Exameron
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Prima (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.1). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1896.
quod aeque etiam de illo possumus accipere: mensis hic initium mensuum erit uobis, quamuis et de tempore [*]( 7 A ) istud accipiatur, quia de pascha domini loquebatur, quod ueris initio celebratur. in hoc ergo principio mensuum caelum et terram fecit, quod inde mundi capi oportebat exordium. ubi erat oportuna omnibus uerna temperies. unde et annus mundi imaginem nascentis expressit, ut post hibernas glacies atque hiemales caligines serenior solito uerni temporis splendor eluceat. dedit ergo formam futuris annorum curriculis mundi [*]( B ) primus exortus, ut ea lege annorum uices surgerent atque initio cuiusque anni produceret terra noua seminum germina, quo primum dominus deus dixerat: germinet terra herbam faeni seminans semen secundum genus et secundum similitudinem et lignum fructiferum faciens fructum. et statim produxit terra herbam faeni et lignum fructiferum, in quo nobis et moderationis perpetuae diuina prouidentia et [*]( c ) celeritas terrae germinantis ad aestimationem uernae suffragatur aetatis. nam etsi quocumque tempore et deo iubere promptum fuit et terrenae oboedire naturae, ut inter hibernas glacies et hiemales pruinas caelestis imperii fotu germinans terra fetum produceret, non erat tamen dispositionis aeternae rigido stricta gelu in uirides subito fructus laxare arua atque horrentibus pruinis florulenta miscere. ergo ut ostenderet [*]( D ) scriptura ueris tempora in constitutione mundi, ait: mensis hic uobis initium mensuum, primus est uobis in mensibus anni, primum mensem uernum tempus adpellans. decebat enim principium anni principium esse generationis et [*]( 1 Exod. 12, 2 4 Uerg. Georg. II 336 sqq. 7 Uerg. Georg. II 336 12 Gen. 1, 11 21 Uerg. Georg. II 316 sq., 331, cf. Lucr. IIII 652 sq. 24 Exod. 12, 2 ) [*]( 2 et 4 mensuum CVS et 31\' (u pr. eras.) mensum M\' mensium GWM (hi i ex u) B 4 initiQ V principium M\' et (corr. m2) VUU\' 7 expraeseit C (s alt. add. 1112) 8 splendore luceat C (ce ex ci m2) G (corr. m2) 12 primo GN\'B 17 uernę 8. «. C 18 promtum (\' et (corr. m2) G 22 gelum C 25 mensium G (i e.r u) B mensuum M (i s. u. pr.) )
simul illud adhinnire licet, quia iure concurrit, ut eo tempore uideatur in hanc generationem atque in hos usus ingressus tributus, quo tempore ex hac generatione in regenerationem legitimus [*]( E ) est transitus, siquidem uerno tempore filii Istrahel Aegyptum reliquerunt et per mare transierunt, baptizati in nube et in mari, ut apostolus dixit, et eo tempore domini quodannis Iesu Christi pascha celebratur, hoc est animarum transitus a uitiis ad uirtutem, a passionibus carnis ad gratiam sobrietatemque mentis, a malitiae nequitiaeque fermento ad ueritatem et sinceritatem. regeneratis itaque dicitur: mensis [*]( F ) hic uobis initium mensuum, primus est uobis in mensibus anni. derelinquit enim et deserit qui abluitur intellegibilem illum Pharao, principem istius mundi, dicens: abrenuntio tibi, diabole, et operibus tuis et imperiis tuis. nec iam seruiet ei uel terrenis huius corporis passionibus uel deprauatae mentis erroribus qui demersa omni malitia uice plumbi bonis operibus dextra laeuaque munitus inoffenso saeculi huius freta studet uestigio transire. in libro quoque, qui scribitur de Numeris, ait scriptura: initium nationum Amalech et semen eius peribit. [*]( 8 A ) et utique non omnium nationum primus est Amalech, sed quia per interpretationem Amalech admoneat accipitur iniquorum, iniqui autem gentes sunt, uide ne principem huius mundi accipere [*]( 2 Uerg. Georg. II 343 sqq., cf. Ecl. VI 33 sqq. 8 I Cor. 10, 1 sq. 16 Ioh. 14, 30 22 Num. 24, 20 ) [*]( 1 enim aliter G (aliter s. u. m2) Cant. 2 tollerare C (1 pr. eras.) 3 istud Diu. 6 ac C generatione 9t\' (e tert. ex S) iu generationem UM\'B ; in regenerationem om. 2(1 7 israhel CGN\'B isrf cet. aegiptum C 14 mensuum M (i 8. u pr.) mensium B 16 farao C ml GS faraonem C m2 V 17 diabule C post diabole add. et atigelis tuis N\'B 20 dextera G 22 inscribitur N 23 amalec M (-ech m2) S 24 amalec VS 25 amalec MS 26 mundi huius VMSB )