Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. Bruttia Sicanium circumspicit ora Pelorum.
  2. Quid primum mediumve canam, quo fine quiescam?
  3. auratasne trabes an Mauros undique postes
  4. an picturata lucentia marmora vena
  5. mirer. an emissas per cuncta cubilia nymphas?
  6. huc oculis, huc mente trahor. venerabile dicam
  7. lucorum senium? te, quae vada fluminis infra
  8. cernis, an ad silvas quae respicis, aula, tacentis,
  9. qua tibi tota quies offensaque turbine nullo
  10. nox silet et teneros invitant [*]() murmura somnos?
  11. an quae graminea suscepta crepidine fumant
  12. balnea et impositum ripis algentibus ignem?
  13. duaque vaporiferis iunctus fornacibus amnis
  14. ridet anhelantes vicino flumine nymphas?
  15. Vidi artes veterumque manus variisque metalla
    16. [*](saxeus spumosa M: Slater conj. spumeus saxosa. )[*](fluviumve obstare Pol.: fluviorum optare M. )[*](teneros invitant Lemaire: nigros imitantia (or potis. mutantia) M: pigros Peyraredus: mutantia Postgate. )
  16. viva modis, labor est auri memorare figuras
  17. aut ebur aut dignas digitis contingere gemmas,
  18. quicquid et argento primum, vel in aere minori
  19. lusit et enormes manus est experta colossos.
  20. cum vagor aspectu visusque per omnia duco,
  21. calcabam necopinus opes. nam splendor ab alto
  22. defluus et nitidum referentes aera testae
  23. monstravere solum, varias ubi picta per artes
  24. gaudet humus superatque novis asarota figuris:
  25. expavere gradus.Quid nunc iungentia [*]() mirer
  26. aut quid partitis distantia tecta trichoris?
  27. quid te, quae mediis servata penatibus arbor
  28. tecta per et postes liquidas emergis in auras,
  29. quo non sub domino saevas passura bipennes?
  30. et nunc ignaro forsan vel lubrica Nais
  31. vel non abruptos tibi debet [*]() Hamadryas annos.
  32. Quid referam alternas gemino super aggere mensas
  33. albentesque lacus altosque in gurgite fontes
  34. teque, per obliquum penitus quae laberis amnem,
  35. Marcia, et audaci transcurris flumina plumbo?
  36. an solum Ioniis sub fluctibus Elidis amnem
  37. dulcis ad Aetnaeos deducat semita portus?
  38. illic ipse antris Anien et [*]() fonte relicto
    39. [*](iungentia Dum.: ingencia M. )[*](debet Heinsius: demet M. )[*](illic Krohn, Anien et Pol.: illis ipse antris anienem M. )
  39. nocte sub arcana [*]() glaucos exutus amictus
  40. huc illuc fragili prosternit pectora musco,
  41. aut ingens in stagna cadit vitreasque natatu
  42. plaudit aquas, illa recubat Tiburnus in umbra,
  43. illic sulpureos cupit Albula mergere crines:
  44. haec domus Egeriae nemoralem abiungere Phoeben
  45. et Dryadum viduare choris algentia possit
  46. Taygeta et silvis accersere Pana Lycaeis.
  47. quod ni templa darent alias Tirynthia sortes,
  48. et Praenestinae poterant migrare sorores.
  49. quid hi fera Alcinoi laudem pomaria vosque,
  50. qui numquam vacui proditis in aethera, rami?
  51. cedant Telegoni, cedant Laurentia Turni
  52. iugera Lucrinaeque domus litusque cruenti
  53. Antiphatae, cedant vitreae iuga perfida Circes
  54. Dulichiis ululata lupis arcemque superbae
  55. Anxuris et sedes. Phrygio quas mitis alumno
  56. debet anus; cedant,quae te iam solibus artis
  57. Antia [*]() nimbosa revocabunt litora bruma
  58. Scilicet hic illi meditantur pondera mores,
  59. hic premitur fecunda quies virtusque serena
  60. fronte gravis sanusque nitor luxuque carentes
  61. deliciae, quas ipse suis digressus Athenis
  62. mallet deserto senior Gargettius horto:
    63. [*](nocte sub arcana s: nocte sub arcano m, artano M, noctis ubi arcano Phillimore. )[*](Antia Markland: avia .V: obvia Postgate. )
  63. haec per et Aegaeas hiemes Hyadumque nivosum
  64. sidus et Oleniis dignum petiisse sub astris,
  65. si Maleae credenda ratis Siculosque per aestus
  66. sit via: cur oculis sordet vicina voluptas?
  67. hic tua Tiburtes Faunos chelys et iuvat ipsum
  68. Alciden dictumque lyra maiore Catillum,
  69. seu tibi Pindaricis animus contendere plectris
  70. sive chelyn tollas heroa ad robora sive
  71. liventem satiram nigra rubigine turbes [*]()
  72. seu tua non alia splendescat epistola cura.
  73. Digne Midae Croesique bonis et Perside gaza,
  74. macte bonis animi, cuius stagnantia rura
  75. debuit et flavis Hermus transcurrere ripis
  76. et limo splendente Tagus! sic docta frequentes
  77. otia, sic omni detectus pectora nube
  78. finem Nestoreae precor egrediare senectae.
  1. Estis, io, superi, nec inexorabile Clotho
  2. volvit opus, videt alma pios Astraea Iovique
    3. [*](turbes M: vibres Seriverius. storms; Aege, daughter of Olenus, was changed into a goat. was one of the founders of Tibur. )
  3. conciliata redit dubitataque sidera cernit
  4. Gallicus, es caelo. dive. es,[*]() Germanice. cordi
  5. —quis neget?—: erubuit tanto spoliare ministro
  6. imperium Fortuna tuum. stat proxima cervix
  7. ponderis immensi damnosaque fila senectae
  8. exuit atque alios melior revirescit in annos,
  9. ergo alacres, quae signa colunt urbana, cohortes
  10. inque sinum quae saepe tuum fora turbida questum
  11. confugiunt, leges urbesque ubicumque togatae.
  12. quae tua longinquis implorant iura querelis,
  13. certent laetitia, nosterque ex ordine collis
  14. confremat et sileant peioris murmura famae!
  15. quippe manet longumque aevo redeunte manebit.
  16. quem penes intrepidae mitis custodia Romae,
  17. nec tantum induerint fatis nova saecula crimen
  18. aut instaurati peccaverit ara Tarenti.
  19. Ast ego nec Phoebum, quamquam mihi surda sine illo
  20. plectra, nec Aonias decima cum Pallade divas
  21. aut mitem Tegeac Dircesve hortabor alumnum:
  22. ipse veni viresque novas animumque ministra.
  23. qui [*]() caneris; docto nec enim sine numine tantus
  24. Ausoniae decora ampla togae centumque dedisti
  25. iudicium mentemque viris, licet enthea vatis
    26. [*](es s: et M: dive es Pol.: dives M: dis es Dom.: Diti es Postgate. )[*](qui Pol. (from P): quis M. )
  26. excludat Pimplea sitim nec conscia detur
  27. Pirene: largos potius mihi gurges in haustus.
  28. qui rapitur de fonte tuo, seu plana solutis
  29. quom struis orsa modis seu quom tibi dulcis in artem
  30. frangitur et nostras curat facundia leges.
  31. quare age, si Cereri sua dona merumque Lyaeo
  32. reddimus et dives praedae tamen accipit omni
  33. exuvias Diana tholo captivaque tela
  34. Bellipotens: nec tu. quando tibi, Gallice, maius
  35. eloquium, fandique opibus sublimis abundas.
  36. sperne coli tenuiore lyra. vaga cingitur astris
  37. luna. et in oceanum rivi cecidere minores.
  38. Quae tibi sollicitus persolvit praemia morum
  39. Urbis amor! quae tum patrumque equitumque notavi
  40. lumina et ignarae plebis lugere potentes?
  41. non labente Numa timuit sic Curia felix
  42. Pompeio nec celsus eques nec femina Bruto.
  43. hoc illud: tristes invitum audire catenas,
  44. parcere verberibus nec qua iubet alta potestas
  45. ire, sed armatas multum sibi demere vires
  46. dignarique manus humiles et verba precantum,
  47. reddere iura foro nec proturbare curules
  48. et ferrum mulcere toga. sic itur in alta
  49. pectora, sic mixto reverentia Adit amori.
  50. ipsa etiam cunctos gravis inclementia fati
  51. terruit et subiti praeceps iuvenile pericli,
  52. nil cunctante malo. non illud culpa senectae
  53. —quippe ea bissenis vixdum orsa excedere lustris—,
  54. sed labor intendens animique in membra vigentis
  55. imperium vigilesque suo pro Caesare curae,
  56. dulce opus. hinc fessos penitus subrepsit in artus
  57. insidiosa quies et pigra oblivio vitae.
  58. Tunc deus. Alpini qui iuxta culmina dorsi
  59. signat Apollineos sancto cognomine lucos,
  60. respicit heu tanti pridem [*]() securus alumni.
  61. praecidensque [*]() moras: ‘nunc mecum, Epidauria proles,
  62. hinc" ait "i [*]() gaudens: datur—aggredienda facultas!—
  63. ingentem recreare virum, teneamus adorti
  64. tendentes [*]() iam fila colos: ne fulminis atri
  65. sit metus: has ultro laudabit Iuppiter artes.
  66. nam neque plebeiam aut dextro sine numine cretam
  67. servo animam, atque adeo breviter, dum tecta subimus.
  68. expediam. genus ipse suis permissaque retro
  69. nobilitas: nec origo latet, sed luce sequente
  70. vincitur et magno gaudet cessisse nepoti.
  71. prima togae virtus illi quoque: clarus et ingens
  72. eloquio; mox innumeris exercita castris
  73. occiduas primasque domos et sole sub omni
  74. permeruit iurata manus nec in otia pacis
  75. permissum laxare animos ferrumque recingi.
  76. hunc Galatea vigens ausa est incessere bello
  77. —me quoque—perque novem timuit Pamphylia messes
  78. Pannoniusque ferox arcuque horrenda fugaci
    79. [*](pridem Dom.: precidem M. )[*](praecidens Housman: progressus M: praegressus s. )[*](ait, i Bursian: alti M. )[*](tendentes Markland: tendatis M. )
  79. Armenia et patiens Latii iam pontis Araxes.
  80. quid geminos fasces magnaeque iterata revolvam
  81. iura Asiae? velit illa quidem ter habere quaterque
  82. hunc sibi. sed revocant fasti maiorque curulis
  83. nec promissa semel. Libyci quid mira tributi
  84. obsequia et missum media de pace triumphum
  85. laudem et opes quantas nec qui mandaverat ausus
  86. exspectare fuit? gaudet Trasimennus et Alpes [*]()
  87. Cannensesque animae; primusque insigne tributum
  88. ipse palam lacera [*]() poscebat Regulus umbra,
  89. non vacat Arctoas acies Rhenumque rebellem
  90. captivaeque preces Veledae et, quae maxima nuper
  91. gloria, depositam Dacis pereuntibus Urbem
  92. pandere, cum tanti lectus rectoris habenas,
  93. Gallice, Fortuna non admirante subisti.
  94. Hunc igitur, si digna loquor, rapiemus iniquo,
  95. nate. Ioui. rogat hoc Latiae pater inclitus urbis
  96. et meruit: neque enim frustra mihi nuper honora
  97. carmina patricio pueri sonuistis in ostro,
  98. si qua salutifero gemini Chironis in antro
  99. herba, tholo quodcumque tibi Troiana recondit
  100. Pergamus aut medicis felix Epidaurus harenis
  101. educat, Idaea profert quam Creta sub umbra
  102. dictamni florentis opem. quoque anguis abundat
    103. [*](After this line M has attollam cantu gaudet Thrasymennus et Alpes, obviously an interpolation, though carious edd, try to fit it into the text. See In trod. )[*](lacera Pot.: laeta M. Pol.'s reading was taken by him from P. (Staatsrecht, i. 384 n.l, who quotes Cic. De leg. agr. ii. 34. 93, and Plautus. Epid. i. 1. 25. to prove that the praetor in Rome only had two lictors (cf, bissenos fasces, of the consulship, Silv. i. 2. 174). )
  103. spumatu: iungam ipse manus atque omne benignum [*]()
  104. virus, odoriferis Arabum quod doctus in arvis
  105. aut Amphrysiaco pastor de gramine carpsi.’[*]()
  106. Dixerat, inveniunt positos iam segniter artus
  107. pugnantemque animam: ritu se cingit uterque
  108. Paconio monstrantque simul parentque volentes,
  109. donec letiferas vario medicamine pestes
  110. et suspecta mali ruperunt nubila somni.
  111. adiuvat ipse deos morboque valentior omni
  112. occupat auxilium, citius non arte refectus
  113. Telephus Haemonia, nec quae metuentis Atridae
  114. saeva Machaonio coierunt vulnera suco.
  115. Quis mihi tot coetus inter populique patrumque
  116. sit curae votique locus? tamen ardua testor
  117. sidera teque, pater vatum Thymbraee, quis omni
  118. luce mihi, quis nocte timor, dum postibus haerens
  119. assiduus nunc aure vigil nunc lumine cuncta
  120. aucupor 3; immensae veluti conexa carinae
  121. cumba minor, cum saevit hiems, pro parte furentis
  122. parva receptat aquas et eodem volvitur austro.
  123. Nectite nunc laetae candentia fila, sorores,
  124. nectite! nemo modum transmissi computet aevi:
  125. hic vitae natalis erit. tu Troica dignus
  126. saecula et Euboici transcendere pulveris annos
  127. Nestoreosque situs! qua nunc tibi pauper acerra
  128. digna litem? nec si vacuet Mevania valles
  129. aut praestent niveos Clitumna novalia tauros,
    130. [*](benignum Lindenbroy: benigne M. )[*](carpsi Dom.: carpsit M. )[*](aucupor Heinsius: auguror M. )
  130. sufficiam. sed saepe deis hos inter honores
  131. caespes et exiguo placuerunt farra salino.
  1. Non Helicona gravi pulsat chelys enthea plectro.
  2. nec lassata voco totiens mihi numina. Musas;
  3. et te. Phoebe, choris et te dimittimus, Euhan.
  4. tu quoque muta ferae, volucer Tegeaee, sonorae
  5. terga premas: alios poscunt mea carmina coetus.
  6. Naidas, undarum dominas, regemque corusci
  7. ignis adhuc fessum Siculaque incude rubentem
  8. elicuisse satis, paulum arma nocentia. Thebae,
  9. ponite: dilecto volo lascivire sodali.
  10. iunge. puer. cyathos—set ne numerare [*]() labora—
  11. cunctantemque intende chelyn: discede Laborque
  12. Curaque, dum nitidis canimus gemmantia saxis
  13. balnea dumque procax vittis hederisque, soluta
  14. fronde verecunda.[*]() Clio mea ludit Etrusco.
  15. ite. deae virides, liquidosque advertite vultus
  16. et vitreum teneris crimen redimite corymbis,
  17. veste nihil tectae, quales emergitis altis
  18. fontibus et visu Satyros torquetis amantes,
  19. non vos. quae culpa decus infamastis aquarum.
    20. [*](set ne numerare Seriverius: et enumerare M, nec et Postgate. )[*](verecunda Bachrens: verecundo M. )
  20. sollicitare iuvat: procul hinc et fonte doloso
  21. Salmacis et viduae Cebrenidos arida luctu
  22. flumina et Herculei praedatrix cedat alumni,
  23. vos mihi, quae Latium septenaque culmina, nymphae,
  24. incolitis Thybrimque novis attollitis undis,
  25. quas praeceps Anien atque exceptura natatus
  26. Virgo iuvat Marsasque nives et frigora ducens
  27. Marcia, praecelsis quarum vaga molibus unda
  28. crescit et innumero pendens transmittitur arcu—:
  29. vestrum opus aggredimur, vestra est. quam carmine molli
  30. pando, domus, non umquam aliis habitastis in antris
  31. ditius. ipsa manus tenuit Cytherea mariti
  32. monstravitque artes: neu vilis flamina caminos
  33. ureret, ipsa faces volucrum succendit Amorum.
  34. non huc admissae Thasos aut undosa Carystos,
  35. maeret onyx longe, queriturque exclusus ophites:
  36. sola nitet flavis Nomadum decisa metallis
  37. purpura, sola cavo Phrygiae quam Synnados antro
  38. ipse cruentavit maculis lucentibus [*]() Attis,
  39. quasque Tyrus [*]() niveas secat et Sidonia rupes,
  40. vix locus Eurotae, viridis cum regula longo
    41. [*](lucentibus M: liventibus Pol., Markland: cf. Apoll. Sid. xxii. 137. )[*](quasque Tyrus Dom.: quoque tiri M: cumque Tyri Vollmer: quasque Tyrus niveas secuit Lafaye: quamque Paros niveam Postgate: quaeque Tyri vincas fucatam (or, fucum et quae) sindona rupes Stater. See also C.R. xx. pp. 38, 39. united herself indissolubly to him. Cebrenis is Oenone. Hylas, ward of Hercules, was drawn by a nymph into the spring where he was getting water. drinking respectively, from the purity of the one and the )
  41. Synnada distinctu variat, non limina cessant,
  42. effulgent camerae, vario fastigia vitro
  43. in species animosque nitent. stupet ipse beatas
  44. circumplexus opes et parcius imperat ignis.
  45. multus ubique dies, radiis ubi culmina totis
  46. perforat atque alio sol improbus uritur aestu.
  47. nil ibi plebeium: nusquam Temesaea notabis
  48. aera. sed argento felix propellitur unda
  49. argentoque cadit labrisque nitentibus instat
  50. delicias mirata suas et abire recusat.
  51. extra autem niveo qui margine caerulus amnis
  52. vivit et in summum fundo [*]() patet omnis ab imo,
  53. cui non ire lacu pigrosque exsolvere amictus
  54. suadeat? hoc mallet nasci Cytherea profundo.
  55. hic te perspicuum melius. Narcisse, videres,
  56. hic velox Hecate velit et deprensa lavari.
  57. quid nunc strata solo referam tabulata crepantis
  58. auditura pilas, ubi languidus ignis inerrat
  59. aedibus et tenuem volvunt hypocausta vaporem?
  60. nec si Baianis veniat novus hospes ab oris,
  61. talia despiciet—fas sit componere magnis
  62. parva—Neronea nec qui modo lotus in unda,
  63. hic iterum sudare neget, macte, oro, nitenti
  64. ingenio curaque puer! tecum ista senescant
  65. et tua iam melius discat fortuna renasci!
    66. [*](in summum fundo s: in fundum summo M. )
  1. Et Phoebus pater et severa Pallas
  2. et M usae procul ite feriatae:
  3. Iani vos revocabimus Kalendis.
  4. Saturnus mihi compede exoluta
  5. et multo gravidus mero December
  6. et ridens Iocus et Sales protervi
  7. adsint, dum refero diem beatum
  8. laeti Caesaris ebriamque aparchen.[*]()
  9. Vix Aurora novos movebat ortus,
  10. iam bellaria [*]() linea pluebant
  11. —hunc rorem veniens profudit eurus:
  12. quicquid nobile Ponticis nucetis,
  13. fecundis cadit aut iugis Idymes;
  14. quod ramis pia germinat Damascos,
  15. et quod percoquit ebriosa Caunos,[*]()
  16. largis gratuitum cadit rapinis:
  17. molles gaioli lucuntulique,
  18. et massis Amerina non perustis
  19. et mustaceus et latente palma
  20. praegnates caryotides cadebant.
    21. [*](ebriamque aparchen (I.e. a)parxh/n, originally first-fruits. first offering, then feast, as In Pint. 40 B) Phillimore: parcen M, pacem Pol., noctem R. Thomson, etc. )[*]( bellaria s: vellaria M. )[*](ebriosa Caunos Waller: aebosia caunos M, aestuosa Imhof, Ebosea Vollmer, arbor Iuda caunas Eilis, et quod praecoquit Ebosia cannis Lafaye and Slater. according to popular belief, on his festival. )
  21. non tantis Hyas inserena nimbis
  22. terras obruit aut soluta Plias,
  23. qualis per cuneos hiems Latinos
  24. plebem grandine contudit serena.
  25. ducat nubila Iuppiter per orbem
  26. et latis pluvias minetur agris,
  27. dum nostri Iovis hi ferantur imbres.
  28. Ecce autem caveas subit per omnis
  29. insignis specie, decora cultu
  30. plebes altera non minor sedente.
  31. hi panaria candidasque mappas
  32. subvectant epulasque lautiores;
  33. illi marcida vina largiuntur:
  34. Idaeos totidem putes ministros,
  35. orbem, qua melior severiorque est,
  36. et gentes alis insimul [*]() togatas,
  37. et cum tot populos, beate,[*]() pascas,
  38. hunc Annona diem superba nescit.[*]()
  39. i nunc saecula compara, Vetustas,