Thebais

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volumes 1-2. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. composites, sunt et rabidis iura insita monstris
  2. fasque suum: nobis sociare [*]() cubilia terrae—
  3. sed quid ego? aut hodie spoliis gavisus abibis,
  4. quisquis es. his, aut me, si non effetus oborto
  5. sanguis hebet luctu, magni de stirpe creatum
  6. Oeneos et Marti non degenerare paterno
  7. accipies.’ " nec nos animi nec stirpis egentes—"
  8. ille refert contra, sed mens sibi conscia fati
  9. cunctatur proferre patrem, tunc mitis Adrastus:
  10. ‘immo agite, et positis, quas nox inopinaque suasit
  11. aut virtus aut ira, minis succedite tecto,
  12. iam pariter coeant animorum in pignora dextrae.
  13. non haec incassum divisque absentibus acta;
  14. forsan et has venturus amor praemiserit iras,
    15. [*](suum nobis Pω suum ut nobis Garrod: nobis sociare Pω: sociae novisse Postgate: binos sociare Housman: norunt sociare Baehrens. Housman brackets as parenthesis sunt suum, Garrod sunt nobis. )
    v.1.p.376
  15. ut meminisse iuvet.’ nec vana voce locutus
  16. fata senex, siquidem hanc perhibent per [*]() vulnera iunctis
  17. isse [*]() fidem, quanta partitum extrema protervo
  18. Thesea Pirithoo, vel inanem mentis Oresten
  19. opposito rabidam Pylade vitasse Megaeram.
  20. tunc quoque mulcentem dictis corda aspera regem
  21. iam faciles, ventis ut decertata residunt
  22. aequora, laxatisque diu tamen aura superstes
  23. immoritur velis, passi subiere penates.
  24. Hic primum lustrare oculis cultusque virorum
  25. telaque magna vacat: tergo videt huius inanem
  26. impexis utrimque iubis horrere leonem,
  27. illius in speciem, quem per Teumesia tempe
  28. Amphitryoniades fractum iuvenalibus annis [*]()
  29. ante Cleonaei vestitus proelia monstri,
  30. terribiles contra saetis ac dente recurvo
  31. Tydea per latos umeros ambire laborant
  32. exuviae, Calydonis honos, stupet omine tanto
  33. defixus senior, divina oracula Phoebi
  34. agnoscens monitusque datos vocalibus antris,
  35. obtutu gelida ora premit, laetusque per artus
  36. horror iit; sensit manifesto numine ductos
  37. adfore, quos nexis ambagibus augur Apollo
  38. portendi generos, vultu fallente ferarum,
  39. ediderat. tunc sic tendens ad sidera palmas:
  40. ‘nox, quae terrarum caelique amplexa labores
  41. ignea multivago transmittis sidera lapsu,
    42. [*](per P: post ω.)[*]( isse Gruter: esse Pω. )[*](annis PB: armis ω: annis D (with armis above). )
    v.1.p.378
  42. indulgens reparare animum, dum proximus aegris
  43. infundat Titan agiles animantibus ortus,
  44. tu mihi perplexis quaesitam erroribus ultro
  45. advehis alma fidem veterisque exordia fati
  46. detegis: adsistas operi tuaque omina firmes.
  47. semper honoratam dimensis orbibus anni
  48. te domus ista colet; nigri tibi, diva, litabunt
  49. electa cervice greges, lustraliaque exta
  50. lacte novo perfusus edet Vulcanius ignis.
  51. salve prisca fides tripodum obscurique recessus!
  52. deprendi. Fortuna, deos!’ sic fatus, et ambos
  53. innectens manibus tecta interioris [*]() ad aulae
  54. progreditur. canis etiamnum altaribus ignes
  55. sopitum cinerem et tepidi libamina sacri
  56. servabant; adolere focos epulasque recentes
  57. instaurare iubet, dictis parere ministri
  58. certatim adcelerant; vario strepit icta tumultu
  59. regia: pars ostro tenues auroque sonantes
  60. emunire toros alteque inferre tapetas,
  61. pars teretes levare manu ac disponere mensas.
  62. ast alii tenebras et opacam vincere noctem
  63. adgressi tendunt auratis vincula lychnis.
  64. his labor inserto torrere exsanguia ferro
  65. viscera caesarum pecudum, his cumulare canistris
  66. perdomitam saxo Cererem; laetatur Adrastus
  67. obsequio fervere domum. Iamque ipse superbis
  68. fulgebat stratis solioque effultus eburno.
  69. parte alia iuvenes siccati vulnera lymphis
  70. discumbunt, simul ora notis foedata tuentur
    71. [*](interioris Schrader: ulterioris Pω. )
    v.1.p.380
  71. inque vicem ignoscunt. tunc rex longaevus Acasten—
  72. natarum haec altrix eadem et fidissima custos
  73. lecta sacrum iustae Veneri occultare pudorem—
  74. imperat acciri tacitaque immurmurat aure.[*]()
  75. Nec mora praeceptis, cum protinus utraque virgo
  76. arcano egressae thalamo: mirabile visu,
  77. Pallados armisonae pharetrataeque ora Dianae
  78. aequa ferunt, terrore minus, nova deinde pudori
  79. visa virum facies: pariter pallorque ruborque
  80. purpureas hausere genas, oculique verentes
  81. ad sanctum rediere patrem, postquam ordine mensae
  82. victa fames, signis perfectam auroque nitentem
  83. Iasides pateram famulos ex more poposcit,
  84. qua Danaus libare deis seniorque Phoroncus
  85. adsueti, tenet haec operum caelata figuras:
  86. aureus [*]() anguicomam praesecto Gorgona collo
  87. ales habet, iamiamque vagas—ita visus 3—in auras
  88. exsilit; illa graves oculos languentiaque ora
  89. paene movet vivoque etiam pallescit in auro.
  90. hinc Phrygius fulvis venator tollitur alis,
  91. Gargara desidunt surgenti et Troia recedit,
  92. stant maesti comites, frustraque sonantia lassant
  93. ora canes umbramque petunt et nubila latrant.
  94. hanc undante mero fundens vocat ordine cunctos
  95. caelicolas, Phoebum ante alios, Phoebum omnis ad aram
    96. [*](tacitaque aure Pω: tacitaeque auri Klotz: taciteque auri Deipser: tacitoque ore Koestlin. )[*](aureus Pω: Perseus Bentley. )[*](ita visus Pω: gavisus D. "pallor" (its natural use), and with "rubor" (for "suffuses "). )
    v.1.p.382
  96. laude ciet comitum famulumque evineta pudica
  97. fronde manus, cui festa dies largoque refecti
  98. ture vaporatis lucent altaribus ignes.
  99. ‘Forsitan, o iuvenes, quae sint ea sacra quibusque
  100. praecipuum causis Phoebi obtestemur honorem’
  101. rex ait, ‘exquirant animi, non inscia suasit
  102. relligio, magnis exercita cladibus olim
  103. plebs Argiva litant; animos advertite, pandam.
  104. postquam caerulei sinuosa volumina monstri,
  105. terrigenam Pythona deus septem orbibus atris
  106. amplexum Delphos squamisque annosa ferentem
  107. robora, Castaliis dum fontibus ore trisuleo
  108. fusus hiat nigro sitiens alimenta veneno,
  109. perculit, absumptis numerosa in vulnera telis,
  110. Cirrhaeique dedit centum per iugera campi
  111. vix tandem explieitum, nova deinde piacula caedis
  112. perquirens nostri tecta haud opulenta Crotopi
  113. attigit, huic primis et pubem ineuntibus annis
  114. mira decore pios [*]() servabat nata penates
  115. intemerata toris, felix, si Delia numquam
  116. furta nec occultum Phoebo sociasset amorem!
  117. namque ut passa deum Nemeaei ad fluminis undam,
  118. bis quinos plena eum fronte resumeret orbes
  119. Cynthia, sidereum Latonae feta nepotem
  120. edidit; ac poenae metuens—neque enim ille coactis
  121. donasset thalamis veniam pater—avia rura
  122. eligit ae natum saepta inter ovilia furtim
  123. montivago pecoris custodi mandat alendum.
  124. non tibi digna, puer, generis cunabula tanti
    125. [*](pios Bentley: pio Pω. )
    v.1.p.384
  125. gramineos dedit herba toros et vimine querno
  126. texta domus; clausa arbutei sub cortice libri
  127. membra tepent, suadetque leves cava fistula somnos,
  128. et pecori commune solum, sed fata nec illum
  129. concessere larem: viridi nam caespite terrae
  130. proiectum temere et patulo caelum ore trahentem
  131. dira canum rabies, morsu depasta cruento,
  132. dissicit. hic vero attonitas ut nuntius aures
  133. matris adit, pulsi ex animo genitorque pudorque
  134. et metus: ipsa ultro saevis plangoribus amens
  135. tecta replet, vacuumque ferens velamine pectus
  136. occurrit confessa patri; nec motus et atro
  137. imperat—infandum!—cupientem occumbere leto.
  138. sero memor thalami maestae solacia morti,
  139. Phoebe, paras monstrum infandis Acheronte sub imo
  140. conceptum Eumenidum thalamis, cui virginis ora
  141. pectoraque; aeternum stridens a veitice surgit
  142. et ferrugineam frontem discriminat anguis.
  143. haec tum dira lues nocturno squalida passu
  144. inlabi thalamis, animasque a stirpe recentes
  145. abripere altricum gremiis morsuque cruento
  146. devesei et multum patrio pinguescere luctu,
  147. haud tulit armorum praestans animique [*]() Coroebus
  148. seque ultro lectis iuvenum, qui robore primi
  149. famam posthabita faciles extendere vita,
  150. obtulit, illa novos ibat populata penates
  151. portarum in bivio—lateri duo corpora parvum
  152. dependent, et iam unca manus vitalibus haeret
  153. ferratique ungues tenero sub corde tepescunt—:
  154. obvius huic, latus omne virum stipante corona,
    155. [*](animique Pω: animisque D. )
    v.1.p.386
  155. fit [*]() iuvenis, ferrumque ingens sub pectore duro
  156. condidit, atque imas animae mucrone corusco
  157. scrutatus latebras tandem sua monstra profundo
  158. reddit habere Iovi. iuvat ire et visere iuxta
  159. liventes in morte oculos uterique nefandam
  160. proluviem et crasso squalentia pectora tabo,
  161. qua nostrae cecidere animae, stupet Inacha pubes,
  162. magnaque post lacrimas etiamnum gaudia pallent.
  163. hi trabibus duris, solacia vana dolori,
  164. proterere exanimos artus asprosque molares
  165. deculcare genis: nequit iram explere potestas,
  166. illam et nocturno circum stridore volantes
  167. impastae fugistis aves, rabidamque canum vim
  168. oraque sicca ferunt trepidorum inhiasse luporum,
  169. saevior in miseros, fatis ultricis ademptae
  170. Delius insurgit, summaque biverticis umbra
  171. Parnassi residens arcu crudelis iniquo
  172. pestifera arma iacit, camposque et celsa Cyclopum
  173. tecta superiecto nebularum incendit amictu,
  174. labuntur dulces animae, Mors fila Sororum
  175. ense metit captamque tenens fert manibus urbem,
  176. quaerenti, quae causa, duci, quis ab aethere laevus
  177. ignis et in totum regnaret Sirius annum,
  178. idem auctor Paean rursus iubet ire cruento
  179. inferias monstro iuvenes, qui caede potiti,
  180. fortunate animi longumque in saecula digne
  181. promeriture diem! non tu pia degener arma
  182. occulis aut certae trepidas occurrere morti.
    183. [*](fit P: it ω. )
    v.1.p.388
  183. comminus ora ferens Cirrhaei in limine templi
  184. constitit et sacras ita vocibus asperat iras:
  185. ‘non missus, Thymbraee, tuos supplexve penates
  186. advenio: mea me pietas et conscia virtus
  187. has egere vias. ego sum, qui caede subegi,
  188. Phoebe, tuum mortale nefas, quem nubibus atris
  189. et squalente die, nigra quem tabe sinistri
  190. quaeris, inique, poli. quodsi monstra effera magnis
  191. cara adeo superis, iacturaque vilior orbi
  192. mors hominum et saevo tanta inclementia caelo est,
  193. quid meruere Argi? me, me, divum optime, solum
  194. obiecisse caput fatis praestabat, an illud
  195. lene [*]() magis cordi, quod desolata domorum
  196. tecta vides, ignique datis cultoribus omnis
  197. lucet [*]() ager? sed quid fando tua tela manusque
  198. demoror? exspectant matres, supremaque fiunt
  199. vota mihi. satis est: merui, ne parcere velles.
  200. proinde move pharetras arcusque intende sonoros
  201. insignemque animam leto demitte; sed illum,
  202. pallidus Inachiis qui desuper imminet Argis,
  203. dum morior, dispelle globum.’ Sors aequa merentes
  204. respicit, ardentem tenuit reverentia caedis
  205. Letoiden, tristemque viro submissus honorem
  206. largitur vitae; nostro mala nubila caelo
  207. diffugiunt, at tu stupefacti a limine Phoebi
  208. exoratus abis. inde haec stata sacra quotannis
  209. sollemnes recolunt epulae, Phoebeaque placat
    210. [*](lene Pω: laeve Gronovius: saeve Bentley: an illud lene? Garrod. )[*](lucet Pω: luget Heinsius. )
    v.1.p.390
  210. templa novatus honos, has forte invisitis aras
  211. vos quae progenies? quamquam Calydonius Oeneus
  212. et Parthaoniae, si dudum certus ad aures
  213. clamor iit, tibi iura domus, tu pande, quis Argos
  214. advenias, quando hae variis sermonibus horae.’
  215. Deiecit maestos extemplo Ismenius heros
  216. in terram vultus, taciteque ad Tydea laesum
  217. obliquare oculos; tum longa silentia movit:
  218. ‘non super hos divum tibi sum quaerendus honores,
  219. unde genus, quae terra mihi, quis defluat ordo
  220. sanguinis antiqui: piget inter sacra fateri,
  221. sed si praecipiant miserum cognoscere curae,
  222. Cadmus origo patrum, tellus Mavortia Thebe,
  223. est genetrix Iocasta mihi.’ tum motus Adrastus
  224. hospitiis—agnovit enim:—‘quid nota recondis?
  225. scimus’ ait, ‘nec sic aversum fama Mycenis
  226. volvit iter. regnum et furias oculosque pudentes
  227. novit et Arctois si quis de solibus horret
  228. quique bibit Gangen aut nigrum occasibus intrat
  229. Oceanum, et si quos incerto litore Syrtes