doctrinam Nicolaitarum quae fuit et Balaam, id est idolatriam et fornicationem, de qua iubetagi paenitentiam. et quia hominibus ecclesiae loquitur, ostendit dicens: haec dicit spiritus ecclesiis. [*]( 7 cf. Apoc. 1, 20. 2, 1 etc. 8 Gal. 4, 14 11 Apoc. 2, 12—16 24 cf. Apoc. 2, 17 ) [*](tf.6) [*]( 2 agunt (add. 8. I. ree. penitentiaro) M 4 nunc.. N idolatris P idololatriis M idolatriis CNX (corr. idolatris A) G idolatriam X 9 ut om. C 10 commaueri (corr. rec. commoneri) M commoueri X ,:celesiae C ipse (corr. rec.) M 11 angelos C 12 ntra N |corr.), F 13 agatum (corr.) N sedis C, N (corr.), X 14 tenis icorr.) X 15 anthephas C antephas N (corr.), F, A (eorr.) antiphas (corr. antiphraa) B qui. M 17 ad.aersns M habes <iUie M illic habes C 18 balam C (corr.), NX (A corr.) balach P balac C (corr.), NX 20 tenentes om. X 21 ..esse M 23 qua] quo C omnibus M ecclesiae (ac erns.) M\' )

214

Quia autem fructus est paenitentiae, ita significat: uincenti, inquit, dabo manducare manna, quod est absconditum — ut per paenitentiam quis uincat peccata. quid est enim paeniteri, nisi dolere praeterita et de cetero temperare ab his quae admiserat? —■ et angelo Thyatirae ecclesiae scribe: haec dicit filius dei, qui habet oculos suos sicut flamma ignis, et pedes eius similes aeramento turino: scio opera tua et dilectionem et fidem et ministerium et patientiam et opera tua nouissima meliora priorum. sed habeo aduersum te, quod sinis mulierem Zezabel, quae se dicit profetam et docet et seducit seruos meos fornicari et manducare inmolata idolis. et dedi ei tempus ad paenitendum, et noluit agere paenitentiam a fornicatione sua. ecce mittam illam in lectum et adulteros eius cum illa in tribulationem magnam, nisi egerint paenitentiam factorum suorum, et natos eius occidam morte; et scient omnes ecclesiae, quia ego sum qui scrutor renes et corda, et dabo uni cuique uestrum secundum opera sua. uobis autem dico ceteris qui Thyatirae estis, qui hanc doctrinam non habetis et ignoratis altitudinem satanae, sicut dicunt: non mitto in uos aliud pondus: uerum tamen tenete quod habetis, donec ueniam. [*](1 cf. Matth. 3, 8. Luc. 3, 8 2 Apoc. 2, 17 5 Apoc. 2, 18--26 )[*](def. G) [*](1 qui X 4 est ani. X (add. A) enim om. N paenitere P delere P docere (corr. rec. dimittere) M dolore C (corr.) X (corr. A) 5 tyattbirae M tiare (corr. tiatire) C tiathere N (corr. tiathire), FA tiathire B 7 suos eras. X flammam N similis (corr.) N aeramen M primento C 8 turino P (uide Arch. lat. Lex. III 328), tyrino M (0 rec. s. t; yrino eras.), CN tyrin X 9 misterium M nouissima (exp. pro s) M 12 auos (corr. rec.) M 13 ei] eis FB ad paenitendum] et penitentium (corr. penitentiam) -C 15 illa] illam MN (corr.) 16 tribulatione magna XX 20 et ante ceteris add. X estis thyatirae P Thyatirae] tyutyre (s. u rec. a) M tiatire C tiathire N A tiathire Flt 23 tamen M om. cet. )

215
uincenti autem et seruanti opera mea usque ad finem dabo ei potestatem super gentes.

Sub una epistula data ad ecclesiam Thyatiram duplicem Nouatianae heresis confundit et explodit errorem; et paenitentibus enim idolatriae causa fructum promittit et in una ecclesia malos non contaminare bonos ostendit, cum unius utique essent communionis. nec enim extra ecclesiam positis scribebat dicens: qui habet aures, inquit, audiat quid dicit spiritus ecclesiis. simili etenim modo apostolus Paulus: scimus autem, inquit, quia quaecumque lex loquitur his qui sub lege sunt loquitur; et alio loco: quo enim, inquit, mihi de his qui foris sunt iudicare? unius ergo ecclesiae homines partim ad paenitentiam prouocat, partim conlaudat dicens: uobis autem dico ceteris qui Thyatirae estis, quicumque non habetis doctrinam istam — id est idolatriae —, tenete quod habetis, donec ueniam; hoc est <perseuerate usque ad finem\', quia qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit. simili modo et qui perseuerauerit in malo damnabitur. ac per hoc sicut iustitia iusti non liberabit eum in dic qua errauerit, sic et iniquitas iniusti non nocebit ei, cum conuerterit se. ideo dixit: sacrificans diis eradicabitur; si autem conuerterit se, uita uiuet. sic est et illud quod ait dominus: qui me negauerit, negabo eum. si autem conuerterit se, non poterit negari ab eo quem confitetur. [*]( 8 Apoc. 2, 29 9 Rom. 3, 19 11 I Cor. 5, 12 14 Apoc. 2, 24. 25 17 Matth. 10, 22. Marc. 13, 18 19 Ezech. 38, 12 21 Ex. 22, 20 (19). cf. Hier. 31 (48), 35 22 Ezech. 33, 14. 15. cf. 18, 21 etc. 23 Matth. 10, 33. cf. Luc. 12, 9 ) [*](itfG) [*]( 1 ad] in (corr.) 0, A 2 ei (eras.) M 3 ad om. M tyathyram M thjathyrani CA tiatbyram F tiathiram AB duplice X 4 nouatiani PA confudit MN et pr. om. P 6 mnltoa M contamire (corr. rec.) M 10 autern] ant P enim OlYX 11 quo M (corr. rec. quod), A (corr. quid) 13 hominis (corr.) N -14 ceteri P tyathyre M thyathjre C tyaihjrg N tiathire F ti athirae A tiathjro B 17 perseaerauerint (corr.) C 20 sic] ita P 21 connerti M ae] add. 8. I. rec. uoluerit M ideo dixit (ill ras.) N 23 uiuet] et non monetur add. P )

216

Hinc est ut diceret in psalmo: non iustificabitur in conspectu meo omnis homo uiuens. haec enim sententia inputatur homini, in qua moritur. nam quia in ecclesia mali cum bonis futuri essent usque ad iudicium dei. ipse etiam dominus significauit dicens: simile est regnum caelorum retiae missae in mari, quae ex omni genere piscium colligit. cum autem uenissent ad litus, bonos segregauerunt in uasa sua, malos uero foras miserunt. sic erit in consummatione saeculi: exibunt angeli et segregabunt de regno dei omnia scandala et eos qui iniquitatem faciunt. haec causa significatur etiam in illo, qui inter discumbentes inuentus est non habens uestimentum nuptiale, quem solum proiectum de coetu ostendit ecclesiae, quia crimen indignitatis eius non polluit ceteros; et quia haec indignitas eius designata est, eo quod uestimen- u tum non habuerit nuptiale, manifestus fuit ceteris. uidebant enim eum inter se aliud esse uestitum.