Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Praefers muneribus?' Neronianas
- Thermas praefero balneis cinaedi.
- Inguina succinctus nigra tibi servos aluta
- Stat, quotiens calidis tota foveris aquis.
- Sed meus, ut de me taceam, Laecania, servos
- Iudaeum nuda sub cute pondus habet,
- Sed nudi tecum iuvenesque senesque lavantur.
- An sola est servi mentula vera tui?
- Ecquid femineos sequeris, matrona, recessus,
- Secretusque tua, cunne, lavaris aqua?
- Cum pluvias madidumque Iovem perferre negaret
- Et rudis hibernis villa nataret aquis,
- Plurima, quae posset subitos effundere nimbos,
- Muneribus venit tegula missa tuis.
- Horridus, ecce, sonat Boreae stridore December:
- Stella, tegis villam, non tegis agricolam.
- Nosti mortiferum quaestoris, Castrice, signum?
- Est operae pretium discere theta novum:
- Exprimeret quotiens rorantem frigore nasum,
- Letalem iuguli iusserat esse notam.
- Turpis ab inviso pendebat stiria naso,
- Cum flaret madida fauce December atrox:
- Collegae tenuere manus; quid plura requiris?
- Emungi misero, Castrice, non licuit.
- Tantus es et talis, nostri Polypheme Severi,
- Ut te mirari possit et ipse Cyclops.
- Sed nec Scylla minor. Quod si fera monstra duorum
- Iunxeris, alterius fiet uterque timor.
- Discursus varios vagumque mane
- Et fastus et have potentiorum
- Cum perferre patique iam negaret,
- Coepit fingere Caelius podagram.
- Quam dum volt nimis adprobare veram
- Et sanas linit obligatque plantas
- Inceditque gradu laborioso,
- —Quantum cura potest et ars doloris!—
- Desi=t fingere Caelius podagram.
- Hic iacet ille senex Augusta notus in aula,
- Pectore non humili passus utrumque deum;
- Natorum pietas sanctis quem coniugis umbris
- Miscuit: Elysium possidet ambo nemus.
- Occidit illa prior viridi fraudata iuventa:
- Hic prope ter senas vixit Olympiadas.
- Sed festinatis raptum tibi credidit annis,
- Aspexit lacrimas quisquis, Etrusce, tuas.
- Cosmicos esse tibi, Semproni Tucca, videris:
- Cosmica, Semproni, tam mala, quam bona sunt.
- Muneribus cupiat si quis contendere tecum,
- Audeat hic etiam, Castrice, carminibus.
- Nos tenues in utroque sumus vincique parati:
- Inde sopor nobis et placet alta quies.
- Tam mala cur igitur dederim tibi carmina, quaeris?
- Alcinoo nullum poma dedisse putas?
- Primum est, ut praestes, si quid te, Cinna, rogabo;
- Illud deinde sequens, ut cito, Cinna, neges.
- Diligo praestantem; non odi, Cinna, negantem:
- Sed tu nec praestas nec cito, Cinna, negas.
- Maximus ille tuus, Ovidi, Caesonius hic est,
- Cuius adhuc vultum vivida cera tenet.
- Hunc Nero damnavit; sed tu damnare Neronem
- Ausus es et profugi, non tua, fata sequi:
- Aequora per Scyllae magnus comes exulis isti,
- Qui modo nolueras consulis ire comes.
- Si victura meis mandantur nomina chartis
- Et fas est cineri me superesse meo:
- Audiet hoc praesens venturaque turba, fuisse
- Illi te, Senecae quod fuit ille suo.
- Facundi Senecae potens amicus,
- Caro proximus aut prior Sereno,
- Hic est Maximus ille, quem frequenti
- Felix littera pagina salutat.
- Hunc tu per Siculas secutus undas,
- O nullis, Ovidi, tacende linguis,
- Sprevisti domini furentis iras.
- Miretur Pyladen suum vetustas,
- Haesit qui comes exuli parentis:
- Quis discrimina comparet duorum?
- Haesisti comes exuli Neronis.
- Commendare tuum dum vis mihi carmine munus
- Maeonioque cupis doctius ore loqui,
- Excrucias multis pariter me teque diebus,
- Et tua de nostro, Prisce, Thalia tacet.
- Divitibus poteris musas elegosque sonantes
- Mittere: pauperibus munera πεζὰ dato.
- Doctorum Licini celeberrime Sura virorum,
- Cuius prisca gravis lingua reduxit avos,
- Redderis—heu, quanto fatorum munere!—nobis,
- Gustata Lethes paene remissus aqua.
- Perdiderant iam vota metum securaque flebat
- Tristitia, et lacrimis iamque peractus eras:
- Non tulit invidiam taciti regnator Averni
- Et raptas Fatis reddidit ipse colus.
- Scis igitur, quantas hominum mors falsa querellas
- Moverit, et frueris posteritate tua.
- Vive velut rapto fugitivaque gaudia carpe:
- Perdiderit nullum vita reversa diem.
- Cum mensas habeat fere trecentas,
- Pro mensis habet Annius ministros:
- Transcurrunt gabatae volantque lances.
- Has vobis epulas habete, lauti:
- Nos offendimur ambulante cena.
- Parva suburbani munuscula mittimus horti:
- Faucibus ova tuis, poma, Severe, gulae.
- Fons dominae, regina loci quo gaudet Ianthis,
- Gloria conspicuae deliciumque domus,
- Cum tua tot niveis ornetur ripa ministris
- Et Ganymedeo luceat unda choro:
- Quid facit Alcides silva sacratus in ista?
- Tam vicina tibi cur tenet antra deus?
- Numquid Nympharum notos observat amores,
- Tam multi pariter ne rapiantur Hylae?
- Mercari nostras si te piget, Urbice, nugas
- Et lasciva tamen carmina nosse libet,
- Pompeium quaeres—et nosti forsitan—Auctum;
- Ultoris prima Martis in aede sedet:
- Iure madens varioque togae limatus in usu,
- Non lector meus hic, Urbice, sed liber est.
- Sic tenet absentes nostros cantatque libellos,
- Ut pereat chartis littera nulla meis:
- Denique, si vellet, poterat scripsisse videri;
- Sed famae mavult ille favere meae.
- Hunc licet a decuma—neque enim satis ante vacabit—
- Sollicites; capiet cenula parva duos;
- Ille leget, bibe tu; nolis licet, ille sonabit;
- Et cum 'Iam satis est' dixeris, ille leget.
- Gratum est, quod Celeri nostros legis, Aucte, libellos,
- Si tamen et Celerem, quod legis, Aucte, iuvat.
- Ille meas gentes et Celtas rexit Hiberos,
- Nec fuit in nostro certior orbe fides.
- Maior me tanto reverentia turbat, et aures
- Non auditoris, iudicis esse puto.
- Omnia misisti mihi Saturnalibus, Umber,
- Munera, contulerant quae tibi quinque dies:
- Bis senos triplices et dentiscalpia septem;
- His comes accessit spongia, mappa, calix,
- Semodiusque fabae cum vimine Picenarum,
- Et Laletanae nigra lagona sapae;
- Parvaque cum canis venerunt cottana prunis
- Et Libycae fici pondere testa gravis.
- Vix puto triginta nummorum tota fuisse
- Munera, quae grandes octo tulere Syri.
- Quanto commodius nullo mihi ferre labore
- Argenti potuit pondera quinque puer!
- Semper mane mihi de me mera somnia narras,
- Quae moveant animum sollicitentque meum.
- Iam prior ad faecem, sed et haec vindemia venit,
- Exorat noctes dum mihi saga tuas;
- Consumpsi salsasque molas et turis acervos;
- Decrevere greges, dum cadit agna frequens;
- Non porcus, non chortis aves, non ova supersunt.
- Aut vigila aut dormi, Nasidiane, tibi.
- Nulli munera, Chreste, si remittis,
- Nec nobis dederis remiserisque:
- Credam te satis esse liberalem.
- Sed si reddis Apicio Lupoque
- Et Gallo Titioque Caesioque,
- Linges non mihi—nam proba et pusilla est—,
- Sed quae de Solymis venit perustis
- Damnatam modo mentulam tributis.
- Astra polumque pia cepisti mente, Rabiri,
- Parrhasiam mira qui struis arte domum.
- Phidiaco si digna Iovi dare templa parabit,
- Has petet a nostro Pisa Tonante manus.
- Castora de Polluce Gabinia fecit Achillan:
- Πὺξ ἀγαθὸσ fuerat, nunc erit ἱππόδαμος.
- Iam sex aut septem nupsisti, Galla, cinaedis,
- Dum coma te nimium pexaque barba iuvat.
- Deinde experta latus madidoque simillima loro
- Inguina nec lassa stare coacta manu,
- Deseris inbelles thalamos mollemque maritum;
- Rursus et in similes decidis usque toros.
- Quaere aliquem Curios semper Fabiosque loquentem,
- Hirsutum et dura rusticitate trucem:
- Invenies: sed habet tristis quoque turba cinaedos.
- Difficile est vero nubere, Galla, viro.
- Non cenat sine apro noster, Tite, Caecilianus.
- Bellum convivam Caecilianus habet.
- Tarpeiae venerande rector aulae,
- Quem salvo duce credimus Tonantem,
- Cum votis sibi quisque te fatiget
- Et poscat dare, quae dei potestis:
- Nil pro me mihi, Iuppiter, petenti
- Ne suscensueris velut superbo.
- Te pro Caesare debeo rogare:
- Pro me debeo Caesarem rogare.
- Abstulerat totam temerarius institor urbem,
- Inque suo nullum limine limen erat.
- Iussisti tenuis, Germanice, crescere vicos,
- Et modo quae fuerat semita, facta via est.
- Nulla catenatis pila est praecincta lagonis,
- Nec praetor medio cogitur ire luto,
- Stringitur in densa nec caeca novacula turba,
- Occupat aut totas nigra popina vias.
- Tonsor, copo, cocus, lanius sua limina servant.
- Nunc Roma est, nuper magna taberna fuit.
- Reclusis foribus grandes percidis, Amille,
- Et te deprendi, cum facis ista, cupis,
- Ne quid liberti narrent servique paterni
- Et niger obliqua garrulitate cliens.
- Non pedicari se qui testatur, Amille,
- Illud saepe facit, quod sine teste facit.
- Perpetui numquam moritura volumina Sili
- Qui legis et Latia carmina digna toga,
- Pierios tantum vati placuisse recessus
- Credis et Aoniae Bacchica serta comae?
- Sacra coturnati non attigit ante Maronis,
- Implevit magni quam Ciceronis opus:
- Hunc miratur adhuc centum gravis hasta virorum,
- Hunc loquitur grato plurimus ore cliens.
- Postquam bis senis ingentem fascibus annum
- Rexerat, adserto qui sacer orbe fuit,
- Emeritos Musis et Phoebo tradidit annos,
- Proque suo celebrat nunc Helicona foro.
- Qui tonsor fueras tota notissimus urbe,