Thebais

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volumes 1-2. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. erroresque feros nemorum et reticenda deorum
  2. crimina? vix lucis spatio, vix noctis abactae
    3. [*](exsaturabile P: also D, with exsatiabile written over: exsuperabile ω. )[*](imposta manet Pω: infausta, infesta, etc., edd: movet B Guyet: manet D with movet written over. the dragon's teeth. crimes committed by or against the gods. The latter mean- )
    v.1.p.358
  3. enumerare queam mores gentemque profanam.
  4. scandere quin etiam thalamos hic impius heres
  5. patris et immeritae gremium incestare parentis
  6. appetiit, proprios—monstrum 1!—revolutus in ortus,
  7. ille tamen superis aeterna piacula solvit
  8. proiecitque diem, nec iam amplius aethere nostro
  9. vescitur; at nati—facinus sine more!—cadentes
  10. calcavere oculos, iam, iam rata vota tulisti,
  11. dire senex! meruere tuae, meruere tenebrae
  12. ultorem sperare Iovem, nova sontibus arma
  13. iniciam regnis, totumque a stirpe revellam
  14. exitiale genus, belli mihi semina sunto
  15. Adrastus socer et superis adiuncta sinistris
  16. conubia, hanc etiam poenis incessere gentem
  17. decretum; neque enim arcano de pectore fallax
  18. Tantalus et saevae periit iniuria mensae.’
  19. Sic pater omnipotens, ast illi saucia dictis
  20. flammato versans inopinum corde dolorem
  21. talia Iuno refert: ‘mene, o iustissime divum,
  22. me bello certare iubes? scis, semper ut arces
  23. Cyclopum magnique Phoroneos inclyta fama
  24. sceptra viris opibusque iuveni, licet improbus illic
  25. custodem Phariae somno letoque iuvencae
  26. exstinguas, saeptis et turribus aureus intres.
  27. mentitis ignosco toris: illam odimus urbem.
    28. [*](monstrum D Scaliger: monstro Pω. )
    v.1.p.360
  28. quam vultu confessus adis, ubi conscia magni
  29. signa tori tonitrus agis et mea fulmina torques,
  30. facta luant Thebae: cur hostes eligis Argos?
  31. quin age. si tanta est thalami discordia sancti,
  32. et Samon et veteres armis exscinde Mycenas.
  33. verte solo Sparten, cur usquam sanguine festo
  34. coniugis ara tuae, cumulo cur turis Eoi
  35. laeta calet? melius votis Mareotica fumant
  36. Coptos et acrisoni lugentia flumina Nili.
  37. quod si prisca luunt auctorum crimina gentes
  38. subvenitque tuis sera haec sententia curis,
  39. percensere aevi senium, quo tempore tandem
  40. terrarum furias abolere et saecula retro
  41. emendare sat est: iamdudum ab sedibus illis
  42. incipe, fluctivaga qua praeterlabitur unda
  43. Sicanios longe relegens Alpheos amores.
  44. Arcades hic tua—nec pudor est—delubra nefastis
  45. imposuere locis, illic Mavortius axis
  46. Oenomai Geticoque pecus stabulare sub Haemo
  47. dignius, abruptis etiamnum inhumata procorum
  48. reliquiis trunca ora rigent, tamen hic tibi templi
  49. gratus honos, placet Ida nocens mentitaque manes
  50. Creta tuos. me Tantaleis consistere terris,[*]()
    51. [*](terris Q: tectis P: regnis D: considere regnis Heinsius. )
    v.1.p.362
  51. quae tandem invidia est? belli deflecte tumultus
  52. et generis miseresce tui. sunt impia late
  53. regna tibi, melius generos passura nocentes.’
  54. Finierat precibus miscens convicia Iuno.
  55. at non ille gravis dictis, quamquam aspera motu,
  56. reddidit haec: ‘equidem haud rebar te mente secunda
  57. laturam, quodcumque tuos, licet aequus, in Argos
  58. consulerem, neque me, si detur copia, fallit
  59. multa super Thebis Bacchum ausuramque Dionen
  60. dicere, sed nostri reverentia ponderis obstat,
  61. horrendos etenim latices, Stygia aequora fratris
  62. obtestor, mansurum atque inrevocabile verbum.[*]()
  63. nil fore, quod dictis flectar! quare impiger alis [*]()
  64. portantes praecede notos. Cyllenia proles,
  65. aera per liquidum regnisque inlapsus opacis
  66. dic patruo: superas senior se adtollat ad auras
  67. Laius, exstinctum nati quem vulnere nondum
  68. ulterior Lethes accepit ripa profundi
  69. lege Erebi; ferat hic diro mea iussa nepoti:
  70. germanum exsilio fretum Argolicisque tumentem
  71. hospitiis, quod sponte cupit, procul impius aula
  72. arceat, alternum regni infitiatus honorem,
  73. hinc causae irarum, certo reliqua ordine ducam.’
  74. Paret Atlantiades dictis genitoris et inde
  75. summa pedum propere plantaribus inligat alis,
  76. obnubitque comas et temperat astra galero.
    77. [*](verbum Scriverius: verum Pω. )[*](alis Gruter: ales Pω. )
    v.1.p.364
  77. tum dextrae virgam inseruit, qua pellere dulces
  78. aut suadere iterum somnos, qua nigra subire
  79. Tartara et exsanguis animare adsueverat umbras,
  80. desiluit, tenuique exceptus inhorruit [*]() aura.
  81. nec mora, sublimis raptim per inane volatus
  82. carpit et ingenti designat nubila gyro.
  83. Interea patriis olim vagus exsul ab oris
  84. Oedipodionides furto deserta pererrat
  85. Aoniae, iamiamque animi [*]() male debita regna
  86. concipit, et longum signis cunctantibus annum
  87. stare gemit, tenet una dies noctesque recursans
  88. cura virum, si quando humilem decedere regno
  89. germanum et semet Thebis opibusque potitum
  90. cerneret; hac aevum cupiat pro luce [*]() pacisci,
  91. nunc queritur ceu tarda fugae dispendia, sed mox
  92. attollit flatus ducis et sedisse superbus
  93. deiecto iam fratre putat: spes anxia mentem
  94. extrahit et longo consumit gaudia voto.
  95. tune sedet Inachias urbes Danaeiaque arva
  96. et caligantes abrupto sole Mycenas
  97. ferre iter impavidum, seu praevia ducit Erinys,
  98. seu fors illa viae. sive hae immota vocabat
  99. Atropos. Ogygiis ululata furoribus antra
  100. deserit et pingues Baccheo sanguine colles,
  101. inde plagam, qua molle sedens in plana Cithaeron
  102. porrigitur lassumque inclinat ad aequora montem,
    103. [*](inhorruit in D has " perstrepit " written above it. )[*](animi Mueller: animis Pω: animus Q Baehrens. )[*](luce Pω: laude Q (luce above). )
    v.1.p.366
  103. praeterit, hinc arte scopuloso in limite pendens
  104. infames Scirone petras Scyllaeaque rura
  105. purpureo regnata seni mitemque Corinthon
  106. linquit et in mediis audit duo litora campis
  107. Iamque per emeriti surgens confinia Phoebi
  108. Titanis late, mundo subvecta silenti,
  109. rorifera gelidum tenuaverat aera biga:
  110. iam pecudes volucresque tacent, iam Somnus avaris
  111. inrepsit curis pronusque ex aethere nutat,
  112. grata laboratae referens oblivia vitae,
  113. sed nec puniceo rediturum nubila caelo
  114. promisere iubar, nec rarescentibus umbris
  115. longa repercusso nituere crepuscula Phoebo:
  116. densior a terris et nulli pervia flammae
  117. subtexit nox atra polos, iam claustra rigentis
  118. Aeoliae percussa sonant, venturaque rauco
  119. ore minatur hiemps, venti transversa frementes
  120. confligunt axemque emoto cardine vellunt,
  121. dum caelum sibi quisque rapit; sed plurimus Auster
  122. inglomerat noctem, tenebrosa volumina torquens,
  123. defunditque imbres, sicco quos asper hiatu
  124. praesolidat Boreas; nec non abrupta tremiscunt
  125. fulgura, et attritus subita face rumpitur aether,
  126. iam Nemea,[*]() iam Taenariis contermina lucis
  127. Arcadiae capita alta madent; ruit agmine magno
  128. Inachus et gelidas surgens Erasmus in undas.[*]()
    129. [*](Nemea ω: Nemeae P. )[*](gelidas surgens E. in undas gelidas ω: vergens P: in undas P: ad arctos Pcω: surgens BD: gelida s. E. in unda Mueller. )
    v.1.p.368
  129. pulverulenta prius ealeataque flumina nullae
  130. aggeribus tenuere morae, stagnoque refusa est
  131. funditus et veteri spumavit Lerna veneno.
  132. frangitur omne nemus, rapiunt antiqua procellae
  133. bracchia silvarum, nullisque aspecta per aevum
  134. solibus umbrosi patuere aestiva Lycaei.
  135. ille tamen, modo saxa iugis fugientia ruptis
  136. miratus, modo nubigenas e montibus amnes
  137. aure [*]() pavens passimque insano turbine raptas
  138. pastorum pecorumque domos, non segnius amens
  139. incertusque viae per nigra silentia vastum
  140. haurit iter; pulsat metus undique et undique frater,
  141. ac velut hiberno deprensus navita ponto,
  142. cui neque Temo piger neque amico sidere monstrat
  143. Luna vias, medio caeli pelagique tumultu
  144. stat rationis inops, iamiamque aut saxa malignis
  145. exspectat submersa vadis aut vertice acuto
  146. spumantes scopulos erectae incurrere prorae:
  147. talis opaca legens nemorum Cadmeius heros
  148. adcelerat, vasto metuenda umbone ferarum
  149. excutiens stabula, et prono virgulta refringit
  150. pectore; dat stimulos animo vis maesta timoris,
  151. donec ab Inachiis victa caligine tectis
  152. emicuit lucem devexa in moenia fundens
  153. Larisaeus apex. illo spe concitus omni
  154. evolat, hinc celsae Iunonia templa Prosymnae
  155. laevus habens, hinc Herculeo signata vapore
  156. Lernaei stagna atra vadi, tandemque reclusis
    157. [*](aure Pω: ire Lachmann. )
    v.1.p.370
  157. infertur portis, actutum regia cernit
  158. vestibula: hic artus imbri ventoque rigentes
  159. proicit ignotaeque adclinis postibus aulae
  160. invitat tenues ad dura cubilia somnos.
  161. Rex ibi tranquille, medio de limite vitae
  162. in senium vergens, populos Adrastus habebat,
  163. dives avis et utroque Iovem de sanguine ducens,
  164. hic sexus melioris inops, sed prole virebat
  165. feminea, gemino natarum pignore fultus.
  166. cui Phoebus generos—monstrum exitiabile dictu!
  167. mox adaperta fides—fato [*]() ducente canebat
  168. saetigerumque suem et fulvum adventare leonem,
  169. id volvens non ipse pater, non docte futuri
  170. Amphiarae vides, etenim vetat auctor Apollo,
  171. tantum in corde sedens aegrescit cura parenti.
  172. Ecce autem antiquam fato Calydona relinquens
  173. Olenius [*]() Tydeus—fraterni sanguinis illum
  174. conscius horror agit—eadem sub nocte sopora
  175. lustra terit, similesque notos dequestus et imbres,
  176. infusam tergo glaciem et liquentia nimbis
  177. ora comasque gerens subit uno tegmine, cuius
  178. fusus humo gelida partem prior hospes habebat,
  179. hic vero ambobus rabiem fortuna cruentam
  180. adtulit: haud passi sociis defendere noctem
  181. culminibus, paulum alternis in verba minasque
  182. cunctantur; mox ut iactis sermonibus irae
  183. intumuere satis, tum vero erectus uterque
  184. exsertare umeros undamque lacessere pugnam,
  185. celsior ille gradu procera in membra simulque
    186. [*](fato P: aevo ω. )[*](Olenius Pω: Oenius D: Oeneus Heinsius. )
    v.1.p.372
  186. integer annorum, sed [*]() non et viribus infra
  187. Tydea fert animus, totosque infusa per artus
  188. maior in exiguo regnabat corpore virtus,
  189. iam crebros ictus ora et cava tempora circum
  190. obnixi ingeminant, telorum aut grandinis instar
  191. Riphaeae, flexoque genu vacua ilia fundunt.
  192. non aliter quam Pisaeo sua lustra Tonanti
  193. cum redeunt crudisque virum sudoribus ardet
  194. pulvis; at hinc teneros caveae dissensus ephebos
  195. concitat, exclusaeque exspectant praemia matres:
  196. sic alacres odio nullaque cupidine laudis
  197. accensi incurrunt, scrutatur et intima vultus
  198. unca manus penitusque oculis cedentibus intrat.[*]()
  199. forsan et accinctos lateri—sic ira ferebat—
  200. nudassent enses, meliusque hostilibus armis
  201. lugendus fratri, iuvenis Thebane, iaceres,
  202. ni rex, insolitum clamorem et pectore ab alto
  203. stridentes gemitus noctis miratus in umbris,
  204. movisset gressus, magnis cui sobria curis
  205. pendebat somno iam deteriore senectus,
  206. isque ubi progrediens numerosa luce per alta
  207. atria dimotis adverso limine claustris
  208. terribilem dictu faciem, lacera ora putresque
  209. sanguineo videt imbre genas: ‘quae causa furoris,
  210. externi iuvenes—neque enim meus audeat istas
  211. civis in usque manus—, quisnam implacabilis ardor
  212. exturbare odiis tranquilla silentia noctis?
  213. usque adeone angusta dies et triste, parumper
  214. pacem animo somnumque pati? sed prodite tandem,
  215. unde orti, quo fertis iter, quae iurgia? nam vos
    216. [*](sed Pω: nec Priscian.)[*]( intrat P: instat ω. ἀλλὰ μαχητής (of Tydeus, Il. v. 801). )
    v.1.p.374
  216. haud humiles tanta ira docet, generisque superbi
  217. magna per effusum clarescunt signa cruorem.’
  218. Vix ea, cum mixto clamore obliqua tuentes
  219. incipiunt una: ‘rex o mitissime Achivum,
  220. quid verbis opus? ipse undantis sanguine vultus
  221. aspicis?’ haec passim turbatis vocis amarae
  222. confudere sonis: inde orsus in ordine Tydeus
  223. continuat: ‘maesti cupiens solacia casus
  224. monstriferae Calydonis opes Acheloiaque arva
  225. deserui; vestris haec me ecce in finibus ingens
  226. nox operit, tecto caelum prohibere quis iste
  227. arcuit? an quoniam prior haec ad limina forte
  228. molitus gressus? pariter stabulare bimembres
  229. Centauros unaque ferunt Cyclopas in Aetna
  230. composites, sunt et rabidis iura insita monstris
  231. fasque suum: nobis sociare [*]() cubilia terrae—
  232. sed quid ego? aut hodie spoliis gavisus abibis,
  233. quisquis es. his, aut me, si non effetus oborto
  234. sanguis hebet luctu, magni de stirpe creatum
  235. Oeneos et Marti non degenerare paterno
  236. accipies.’ " nec nos animi nec stirpis egentes—"
  237. ille refert contra, sed mens sibi conscia fati
  238. cunctatur proferre patrem, tunc mitis Adrastus:
  239. ‘immo agite, et positis, quas nox inopinaque suasit
  240. aut virtus aut ira, minis succedite tecto,
  241. iam pariter coeant animorum in pignora dextrae.
  242. non haec incassum divisque absentibus acta;
  243. forsan et has venturus amor praemiserit iras,
    244. [*](suum nobis Pω suum ut nobis Garrod: nobis sociare Pω: sociae novisse Postgate: binos sociare Housman: norunt sociare Baehrens. Housman brackets as parenthesis sunt suum, Garrod sunt nobis. )
    v.1.p.376
  244. ut meminisse iuvet.’ nec vana voce locutus
  245. fata senex, siquidem hanc perhibent per [*]() vulnera iunctis
  246. isse [*]() fidem, quanta partitum extrema protervo
  247. Thesea Pirithoo, vel inanem mentis Oresten
  248. opposito rabidam Pylade vitasse Megaeram.
  249. tunc quoque mulcentem dictis corda aspera regem
  250. iam faciles, ventis ut decertata residunt
  251. aequora, laxatisque diu tamen aura superstes
  252. immoritur velis, passi subiere penates.
  253. Hic primum lustrare oculis cultusque virorum
  254. telaque magna vacat: tergo videt huius inanem
  255. impexis utrimque iubis horrere leonem,
  256. illius in speciem, quem per Teumesia tempe
  257. Amphitryoniades fractum iuvenalibus annis [*]()
  258. ante Cleonaei vestitus proelia monstri,
  259. terribiles contra saetis ac dente recurvo
  260. Tydea per latos umeros ambire laborant
  261. exuviae, Calydonis honos, stupet omine tanto
  262. defixus senior, divina oracula Phoebi
  263. agnoscens monitusque datos vocalibus antris,
  264. obtutu gelida ora premit, laetusque per artus
  265. horror iit; sensit manifesto numine ductos
  266. adfore, quos nexis ambagibus augur Apollo
  267. portendi generos, vultu fallente ferarum,
  268. ediderat. tunc sic tendens ad sidera palmas:
  269. ‘nox, quae terrarum caelique amplexa labores
  270. ignea multivago transmittis sidera lapsu,
    271. [*](per P: post ω.)[*]( isse Gruter: esse Pω. )[*](annis PB: armis ω: annis D (with armis above). )
    v.1.p.378
  271. indulgens reparare animum, dum proximus aegris
  272. infundat Titan agiles animantibus ortus,
  273. tu mihi perplexis quaesitam erroribus ultro
  274. advehis alma fidem veterisque exordia fati
  275. detegis: adsistas operi tuaque omina firmes.
  276. semper honoratam dimensis orbibus anni
  277. te domus ista colet; nigri tibi, diva, litabunt
  278. electa cervice greges, lustraliaque exta
  279. lacte novo perfusus edet Vulcanius ignis.
  280. salve prisca fides tripodum obscurique recessus!
  281. deprendi. Fortuna, deos!’ sic fatus, et ambos
  282. innectens manibus tecta interioris [*]() ad aulae
  283. progreditur. canis etiamnum altaribus ignes
  284. sopitum cinerem et tepidi libamina sacri
  285. servabant; adolere focos epulasque recentes
  286. instaurare iubet, dictis parere ministri
  287. certatim adcelerant; vario strepit icta tumultu
  288. regia: pars ostro tenues auroque sonantes
  289. emunire toros alteque inferre tapetas,
  290. pars teretes levare manu ac disponere mensas.
  291. ast alii tenebras et opacam vincere noctem
  292. adgressi tendunt auratis vincula lychnis.
  293. his labor inserto torrere exsanguia ferro
  294. viscera caesarum pecudum, his cumulare canistris
  295. perdomitam saxo Cererem; laetatur Adrastus
  296. obsequio fervere domum. Iamque ipse superbis
  297. fulgebat stratis solioque effultus eburno.
  298. parte alia iuvenes siccati vulnera lymphis
  299. discumbunt, simul ora notis foedata tuentur
    300. [*](interioris Schrader: ulterioris Pω. )
    v.1.p.380
  300. inque vicem ignoscunt. tunc rex longaevus Acasten—
  301. natarum haec altrix eadem et fidissima custos
  302. lecta sacrum iustae Veneri occultare pudorem—
  303. imperat acciri tacitaque immurmurat aure.[*]()
  304. Nec mora praeceptis, cum protinus utraque virgo
  305. arcano egressae thalamo: mirabile visu,
  306. Pallados armisonae pharetrataeque ora Dianae
  307. aequa ferunt, terrore minus, nova deinde pudori
  308. visa virum facies: pariter pallorque ruborque
  309. purpureas hausere genas, oculique verentes
  310. ad sanctum rediere patrem, postquam ordine mensae
  311. victa fames, signis perfectam auroque nitentem
  312. Iasides pateram famulos ex more poposcit,
  313. qua Danaus libare deis seniorque Phoroncus
  314. adsueti, tenet haec operum caelata figuras:
  315. aureus [*]() anguicomam praesecto Gorgona collo
  316. ales habet, iamiamque vagas—ita visus 3—in auras
  317. exsilit; illa graves oculos languentiaque ora
  318. paene movet vivoque etiam pallescit in auro.
  319. hinc Phrygius fulvis venator tollitur alis,
  320. Gargara desidunt surgenti et Troia recedit,
  321. stant maesti comites, frustraque sonantia lassant
  322. ora canes umbramque petunt et nubila latrant.
  323. hanc undante mero fundens vocat ordine cunctos
  324. caelicolas, Phoebum ante alios, Phoebum omnis ad aram
    325. [*](tacitaque aure Pω: tacitaeque auri Klotz: taciteque auri Deipser: tacitoque ore Koestlin. )[*](aureus Pω: Perseus Bentley. )[*](ita visus Pω: gavisus D. "pallor" (its natural use), and with "rubor" (for "suffuses "). )
    v.1.p.382
  325. laude ciet comitum famulumque evineta pudica
  326. fronde manus, cui festa dies largoque refecti
  327. ture vaporatis lucent altaribus ignes.
  328. ‘Forsitan, o iuvenes, quae sint ea sacra quibusque
  329. praecipuum causis Phoebi obtestemur honorem’
  330. rex ait, ‘exquirant animi, non inscia suasit
  331. relligio, magnis exercita cladibus olim
  332. plebs Argiva litant; animos advertite, pandam.
  333. postquam caerulei sinuosa volumina monstri,
  334. terrigenam Pythona deus septem orbibus atris
  335. amplexum Delphos squamisque annosa ferentem
  336. robora, Castaliis dum fontibus ore trisuleo
  337. fusus hiat nigro sitiens alimenta veneno,
  338. perculit, absumptis numerosa in vulnera telis,
  339. Cirrhaeique dedit centum per iugera campi
  340. vix tandem explieitum, nova deinde piacula caedis
  341. perquirens nostri tecta haud opulenta Crotopi
  342. attigit, huic primis et pubem ineuntibus annis
  343. mira decore pios [*]() servabat nata penates
  344. intemerata toris, felix, si Delia numquam
  345. furta nec occultum Phoebo sociasset amorem!
  346. namque ut passa deum Nemeaei ad fluminis undam,
  347. bis quinos plena eum fronte resumeret orbes
  348. Cynthia, sidereum Latonae feta nepotem
  349. edidit; ac poenae metuens—neque enim ille coactis
  350. donasset thalamis veniam pater—avia rura
  351. eligit ae natum saepta inter ovilia furtim
  352. montivago pecoris custodi mandat alendum.
  353. non tibi digna, puer, generis cunabula tanti
    354. [*](pios Bentley: pio Pω. )
    v.1.p.384
  354. gramineos dedit herba toros et vimine querno
  355. texta domus; clausa arbutei sub cortice libri
  356. membra tepent, suadetque leves cava fistula somnos,
  357. et pecori commune solum, sed fata nec illum
  358. concessere larem: viridi nam caespite terrae
  359. proiectum temere et patulo caelum ore trahentem
  360. dira canum rabies, morsu depasta cruento,
  361. dissicit. hic vero attonitas ut nuntius aures
  362. matris adit, pulsi ex animo genitorque pudorque
  363. et metus: ipsa ultro saevis plangoribus amens
  364. tecta replet, vacuumque ferens velamine pectus
  365. occurrit confessa patri; nec motus et atro
  366. imperat—infandum!—cupientem occumbere leto.
  367. sero memor thalami maestae solacia morti,
  368. Phoebe, paras monstrum infandis Acheronte sub imo
  369. conceptum Eumenidum thalamis, cui virginis ora
  370. pectoraque; aeternum stridens a veitice surgit
  371. et ferrugineam frontem discriminat anguis.
  372. haec tum dira lues nocturno squalida passu
  373. inlabi thalamis, animasque a stirpe recentes
  374. abripere altricum gremiis morsuque cruento
  375. devesei et multum patrio pinguescere luctu,
  376. haud tulit armorum praestans animique [*]() Coroebus
  377. seque ultro lectis iuvenum, qui robore primi
  378. famam posthabita faciles extendere vita,
  379. obtulit, illa novos ibat populata penates
  380. portarum in bivio—lateri duo corpora parvum
  381. dependent, et iam unca manus vitalibus haeret
  382. ferratique ungues tenero sub corde tepescunt—:
  383. obvius huic, latus omne virum stipante corona,
    384. [*](animique Pω: animisque D. )
    v.1.p.386
  384. fit [*]() iuvenis, ferrumque ingens sub pectore duro
  385. condidit, atque imas animae mucrone corusco
  386. scrutatus latebras tandem sua monstra profundo
  387. reddit habere Iovi. iuvat ire et visere iuxta
  388. liventes in morte oculos uterique nefandam
  389. proluviem et crasso squalentia pectora tabo,
  390. qua nostrae cecidere animae, stupet Inacha pubes,
  391. magnaque post lacrimas etiamnum gaudia pallent.
  392. hi trabibus duris, solacia vana dolori,
  393. proterere exanimos artus asprosque molares
  394. deculcare genis: nequit iram explere potestas,
  395. illam et nocturno circum stridore volantes
  396. impastae fugistis aves, rabidamque canum vim
  397. oraque sicca ferunt trepidorum inhiasse luporum,
  398. saevior in miseros, fatis ultricis ademptae
  399. Delius insurgit, summaque biverticis umbra
  400. Parnassi residens arcu crudelis iniquo
  401. pestifera arma iacit, camposque et celsa Cyclopum
  402. tecta superiecto nebularum incendit amictu,
  403. labuntur dulces animae, Mors fila Sororum
  404. ense metit captamque tenens fert manibus urbem,
  405. quaerenti, quae causa, duci, quis ab aethere laevus
  406. ignis et in totum regnaret Sirius annum,
  407. idem auctor Paean rursus iubet ire cruento
  408. inferias monstro iuvenes, qui caede potiti,
  409. fortunate animi longumque in saecula digne
  410. promeriture diem! non tu pia degener arma
  411. occulis aut certae trepidas occurrere morti.
    412. [*](fit P: it ω. )
    v.1.p.388
  412. comminus ora ferens Cirrhaei in limine templi
  413. constitit et sacras ita vocibus asperat iras:
  414. ‘non missus, Thymbraee, tuos supplexve penates
  415. advenio: mea me pietas et conscia virtus
  416. has egere vias. ego sum, qui caede subegi,
  417. Phoebe, tuum mortale nefas, quem nubibus atris
  418. et squalente die, nigra quem tabe sinistri
  419. quaeris, inique, poli. quodsi monstra effera magnis
  420. cara adeo superis, iacturaque vilior orbi
  421. mors hominum et saevo tanta inclementia caelo est,
  422. quid meruere Argi? me, me, divum optime, solum
  423. obiecisse caput fatis praestabat, an illud
  424. lene [*]() magis cordi, quod desolata domorum
  425. tecta vides, ignique datis cultoribus omnis
  426. lucet [*]() ager? sed quid fando tua tela manusque
  427. demoror? exspectant matres, supremaque fiunt
  428. vota mihi. satis est: merui, ne parcere velles.
  429. proinde move pharetras arcusque intende sonoros
  430. insignemque animam leto demitte; sed illum,
  431. pallidus Inachiis qui desuper imminet Argis,
  432. dum morior, dispelle globum.’ Sors aequa merentes
  433. respicit, ardentem tenuit reverentia caedis
  434. Letoiden, tristemque viro submissus honorem
  435. largitur vitae; nostro mala nubila caelo
  436. diffugiunt, at tu stupefacti a limine Phoebi
  437. exoratus abis. inde haec stata sacra quotannis
  438. sollemnes recolunt epulae, Phoebeaque placat
    439. [*](lene Pω: laeve Gronovius: saeve Bentley: an illud lene? Garrod. )[*](lucet Pω: luget Heinsius. )
    v.1.p.390
  439. templa novatus honos, has forte invisitis aras
  440. vos quae progenies? quamquam Calydonius Oeneus
  441. et Parthaoniae, si dudum certus ad aures
  442. clamor iit, tibi iura domus, tu pande, quis Argos
  443. advenias, quando hae variis sermonibus horae.’
  444. Deiecit maestos extemplo Ismenius heros
  445. in terram vultus, taciteque ad Tydea laesum
  446. obliquare oculos; tum longa silentia movit:
  447. ‘non super hos divum tibi sum quaerendus honores,
  448. unde genus, quae terra mihi, quis defluat ordo
  449. sanguinis antiqui: piget inter sacra fateri,
  450. sed si praecipiant miserum cognoscere curae,
  451. Cadmus origo patrum, tellus Mavortia Thebe,
  452. est genetrix Iocasta mihi.’ tum motus Adrastus
  453. hospitiis—agnovit enim:—‘quid nota recondis?
  454. scimus’ ait, ‘nec sic aversum fama Mycenis
  455. volvit iter. regnum et furias oculosque pudentes
  456. novit et Arctois si quis de solibus horret
  457. quique bibit Gangen aut nigrum occasibus intrat
  458. Oceanum, et si quos incerto litore Syrtes
  459. destituunt. ne perge queri casusque priorum
  460. adnumerare tibi: nostro quoque sanguine multum
  461. erravit pietas, nec culpa nepotibus obstat.
  462. tu modo dissimilis rebus mereare secundis
  463. excusare tuos. et iam temone supino
  464. languet Hyperboreae glacialis portitor Ursae.
  465. fundite vina focis, servatoremque parentum
  466. Letoiden votis iterumque iterumque canamus.
    467. v.1.p.392
  467. Phoebe parens, seu te Lyciae Patarea nivosis
  468. exercent dumeta iugis, seu rore pudico
  469. Castaliae flavos amor est tibi mergere crines,
  470. seu Troiam Thymbraeus habes, ubi fama volentem
  471. ingratis Phrygios umeris subiisse molares,
  472. seu iuvat Aegaeum feriens Latonius umbra
  473. Cynthus et adsiduam pelago non quaerere Delon:
  474. tela tibi longeque feros lentandus in hostes
  475. arcus, et aetherii dono cessere parentes
  476. aeternum florere genas, tu doctus iniquas
  477. Parcarum praenosse manus fatumque quod ultrast
  478. et summo placitura Iovi, quis letifer annus,
  479. bella quibus populis, quae mutent sceptra cometae,
  480. tu Phryga submittis citharae, tu matris honori
  481. terrigenam Tityon Stygiis extendis harenis;
  482. te viridis Python Thebanaque mater ovantem
  483. horruit in pharetris, ultrix tibi torva Megaera
  484. iciunum Phlegyan subter cava saxa iacentem
  485. aeterno premit accubitu dapibusque profanis
  486. instimulat, sed mixta famem fastidia vincunt:
  487. adsis, o memor hospitii, Iunoniaque arva
  488. dexter ames, seu te roseum Titana vocari
  489. gentis Achaemeniae ritu, seu praestat Osirin
  490. frugiferum, seu Persei sub rupibus antri
  491. indignata sequi torquentem cornua Mithram.’
    v.1.p.394
  1. Interea gelidis Maiā satus aliger umbris
  2. iussa gerens magni remeat Iovis; undique pigrae
  3. ire vetant nubes et turbidus implicat aer.
  4. nec zephyri rapuere gradum, sed foeda silentis
  5. aura poli. Styx inde novem circumflua campis,[*]()
  6. hinc obiecta vias torrentum incendia cludunt.
  7. pone senex trepida succedit Laius umbra
  8. vulnere tardus adhuc; capulo nam largius illi
  9. transabiit animam [*]() cognatis ictibus ensis
  10. impius, et primas Furiarum pertulit iras;
  11. it tamen et medica firmat vestigia virga,
  12. tum steriles luci possessaque manibus arva
  13. et ferrugineum nemus adstupet, ipsaque Tellus
  14. miratur patuisse retro, nec livida tabes
  15. invidiae functis quamquam et iam lumine cassis
  16. defuit, unus ibi ante alios, cui laeva voluntas
  17. semper et ad superos—hinc et gravis exitus aevi—
  18. insultare malis rebusque aegrescere laetis,
  19. ‘vade " ait, " o felix, quoscumque vocaris in usus,
  20. seu Iovis imperio, seu maior adegit Erinys
  21. ire diem contra, seu te furiata sacerdos
  22. Thessalis arcano iubet emigrare sepulcro,
  23. heu dulces visure polos solemque relictum
    24. [*](campis Pω: ripis Bentley. )[*](animam P: costas ω. )
    v.1.p.396
  24. et virides terras et puros fontibus amnes,
  25. tristior has iterum tamen intrature tenebras.’
  26. illos ut caeco recubans in limine sensit
  27. Cerberus atque omnes [*]() capitum subrexit hiatus
  28. saevus et intranti populo; iam nigra tumebat
  29. colla minax, iam sparsa solo turbaverat ossa,
  30. ni deus horrentem Lethaeo vimine mulcens
  31. ferrea tergemino domuisset lumina somno.
  32. Est locus—Inachiae dixerunt Taenara gentes—,
  33. qua formidatum Maleae spumantis in auras
  34. it caput et nullos admittit culmine visus,
  35. stat sublimis apex ventosque imbresque serenus
  36. despicit et tantum fessis insiditur astris.
  37. illic exhausti posuere cubilia venti,
  38. fulminibusque iter est 2; medium cava nubila montis
  39. insumpsere latus, summos nec praepetis alae
  40. plausus adit colles, nec rauca tonitrua pulsant.[*]()
  41. ast ubi prona dies, longos super aequora fines
  42. exigit atque ingens medio natat umbra profundo,
  43. interiore sinu frangentia litora curvat
  44. Taenaros, expositos non audax scandere [*]() fluctus,
  45. illic Aegaeo Neptunus gurgite fessos
  46. in portum deducit equos, prior haurit harenas
  47. ungula, postremi solvuntur in aequora pisces,
  48. hoc, ut fama, loco pallentes devius umbras
  49. trames agit nigrique Iovis vacua atria ditat
  50. mortibus. Arcadii perhibent si vera coloni,
    51. [*](atque omnes Pω: aeque Unger, alte Lachmann: anguicomus Koch. )[*](iter est Pω: quies conj. Postgate. )[*](ll. 37-40 omitted by Pω though Inserted In the margin by another hand In PBQ. Elsewhere in Statius tonitrus is masculine. )[*](frangentia scandere Pω: scandentia frangere Koestlin (cf. Prop. iv. 1. 125): scindere Kohlmann (but cf. Ach. i. 449). )
    v.1.p.398
  51. stridor ibi et gemitus poenarum, atroque tumultu
  52. fervet ager; saepe Eumenidum vocesque manusque
  53. in medium sonuere diem, Letique [*]() triformis
  54. ianitor agricolas campis auditus abegit.
  55. Hac et tunc fusca volucer deus obsitus umbra
  56. exsilit ad superos, infernaque nubila vultu
  57. discutit et vivis adflatibus ora serenat.
  58. inde per Arcturum mediaeque silentia Lunae
  59. arva super populosque meat. Sopor obvius illi
  60. Noctis agebat equos, trepidusque adsurgit honori
  61. numinis et recto decedit limite caeli,
  62. inferior volat umbra deo, praereptaque noscit
  63. sidera principiumque sui; iamque ardua Cirrhae
  64. pollutamque suo despectat Phocida busto.
  65. ventum erat ad Thebas; gemuit prope limina nati
  66. Laius et notos cunctatus inire penates,
  67. ut vero et celsis suamet [*]() iuga nixa columnis
  68. vidit et infectos etiamnum sanguine currus,
  69. paene retro turbatus abit: nec summa Tonantis
  70. iussa nec Arcadiae retinent spiramina virgae.
  71. Et tunc forte dies noto signata Tonantis
  72. fulmine, praerupti cum te, tener Euhie, partus
  73. transmisere patri. Tyriis ea causa colonis
  74. insomnem ludo certatim educere noctem
  75. suaserat; effusi passim per tecta, per agros,
  76. serta inter vacuosque mero crateras anhelum
  77. proflabant sub luce deum; tunc plurima buxus
    78. [*](Letique Pω: Lethesque Friesemann. )[*](suamet Pω: sedem et L. by the lightning of Jove, and lodged in his father's thigh till he was ripe for birth. )
    v.1.p.400
  78. aeraque taurinos sonitu vincentia pulsus.[*]()
  79. ipse etiam gaudens nemorosa per avia sanas
  80. impulerat matres Baccho meliore Cithaeron;
  81. qualia per Rhodopen rabido convivia coetu
  82. Bistones aut mediae ponunt convallibus Ossae.
  83. illis semianimum pecus excussaeque leonum
  84. ore dapes, et lacte novo domuisse furorem [*]()
  85. luxus: at Ogygii si quando adflavit Iacchi
  86. saevus odor, tunc saxa manu, tunc pocula pulchrum
  87. spargere et immerito sociorum sanguine fuso
  88. instaurare diem festasque reponere mensas.
  89. Nox ea, cum tacita volucer Cyllenius aura
  90. regis Echionii stratis adlapsus, ubi ingens
  91. fuderat Assyriis exstructa tapetibus alto
  92. membra toro. pro gnara nihil mortalia fati
  93. corda sui! capit ille dapes, habet ille soporem,
  94. tunc senior quae iussus agit, neu falsa videri
  95. noctis imago queat, longaevi vatis opacos
  96. Tiresiae vultus vocemque et vellera nota
  97. induitur, mansere comae propexaque mento
  98. canities pallorque suus, sed falsa cucurrit
  99. infula per crines, glaucaeque innexus olivae
  100. vittarum provenit honos: dehinc tangere ramo
  101. pectora et has visus fatorum expromere voces:
  102. ‘non somni tibi tempus, iners, qui nocte sub alta,
  103. germani secure, iaces, ingentia dudum
  104. acta vocant rerumque graves, ignave, paratus,
  105. tu, veluti magnum si [*]() iam tollentibus austris
    106. [*](taurinos sonitu vincentia pulsus Pω (ducentia AT with vincentia written over): Tyrrhenos sonitus vincentia pulsu Laehmann. )[*]( furorem P: cruorem ω.)[*]( si ω: se P. the Assyrian, proverbial for luxury (Juv. x. 362). )
    v.1.p.402
  106. Ionium nigra iaceat sub nube magister
  107. immemor armorum versantisque aequora clavi,
  108. cunctaris. iamque ille novis—scit Fama—superbit
  109. conubiis viresque parat, quis regna capessat,
  110. quis neget, inque tua senium sibi destinat aula.
  111. dant animos socer augurio fatalis Adrastus
  112. dotalesque Argi, nec non in foedera vitae
  113. pollutus placuit fraterno sanguine Tydeus.
  114. hinc tumor, et longus fratri promittens exsul,
  115. ipse deum genitor tibi me miseratus ab alto
  116. mittit: habe Thebas, caecumque cupidine regni
  117. ausurumque eadem germanum expelle, nec ultra
  118. fraternos inhiantem obitus sine fidere coeptis
  119. fraudibus aut Cadmo dominas inferre Mycenas.’
  120. Dixit, et accedens—etenim iam pallida turbant
  121. sidera lucis equi—ramos ac vellera fronti
  122. deripuit, confessus avum, dirique nepotis
  123. incubuit stratis, iugulum mox caede patentem
  124. nudat et undanti perfundit vulnere somnum,
  125. illi rupta quies, attollit membra foroque
  126. eripitur [*]() plenus monstris, vanumque cruorem
  127. excutiens simul horret avum fratremque requirit,
  128. qualis ubi audito venantum murmure tigris
  129. horruit in maculas somnosque excussit inertes;
  130. bella cupit laxatque genas et temperat ungues,
  131. mox ruit in turmas natisque alimenta cruentis
    132. [*](eripitur P: erigitur ω. )
    v.1.p.404
  132. spirantem fert ore virum: sic excitus ira
  133. ductor in absentem consumit proelia fratrem.
  134. Et iam Mygdoniis elata cubilibus alto
  135. dispulerat [*]() caelo gelidas Aurora tenebras,
  136. rorantes excussa comas multumque sequenti
  137. sole rubens; illi roseus per nubila seras
  138. advertit flammas alienumque aethera tardo
  139. Lucifer exit equo, donec pater igneus orbem
  140. impleat atque ipsi radios vetet esse sorori:
  141. cum senior Talaionides nec longa morati
  142. Dircaeusque gradum pariterque Acheloius heros
  143. corripuere toris, illos post verbera fessos
  144. exceptamque hiemem cornu perfuderat omni
  145. Somnus; at Inachio tenuis sub pectore regi
  146. tracta quies, dum mente deos inceptaque versat
  147. hospitia, et quae sint generis adscita repertis
  148. fata movet, postquam mediis in sedibus aulae
  149. congressi inque vicem dextras iunxere locumque,
  150. quo serere arcanas aptum atque evolvere curas,
  151. insidunt, prior his dubios compellat Adrastus:
  152. ‘egregii iuvenum, quos non sine numine regnis
  153. invexit nox dextra meis, quibus ipse per imbres
  154. fulminibus mixtos intempestumque Tonantem
  155. has meus usque domos vestigia fecit Apollo,
  156. non equidem obscurum vobis plebique Pelasgae
  157. esse rear, quantis conubia nostra procorum
  158. turba petant studiis; geminae mihi namque, nepotum
  159. laeta Ades, aequo pubescunt sidere natae,
  160. quantus honos quantusque pudor, ne credite patri,
    161. [*](dispulerat Lachmann: impulerat Pio. Phrygia; Mygdonia was a part of Phrygia. at Thebes, Achelous a river in Aetolia. )
    v.1.p.406
  161. et super hesternas licuit cognoscere mensas,
  162. has tumidi solio et late dominantibus armis
  163. optavere viri—longum enumerare Pheraeos
  164. Oebaliosque duces—et Achaea per oppida matres
  165. spem generis, nec plura tuus despexerat Oeneus
  166. foedera Pisaeisque socer metuendus habenis.
  167. sed mihi nec Sparta genitos nec ab Elide missos
  168. iungere fas generos: vobis hic sanguis et aulae
  169. cura meae longo promittitur ordine fati.
  170. di bene, quod tales stirpemque animosque venitis,
  171. ut responsa iuvent: hic durae tempore noctis
  172. partus honos, haec illa venit post verbera merces.’
  173. Audierant, fixosque oculos per mutua paulum
  174. ora tenent, visique inter sese ordine fandi
  175. cedere, sed cunctis Tydeus audentior actis
  176. incipit: ‘o quam te parcum in praeconia famae
  177. mens agitat matura tuae, quantumque ferentem
  178. fortunam virtute domas! cui cedat Adrastus
  179. imperiis? quis te solio Sicyonis avitae
  180. excitum infrenos componere legibus Argos
  181. nesciat? atque utinam his manibus permittere gentis,
  182. Iuppiter aeque, velis, quas Doricus alligat intus [*]()
  183. Isthmos et alterno quas margine submovet infra!
  184. non fugeret diras lux intercisa Mycenas,
  185. saeva nec Eleae gemerent certamina valles,[*]()
  186. Eumenidesque aliis aliae sub regibus, et quae
    187. [*](intus P: undis ω. )[*](After this line Duebner, Mueller, Kohlmann and Postdate recognize a lacuna; it seems sufficient to understand fuissent in 186. to a chariot-race, and slew them when they lost. )
    v.1.p.408
  187. tu potior, Thebane, queri: nos vero volentes
  188. expositique animis.’ sic interfatus et alter
  189. subicit: ‘anne aliquis soceros accedere tales
  190. abnuat? exsulibus quamquam patriaque fugatis
  191. nondum laeta Venus, tamen omnis corde resedit
  192. tristitia, adfixique animo cessere dolores.
  193. nec minus haec laeti trahimus solacia, quam si
  194. praecipiti convulsa noto prospectet amicam
  195. puppis humum, iuvat ingressos felicia regni
  196. omina, quod superest fati vitaeque laborum
  197. fortuna transire tua.’ nec plura morati
  198. consurgunt, dictis impensius aggerat omne
  199. promissum Inachius pater, auxilioque futurum
  200. et patriis spondet reduces inducere regnis.
  201. Ergo alacres Argi, fuso rumore per urbem
  202. advenisse duci generos primisque hymenaeis
  203. egregiam Argian nec formae laude secundam
  204. Deipylen tumida iam virginitate iugari,
  205. gaudia mente parant; socias it Fama per urbes,
  206. finitimisque agitatur agris procul usque Lycaeos
  207. Partheniosque super saltus Ephyraeaque rura
  208. nec minus Ogygias eadem dea turbida Thebas
  209. insilit, haec totis perfundit moenia pinnis
  210. Labdaciumque ducem praemissae consona nocti
  211. territat; hospitia et thalamos et foedera regni
  212. permixtumque genus—quae tanta licentia monstro,
  213. quis furor?—et iam [*]() bella canit.
    214. [*](furor? et iam Lachmann: furor est iam Pω. )
    v.1.p.410
  214. Diffuderat Argos exspectata dies: laeto regalia coetu
  215. atria complentur, species est cernere avorum
  216. comminus et vivis certantia vultibus aera.
  217. tantum ausae perferre manus! pater ipse bicornis
  218. in laevum prona nixus sedet Inachus urna;
  219. hunc tegit Iasiusque senex placidusque Phoroneus,
  220. et bellator Abas' indignatusque Tonantem
  221. Acrisius nudoque ferens caput ense Coroebus,
  222. torvaque iam Danai facinus meditantis imago;
  223. exin mille duces, foribus tum [*]() immissa superbis
  224. unda fremit volgi, procerum manus omnis et alto
  225. quis propior de rege gradus, stant ordine primi.
  226. interior sacris calet et sonat aula tumultu
  227. femineo; casta matrem [*]() cinxere corona
  228. Argolides, pars virginibus circum undique fusae
  229. foedera conciliant nova solanturque timorem,
  230. ibant insignes vultuque habituque verendo
  231. candida purpureum fusae super ora pudorem
  232. deiectaeque genas; tacite subit ille supremus
  233. virginitatis amor, primaeque modestia culpae
  234. confundit vultus; tunc ora rigantur honestis
  235. imbribus, et teneros lacrimae iuvere parentes.
  236. non secus ac supero pariter si cardine lapsae
  237. Pallas et asperior Phoebi soror, utraque telis,
  238. utraque torva genis flavoque in vertice nodo,
  239. illa suas Cyntho comites agat, haec Aracyntho;
    240. [*](tum Baehrens: cum Pω.)[*]( matrem PKQ: matrum ω. )
    v.1.p.412
  240. tunc, si fas oculis, non umquam longa tuendo
  241. expedias, cui maior honos, cui gratior, aut plus
  242. de Iove. mutatosque velint transumere cultus,
  243. et Pallas deceat pharetras et Delia cristas.
  244. Certant laetitia superosque in vota fatigant
  245. Inachidae, quae cuique domus sacrique facultas.
  246. hi fibris animaque litant. hi caespite nudo.
  247. nec minus auditi, si mens accepta, merentur [*]()
  248. ture deos, fractisque obtendunt limina silvis,
  249. ecce metu subito—Lachesis sic dura iubebat—
  250. impulsae mentes, excussaque gaudia patri,
  251. et turbata' dies. innuptam limine [*]() adibant
  252. Pallada, Monychiis cui non Argiva per urbes
  253. posthabita est Larissa iugis: hic more parentum
  254. Iasides. thalamis ubi casta adolesceret aetas,
  255. virgineas libare comas primosque solebant
  256. excusare toros, celsam subeuntibus arcem
  257. in gradibus summi delapsus culmine templi,
  258. Arcados Euhippi spolium, cadit aereus orbis,
  259. praemissasque faces, festum nubentibus ignem,
  260. obruit, eque adytis simul exaudita remotis
  261. nondum ausos firmare gradum tuba terruit ingens,
  262. in regem conversi omnes formidine prima,
  263. mox audisse negant; cunctos tamen omina rerum
  264. dira movent, variisque metum sermonibus augent.
  265. nec mirum: nam tum infaustos donante marito
    266. [*](merentur P: meretur ω. )[*](innuptam limine Pω: innupto in limine Garrod conj. )
    v.1.p.414
  266. ornatus, Argia, geris dirumque monile
  267. Harmoniae. longa est series, sed [*]() nota malorum
  268. persequar, unde novis tam saeva potentia donis.
  269. Lemnius haec, ut prisca fides, Mavortia longum
  270. furta dolens, capto postquam nil obstat amori
  271. poena nec ultrices castigavere catenae,
  272. Harmoniae dotale decus sub luce iugali
  273. struxerat. hoc, docti quamquam maiora, laborant
  274. Cyclopes, notique operum Telchines amica
  275. certatim iuvere manu; sed plurimus ipsi
  276. sudor, ibi arcano florentis igne zmaragdos
  277. cingit et infaustas percussum adamanta figuras
  278. Gorgoneosque orbes Siculaque incude relictos
  279. fulminis extremi cineres viridumque draconum
  280. lucentes a fronte iubas; hic flebile germen
  281. Hesperidum et dirum Phrixei velleris aurum;
  282. tum varias pestes raptumque interplicat atro
  283. Tisiphones de crine ducem, et quae pessima ceston
  284. vis probat; haec circum spumis lunaribus ungit
  285. callidus atque hilari perfundit cuncta veneno.
  286. non hoc Pasithea blandarum prima sororum,
  287. non Decor Idaliusque puer, sed Luctus et Irae
    288. [*](sed Pω: et Baehrens, who with most edd. punctuates after malorum, whence Lachmann condemned 268. contrived. It was fitted with chains which closed upon Venus and Mars as they lay together on the bed. (See Horn. Od. viii. 266 f.) Harmonia was the daughter of Venus and Mars. sun when turned into poplars, but he calls them Hesperides (as being in the west) instead of Heliades. )
    v.1.p.416
  288. et Dolor et tota pressit Discordia dextra.
  289. prima fides operi. Cadmum comitata iacentem
  290. Harmonia versis in sibila dira querellis
  291. Illyricos longo suleavit pectore campos.
  292. improba mox Semele vix dona nocentia collo
  293. induit, et fallax intravit limina Iuno.
  294. teque etiam, infelix, perhibent, locasta. decorum
  295. possedisse nefas; vultus hac laude [*]() colebat,
  296. heu quibus, heu placitura toris! post longior ordo.
  297. tunc donis Argia nitet vilisque sororis
  298. ornatus sacro praeculta supervenit auro.
  299. viderat hoc coniunx perituri vatis et aras
  300. ante omnis epulasque trucem secreta coquebat
  301. invidiam, saevis detur si quando potiri
  302. cultibus. heu nihil auguriis adiuta propinquis.
  303. quos optat gemitus, quantas cupit impia clades!
  304. digna quidem, sed quid miseri decepta mariti
  305. arma, quid insontes nati meruere furores?
  306. Postquam regales epulas et gaudia vulgi
  307. bisseni clusere dies. Ismenius heros
  308. respicere ad Thebas iamque et sua quaerere regna,
  309. quippe animum subit illa dies. qua, sorte benigna
  310. fratris, Echionia steterat privatus in aula,
  311. respiciens descisse [*]() deos trepidoque tumultu
  312. dilapsos comites, nudum latus omne fugamque
    313. [*](laude Pω: fraude Garrod, luce Baehrens. )[*](descisse ω: discsse P (ci from ce, i.e. discess(iss)e). )
    v.1.p.418
  313. fortunae, namque una soror producere tristis
  314. exsulis ausa vias; etiam hanc in limine primo
  315. liquerat et magna lacrimas incluserat ira.
  316. tunc quos excedens hilares, quis cultus iniqui
  317. praecipuus ducis, et profugo quos ipse notarat
  318. ingemuisse sibi, per noctem ae luce sub omni
  319. digerit: exedere animum dolor iraque demens
  320. et, qua non gravior mortalibus addita curis,
  321. spes, ubi longa venit, talem sub pectore nubem
  322. consilii volvens Dircen Cadmique negatas
  323. adparat ire domos, veluti dux taurus amata
  324. valle carens. pulsum solito quem gramine vietor
  325. iussit ab erepta longe mugire iuvenca,
  326. cum profugo placuere tori cervixque recepto
  327. sanguine magna redit fractaeque in pectora quercus,[*]()
  328. bella cupit pastusque et capta armenta reposcit
  329. iam pede, iam cornu melior—pavet ipse reversum
  330. victor, et attoniti vix agnovere magistri—:
  331. non alias tacita iuvenis Teumesius iras
  332. mente acuit, sed fida vias arcanaque coniunx
  333. senserat; utque toris primo complexa iacebat
  334. aurorae pallore virum, ‘quos, callide, motus
  335. quamve fugam moliris?’ ait ‘nil transit amantes.
  336. sentio, pervigiles acuunt suspiria questus,
  337. numquam in pace sopor, quotiens haec ora natare
  338. fletibus et magnas latrantia [*]() pectora curas
    339. [*](in pectora quercus PB (with vires written over): in pectore ω, vires DKS. vires Q (with quercus written over). )[*](latrantia PES: iactantia ω. )
    v.1.p.420
  339. admota deprendo manu? nil foedere rupto
  340. conubiisve super moveor viduaque iuventa,
  341. etsi crudus amor necdum post flammea toti
  342. intepuere tori: tua me, properabo fateri.
  343. angit, [*]() amate, [*]() salus, tune incomitatus, inermis
  344. regna petes poterisque tuis decedere Thebis,
  345. si neget? atque illum sollers deprendere semper
  346. fama duces tumidum narrat raptoque superbum
  347. difficilemque tibi: necdum consumpserat [*]() annum,
  348. me quoque nunc vates, nunc exta minantia divos
  349. aut avium lapsus aut turbida noctis imago
  350. terret, et a! memini, numquam mihi falsa per umbras
  351. Iuno venit, quo tendis iter? ni conscius ardor
  352. ducit et ad Thebas melior socer.’ hic breve tandem
  353. risit Echionius iuvenis tenerumque dolorem
  354. coniugis amplexu solatus et oscula maestis
  355. tempestiva genis posuit lacrimasque repressit;
  356. ‘solve metus animo, dabitur, mihi crede, merentum
  357. consiliis tranquilla dies; te fortior annis
  358. nondum cura decet, sciat haec Saturnius olim
  359. fata parens, oculosque polo demittere si quos
  360. Iustitia et rectum terris defendere curat:
  361. fors aderit lux illa tibi, qua moenia cernes
  362. coniugis et geminas ibis regina per urbes.’
  363. Sic ait, et caro raptim se limine profert.
  364. Tydea iam socium coeptis, iam pectore fido
    365. [*](angit Pω: tangit Bentley. )[*](amate KC: amata Pω. )[*](consumpserat Pω: consumpserit Heinsius. )
    v.1.p.422
  365. aequantem ruras—tantus post iurgia mentes
  366. vinxit amor—socerumque adfatur tristis Adrastum.
  367. fit mora consilio, cum multa moventibus una
  368. iam potior cunctis sedit sententia, fratris
  369. pertemptare fidem tutosque in regna precando
  370. explorare aditus, audax ea munera Tydeus
  371. sponte subit: nec non et te, fortissime gentis
  372. Aetolum, multum lacrimis conata morari
  373. Deipyle. sed iussa patris tutique regressus
  374. legato iustaeque preces vicere sororis.
  375. Iamque emensus iter silvis ac litore durum,
  376. qua Lernaea palus ambustaque sontibus alte
  377. intepet hydra vadis, et qua vix carmine raro
  378. longa sonat Nemee nondum pastoribus ausis,
  379. qua latus Eoos Ephyres quod vergit ad curos
  380. Sisyphiique sedent portus irataque terrae
  381. curva Palaemonio secluditur unda Lechaeo.[*]()
  382. hinc praeterveetus Nisum et te, mitis Eleusin,
  383. laevus abit,[*]() iamque arva gradu Teumesia et arces
  384. intrat Agenoreas; ibi durum Eteoclea cernit
  385. sublimem solio saeptumque horrentibus armis.
  386. iura ferus populo trans legem ac tempora regni
  387. iam fratris de parte dabat: sedet omne paratus
  388. in facinus queriturque fidem tam sero reposci.
  389. Constitit in mediis—ramus manifestat olivae
  390. legatum—causasque viae nomenque rogatus
    391. [*](Lechaeo PDN: liceo ω: cf. Silv. ii. 2. 35. )[*](abit PB: habet (i orer e) Q: habet ω. )
    v.1.p.424
  391. edidit: utque rudis fandi pronusque calori
  392. semper erat, iustis miscens tamen aspera coepit:
  393. ‘si tibi plana fides et dicti cura maneret
  394. foederis, ad fratrem completo iustius anno
  395. legatos hinc ire fuit teque ordine certo
  396. fortunam exuere et laetum descendere regno,
  397. ut vagus ille diu passusque haud digna per urbes
  398. ignotas pactae tandem succederet aulae.
  399. sed quia dulcis amor regni blandumque potestas.
  400. posceris: astriferum iam velox circulus orbem
  401. torsit et amissae redierunt montibus umbrae,
  402. ex quo frater inops ignota per oppida tristes
  403. exsul agit casus; et te iam tempus aperto
  404. sub Iove ferre dies terrenaque frigora membris
  405. ducere et externos submissum ambire penates.
  406. pone modum laetis; satis ostro dives et auro
  407. conspicuus tenuem germani pauperis annum
  408. risisti; moneo, regnorum gaudia temet
  409. dedoceas patiensque fugae mereare reverti.’
  410. Dixerat, ast illi tacito sub pectore dudum
  411. ignea corda fremunt, iacto velut aspera saxo
  412. comminus erigitur serpens, cui subter inanes
  413. longa sitis latebras totumque agitata per artus
  414. convocat in fauces et squamea colla venenum:
  415. ‘cognita si dubiis fratris mihi iurgia signis
  416. ante forent nec clara odiorum arcana paterent,
  417. sufficeret vel sola fides, qua [*]() torvus et [*]() illum
  418. mente gerens.[*]() ceu saepta novus iam moenia laxet
    419. [*](qua Klotz: quam Pω: quod Postgate. )[*](torvus et ω: servo sed P. )[*](gerens Pω: geris DN. )
    v.1.p.426
  419. fossor et hostiles inimicent classica turmas,
  420. praefuris. in medios si comminus orsa tulisses
  421. Bistonas aut refugo pallentes sole Gelonos,
  422. parcior eloquio et medii reverentior aequi
  423. inciperes. neque te furibundae crimine mentis
  424. arguerim: mandata refers, nunc omnia quando
  425. plena minis, nec sceptra fide nec pace sequestra
  426. poscitis, et propior capulo manus, haec mea regi
  427. rgolico, nondum aequa tuis, vice dicta reporta:
  428. quae sors iusta mihi, quae non indebitus annis
  429. sceptra dicavit honos, teneo longumque tenebo,
  430. te penes Inachiac dotalis regia dono
  431. coniugis, et Danaae—quid enim maioribus actis [*]()
  432. invideam?—cumulentur opes, felicibus Argos
  433. auspiciis Lernamque regas; nos horrida Dirces
  434. pascua et Euboicis artatas fluctibus oras,
  435. non indignati miserum dixisse parentem
  436. Oedipoden: tibi larga—Pelops et Tantalus auctor!—
  437. nobilitas, propiorque fluat de sanguine iuncto
  438. Iuppiter, anne feret luxu consueta paterno
  439. hunc regina larem? nostrae cui iure sorores
  440. anxia pensa trahant, longo quam sordida luctu
  441. mater et ex imis auditus forte tenebris
  442. offendat sacer ille senex! iam pectora volgi
  443. adsuevere iugo: pudet heu! plebisque patrumque,
  444. ne totiens incerta ferant mutentque gementes
    445. [*](actis Pω: aulis Madvig. Jove than that of Oedipus. )
    v.1.p.428
  445. imperia et dubio pigeat parere tyranno.
  446. non parcit populis regnum breve; respice, quantus
  447. horror et attoniti nostro in discrimine cives!
  448. hosne ego, quis certa est sub te duce poena, relinquam?
  449. iratus, germane, venis, fac velle: nec ipsi,
  450. si modo notus amor meritique est gratia, patres
  451. reddere regna sinent.’ non ultra passus et orsa
  452. iniecit mediis sermonibus obvia: ‘reddes,"
  453. ingeminat, " reddes: non si te ferreus agger
  454. ambiat aut triplices alio tibi carmine muros
  455. Amphion auditus agat, nil tela nec ignes
  456. obstiterint, quin ausa luas nostrisque sub armis
  457. captivo moribundus humum diademate pulses,
  458. tu merito; ast horum miseret, quos sanguine viles
  459. coniugibus natisque infanda ad proelia raptos
  460. proicis excidio, bone rex. o quanta Cithaeron
  461. funera sanguineusque vadis, Ismene, rotabis!
  462. haec pietas, haec magna fides! nec crimina gentis
  463. mira equidem duco: sic primus sanguinis auctor
  464. incestique patrum thalami; sed fallit origo:
  465. Oedipodis [*]() tu solus eras,[*]() haec praemia morum
  466. ac sceleris, vidente, feres! nos poscimus annum;
  467. sed moror.’ haec audax etiamnum in limine retro [*]()
  468. vociferans iam tunc impulsa per agmina praeceps
  469. evolat. Oeneae vindex sic ille Dianae
  470. erectus saetis et aduncae fulmine malae,
    471. [*](Oedipodis Jortin: Oedipodes Pω. )[*](eras P: eris Deipser. )[*](retro ω: regis P. )
    v.1.p.430
  471. cum premeret Pelopea phalanx, saxa obvia volvens
  472. fractaque perfossis arbusta Acheloia ripis,
  473. iam Telamona solo, iam stratum Ixiona linquens
  474. te, Meleagre, subit: ibi [*]() demum cuspide lata
  475. haesit et obnixo ferrum laxavit [*]() in armo.
  476. talis adhuc trepidum linquit Calydonius heros
  477. concilium infrendens. ipsi ceu regna negentur,
  478. festinatque vias ramumque precantia olivae
  479. abicit, attonitae tectorum e limine summo
  480. aspectant matres, saevoque infanda precantur
  481. Oenidae tacitoque simul sub pectore regi.
  482. Nec piger ingenio scelerum fraudisque nefandae
  483. rector eget. iuvenum fidos, lectissima bello
  484. corpora, nunc pretio, nunc ille hortantibus ardens
  485. sollicitat dictis, nocturnaque proelia saevus
  486. instruit, et sanctum populis per saecula nomen
  487. legatum insidiis tacitoque invadere ferro—
  488. quid regnis non vile?—cupit, quas quaereret artes,
  489. si fratrem, Fortuna, dares! o caeca nocentum
  490. consilia! o semper timidum scelus! exit in unum
  491. plebs ferro iurata caput; ceu castra subire
  492. apparet aut celsum crebri arietis ictibus [*]() urbis
  493. inclinare latus: densi sic agmine facto
  494. quinquaginta altis funduntur in ordine portis,
  495. macte animi, tantis dignus qui credens armis!
  496. Fert via per dumos propior, qua calle latenti
  497. praecelerant densaeque legunt compendia silvae.
    498. [*](ibi ω: tibi P. )[*](laxavit P: lassavit Madvig. )[*](crebri arietis ictibus Unger: crebris arietibus Pω. )
    v.1.p.432
  498. lecta dolis sedes: gemini procul urbe malignis
  499. faucibus urgentur colles, quos umbra superni [*]()
  500. montis et incurvis claudunt iuga frondea silvis—
  501. insidias natura loco caecamque latendi
  502. struxit opem—mediasque arte secat aspera rupes
  503. semita, quam subter campi devexaque latis
  504. arva iacent spatiis, contra importuna crepido,
  505. Oedipodioniae domus alitis; hic fera quondam
  506. pallentes erecta genas suffusaque tabo
  507. lumina, concretis infando sanguine plumis
  508. relliquias amplexa virum semesaque nudis
  509. pectoribus stetit ossa premens visuque tremendo [*]()
  510. conlustrat campos, si quis concurrere dictis
  511. hospes inexplicitis aut comminus ire viator
  512. audeat et dirae commercia iungere linguae;
  513. nec mora, quin acuens exsertos protinus ungues
  514. liventesque manus strictosque [*]() in vulnera [*]() dentes
  515. terribili adplausu circum hospita surgeret ora;
  516. et latuere doli, donec de rupe cruenta
  517. heu! simili deprensa viro, cessantibus alis,
  518. tristis inexpletam scopulis adfligeret alvum,
  519. monstrat silva nefas: horrent vicina iuvenci
  520. gramina, damnatis avidum pecus abstinet herbis;
  521. non Dryadum placet umbra choris, non commoda sacris
  522. Faunorum, diraeque etiam fugere volucres
  523. prodigiale nemus. tacitis huc gressibus acti
    524. [*](quos superni Pω: quas superne Mueller: quos superne Garrod. )[*](tremendo Mueller: frementi P: trementi ω. )[*](strictosque Housman: fractosque Pω. )[*](in vulnera PN: in vulnere ω. xi. 522 sq., but Statius has made it obscure and difficult: " colles urgentur faucibus " seems to be merely an inversion )
    v.1.p.434
  524. deveniunt peritura cohors, hostemque superbum
  525. adnixi iaculis et humi posita arma tenentes
  526. exspectant densaque nemus statione coronant.
  527. Coeperat umenti Phoebum subtexere palla
  528. Nox et caeruleam terris infuderat umbram,
  529. ille propinquabat silvis et ab aggere celso
  530. scuta virum galeasque videt rutilare comantis.
  531. qua laxant rami nemus adversaque sub umbra
  532. flammeus aeratis lunae tremor errat in armis,
  533. obstipuit visis, ibat tamen; horrida tantum
  534. spicula et inclusum capulo tenus admovet ensem,
  535. ac prior unde, viri, quidve occultata in armis?
  536. non humili terrore rogat, nec reddita [*]() contra
  537. vox. fidamque negant suspecta silentia pacem,
  538. ecce autem vasto Chthonii contorta lacerto.
  539. quo duce freta cohors, fuscas intervolat auras
  540. hasta; sed audenti deus et fortuna recessit.
  541. per tamen Olenii tegimen suis atraque saetis
  542. terga super laevos umeros vicina emori
  543. effugit et viduo iugulum ferit inrita ligno,
  544. tunc horrere comae sanguisque in corda gelari.
  545. huc ferus atque illuc animum pallentiaque ira
  546. ora ferens—nec tanta putat sibi bella parari—:
  547. ‘ferte gradum contra campoque erumpite aperto!
  548. quis timor audendi. quae tanta ignavia? solus,
  549. solus in arma voco.’ neque in his mora: quos ubi plures.
  550. quam ratus, innumeris videt excursare latebris,
  551. hos prodire [*]() iugis, illos e vallibus imis
  552. crescere, nec paucos campo, totumque sub armis
  553. conlucere iter, ut clausas indagine profert
  554. in medium vox prima feras, quae sola medendi
    555. [*](reddita ω: credita P. )[*](prodire ω: deire P: cf. vi. 519. )
    v.1.p.436
  555. turbata ratione via est, petit ardua dirae
  556. Sphingos et abscisis infringens cautibus lineas
  557. exsuperat iuga dira manus, scopuloque potitus,
  558. unde procul tergo metus et via prona nocendi,
  559. saxum ingens, quod vix plena cervice gementes
  560. vertere humo valeant murisque [*]() inferre iuvenci,
  561. rupibus evellit; dein toto sanguine nixus
  562. sustinet, immanem quaerens librare ruinam,
  563. qualis in adversos Lapithas erexit inanem
  564. magnanimus cratera Pholus. stupet obvia leto
  565. turba superstantem atque emissi turbine montis