Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Pauper amicitiae cum sis, Lupe, non es amicae,
- Et queritur de te mentula sola nihil.
- Illa siligineis pinguescit adultera cunnis,
- Convivam pascit nigra farina tuum;
- Incensura nives dominae Setina liquantur,
- Nos bibimus Corsi pulla venena cadi;
- Empta tibi nox est fundis non tota paternis,
- Non sua desertus rura sodalis arat;
- Splendet Erythraeis perlucida moecha lapillis,
- Ducitur addictus, te futuente, cliens;
- Octo Syris suffulta datur lectica puellae,
- Nudum sandapilae pondus amicus erit.
- I nunc et miseros, Cybele, praecide cinaedos:
- Haec erat, haec cultris mentula digna tuis.
- Quantum iam superis, Caesar, caeloque dedisti
- Si repetas et si creditor esse velis,
- Grandis in aetherio licet auctio fiat Olympo
- Coganturque dei vendere quidquid habent,
- Conturbabit Atlans, et non erit uncia tota,
- Decidat tecum qua pater ipse deu=m:
- Pro Capitolinis quid enim tibi solvere templis,
- Quid pro Tarpeiae frondis honore potest?
- Quid pro culminibus geminis matrona Tonantis?
- Pallada praetereo: res agit illa tuas.
- Quid loquar Alciden Phoebumque piosque Laconas?
- Addita quid Latio Flavia templa polo?
- Expectes et sustineas, Auguste, necesse est:
- Nam tibi quod solvat non habet arca Iovis.
- Aureolis futui cum possit Galla duobus
- Et plus quam futui, si totidem addideris:
- Aureolos a te cur accipit, Aeschyle, denos?
- Non fellat tanti Galla. Quid ergo? Tacet.
- Tibi, summe Rheni domitor et parens orbis,
- Pudice princeps, gratias agunt urbes:
- Populos habebunt; parere iam scelus non est.
- Non puer avari sectus arte mangonis
- Virilitatis damna maeret ereptae,
- Nec quam superbus conputet stipem leno,
- Dat prostituto misera mater infanti.
- Qui nec cubili fuerat ante te quondam,
- Pudor esse per te coepit et lupanari.
- Dicere de Libycis reduci tibi gentibus, Afer,
- Continuis volui quinque diebus Have:
- 'Non vacat' aut 'dormit' dictum est bis terque reverso.
- Iam satis est: non vis, Afer, havere: vale.
- Tamquam parva foret sexus iniuria nostri
- Foedandos populo prostituisse mares,
- Iam cunae lenonis erant, ut ab ubere raptus
- Sordida vagitu posceret aera puer:
- Inmatura dabant infandas corpora poenas.
- Non tulit Ausonius talia monstra pater,
- Idem qui teneris nuper succurrit ephebis,
- Ne faceret steriles saeva libido viros.
- Dilexere prius pueri iuvenesque senesque,
- At nunc infantes te quoque, Caesar, amant.
- Nil tibi legavit Fabius, Bithynice, cui tu
- Annua, si memini, milia sena dabas.
- Plus nulli dedit ille: queri, Bithynice, noli:
- Annua legavit milia sena tibi.
- Cenes, Canthare, cum foris libenter,
- Clamas et maledicis et minaris.
- Deponas animos truces, monemus:
- Liber non potes et gulosus esse.
- Nubere vis Prisco: non miror, Paula: sapisti.
- Ducere te non vult Priscus: et ille sapit.
- Nomen cum violis rosisque natum,
- Quo pars optima nominatur anni,
- Hyblam quod sapit Atticosque flores,
- Quod nidos olet alitis superbae;
- Nomen nectare dulcius beato,
- Quo mallet Cybeles puer vocari
- Et qui pocula temperat Tonanti,
- Quod si Parrhasia sones in aula,
- Respondent Veneres Cupidinesque;
- Nomen nobile, molle, delicatum
- Versu dicere non rudi volebam:
- Sed tu syllaba contumax rebellas.
- Dicunt Eiarinon tamen poetae,
- Sed Graeci, quibus est nihil negatum
- Et quos Ἆρεσ Ἄρεσ decet sonare:
- Nobis non licet esse tam disertis,
- Qui Musas colimus severiores.
- Nomen habes teneri quod tempora nuncupat anni,
- Cum breve Cecropiae ver populantur apes;
- Nomen Acidalia meruit quod harundine pingi,
- Quod Cytherea sua scribere gaudet acu;
- Nomen Erythraeis quod littera facta lapillis,
- Gemma quod Heliadum pollice trita notet;
- Quod pinna scribente grues ad sidera tollant;
- Quod decet in sola Caesaris esse domo.
- Si daret autumnus mihi nomen, Oporinos essem,
- Horrida si brumae sidera, Chimerinos;
- Dictus ab aestivo Therinos tibi mense vocarer:
- Tempora cui nomen verna dedere, quis est?
- Hunc, quem mensa tibi, quem cena paravit amicum,
- Esse putas fidae pectus amicitiae?
- Aprum amat et mullos et sumen et ostrea, non te.
- Tam bene si cenem, noster amicus erit.
- Inscripsit tumulis septem scelerata virorum
- 'Se fecisse' Chloe. Quid pote simplicius?
- Consilium formae, speculum, dulcisque capillos
- Pergameo posuit dona sacrata deo
- Ille puer tota domino gratissimus aula,
- Nomine qui signat tempora verna suo.
- Felix, quae tali censetur munere tellus!
- Nec Ganymedeas mallet habere comas.
- Latonae venerande nepos, qui mitibus herbis
- Parcarum exoras pensa brevesque colos,
- Hos tibi laudatos domino, rata vota, capillos
- Ille tuus Latia misit ab urbe puer;
- Addidit et nitidum sacratis crinibus orbem,
- Quo felix facies iudice tuta fuit.
- Tu iuvenale decus serva, ne pulchrior ille
- In longa fuerit quam breviore coma.
- Est mihi—sitque precor longum te praeside, Caesar—
- Rus minimum, parvi sunt et in urbe lares.
- Sed de valle brevi, quas det sitientibus hortis,
- Curva laboratas antlia tollit aquas:
- Sicca domus queritur nullo se rore foveri,
- Cum mihi vicino Marcia fonte sonet.
- Quam dederis nostris, Auguste, penatibus undam,
- Castalis haec nobis aut Iovis imber erit.
- Laudas balnea versibus trecentis
- Cenantis bene Pontici, Sabelle.
- Vis cenare, Sabelle, non lavari.
- Haec, quae tota patet tegiturque et marmore et auro,
- Infantis domini conscia terra fuit,
- Felix o, quantis sonuit vagitibus et quas
- Vidit reptantis sustinuitque manus:
- Hic steterat veneranda domus, quae praestitit orbi
- Quod Rhodos astrifero, quod pia Creta polo.
- Curetes texere Iovem crepitantibus armis,
- Semiviri poterant qualia ferre Phryges:
- At te protexit superu=m pater, et tibi, Caesar,
- Pro iaculo et parma fulmen et aegis erat.
- Artemidorus habet puerum, sed vendidit agrum;
- Agrum pro puero Calliodorus habet.
- Dic, uter ex istis melius rem gesserit, Aucte:
- Artemidorus amat, Calliodorus arat.
- Credis ob haec me, Pastor, opes fortasse rogare,
- Propter quae vulgus crassaque turba rogat,
- Ut Setina meos consumat glaeba ligones
- Et sonet innumera compede Tuscus ager;
- Ut Mauri Libycis centum stent dentibus orbes
- Et crepet in nostris aurea lamna toris,
- Nec labris nisi magna meis crystalla terantur
- Et faciant nigras nostra Falerna nives;
- Ut canusinatus nostro Syrus assere sudet
- Et mea sit culto sella cliente frequens;
- Aestuet ut nostro madidus conviva ministro,
- Quem permutatum nec Ganymede velis;
- Ut lutulenta linat Tyrias mihi mula lacernas
- Et Massyla meum virga gubernet equum.
- Est nihil ex istis: superos et sidera testor.
- Ergo quid? Ut donem, Pastor, et aedificem.
- O cui virgineo flavescere contigit auro,
- Dic, ubi Palladium sit tibi, Care, decus.
- 'Aspicis en domini fulgentes marmore vultus?
- Venit ad has ultro nostra corona comas.'
- Albanae livere potest pia quercus olivae,
- Cinxerit invictum quod prior illa caput.
- Quis Palatinos imitatus imagine vultus
- Phidiacum Latio marmore vicit ebur?
- Haec mundi facies, haec sunt Iovis ora sereni:
- Sic tonat ille deus, cum sine nube tonat.
- Non solam tribuit Pallas tibi, Care, coronam;
- Effigiem domini, quam colis, illa dedit.
- Dantem vina tuum quotiens aspeximus Hyllum,
- Lumine nos, Afer, turbidiore notas.
- Quod, rogo, quod scelus est, mollem spectare ministrum?
- Aspicimus solem, sidera, templa, deos.
- Avertam vultus, tamquam mihi pocula Gorgon
- Porrigat atque oculos oraque nostra petat?
- Trux erat Alcides, et Hylan spectare licebat;
- Ludere Mercurio cum Ganymede licet.
- Si non vis teneros spectet conviva ministros,
- Phineas invites, Afer, et Oedipodas.
- Audet facundo qui carmina mittere Nervae,
- Pallida donabit glaucina, Cosme, tibi,
- Paestano violas et cana ligustra colono,
- Hyblaeis apibus Corsica mella dabit:
- Sed tamen et parvae nonnulla est gratia Musae;
- Appetitur posito vilis oliva lupo.
- Nec tibi sit mirum, modici quod conscia vatis
- Iudicium metuit nostra Thalia tuum:
- Ipse tuas etiam veritus Nero dicitur aures,
- Lascivum iuvenis cum tibi lusit opus.
- Cum depilatos, Chreste, coleos portes
- Et vulturino mentulam parem collo
- Et prostitutis levius caput culis,
- Nec vivat ullus in tuo pilus crure,
- Purgentque saevae cana labra volsellae:
- Curios, Camillos, Quintios, Numas, Ancos,
- Et quidquid umquam legimus pilosorum
- Loqueris sonasque grandibus minax verbis,
- Et cum theatris saeculoque rixaris.
- Occurrit aliquis inter ista si draucus,
- Iam paedagogo liberatus et cuius