Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Est etiam illud, quia in saluatore omnes thesauri sapientiae et scientiae sunt absconditi, omnia enim sacramenta paterna ipsi sunt cognita et omnem creaturam ipse metitur; et nec pater iudicat quemquam, sed omne iudicium dedit filio et nemo scit quae sunt in deo nisi spiritus dei, qui est et Christi. quo modo ergo diem et horam nescire dicendus est futuri iudicii, cuius spiritus quae in deo sunt nouit, de quo dixit quia de eius accepit? si ergo qui de eius accepit nouit quae futura sunt, quo modo nescit Christus, qui nobis misit spiritum sanctum? et potest fieri ut iudex nesciat [*]( 7 Col. 2, 18. 19 17 cf. Col. 2, 3 20 Ioh. 5, 22 21 I Cor. 2, 11 22 cf. Marc. 13, 82 23 cf. I Cor. 2, 11 24 cf. Ioh. 16, 15 ) [*](3 ipso] Chriato Ka habitat K diuinitatis om. a 5 sed] et Ku 7 inducat K obducat a humiliatione scripsi humiliationem DKa 8 in om. Ka auperstitionem a super institutione K uidet] in ras. non nidet K se om. K 11 incrementum a itaque (taque in ras.) D 14 oberunt D conferunt nihil (corr.) D 18 absconditi om. K 22 diem] et diem a 23 fut. iud. nesc. dic. est a 24 de quo] quem Eo, eius (corr. suo) K utroque loco 25 nescit] non sciet Ka 26 nobis om. a )

462
diem futuri iudicii, quippe cum omnia signa dederit quando speretur? forte etiam hos dicatur uere nescire, quibus dicet: amen dico uobis, quod nescio uos. nec uirgines stultas et inprouidas dicetur nescire, quia dixit etiam — ipsis dicentibus: domine, domine, aperi nobis —: amen dico nobis, quod nescio uos. causa ergo est ut dicat se nescire quod scit. denique sic ait: uigilate itaque, quia nescitis qua hora dominus uester uenturus est. ut ergo sollicitos nos et uigilantes faceret, interrogatus nescire se dixit diem et horam futuri iudicii, sed ut nobis prodesset, negauit se scire quod scit. ignorantibus ergo nobis quid prodest nobis — scire enim uolumus quod, si scierimus, oberit nobis —, Christus [autem],. prouisor salutis nostrae, ne audiremus quod contra nos esset. dixit se nescire. numquid, si alicui in dolore posito gladium poscenti, ut se perimat, qui habet respondeat se non habere, mendacii arguendus erit negans, quod, si non neget, sciat contrarium ?

LXVIII.

LXVIII = LXXXII [*]( 3 Matth. 25, 12. cf. Luc. 13, 25 5 Matth. 25, 11 Matth. 25, 12 7 Matth. 24, 42 ) [*]( 2 hos eciam K dicatur] dicat D dicet] dixit K dicit a 3 quod om. K 4 dicitur K Dcscire] scire Ka 5 quod] quia K om. a 7 itaque om. Ka 8 uester om. K est] in ras. K sit a 9 se nescire K 11 prosit Ka enim] omnino a 12 autem secltm 13 esset] est K )

463

LXVIIII. SALUATOB AIT: \'QVI NON RELIQVERIT OMNIA SUA.\', ID EST DOMUM ET AGRUM ET CETERA, NON POTEST MEUS DISCIPULUS ESSE\' ET CONTRA. EUANGELISTA: \'UENIT,\' INQVIT, \'IOSEPH AB ARIMATHIA, HOMO DIUES, QVI ET IPSE DISCIPULUS ERAT IESU, EXPECTANS REGNUM DEI\': QVID EST UT EUANGELISTA PROFITEATUR DISCIPULUM EUM, QVEM SALUATOR NEGAUIT? NAM ET ZACHEUS DIUES ERAT ET CORNELIDS CENTURIO DIUES ET MULIERES, QVAE ILLI MINISTRABANT DE FACULTATIBUS SUIS.

Hanc sensum paucis absoluit apostolus dicens: qui habent quasi non habentes sint et, qui utuntur hoc saeculo, quasi non utantur et, qui emunt, tamquam non possidentes. qui ergo haec sic habet, quasi non habeat, reliquisse uidetur. quando enim non praesumit de his neque se iactat, sed humiliter incedit non tantum habitu, sed et mente, dispensatorem se harum et ministrum datum intellegens omnia sua reliquisse uidetur. hoc enim relinqui dicitur, quod a desiderio recedit et gratiam non habet.

LXX. QVID EST UT SALUATOR DICAT MARIAE UOLENTI SE TANGERE CAUSA GAUDII: NOLI ME TANGERE; NONDUM ENIM ASCENDI AD PATREM\', CUM LEGATUR A CETERIS MULIERIBUS ET TACTUS ET ADORATUS?

Indignantis uerba sunt dicentis: noli me tangere. quamuis enim desideraret saluatorem, aliis tamen resurreetionem eius credentibus haec ad monumentum stabat plorans, quam iam gaudere oportuerat. audierat enim a Iohanne et Petro apostolis [*]( 1 Luc. 14, 33 4 Matth. 27, 57. cf. Lnc. 23, 51 9 cf. Luc. 8. 3 11 I Cor. 7, 29. Si; 30 21. 24 Ioh. 20, 17 23 cf. Matth. 9, 20. Lnc. 7, 38 26 cf. Ioh. 20, 11 ) [*]( 1 qui] ri quis a 7 eum diseipulura a 8 pr. et om. K diues et mtieree quae illi (illia a) miDietrabut de facultaiibus rais Ka et reliqua D 17 datum om. a 23 pr. et om. D et adoratus om. D 25 saluatorem om. (add. t. I.) D )

464
resurrexisse dominum. sic enim habes: et uidit linteamin et sudarium in unum locum et credidit; nondum enim sciebant scripturas, quia oporteret eum a mortui resurgere. sed Maria. quia non illum uiderat resurrexisse non credebat. nimius enim amor dubitare illam faciebat. denique;. quos diligimus, si incommodum patiantur, non eos euadere credimus; quos autem odimus, si iam prope morti sint, incredulum nobis est. Mariae ergo, quoniam obstupuerat et maerorem patiebatur prae amore, quam oportuerat sequi discipulorum fidem, primum se ostendit dominus, ut desineret a maerore, non tamen sine indignatione. hinc audit: noli me tangere, hoc est: \'carnalem sensum sequeris, a quo abstine te et spiritalia sequere, quae non uidentur\'. nondum enim, inquit, ascendi ad patrem.

Tale est hoc, quale illud Iohannis baptistae mittentis discipulos suos ad Iesum et dicentis: ite -et dicite: Iohannes baptista misit nos ad te dicens; tu es, qui uenturus es, an alium expectamus? sub sua persona discipulorum suorum agit causam. nec enim Iohannes dubitabat, qui dixerat: ecce agnus dei, ecce qui tollit peccatum mundi, sed ut discipulis suis satis faceret, mittit illos suis uerbis, ut saluatoris ore firmaret, quod ipse de illo docebat, ut post excessum suum sine dubitatione aliqua discipuli sui Christum sequerentur. ita et saluator in se Mariam arguit dicens: nondum ascendi ad patrem, id est: adhuc cor tuum humi pressum, est, quae, si non uides, non credis\'. si enim ad deum cor eleuasset, resurrexisse dominum cum discipulis credidisset. [*]( 1 loh, 20, 6-9 11 Ioh. 20, 17 18. 24 Ioh. 20, 17 16 Luc. 7, 20 20 Ioh. 1, 29. .....) - ) [*](8 sciebat scripturam Ka oportebat Ka 4 uidebat Ka 7 mortem Ka 8 maria DK 9 propter amorem X per amorem a 12 quae ris Ka a quo um. Ka 15 Ioh.] beati Ioh. a 16 et alt. om. c 20 peccata Ka 26 qaae] quem a credea a. )

465

LXXI. QVID EST QVOD SALUATOR AIT: \'EGO SUM IANUA; QVI ANTE ME FUERUNT, FURES SUNT ET LATRONES\'? QVOD DICTUM UIDETUR PROPHETAS PULSARE.

Quia nemo uadit ad deum patrem nisi per fidem Christi, idcirco se ianuam dicit saluator regni caelorum. si ergo ianuae uerbis utitur, quid opus erat ut de anterioribus diceret: quotquot ante me fuerunt, cum nulla quaestio de praeteritis uerteretur, sed utique quasi praesens ianua de praesentibus quereretur? de Iudaeis enim dicit saluator, qui non per fidem, , sed per iustitiam legis in regnum dei se intrare putabant. ante saluatorem enim uenientes, id est ante illum stantes obtrectabant ei contradicentes, ut etiam alios a fide eius auerterent, unde fures et latrones appellati sunt. nam eo tempore haec dicta sunt, quo Pharisaei disceptabant cum illo, qui erat ex caeco, cui saluator oculos reddidit, quos natura negauerat, quem uolebant a fide saluatoris saluatoris dicentes non per hanc posse, quia sabbatum uiolat, sed per iustitiam legis intrari in regnum dei. tunc saluator: ego sum, inquit, ianua. per me si quis introibit, saluabitur et pascua inueniet; si quis autem aliunde intrare uolueritille fur est et latro.

Quo modo hoc ad personam pertinet prophetarum? numquid prophetae fuerunt fures et latrones? numquid prophetarum Christi doctrina per iustitiam legis sine fide deum promereri posse dicebat, qui Christum in carne uenturum -scierunt? hoc ergo de praesentibus dixit, ut quicumque ante [*]( 1 Ioh. 10, 7-8 5 cf. Ioh. 14, 6 7 Ioh. 10, 8 11. 24 cf. Rom. 9, 31 etc. 18 cf. Ioh. 9, 16 19 Ioh. 10, 9 20 Ioh. 10, 1 ) [*]( 7 jTiotquor (corr.) D 8 questio D 10 quaereretur Ka 11 regno D 16 cfcus D ex caeco illuminatus a 18 hunc K intrare a 20 sal uabitur et D utro solet itaque et ege.t (?) K om. a 28 fuerunt fures sr et latrones numquid prophetae om. K (add. m2 8. l. hoc etc. [?]), a ftrophetarum] om. K prophetae contra a 24 doctrinam a fide om. D 25 dicebat Engelbrecht dicebant DKa uenturum om. a ) [*]( L. Pa.-Attg. QUUlt. teat. ) [*]( 80 )

466
ipsum fuerunt astantes uel sedentes fures intellegantur et latrones. seuocantes enim illum, qui fuerat caecus, uolebant eum a fide saluatoris auertere dicentes: da honorem deo; nos scimus quia hic homo peccator est, quos ille arguit dicens: a saeculo numquam fuit auditum quia aperuit quis oculos caeci nati. nisi hic esset a deo, non poterat facere quicquam. de hoc ergo, quia perseuerauit in fide, et de illis, qui dixerunt: haec uerba non sunt daemonium habentis; numquid potest daemonium caecorum oculos aperire? dixit saluator: sed non audierunt eos oues, illos utique, quos fures ac latrones appellauit. nam quo modo non audierunt prophetas oues, cum constet in scripturis omnes bonos oboedire prophetis et malos pseudoprophetis?