Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Ridenti dominae statim remittit.
  2. Quanto morio maior est maritus!
  1. Scribebamus epos; coepisti scribere: cessi,
  2. Aemula ne starent carmina nostra tuis.
  3. Transtulit ad tragicos se nostra Thalia coturnos:
  4. Aptasti longum tu quoque syrma tibi.
  5. Fila lyrae movi Calabris exculta Camenis:
  6. Plectra rapis nobis, ambitiose, nova.
  7. Audemus saturas: Lucilius esse laboras.
  8. Ludo levis elegos: tu quoque ludis idem.
  9. Quid minus esse potest? epigrammata fingere coepi:
  10. Hinc etiam petitur iam mea palma tibi.
  11. Elige, quid nolis—quis enim pudor, omnia velle?—
  12. Et si quid non vis, Tucca, relinque mihi.
  1. Musseti pathicissimos libellos,
  2. Qui certant Sybariticis libellis,
  3. Et tinctas sale pruriente chartas
  4. Instanti lege Rufe; sed puella
  5. Sit tecum tua, ne talassionem
  6. Indicas manibus libidinosis
  7. Et fias sine femina maritus.
  1. Cum tibi nota tui sit vita fidesque mariti,
  2. Nec premat ulla tuos sollicitetve toros,
  3. Quid quasi paelicibus torqueris inepta ministris,
  4. In quibus et brevis est et fugitiva Venus?
  5. Plus tibi quam domino pueros praestare probabo:
  6. Hi faciunt, ut sis femina sola viro;
  7. Hi dant quod non vis uxor dare. 'Do tamen,' inquis,
  8. 'Ne vagus a thalamis coniugis erret amor.'
  9. Non eadem res est: Chiam volo, nolo mariscam:
  10. Ne dubites quae sit Chia, marisca tua est.
  11. Scire suos fines matrona et femina debet:
  12. Cede sua pueris, utere parte tua.
  1. Uxor cum tibi sit puella, qualem
  2. Votis vix petat inprobus maritus,
  3. Dives, nobilis, erudita, casta,
  4. Rumpis, Basse, latus, sed in comatis,
  5. Uxoris tibi dote quos parasti.
  6. Et sic ad dominam reversa languet
  7. Multis mentula milibus redempta;
  8. Sed nec vocibus excitata blandis,
  9. Molli pollice nec rogata surgit.
  10. Sit tandem pudor, aut eamus in ius.
  11. Non est haec tua, Basse: vendidisti.
  1. Baetis olivifera crinem redimite corona,
  2. Aurea qui nitidis vellera tinguis aquis;
  3. Quem Bromius, quem Pallas amat; cui rector aquarum
  4. Albula navigerum per freta pandit iter:
  5. Ominibus laetis vestras Instantius oras
  6. Intret, et hic populis ut prior annus eat.
  7. Non ignorat, onus quod sit succedere Macro:
  8. Qui sua metitur pondera, ferre potest.
  1. Ne toga cordylis et paenula desit olivis
  2. Aut inopem metuat sordida blatta famem,
  3. Perdite Niliacas, Musae, mea damna, papyros:
  4. Postulat, ecce, novos ebria bruma sales.
  5. Non mea magnanimo depugnat tessera telo,
  6. Senio nec nostrum cum cane quassat ebur:
  7. Haec mihi charta nuces, haec est mihi charta fritillus:
  8. Alea nec damnum nec facit ista lucrum.
  1. Nasutus sis usque licet, sis denique nasus,
  2. Quantum noluerat ferre rogatus Atlans,
  3. Et possis ipsum tu deridere Latinum:
  4. Non potes in nugas dicere plura meas,
  5. Ipse ego quam dixi. Quid dentem dente iuvabit
  6. Rodere? carne opus est, si satur esse velis.
  7. Ne perdas operam: qui se mirantur, in illos
  8. Virus habe, nos haec novimus esse nihil.
  9. Non tamen hoc nimium nihil est, si candidus aure,
  10. Nec matutina si mihi fronte venis.
  1. Omnis in hoc gracili Xeniorum turba libello
  2. Constabit nummis quattuor empta tibi.
  3. Quattuor est nimium? poterit constare duobus,
  4. Et faciet lucrum bybliopola Tryphon.
  5. Haec licet hospitibus pro munere disticha mittas,
  6. Si tibi tam rarus, quam mihi, nummus erit.
  7. Addita per titulos sua nomina rebus habebis:
  8. Praetereas, si quid non facit ad stomachum.
  1. Serus ut aetheriae Germanicus imperet aulae
  2. Utque diu terris, da pia tura Iovi.
  1. Cerea quae patulo lucet ficedula lumbo,
  2. Cum tibi sorte datur, si sapis, adde piper.
  1. Nos alicam, poterit mulsum tibi mittere dives.
  2. Si tibi noluerit mittere dives, emes.
  1. Si spumet rubra conchis tibi pallida testa,
  2. Lautorum cenis saepe negare potes.
  1. Inbue plebeias Clusinis pultibus ollas,
  2. Ut satur in vacuis dulcia musta bibas.
  1. Accipe Niliacam, Pelusia munera, lentem:
  2. Vilior est alica, carior illa faba.
  1. Nec dotes similae possis numerare nec usus,
  2. Pistori totiens cum sit et apta coco.
  1. Mulio quod non det tacituris, accipe, mulis.
  2. Haec ego coponi, non tibi dona dedi.
  1. Tercentum Libyci modios de messe coloni
  2. Sume, suburbanus ne moriatur ager.
  1. Ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae,
  2. O quam saepe petet vina piperque cocus!
  1. Cludere quae cenas lactuca solebat avorum,
  2. Dic mihi, cur nostras inchoat illa dapes?
  1. Si vicina tibi Nomento rura coluntur,
  2. Ad villam moneo, rustice, ligna feras.
  1. Haec tibi brumali gaudentia frigore rapa
  2. Quae damus, in caelo Romulus esse solet.
  1. Ne tibi pallentes moveant fastidia caules,
  2. Nitrata viridis brassica fiat aqua.
  1. Fila Tarentini graviter redolentia porri
  2. Edisti quotiens, oscula clusa dato.
  1. Mittit praecipuos nemoralis Aricia porros:
  2. In niveo virides stipite cerne comas.
  1. Hos Amiternus ager felicibus educat hortis:
  2. Nursinas poteris parcius esse pilas.
  1. Mollis in aequorea quae crevit spina Ravenna,
  2. Non erit incultis gratior asparagis.
  1. Non habilis cyathis et inutilis uva Lyaeo,
  2. Sed non potanti me tibi nectar ero.
  1. Chia seni similis Baccho, quem Setia misit,
  2. Ipsa merum secum portat et ipsa salem.
  1. Si tibi Cecropio saturata Cydonea melle
  2. Ponentur, dicas: 'Haec melimela placent.'
  1. Poma sumus Cybeles: procul hinc discede, viator,
  2. Ne cadat in miserum nostra ruina caput.
  1. Sorba sumus, molles nimium tendentia ventres:
  2. Aptius haec puero, quam tibi, poma dabis.
  1. Aurea porrigitur Iani caryota Kalendis;
  2. Sed tamen hoc munus pauperis esse solet.
  1. Haec tibi quae torta venerunt condita meta,
  2. Si maiora forent cottana, ficus erat.
  1. Pruna peregrinae carie rugosa senectae
  2. Sume: solent duri solvere ventris onus.
  1. Caseus Etruscae signatus imagine Lunae
  2. Praestabit pueris prandia mille tuis.
  1. Si sine carne voles ientacula sumere frugi,
  2. Haec tibi Vestino de grege massa venit.
  1. Non quemcumque focum nec fumum caseus omnem,
  2. Sed Velabrensem qui bibit, ille sapit.
  1. Trebula nos genuit; commendat gratia duplex,
  2. Sive levi flamma, sive domamur aqua.
  1. Cum sit anus coniunx et sint tibi mortua membra,
  2. Nil aliud bulbis quam satur esse potes.
  1. Filia Picenae venio Lucanica porcae:
  2. Pultibus hinc niveis grata corona datur.
  1. Haec, quae Picenis venit subducta trapetis,
  2. Inchoat atque eadem finit oliva dapes.
  1. Aut Corcyraei sunt haec de frondibus horti,
  2. Aut haec Massyli poma draconis erant.
  1. Subripuit pastor quae nondum stantibus haedis
  2. De primo matrum lacte colustra damus.
  1. Lascivum pecus et viridi non utile Baccho
  2. Det poenas; nocuit iam tener ille deo.
  1. Candida si croceos circumfluit unda vitellos,
  2. Hesperius scombri temperet ova liquor.
  1. Lacte mero pastum pigrae mihi matris alumnum
  2. Ponat, et Aetolo de sue dives edat.
  1. Non tibi de Libycis tubures et apyrina ramis,
  2. De Nomentanis sed damus arboribus.
  1. Lecta suburbanis mittuntur apyrina ramis
  2. Et vernae tubures. Quid tibi cum Libycis?
  1. Esse putes nondum sumen: sic ubere largo
  2. Et fluit et vivo lacte papilla tumet.
  1. Si Libycae nobis volucres et Phasides essent,
  2. Acciperes, at nunc accipe chortis aves.
  1. Vilia maternis fueramus Persica ramis:
  2. Nunc in adoptivis Persica cara sumus.
  1. Picentina Ceres niveo sic nectare crescit,
  2. Ut levis accepta spongia turget aqua.
  1. Argentum atque aurum facilest laenamque togamque
  2. Mittere: boletos mittere difficilest.
  1. Cum me ficus alat, cum pascar dulcibus uvis,
  2. Cur potius nomen non dedit uva mihi?
  1. Rumpimus altricem tenero quae vertice terram
  2. Tubera, boletis poma secunda sumus.
  1. Texta rosis fortasse tibi vel divite nardo,
  2. At mihi de turdis facta corona placet.
  1. Tota quidem ponatur anas; sed pectore tantum
  2. Et cervice sapit: cetera redde coco.
  1. Cum pinguis mihi turtur erit, lactuca valebis:
  2. Et cocleas tibi habe. Perdere nolo famem.
  1. Cerretana mihi fiat vel missa licebit
  2. De Menapis: lauti de petasone vorent.
  1. Musteus est: propera, caros nec differ amicos.
  2. Nam mihi cum vetulo sit petasone nihil.
  1. Te fortasse magis capiat de virgine porca;
  2. Me materna gravi de sue volva capit.
  1. Niliacum ridebis holus lanasque sequaces,
  2. Inproba cum morsu fila manuque trahes.
  1. Aspice, quam tumeat magno iecur ansere maius!
  2. Miratus dices: 'Hoc, rogo, crevit ubi?'
  1. Tota mihi dormitur hiems et pinguior illo
  2. Tempore sum, quo me nil nisi somnus alit.
  1. Gaudet in effossis habitare cuniculus antris.
  2. Monstravit tacitas hostibus ille vias.
  1. Inter sapores fertur alitum primus
  2. Ionicarum gustus attagenarum.
  1. Pascitur et dulci facilis gallina farina,
  2. Pascitur et tenebris. Ingeniosa gula est.
  1. Ne nimis exhausto macresceret inguine gallus,
  2. Amisit testes. Nunc mihi gallus erit.
  1. Succumbit sterili frustra gallina marito.
  2. Hunc matris Cybeles esse decebat avem.
  1. Ponitur Ausoniis avis haec rarissima mensis:
  2. Hanc in piscina ludere saepe soles.
  1. Ne violes teneras periuro dente columbas,
  2. Tradita si Gnidiae sunt tibi sacra deae.
  1. Inguina torquati tardant hebetantque palumbi:
  2. Non edat hanc volucrem qui cupit esse salax.
  1. Galbina decipitur calamis et retibus ales,
  2. Turget adhuc viridi cum rudis uva mero.
  1. Pannonicas nobis numquam dedit Umbria cattas:
  2. Mavult haec dominae mittere dona Pudens.
  1. Miraris, quotiens gemmantis explicat alas,
  2. Et potes hunc saevo tradere, dure, coco?
  1. Dat mihi pinna rubens nomen, sed lingua gulosis
  2. Nostra sapit. Quid si garrula lingua foret?
  1. Argoa primum sum transportata carina:
  2. Ante mihi notum nil nisi Phasis erat.
  1. Ansere Romano quamvis satur Hannibal esset,
  2. Ipse suas numquam barbarus edit aves.
  1. Haec servavit avis Tarpei templa Tonantis.
  2. Miraris? Nondum fecerat illa deus.
  1. Turbabis versus nec littera tota volabit,
  2. Unam perdideris si Palamedis avem.
  1. Rustica sim an perdix, quid refert, si sapor idem est?
  2. Carior est perdix. Sic sapit illa magis.
  1. Dulcia defecta modulatur carmina lingua
  2. Cantator cycnus funeris ipse sui.
  1. Nomen habet magni volucris tam parva gigantis?
  2. Et nomen prasini Porphyrionis habet.
  1. Spirat in advecto, sed iam piger, aequore mullus;
  2. Languescit. Vivum da mare: fortis erit.