Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Ne toga barbatos faciat vel paenula libros,
- Haec abies chartis tempora longa dabit.
- Nomina dat spondae pictis pulcherrima pinnis
- Nunc Iunonis avis, sed prius Argus erat.
- Stragula succincti venator sume veredi:
- Nam solet a nudo surgere ficus equo.
- Accipe lunata scriptum testudine sigma.
- Octo capit; veniat quisquis amicus erit.
- Femineam nobis cherson si credis inesse,
- Deciperis: pelagi mascula praeda sumus.
- Accipe felices, Atlantica munera, silvas:
- Aurea qui dederit dona, minora dabit.
- Non sum crispa quidem nec silvae filia Maurae,
- Sed norunt lautas et mea ligna dapes.
- Grandia taurorum portant qui corpora, quaeris,
- An Libycas possint sustinuisse trabes?
- Puncta notis ilex et acuta cuspide clusa
- Saepe redemptoris prodere furta solet.
- Non est ista recens nec nostri gloria caeli:
- Primus in his Mentor, dum facit illa, bibit.
- Nos sumus audacis plebeia toreumata vitri,
- Nostra neque ardenti gemma feritur aqua.
- Quamvis Callai+co rubeam generosa metallo,
- Glorior arte magis: nam Myos iste labor.
- Vilia sutoris calicem monimenta Vatini
- Accipe; sed nasus longior ille fuit.
- Grandia ne viola parvo chrysendeta mullo:
- Ut minimum, libras debet habere duas.
- Arretina nimis ne spernas vasa monemus:
- Lautus erat Tuscis Porsena fictilibus.
- Barbara de pictis veni bascauda Britannis;
- Sed me iam mavolt dicere Roma suam.
- Si non ignotast docti tibi terra Catulli,
- Potasti testa Raetica vina mea.
- Cum mihi boleti dederint tam nobile nomen,
- Prototomis—pudet heu!—servio coliculis.
- Accipe non vili calices de pulvere natos,
- Sed Surrentinae leve toreuma rotae.
- Setinos, moneo, nostra nive frange trientes:
- Pauperiore mero tingere lina potes.
- Attenuare nives norunt et lintea nostra:
- Frigidior colo non salit unda tuo.
- Frigida non deerit, non deerit calda petenti.
- Sed tu morosa ludere parce siti.
- Hic tibi donatur pansa ruber urceus ansa.
- Stoicus hoc gelidam Fronto petebat aquam.
- Nos Satyri, nos Bacchus amat, nos ebria tigris,
- Perfusos domini lambere docta pedes.
- Quae non sollicitus teneat servetque minister,
- Sume Saguntino pocula facta luto.
- Gemmatum Scythicis ut luceat ignibus aurum,
- Aspice. Quot digitos exuit iste calix!
- Hac licet in gemma, servat quae nomina Cosmi,
- Luxuriose, bibas, si foliata sitis.
- Frangere dum metuis, franges crystallina: peccant
- Securae nimium sollicitaeque manus.
- A Iove qui veniet, miscenda ad pocula largas
- Fundet nimbus aquas: hic tibi vina dabit.
- Si caldum potas, ardenti murra Falerno
- Convenit et melior fit sapor inde mero.
- Hanc tibi Cumano rubicundam pulvere testam
- Municipem misit casta Sibylla suam.
- Aspicis ingenium Nili: quibus addere plura
- Dum cupit, a quotiens perdidit auctor opus!
- Spoletina bibis vel Marsis condita cellis:
- Quo tibi decoctae nobile frigus aquae?
- Non potare nivem, sed aquam potare recentem
- De nive commenta est ingeniosa sitis.
- Massiliae fumos miscere nivalibus undis
- Parce, puer, constet ne tibi pluris aqua.
- Dum poscor crepitu digitorum et verna moratur,
- O quotiens paelex culcita facta mea est!
- Quamvis me ligulam dicant equitesque patresque,
- Dicor ab indoctis lingula grammaticis.
- Sum cocleis habilis, sed nec minus utilis ovis.
- Numquid scis, potius cur cocleare vocer?
- Ante frequens, sed nunc rarus nos donat amicus.
- Felix, cui comes est non alienus eques.
- Saepe gravis digitis elabitur anulus unctis,
- Tuta mea fiet sed tua gemma fide.
- Romanos rerum dominos gentemque togatam
- Ille facit, magno qui dedit astra patri.
- Si matutinos facilest tibi perdere somnos,
- Attrita veniet sportula saepe toga.
- Pauperis est munus, sed non est pauperis usus:
- Hanc tibi pro laena mittimus endromida.
- Haec tibi turbato Canusina simillima mulso
- Munus erit. Gaude: non cito fiet anus.
- Gallia Santonico vestit te bardocucullo.
- Cercopithecorum paenula nuper erat.
- Roma magis fuscis vestitur, Gallia rufis,
- Et placet hic pueris militibusque colos.
- Ingrediare viam caelo licet usque sereno,
- Ad subitas numquam scortea desit aquas.
- Si veneto prasinove faves, quid coccina sumes?
- Ne fias ista transfuga sorte, vide.
- Si possem, totas cuperem misisse lacernas:
- Nunc tantum capiti munera mitto tuo.
- Non est lana mihi mendax, nec mutor aheno.
- Sic placeant Tyriae: me mea tinxit ovis.
- Fascia, crescentes dominae compesce papillas,
- Ut sit quod capiat nostra tegatque manus.
- Amphitheatrali nos commendamus ab usu,
- Cum teget algentes alba lacerna togas.
- Nec fora sunt nobis nec sunt vadimonia nota:
- Hoc opus est, pictis accubuisse toris.
- Si recitaturus dedero tibi forte libellum,
- Hoc focale tuas adserat auriculas.
- Tempore brumali non multum levia prosunt:
- Calfaciunt villi pallia vestra mei.
- Nobilius villosa tegant tibi lintea citrum:
- Orbibus in nostris circulus esse potest.
- Iungere nescisti nobis, o stulte, lacernas:
- Indueras albas, exue callai+nas.
- Non hos lana dedit, sed olentis barba mariti:
- Cinyphio poterit planta latere sinu.
- Dum toga per quinas gaudet requiescere luces,
- Hos poteris cultus sumere iure tuo.
- Vellera consumunt Patavinae multa trilices,
- Et pingues tunicas serra secare potest.
- Haec tibi sorte datur tergendis spongia mensis
- Utilis, expresso cum levis imbre tumet.
- Is mihi candor inest, villorum gratia tanta,
- Ut me vel media sumere messe velis.
- Tingue caput Cosmi folio, cervical olebit:
- Perdidit unguentum cum coma, pluma tenet.
- Stragula purpureis lucent villosa tapetis.
- Quid prodest, si te congelat uxor anus?
- Nudo stragula ne toro paterent,
- Iunctae nos tibi venimus sorores.
- Mammosas metuo; tenerae me trade puellae,
- Ut possint niveo pectore lina frui.
- Haec tibi Memphitis tellus dat munera: victa est
- Pectine Niliaco iam Babylonos acus.
- Longa satis nunc sum; dulci sed pondere venter
- Si tumeat, fiam tunc tibi zona brevis.
- Lodices mittet docti tibi terra Catulli:
- Nos Helicaonia de regione sumus.
- Det tunicam locuples: ego te praecingere possum.
- Essem si locuples, munus utrumque darem.
- Ebria Sidoniae cum sim de sanguine conchae,
- Non video, quare sobria lana vocer.
- Velleribus primis Apulia, Parma secundis
- Nobilis; Altinum tertia laudat ovis.
- Nos Lacedaemoniae pastor donavit amicae:
- Deterior Ledae purpura matris erat.
- Non tantum pullo lugentes vellere lanas,
- Sed solet et calices haec dare terra suos.
- Lana quidem tristis, sed tonsis nata ministris,
- Quales non primo de grege mensa citat.
- Oppressae nimium vicina est fascia plumae?
- Vellera Leuconicis accipe rasa sagis.
- Tomentum concisa palus Circense vocatur.
- Haec pro Leuconico stramina pauper emit.
- Lassus Amyclaea poteris requiescere pluma,
- Interior cycni quam tibi lana dedit.
- Fraudata tumeat fragilis tibi culcita mula.
- Non venit ad duros pallida cura toros.
- Redde pilam: sonat aes thermarum. Ludere pergis?
- Virgine vis sola lotus abire domum.
- Splendida cum volitant Spartani pondera disci,
- Este procul, pueri: sit semel ille nocens.
- Reddidit Eurydicen vati: sed perdidit ipse,
- Dum sibi non credit nec patienter amat.
- De Pompeiano saepe est eiecta theatro
- Quae duxit silvas detinuitque feras.
- Fervida ne trito tibi pollice pusula surgat,
- Exornent docilem candida plectra lyram.
- Inducenda rota est: das nobis utile munus:
- Iste trochus pueris, at mihi cantus erit.
- Garrulus in laxo cur anulus orbe vagatur?
- Cedat ut argutis obvia turba trochis.
- Haec illi sine sorte datur, cui nomina Rhenus
- Vera dedit. Deciens adde Falerna, puer.
- Gloria tam parvi non est obscura sigilli:
- Istius pueri Brutus amator erat.
- Ad te reptanti, puer insidiose, lacertae
- Parce: cupit digitis illa perire tuis.
- Flectit ab inviso morientia lumina disco
- Oebalius, Phoebi culpa dolorque, puer.
- Masculus intravit fontis, emersit utrumque:
- Pars est una patris, cetera matris habet.
- Cur a te pretium Danae, regnator Olympi,
- Accepit, gratis si tibi Leda dedit?
- Sum figuli lusus russi persona Batavi.
- Quae tu derides, haec timet ora puer.
- Elidit geminos infans nec respicit anguis.
- Iam poterat teneras hydra timere manus.
- Sum fragilis: sed tu, moneo, ne sperne sigillum:
- Non pudet Alciden nomen habere meum.
- Dic mihi, virgo ferox, cum sit tibi cassis et hasta,
- Quare non habeas aegida. 'Caesar habet.'
- Mutari melius tauro, pater optime divum,
- Tunc poteras, Io cum tibi vacca fuit.
- Clamabat tumidis audax Leandros in undis:
- 'Mergite me, fluctus, cum rediturus ero.'
- Ebrius haec fecit terris, puto, monstra Prometheus:
- Saturnalicio lusit et ipse luto.