De Cain et Abel

Audisti uoluptatis mysteria, audisti etiam nostrarum [*](C ) copiarum munera, quas ego non superlectili operiendas, sed scripturae nudis sermonibus demonstrandas putaui, ut sua luce fulgerent et ex se ipsae uocem emitterent sui inuicem. neque enim sol et luna interprete indigent; habent interpretem fulgorem sui luminis, quo totus repletus orbis est. illis inluminatio est fides, sine indice quaedam ut ita dicam intestata testis, quae alieno non indiget testimonio et subito se [*]( D ) uniuersorum oculis offundit. non ergo nuntiantur opera nostra, sed clamant et se ipsa nuntiant. sane ut et hoc quod laboriosum in nostris ducitur non praeteream, fides exigitur, studium desideratur, facta quaeruntur. his enim tribus dominus Iesus deuotionis humanae officia definiuit dicens: petite, et dabitur uobis; quaerite, et inuenietis; pulsate, et [*]( 4 Eccl. 5, 12 6 Eccl. 5, 9 7 Baruch 3, 17 10 Matth. 5, 3 11 Luc. 12, 15 12 Luc. 12, 21 14 Philo de merc. mer. 4 (II 269. 16); de sacr. 5 (167, 36; I 215. 21 C.) 17 Philo de sacr. 6 (168, 1: I 216, 9 C.) 23 Philo de sacr. 6 (167, 47; I 216. 8 C.) et 6 (168, 6: I 216, 13 C.) 26 Matth. 7, 7 ) [*]( 4 dicit S (in tng. m2 ait) ait M 15 suplectili M subpellectile P suppellectile (e tert. ex i m3) V aupellectili cet. operienda ... demonstranda SAA\'jIP et (corr. m2) P\' 17 et P1 ut cet. 21 subite M 22 offundit scripsi effundit libri )

haec [*]( E ) qui studiose fuerit prosecutus primatus benedictionis accipiet sicut patriarcha Iacob, qui continentia et fide humanarum supplantauit uestigia passionum. iste ait: misericordiam mei habuit deus, et sunt mihi omnia. hanc itaque misericordiam nos fide, studio operibusque mereamur, quibus disciplinis inuenit Istrahel gratiam dei et per ipsam omnia: non enim mundi huius copias, sed uirtutum disciplinas sibi suppetere gaudebat. has nobis substituamus heredes, quas [*]( F ) sanctus Abraham in Isaac filio suo substituit sibi, omnem operum suorum deputans hereditatem sapienti et iusto uiro nec ullum ius hereditarium ancillis uel ancillarum filiis derelinquens, sed tantummodo donationis munera. perfectae enim uirtutes totum accipiunt gloriae patrimonium, usitatis et mediocribus uile aliquid aspergitur. et ideo Agar, quae aduena latine dicitur atque accola, et Chettura, quae odorifera significatur, heredes non sunt. qui enim mediis utitur disciplinis accola, non inhabitator est sapientiae. odore aspersus non fructu expletur. sanitatem autem cibus, non odor inuehit, quia odor fructuum nuntius est. principales itaque disciplinas sequentibus et indigenas accolis agnoscimus praeferendas. [*]( 195 A ) [*]( 1 Matth. 7, 24 2 Philo de sacr. 9 (169, 31; I 217, 11 C.) 5 Gen. 33, 11 Philo de sacr. 9 (169, 39; I 219, 8 C.) 10 Philo de sacr. 10 (169, 40; I 219, 11 C.) 13 Gen. 21, 10 14 Philo de sacr. 10 (169, 46; I 219, 14 C.) 16 Philo de sacr. 10 (170, 2; I 220, 1 C.) 17 Gen. 25, 1 Philo de sacr. 10 (170. 4; I 220. 2 C.) 20 Philo de sacr. 10 (170, 7; I 220, 5 C.) 21 Philo de sacr. 10 (170, 11; I 220, 8 C.) ) [*]( 1 uerba om. M 3 fuerit studiose AA\' 4 continentie M 6 haec M 8 isrt libri 9 huius mundi B Monac. 14399 Uimlob. 758; mundi in mg. V disciplinas in mg. 8 10 quas BV qua. 8 (m eras., s 8. m m2) qui cet. 13 ullo M (v s, o) 14 tantumodo M munere P (a s e alt.) cet. 17 chettura S m2 chectura S ml P\' cetura MV caethura A\' cethura cet. 19 habitator (om. in) M 21 itaque (que s. fl.) 8 )

at uero secundum mysterium Abraham pater gentium semini suo legitimo, quod est Christus, hereditatem omnem fidei suae detulit, qui in hac terra uelut aduena fuit, ut uitae huius odorem magis quam fructum referret. haec cum audit mens, auertit se a uoluptate uirtutique adiungit ueri decoris admirans gratiam purum affectum, simplicem sententiam, mediocrem uestem, hoc est non in [*]( B ) persuasione sermonis, sed in ostensione spiritus, qualis est apostolicae forma sententiae, amictum sapientiae atque pietatis omni pretiosiorem auro refulgens, tum chorum prudentiae temperantiae fortitudinis iustitiae suscipiens, quae fraglant odorem disciplinarum incutientes reuerentiam, infundentes gratiam. itaque talibus mota eligit studia uirtutis, quibus Iacob uir plenus exercitationis mentem intendit suam. et ideo ouium pastor inducitur, eo quod inperitare corpori et sensibus eius [*]( c ) ac uoluptatibus uocisque modum tenere, ne uelut ouis uagetur incerta, praestantius aestimatur quam regere populos, praeesse urbibus; difficilius enim se quispiam quam alterum regit. animum uincere, iracundiam cohibere conpugnantesque leges carnis et mentis in unum cogere inmortalis cuiusdam est uiri. quem inferni porta non ceperit. denique ipse sibi legis lator uindicauit hoc munus, ut oues pasceret Iothor, qui dicitur [*]( 1» ) [*]( 1 Galat. 3, 16 5 Philo de sacr. 10 (170, 13; I 220, 9 C.) 7 I Cor. 2, 4 13 Philo de sacr. 11 (170, 23; I 220, 16 C.) 14 Gen. 30, 31 sq. Philo de eacr. 12 (171, 12; I 221, 19 C.) 22 Exod. 3, 1 Philo de sacr. 12 (171, 21; I 222, 4 C.) ) [*]( 1 aut M misterium BM\' ministerium S (ni eras.) PFV abraham V (h s. u.) 9 amictu V amictus est B 10 pretiosiore V pretiosior pst B refulgen* S (s eras., te s. ras. m3) refulgentem AA\' tum JIB Y tunc eet. 11 fraglabant Monac. 2549 flagrabat V et (s. flagrant) Monac. 14399 flagrabant eet. 12 odore M incutientes BV incutiens cet. infundentes MBPV et (te exp.) P1 infundens S (s mH ex tes, eet. 13 eligit SAAP4 elegit B (i s. e alt.) cet. 16 uocisque frustra temptatum est; cf. xut jÀ.wt\'t\'ţjç apud Philonem et p. 361 u. 2 nec M 19 legis J.1IJ1\' 21 latorQ M 22 iethro Sm2 A\' (e ex 0) et (h s. «.) Pietro B V iothro A )

Et factum est post dies optulit Cain ex fructibus [*]( F ) terrae munus domino. duplex culpa: una quod post dies optulit, altera quod ex fructibus, non ex primis fructibus, sacrificium autem et celeritate conmendatur et gratia. unde praeceptum est: si uoueris uotum, non facias moram reddere illud; melius est enim non uouere uotum quam uouere et non reddere; cum enim moram facis. non reddis. uotum est autem postulatio bonorum a deo cum soluendi muneris promissione. et ideo cum inpetraueris quod petisti, ingrati est tardare promissum. sed interdum aut neglegentibus inrepit obliuio impetratorum aut tumidis et elatis adrogare euentus sibi [hebi] cordi est et propriis [*]( 196 A ) uirtutibus uindicare nec auctoris deputare gratiae, sed ipsos [*]( 3 Gen. 46, 34; 47, 3 Philo de sacr. 11 (171, 6; I 222, 9 C.) 7 Gen. 4, 4 9 Gen. 4, 2 12 Gen. 4, 3 13 Philo de sacr. 13 (171, 41; I 223, 1 C.) 16 Deut. 23, 21 Eccl. 5, 3 sq. Philo de sacr. 13 (172, 7; I 223. 9 C.) 19 Philo de sacr. 13 (172, 8; I 223, 10 C.) ) [*]( 3 misteiia BPV 12 et 14 optulit SAA\'P\'V obtulit cet. 16 uolueris M 17 est om. AA\' inuouere M 22 repit (om. in) M inpetraturum M 23 hebi inclusi utpote ex sibi ortum liebicordiS 8 (è ex em m2) hebicorde est M hebicordi est AM\' hebicordis est A\'B hebicordiem P hebicordfi P\' «*»#cordi est Y hebeti corde est JJL hebetis cordis est a post et add. bonum quod agit uel quod a dco consequitur a 24 ipsos S m2 P4 m2 AA\'lłl\'V ipso Sml P\' tnl MP ipse B )

ne quid ergo huiusmodi accidat, unde uotum tuum tibi in peccatum fiat, lex te informauit atque instruxit dicente domino, qui legem dedit: adtende tibi, ne obliuiscaris beneficia domini dei tui et non custodias mandata et iudicia et iustitias illius, quae ego praecipio tibi hodie: ne cum manducaueris et repletus fueris et cum domos bonas aedificaueris et habitare coeperis in eis et oues tuae et [*]( c ) boues tui cum repleti fuerint, aere, argento et auro conpletus fueris et omnia possidere coeperis et plena fuerint horrea tua, exaltes cor tuum et obliuiscaris dominum deum tuum. tunc ergo obliuisceris dominum, cum oblitus fueris tui. si autem cognoscas infirmum te esse, cognosces deum esse supra omnia et inmemor esse non poteris, ut ei reuerentiam debitam soluas.

Disce nunc quemadmodum unusquisque moneatur, ne se ipse auctorem suorum putet bonorum. ne dicas inquit in [*]( D ) corde tuo: uirtus mea et potentia mea fecit mihi uirtutem hanc magnam, sed in mente habebis dominum deum tuum, quoniam ipse dat uires, ut facias uirtutem. unde bene apostolus quasi legis interpres non gloriabatur in uirtute sua, sed minimum se apostolorum esse dicebat et quicquid esset gratiae diuinae esse non meriti sui nihilque nos habere quod non acceperimus. quid enim [*]( 1 Philo de sacr. 13 (172, 17; I 224, 2 C.) 8 Fhilo de sacr. 14 (172, 23; I 224, 6 C.) 9 Deut. 8, 11-14 18 Philo de sacr. 14 (172, 30; I 224, 11 C.) 23 Deut. 8, 17 sq. Philo de sacr. 14 (172, 33; I 224, 13 C.) 28 I Cor. 15, 9 sq. 30 I Cor. 4, 7 ) [*]( 9 dedit legem P 16 cQpletus B cum repletus V 29 quidquid B (c s. d pr.) )

ille quoque qui se iustificat ne infletur cordis sui tumore; et ipse accepit salubre mandatum in huiusmodi sententiam resultante oraculo: ne dicas in corde tuo, cum consumere coeperit dominus deus [*]( F ) tuus gentes illas a conspectu tuo, dicens: propter iustitiam meam induxit me dominus possidere terram istam: sed propter iniquitates gentium harum extirpabit illos dominus a facie tua. non propter iustitiam tuam nec propter aequitatem cordis tui intrasti possidere terram istam, sed propter iniquitatem gentium disperdet eos dominus a conspectu tuo et restituet testamentum suum, quod iurauit patribus uestris. testamentum perfecta dei gratia est; nihil enim inperfectum dat deus, perfecta autem uirtus est et opera uirtutis. testamentum autem dicitur quo defertur bonorum hereditas. merito et testamentum dicitur et diuinum, cum ea quae uere bona sunt adtestatione mandatorum caelestium conferuntur. et testamentum dicitur, quo- : [*]( 197 A ) niam sanguine dedicatum est, uetus in typo, nouum in ueritate. quo testamento diuinae gratiae pignus tenemus, quia sic [*]( 6 Philo de sacr. 14 (172, 39; I 225, 2 C.) 8 Deut. 9, 4 et 5 18 Philo de sacr. 14 (172, 47; I 225, 7 C.) 19 Philo de sacr. 14 (173, 1; I 225. 8 C.) 25 Ioh. 3, 16 Rom. 8, 32 ) [*]( 9 consumere a consumare .AA\'P consGmare cet. 11 dS M 12 harum S nt2 BM\'P illarum V horum S ml cet. extirpabit Scripsi . (jaoXedpsuosi cod. Alex.) exstirpauit BV extirpauit cet. 14 post tuam add. non propter bonitatem tuam B a cordis ... iniquitatem om. M 15 fort. intras tu (ob EIOICOOSOYJ LXX) 16 disperdet Sml V dispersit P disperdidit P disperdit Sm2 cet. 18 uris m2 ex nris S 21 et diuinum ... dicitur om. V (in quo et merito) 22 uera M )