Thebais

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volumes 1-2. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. omina, quod superest fati vitaeque laborum
  2. fortuna transire tua.’ nec plura morati
  3. consurgunt, dictis impensius aggerat omne
  4. promissum Inachius pater, auxilioque futurum
  5. et patriis spondet reduces inducere regnis.
  6. Ergo alacres Argi, fuso rumore per urbem
  7. advenisse duci generos primisque hymenaeis
  8. egregiam Argian nec formae laude secundam
  9. Deipylen tumida iam virginitate iugari,
  10. gaudia mente parant; socias it Fama per urbes,
  11. finitimisque agitatur agris procul usque Lycaeos
  12. Partheniosque super saltus Ephyraeaque rura
  13. nec minus Ogygias eadem dea turbida Thebas
  14. insilit, haec totis perfundit moenia pinnis
  15. Labdaciumque ducem praemissae consona nocti
  16. territat; hospitia et thalamos et foedera regni
  17. permixtumque genus—quae tanta licentia monstro,
  18. quis furor?—et iam [*]() bella canit.
    19. [*](furor? et iam Lachmann: furor est iam Pω. )
    v.1.p.410
  19. Diffuderat Argos exspectata dies: laeto regalia coetu
  20. atria complentur, species est cernere avorum
  21. comminus et vivis certantia vultibus aera.
  22. tantum ausae perferre manus! pater ipse bicornis
  23. in laevum prona nixus sedet Inachus urna;
  24. hunc tegit Iasiusque senex placidusque Phoroneus,
  25. et bellator Abas' indignatusque Tonantem
  26. Acrisius nudoque ferens caput ense Coroebus,
  27. torvaque iam Danai facinus meditantis imago;
  28. exin mille duces, foribus tum [*]() immissa superbis
  29. unda fremit volgi, procerum manus omnis et alto
  30. quis propior de rege gradus, stant ordine primi.
  31. interior sacris calet et sonat aula tumultu
  32. femineo; casta matrem [*]() cinxere corona
  33. Argolides, pars virginibus circum undique fusae
  34. foedera conciliant nova solanturque timorem,
  35. ibant insignes vultuque habituque verendo
  36. candida purpureum fusae super ora pudorem
  37. deiectaeque genas; tacite subit ille supremus
  38. virginitatis amor, primaeque modestia culpae
  39. confundit vultus; tunc ora rigantur honestis
  40. imbribus, et teneros lacrimae iuvere parentes.
  41. non secus ac supero pariter si cardine lapsae
  42. Pallas et asperior Phoebi soror, utraque telis,
  43. utraque torva genis flavoque in vertice nodo,
  44. illa suas Cyntho comites agat, haec Aracyntho;
    45. [*](tum Baehrens: cum Pω.)[*]( matrem PKQ: matrum ω. )
    v.1.p.412
  45. tunc, si fas oculis, non umquam longa tuendo
  46. expedias, cui maior honos, cui gratior, aut plus
  47. de Iove. mutatosque velint transumere cultus,
  48. et Pallas deceat pharetras et Delia cristas.
  49. Certant laetitia superosque in vota fatigant
  50. Inachidae, quae cuique domus sacrique facultas.
  51. hi fibris animaque litant. hi caespite nudo.
  52. nec minus auditi, si mens accepta, merentur [*]()
  53. ture deos, fractisque obtendunt limina silvis,
  54. ecce metu subito—Lachesis sic dura iubebat—
  55. impulsae mentes, excussaque gaudia patri,
  56. et turbata' dies. innuptam limine [*]() adibant
  57. Pallada, Monychiis cui non Argiva per urbes
  58. posthabita est Larissa iugis: hic more parentum
  59. Iasides. thalamis ubi casta adolesceret aetas,
  60. virgineas libare comas primosque solebant
  61. excusare toros, celsam subeuntibus arcem
  62. in gradibus summi delapsus culmine templi,
  63. Arcados Euhippi spolium, cadit aereus orbis,
  64. praemissasque faces, festum nubentibus ignem,
  65. obruit, eque adytis simul exaudita remotis
  66. nondum ausos firmare gradum tuba terruit ingens,
  67. in regem conversi omnes formidine prima,
  68. mox audisse negant; cunctos tamen omina rerum
  69. dira movent, variisque metum sermonibus augent.
  70. nec mirum: nam tum infaustos donante marito
    71. [*](merentur P: meretur ω. )[*](innuptam limine Pω: innupto in limine Garrod conj. )
    v.1.p.414
  71. ornatus, Argia, geris dirumque monile
  72. Harmoniae. longa est series, sed [*]() nota malorum
  73. persequar, unde novis tam saeva potentia donis.
  74. Lemnius haec, ut prisca fides, Mavortia longum
  75. furta dolens, capto postquam nil obstat amori
  76. poena nec ultrices castigavere catenae,
  77. Harmoniae dotale decus sub luce iugali
  78. struxerat. hoc, docti quamquam maiora, laborant
  79. Cyclopes, notique operum Telchines amica
  80. certatim iuvere manu; sed plurimus ipsi
  81. sudor, ibi arcano florentis igne zmaragdos
  82. cingit et infaustas percussum adamanta figuras
  83. Gorgoneosque orbes Siculaque incude relictos
  84. fulminis extremi cineres viridumque draconum
  85. lucentes a fronte iubas; hic flebile germen
  86. Hesperidum et dirum Phrixei velleris aurum;
  87. tum varias pestes raptumque interplicat atro
  88. Tisiphones de crine ducem, et quae pessima ceston
  89. vis probat; haec circum spumis lunaribus ungit
  90. callidus atque hilari perfundit cuncta veneno.
  91. non hoc Pasithea blandarum prima sororum,
  92. non Decor Idaliusque puer, sed Luctus et Irae
    93. [*](sed Pω: et Baehrens, who with most edd. punctuates after malorum, whence Lachmann condemned 268. contrived. It was fitted with chains which closed upon Venus and Mars as they lay together on the bed. (See Horn. Od. viii. 266 f.) Harmonia was the daughter of Venus and Mars. sun when turned into poplars, but he calls them Hesperides (as being in the west) instead of Heliades. )
    v.1.p.416
  93. et Dolor et tota pressit Discordia dextra.
  94. prima fides operi. Cadmum comitata iacentem
  95. Harmonia versis in sibila dira querellis
  96. Illyricos longo suleavit pectore campos.
  97. improba mox Semele vix dona nocentia collo
  98. induit, et fallax intravit limina Iuno.
  99. teque etiam, infelix, perhibent, locasta. decorum
  100. possedisse nefas; vultus hac laude [*]() colebat,
  101. heu quibus, heu placitura toris! post longior ordo.
  102. tunc donis Argia nitet vilisque sororis
  103. ornatus sacro praeculta supervenit auro.
  104. viderat hoc coniunx perituri vatis et aras
  105. ante omnis epulasque trucem secreta coquebat
  106. invidiam, saevis detur si quando potiri
  107. cultibus. heu nihil auguriis adiuta propinquis.
  108. quos optat gemitus, quantas cupit impia clades!
  109. digna quidem, sed quid miseri decepta mariti
  110. arma, quid insontes nati meruere furores?
  111. Postquam regales epulas et gaudia vulgi
  112. bisseni clusere dies. Ismenius heros
  113. respicere ad Thebas iamque et sua quaerere regna,
  114. quippe animum subit illa dies. qua, sorte benigna
  115. fratris, Echionia steterat privatus in aula,
  116. respiciens descisse [*]() deos trepidoque tumultu
  117. dilapsos comites, nudum latus omne fugamque
    118. [*](laude Pω: fraude Garrod, luce Baehrens. )[*](descisse ω: discsse P (ci from ce, i.e. discess(iss)e). )
    v.1.p.418
  118. fortunae, namque una soror producere tristis
  119. exsulis ausa vias; etiam hanc in limine primo
  120. liquerat et magna lacrimas incluserat ira.
  121. tunc quos excedens hilares, quis cultus iniqui
  122. praecipuus ducis, et profugo quos ipse notarat
  123. ingemuisse sibi, per noctem ae luce sub omni
  124. digerit: exedere animum dolor iraque demens
  125. et, qua non gravior mortalibus addita curis,
  126. spes, ubi longa venit, talem sub pectore nubem
  127. consilii volvens Dircen Cadmique negatas
  128. adparat ire domos, veluti dux taurus amata
  129. valle carens. pulsum solito quem gramine vietor
  130. iussit ab erepta longe mugire iuvenca,
  131. cum profugo placuere tori cervixque recepto
  132. sanguine magna redit fractaeque in pectora quercus,[*]()
  133. bella cupit pastusque et capta armenta reposcit
  134. iam pede, iam cornu melior—pavet ipse reversum
  135. victor, et attoniti vix agnovere magistri—:
  136. non alias tacita iuvenis Teumesius iras
  137. mente acuit, sed fida vias arcanaque coniunx
  138. senserat; utque toris primo complexa iacebat
  139. aurorae pallore virum, ‘quos, callide, motus
  140. quamve fugam moliris?’ ait ‘nil transit amantes.
  141. sentio, pervigiles acuunt suspiria questus,
  142. numquam in pace sopor, quotiens haec ora natare
  143. fletibus et magnas latrantia [*]() pectora curas
    144. [*](in pectora quercus PB (with vires written over): in pectore ω, vires DKS. vires Q (with quercus written over). )[*](latrantia PES: iactantia ω. )
    v.1.p.420
  144. admota deprendo manu? nil foedere rupto
  145. conubiisve super moveor viduaque iuventa,
  146. etsi crudus amor necdum post flammea toti
  147. intepuere tori: tua me, properabo fateri.
  148. angit, [*]() amate, [*]() salus, tune incomitatus, inermis
  149. regna petes poterisque tuis decedere Thebis,
  150. si neget? atque illum sollers deprendere semper
  151. fama duces tumidum narrat raptoque superbum
  152. difficilemque tibi: necdum consumpserat [*]() annum,
  153. me quoque nunc vates, nunc exta minantia divos
  154. aut avium lapsus aut turbida noctis imago
  155. terret, et a! memini, numquam mihi falsa per umbras
  156. Iuno venit, quo tendis iter? ni conscius ardor
  157. ducit et ad Thebas melior socer.’ hic breve tandem
  158. risit Echionius iuvenis tenerumque dolorem
  159. coniugis amplexu solatus et oscula maestis
  160. tempestiva genis posuit lacrimasque repressit;
  161. ‘solve metus animo, dabitur, mihi crede, merentum
  162. consiliis tranquilla dies; te fortior annis
  163. nondum cura decet, sciat haec Saturnius olim
  164. fata parens, oculosque polo demittere si quos
  165. Iustitia et rectum terris defendere curat:
  166. fors aderit lux illa tibi, qua moenia cernes
  167. coniugis et geminas ibis regina per urbes.’
  168. Sic ait, et caro raptim se limine profert.
  169. Tydea iam socium coeptis, iam pectore fido
    170. [*](angit Pω: tangit Bentley. )[*](amate KC: amata Pω. )[*](consumpserat Pω: consumpserit Heinsius. )
    v.1.p.422
  170. aequantem ruras—tantus post iurgia mentes
  171. vinxit amor—socerumque adfatur tristis Adrastum.
  172. fit mora consilio, cum multa moventibus una
  173. iam potior cunctis sedit sententia, fratris
  174. pertemptare fidem tutosque in regna precando
  175. explorare aditus, audax ea munera Tydeus
  176. sponte subit: nec non et te, fortissime gentis
  177. Aetolum, multum lacrimis conata morari
  178. Deipyle. sed iussa patris tutique regressus
  179. legato iustaeque preces vicere sororis.
  180. Iamque emensus iter silvis ac litore durum,
  181. qua Lernaea palus ambustaque sontibus alte
  182. intepet hydra vadis, et qua vix carmine raro
  183. longa sonat Nemee nondum pastoribus ausis,
  184. qua latus Eoos Ephyres quod vergit ad curos
  185. Sisyphiique sedent portus irataque terrae
  186. curva Palaemonio secluditur unda Lechaeo.[*]()
  187. hinc praeterveetus Nisum et te, mitis Eleusin,
  188. laevus abit,[*]() iamque arva gradu Teumesia et arces
  189. intrat Agenoreas; ibi durum Eteoclea cernit
  190. sublimem solio saeptumque horrentibus armis.
  191. iura ferus populo trans legem ac tempora regni
  192. iam fratris de parte dabat: sedet omne paratus
  193. in facinus queriturque fidem tam sero reposci.
  194. Constitit in mediis—ramus manifestat olivae
  195. legatum—causasque viae nomenque rogatus
    196. [*](Lechaeo PDN: liceo ω: cf. Silv. ii. 2. 35. )[*](abit PB: habet (i orer e) Q: habet ω. )
    v.1.p.424
  196. edidit: utque rudis fandi pronusque calori
  197. semper erat, iustis miscens tamen aspera coepit:
  198. ‘si tibi plana fides et dicti cura maneret
  199. foederis, ad fratrem completo iustius anno
  200. legatos hinc ire fuit teque ordine certo
  201. fortunam exuere et laetum descendere regno,
  202. ut vagus ille diu passusque haud digna per urbes
  203. ignotas pactae tandem succederet aulae.
  204. sed quia dulcis amor regni blandumque potestas.
  205. posceris: astriferum iam velox circulus orbem
  206. torsit et amissae redierunt montibus umbrae,
  207. ex quo frater inops ignota per oppida tristes
  208. exsul agit casus; et te iam tempus aperto
  209. sub Iove ferre dies terrenaque frigora membris
  210. ducere et externos submissum ambire penates.
  211. pone modum laetis; satis ostro dives et auro
  212. conspicuus tenuem germani pauperis annum
  213. risisti; moneo, regnorum gaudia temet
  214. dedoceas patiensque fugae mereare reverti.’
  215. Dixerat, ast illi tacito sub pectore dudum
  216. ignea corda fremunt, iacto velut aspera saxo
  217. comminus erigitur serpens, cui subter inanes
  218. longa sitis latebras totumque agitata per artus
  219. convocat in fauces et squamea colla venenum:
  220. ‘cognita si dubiis fratris mihi iurgia signis
  221. ante forent nec clara odiorum arcana paterent,
  222. sufficeret vel sola fides, qua [*]() torvus et [*]() illum
  223. mente gerens.[*]() ceu saepta novus iam moenia laxet
    224. [*](qua Klotz: quam Pω: quod Postgate. )[*](torvus et ω: servo sed P. )[*](gerens Pω: geris DN. )
    v.1.p.426
  224. fossor et hostiles inimicent classica turmas,
  225. praefuris. in medios si comminus orsa tulisses
  226. Bistonas aut refugo pallentes sole Gelonos,
  227. parcior eloquio et medii reverentior aequi
  228. inciperes. neque te furibundae crimine mentis
  229. arguerim: mandata refers, nunc omnia quando