Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Ad. Thessalonicenses namque simili modo inter cetera dicit: integer spiritus uester et anima et corpus sine querella in aduentu domini nostri seruetur- ipse idem sensus est; hoc est enim \'saluum\' esse, quod \'integrum\'. nam dicit rex Daniheli: salua sunt signa, Danihel? et ille re* spondit: salua,.rex, id est Integra\', ut nobis sit integer spiritus, cum non nos deserit. quos enim spiritus deserit, iam non erunt integri in causa regenerationis, quia non habent eum, per quem filii dei uocabantur. nec hoc est contrarium, [*](1 cf. I Cor. 5, 1 4 cf. I Cor. 5, 5 5 cf. II Cor. 5, 8 6 Rom. 8, 16 17 I Thess. 5, 23 20. 21 Dan. 14, 16 ) [*]( ...... 1 talem inter se] inter se talem quem K qui] om. K quem a 2 polluit-contaminet] nouerint (uerint in ras.) libidinis ut fut eras.) lege cum possint eum pellere (add. mg. talis) contaminat K habentem non potuit lege imposita pellere contaminat a 3 spiritus sanctus] spQs sčs (add. ab eo a. I.) K sanctus spiritus a recedit Ka ab] et Ka propter poll. non] quia pollutus non K quia fuit pollicitus ante a 4 ecclesiae Ka admittitur Ka 6 enim] etenim a est enim qui K 8 adhnc] ab hiis K 10 hoc om. a illi Ka 11 ne] nec K 15 Bpiritum sanctum] ipsum factum a 18 idem om. Ka 19 est pr. om. K esse] est K 20 DaniheliJ ad danielem Ka saluane Ka Danihel om. Ka ille] daniel Ka 24 uocabnntur Ka )

457

si ipsum spiritum dicamus nobis peccantibus nos deserere et integrum non esse. ideo enim integer non est, dum nos deserit, qui dux et rector noster erat,. quia, si caput nostrum est, et nos membra eius. cum autem aduersum aliquid facimus, non ille nos, sed.nos illum uidemur deserere et tunc ille uidetur integer non esse, cum nos amittit. hoc enim uerum ac manifestum est, quia non ille se. a nobis auertit, sed nos ab illo, cum peccamus. et ad Colosenses inter cetera ait: ex quo omne corpus subministratum.et productum crescit in crementum domini, quod iuxta sonum uerborum si accipiamus, non conuenit — nec enim deus aliquid dehabet, ut crementum faciat per nos —, sed, nos dum reuertimur. ad auctorem uitae nostrae et. confitemur illum, adquirit nos ad salutem et crementum facit in nobis diuinitas, ideo in eis qui ab eo recedunt, detrimentum est. hoc est ergo integrum non esse, quod est et detrimentum facere.

LXII. QVARE SALUATOR: \'ORATE\', AlT, \'NE FIAT FUGA UESTRA HIEME U;FjL SABBATO,\' CUM TEMPUS PERSECUTIONIS HUIUS DIFFERRI NON POSSIT DICENTE APOSTOLO: \'QVIREUELABITUR IN SUO TEMPORE\', ET IN ACTIS APOSTOLORUM: \'DEFINIENS\' INQVIT, \'TEMPORA ET TERMINOS HABITATIONIS EORUM\'? ET CUR HIEME FUGERE UEL SABBATO EXIRE NON LICEAT [SIGNIFICAT]?

Hieme tuta fuga non est; frigora enim sunt, imbres assidui, ninguit, gelat, flumina exeunt; ideoque fugientibus pergraue [*]( 8 Col. 2, 19 18 cf. Act. S, 15 17 Matth. 24, 20 20 II Thess. 2, 6. cf. 2, 8 21 Act. 17, 26 ) [*]( J ipsum spiritorn] spiritam sanctum a 2 ideo enim] eum X tunc enim a non alt.] non (add. aere 8. non) K dam nos deserit qui] quia datur nobis ut Ka 3 erat] sit Ka quia si] quasi Ka 4 eet om. Ka nos] add. uelut Ka 9 et] ac K 10 incrementum Ka accipiam Ka 11 aliquid om. K dehabet] habet K 13 acquirens Ka 14 et om. Ka fecit Ka ideo-detrimentum est om. K 15 ab eo om. a 17 orate] orat et a 21 actibus Ka apostolus inquit definiens a 22 fugiendam D fagam a 23 non exire a ezire (add. longius a. h) K liceat om. a significat seclusi, quod retinet Engelbrecht licere scribens )

458

est. latere enim in siluis non possunt neque in montibus . neque in speluncis. sabbato autem iuxta Iudaeos longius a ciuitate exire non licet nec altum ascendere ac per hoc fugere sabbato non potes. quo modo autem haec tempora fugam tutam non faciunt propter inpedimenta supra dicta, ita et fuga nostra tuta non erit, si nos obligatos inpedimentis carnalibus inuenerit praedicta persecutio. detinent enim homines quasi conpedes desideria saecularia et facultates mundanae nec seductionem diaboli possunt effugere. ideo ergo orandum est ne tempore, quo fugiendum est, hiemis et sabbati in nobis ratio inueniatur, sed ut liberos nos ab his inpedimentis dei praestet auxilium, ut non sit, quod nos desiderio sui captos mancipet mundo. quoniam ergo de nouissima persecutione loquebatur saluator, quae futura est tempore Antichristi, ideo hiemem posuit, quae nouissimum tempus est; et sabbatum similiter, qui postremus dies est, ut, sicut his temporibus aspera et difficilis fuga est, ita significaret illo tempore tam graues futuras persecutiones et pressuras, ut uix aliquis eas possit effugere.

LXIII.

LXIII = LXXX

LXIIII.

LXIIII = LXXXI

[*]( 1 cf. Hebr. 11, 38 2 cf. Ex. 20, 10. Act. 1, 12 etc. 8 cf. Tit. % 12 14 cf. I Ioh. 2, 18 etc. )[*]( 2 autem] add. ciaitatem a loogius-licetj exire non licet longius a 3 altum] autem a fugi Ka 4 potest Ka autem om. Ka 8 et] id est a nec seductionem] ne edicta Ka 9 possint Ka 14 tempore Antichristi] ab antixpo Ka quae all. acripsi qua D quia Ka 15 quia Ka )

459

LXV. QVID EST QVOD DICIT APOSTOLUS: \'NEMO POTEST DICERE DOMINUM IESUM NISI IN SPIRITU SANCTO\'? ERGO FOTINUS, QVI NEGAT CHRISTUM DEUM, POTEST DOMINUM NOSTRUM IESUM CHRISTUM IN SPIRITU SANCTO FATERl? ET MARCION ET MANICHEUS, QVI NEGANT CHRISTUM IN CARNE UENISSE, HIIN SPIRITU SANCTO POSSUNT DICERE DOMINUM IESUMCHRISTUM? UEL MERETRICES ET SPURCI, CUM SPIRITUS SANCTUS NON HABITET IN CORPORE SUBDITO PECCATIS ET IN MALIUOLAM ANIMAM NON INTRET SAPIENTIA?

Ueritas non ex persona probatur neque inprobatur; quicquid enim bene et uerum dicitur, sine dubio in spiritu sancto dicitur. non ergo, si quis in aliis reus est, et in hoc praescribi illi debet, quod uerum loquitur. nec illi tamen praescribitur, sed Christo domino contradicitur. qui enim negat istum uerum dicere, Christo iniuriam facit. si autem uerum dicitur negeturque quod uerum est in sancto spiritu dici, quod et Christus admittit — nemo enim bonorum uera de se dicentem arguit; nec enim ex reuelatione ediscitur, quod per traditionem discitur —, nemo uerum dicens poterit inprobari.

LXVI. SI IN LEGE NEMO IUSTIFICATUR APUD DEUM\\ QVARE SCRIPTUM EST: \'MALEDICTUS OMNIS, QVI NON PERMANSERIT IN OMNIBUS, QVAE SCRIPTA SUNT IN LIBRO LEGIS, UT FACIAT EA\'? SI EX FIDE IUSTIFICANTUR HOMINES ET NON PER LEGEM, UT QVID MALEDICTUS EST QVI NON IMPLEUIT LEGEM, CUM NON PROFICIAT AD IUSTITIAM?

Lex data per Moysen iustitiam habebat quidem, sed terrenam, ut seruantes legem iusti essent ad praesens, ut non rei fierent. [*]( 1 I Cor. 12, 8 8 cf. Sap. 1, 4 21 Gal. 8, 11 22 Gal. 3, 10 (Deut. 27, 26) 24 cf. Gal. 2, 16 etc. ) [*]( 2 dominui a Iestun] deum D iesus a 5 marchio K 6 hii D 7 dfira nfm iLn (cm. xpm) K 8 spitrii K 9 habitat D 11 neque] ud a 13 illi praescribi a 14 quod] quin K quo a 15 istum] iustum K 16 negetur Ka 17 spiritu Bancto Ka 19 edicitur K )

460

iustus est enim ex lege, qui nulli nocet. unde apostolus:. lex, inquit, non est ex fide, sed qui fecerit ea uiuet in eis, hoc est, faciens legem non morietur, sed uiuet ad praesens; iustitia autem, quae ex fide est, iustificat homines apud deum, ut remunerentur in futuro. saeculo. addiderunt enim temporali iustitiae. iustitiam fidei. iustum est enim nosse ex quo et per quem sumus, ut patris et filii et spiritus sancti uera confessio ad caelestia nos regna perducat nam et ueteres qui non solum legem praeceptorum seruauerunt, sed et deum dilexerunt spem habentes in promissione iustifi.cati -Sunt.Apild deum. solam enim legem dicit non iustificare homines apud deum, sicut nec sola fides; exceptis.bonis operibus commendat, deo, sed seruata , iustitia terrena et diuina, perfectos facit. hinc dicit dominus: nisi abundauerit iustitia \\iustitia plus quam- scribarum et PharisaiBorui#, non introibitis in regnum caelo caelorum.

LXVII. SI IN CHRISTO OMNES THESAURI SAPIENTIAE ET SCIENTIAE SUNT ABSCONDITI, QVO MODO IDEM SALUATOR DE DIE ET HORA FUTURI IUDICII DICIT SE NESCIRE? SI AUTEM SCIAT ET DICIT SE NESCIRE. UIDETUR MENTIRI.

Dictum hoc duplicem continet -sensum. in Christo enim omnes thesauros sapientiae et scientiae sic dicit absconditos. ut qui habet Christum pro omni sapientia et scientia illi cedat, ut scire Christum totum sit scire et omnem sapientiam conprehendisse, sicut dicit ad Colosense: nemo uos [*]( 1 Gal. 3, 12 4 cf. Gal. 3, 8 etc. 6 cf. Rom. 4, 11. 13 9 cf. Eph. 2, 1$ cf. Gal: 3, 11 14 Matth. 5, 20 16. 21 cf. Col. 2, 8 17 cf. Marc. 13, 32 25 Col. 2, 8. 9. ) [*]( 1 est enim] enim est (est in ras.) K ex om. K 3 uiuit a 6 nosse] nos (add, credere a. I.) K 7 et spiritus sancti om. Ka 8 regna- nos a 9 legis precepta a praeceptoram om. K . 12 bonis] his bonis a deo] deum D apud deum a 15 intrabitis DK 16 thesauri om. D 23 pro onani eapientia] pro (in raa. ximet illi sapientia); 2T - illi om. K illam D 24 cedat K (exp.), a credat D sciat D sit] sic D 25 dicitar K )

461

circumueniat per philosophiam et inanem seductionem secundum elementa huius mundi et non secundum Christum, quia\'in ipso inhabitat omnia plenitudo diuinitatis corporaliter; hoc est nihil indigere ad salutem eum, qui credit in Christum, sed illi hoc abundare, quia plenitudo diuinitatis in fide eius est. et iterum in eadem epistula inter cetera ait: nemo uos seducat in humiliatione cordis et in superstitione angelorum, quae uidet extollens se, frustra inflatus mente carnis suae et non tenens caput, ex quo omne corpus subministratum et productum crescit in crementum dei. si itaque credentes in Christum caput totius principatus et potestatis uenerantur, nullius indigent, sed totum, quod ad salutem opus est, habent, nihil illis oberit inferiora, quae ad salutem nihil conferunt, nescire, quando id quod necessarium est norunt. huius modi ergo totum scire dicendi sunt, qui hoc sciunt, quod illis proficiat ad salutem.