Naturalis Historia

[*](Mela II 59. (58). MCap. VI 637. 638. 639. Die. 1, 9.) Italia dehinc primique[*](primi- que Av. -murnque r Dic.) eius Ligures, mox Etruria, Vmbria, Latium, ibi[*](ubi Rd(?)va.J) Tiberina ostia et Roma, terrarum caput, XVI p. intervallo a mari. Volscum[*](uolscum J. -corum v. uul- (-corum F2) ll) postea litus et Campaniae, Picentinum inde ac Lucanum Bruttiumque, quo longissime in meridiem ab Alpium paene[*](fine (pro paene) H cum P) lunatis iugis in maria excurrit Italia. ab eo Graeciae ora, mox Sallentini [*](salentini ll.va.D. cfr. II 226), Poeduculi[*](poeduculi D. ped- DFRaDic.v. pudic- A. pedic- C. cfr. § 102), Apuli, Paeligni[*](peligni ll.va.D ferentani F2a. freniani DRDic.), Frentani, Marrucini, Vestini, Sabini[*](abini a1Dic.om.R1), Picentes, Galli[*](galli um om.R), Vmbri, Tusci[*](etrusci d(?)va.G(H)), Veneti, Carni, Iapudes[*](gapudes R. lap- Die. iapides (-pydes S) va.D), Histri, Liburni. nec ignoro ingrati ac segnis animi existimari posse merito, si obiter[*](si obiter AD. ria obi- R1. si breuiter (brebi- D2F. brea obi- D1) rv) atque in transcursu ad hune modum dicatur terra omnium terrarum alumna eadem et

parens, numine deum electa quae caelum ipsum clarius faceret, sparsa[*](parsa DF1. passa R1) congregaret[*](congregare DF1a. -ri R) imperia[*](imperii a DR1a. -rii F1) ritusque molliret[*](moliret F2a2. -ire DF1R1. -ir a1) et tot populorum discordes[*](discordis F1. -disque Da) ferasque[*](fereasque DR1a) linguas sermonis commercio contraheret ad[*](ad Av(S). om.rH) conloquia et humanitatem homini daret breviterque una cunctarum gentium in toto orbe patria fieret. sed quid agam? tanta nobilitas omnium locorum, quos[*](quos om.Rp. (pro interrog. accepit H)) quis attigerit, tanta rerum singularum populorumque [*](lac. ego in- dicavi; excidit fere inmensa: cfr. § 67) claritas tenet[*](terret Sabell.). urbs Roma vel sola in ea, .... et digna iam tam[*](iam tam ego. tam iam AS. etiam rv. tam G(D)) festa cervice facies, quo tandem narrari debet opere? qualiter Campaniae ora per se felixque illa ac beata amoenitas, ut palam sit uno in loco gaudentis opus esse naturae?[*]((13) Sol. 2, 2. 3. — § 42: (24) cfr. Plin. II 30. 55.) iam vero tota ea[*](tanta ea R(?) H. sed cfr. v.18) vitalis ac perennis salubritas , talis[*](salubritas talis AF2S(D2). -itatis (-ita??? F1) rv. -itas J) caeli temperies[*](temperiaes R2. -riae R1. -ri??? F1. -ria est D. -rie est a. -ries est dava.H), tam fertiles campi, tam aprici colles, tam innoxii saltus, tam opaca nemora, tam munifica silvarum genera, tot montium adflatus, tanta frugum vitiumque et olearum fertilitas, tam nobilia[*](tam nobilia Av. tanta nob- r) pecudi[*](pecu- dum R2S. -cori d(?)v) vellera, tam opima tauris colla, tot lacus, tot amnium fontiumque ubertas totam eam perfundens, tot maria, portus[*](an marium portus?), gremiumque[*](gremiorumque R2. germinu- DF1a. geminu- R1) terrarum commercio patens undique et tamquam iuvandos[*](ad iuuandos F2dR2ava.S (D2). adiuu- ad DF1R1) ad mortales ipsa avide in maria procurrens! neque ingenia ritusque ac viros et lingua manuque superatas commemoro gentes. ipsi de ea iudicavere Grai[*](gra R. graeci dva.S), genus in gloriam sui[*](suam A(?)va. S (J)) effusissimum, quotam partem ex ea appellando Graeciam Magnam! nimirum id, quod in caeli mentione fecimus, hac quoque in parte faciendum est, ut notas quasdam et pauca sidera attingamus. legentes tantum quaeso[*](queso F. quo so a1. quo se DRa2) meminerint ad singula toto orbe edissertanda[*](edissertanta D. -ri tanta a. -tata R. disserenda d2T. ediss- va S) festinari.

[*](Sol. 2, 20. MCap. VI 639. — (7) Mela II 58. — Sol. 2, 23. MCap. 1. 1. Div. 9. Dic. 1, 10.) Est ergo folio maxime querno adsimulata[*](adsimilata ava.G(J)), multo proceritate amplior quam latitudine, in laevam se[*](laeua se J. leua sē A. -ua se D1F2aG. -ua re D2dT. -ua???e F1. laeuas R1. -uo se R2v (S)) flectens[*](fectenti F2) cacumine et Amazonicae figura desinens parmae, ubi a medio excursu Cocynthos[*](cocynthos AD. -cinthos B. cynthos r v. cfr. § 95. Polyb. II 14,5) vocatur, per sinus lunatos duo cornua emittens, Leucopetram dextra, Lacinium sinistra. patet longitudine ab Inalpino[*](alpino Rava.J. -nos DFdT) fine Praetoriae Augustae per urbem Capuamque cursu meante Regium oppidum, in umero[*](in umero Rv. nu- A. innu- r) eius situm, a quo veluti cervicis incipit flexus, decies centena et viginti milia passuum, multoque amplior mensura fieret Lacinium usque, ni talis obliquitas in latus degredi[*](degredi AD. dig- r Dic. v) videretur. [*](Sol. 2, 23. MCap. VI 639. 640. Div. 9. Die. 1, 10.) latitudo eius varia est, quadringentorum decem milium inter duo maria Inferum et Superum amnesque Varum atque Arsiam, media[*](media dS (sc. longitudo, cfr. § 53 init.). -iae B. -iam rv) autem[*](autem AR2S. atque rv) ferme circa urbem Romam ab ostio Aterni[*](alterni DFRa) amnis in Hadriaticum mare influentis ad Tiberina ostia CXXXVI, et paulo minus a Castro Novo Hadriatici maris Alsium[*](alpium DFRava.B. -ini d2) ad Tuscum aequor, haud ullo in[*](in om.G. inde H) loco CC latitudinem[*](latitudine a. in -dinem F2R(?)va.S) excedens. universae autem ambitus a Varo ad Arsiam[*](arsiam d2a2pv. -ium DFd1R2a. arium R1. ursium A)XX, XLVIIII[*](XXXLVIIII D cum Momms. ad Sol. 2,23.XXX. LVIIII RH. -LVIII DFapv.XXI. XLVII A) p. efficit.[*](MCap. VI 639.) abest a circumdatis

terris Histria ac Liburnia quibusdam[*](quibus DF1Ra) locis centena milia, ab Epiro et Illyrico quinquaginta, ab Africa minus ducenta, ut auctor est M. Varro, ab Sardinia centum viginti milia, ab Sicilia MD, a Corcyra[*](corcira a. corsica va.G(H)) minus LXXX, ab Issa[*](ista DFR2a) L???. incedit per maria caeli regione ad meridiem quidem, sed, si quis[*](qui (om. id) DR1aS. quis??? F2) id diligenti subtilitate exigat[*](hoc exigat F2), inter sextam horam primamque brumalem.

Nunc ambitum eius urbesque enumerabimus, qua in re praefari necessarium est auctorem nos Divum Augustum secuturos discriptionemque[*](descriptionemque R2dava. D (item § 49)) ab eo factam Italiae totius in regiones XI, sed ordine eo, qui litorum tractu fiet[*](fieret D2Fa. fle- D1); urbium quidem vicinitates oratione[*](eorum ordinatione DFRa) utique praepropera[*](propropera R1. pro- pera Fda) servari non posse, itaque interiore parte[*](parte AS. in pa- F2a2v (D2). exin (et in F1) pa- rD) digestionem in litteras eiusdem nos secuturos, coloniarum mentione signata, quas ille in eo prodidit numero. nec situs originesque persequi facile est, Ingaunis[*](incaunis Aa) Liguribus — ut ceteri omittantur — agro tricies dato.[*](init.: Mela II 72. 76.)

Igitur ab amne Varo Nicaea[*](nicaea oppidum d(?)va.J) a Massiliensibus conditum , fluvius Palo[*](palo AD1R1J. pado D2FR2v (H). -dos a. -dus C. paulo Brot.), Alpes populique Inalpini[*](inalpini B. -nis ll.v) multis nominibus, sed maxime Capillati, oppido[*](oppidu G) Vediantiorum civitatis Cemene- lo[*](cemenelo Momms. CIL V p. 916. cfr. XII n. 3. -enilo D. gem- AJ. gemellino r. -Ilio v. ce- menelion B (Brot.). cemel- Bas.), portus Herculis Monoeci[*](menoechi DFRa), Ligustina[*](ligustana A. -tiana a. -tica va.S) ora. Ligurum celeberrimi ultra Alpes Sallui[*](salui FdRav. salyi B. salluuii H. cfr. § 36), Deciates[*](deciates RH. -I???ates F1. dicia- F2. -tis A. deceates Ddv. decia a.cfr. § 35), Oxubi[*](oxubi AF2D1?)G(Brot.). moxubi rv. oxybii B (H)), citra Veneni, Turri[*](turri soti D2It.p. 36 coll. Momms. CIL V p. 906. esturri soti AD. -uri soti F2in ras. va. B. -uris orti J. ē. turris oti (otti a) r. et caturgis (-rigibus C) orti B coll. § 136),

Soti, Bagienni[*](bagienni v. uag- AG. -geni B. bagiensi r. cfr. § 117.135 binbelli AJ. bimb- r H. uib- B), Statielli, Binbelli, Maielli[*](macielli A. mage- R(?)va. D), Caburriates[*](caburriates D2(Herm. XXIp. 535). cub-AD1. cuburi- RJ. eub-rv), Casmonates, Velleiates[*](uelleiates (-tis A) AF2J. ueleia- Brot. uelieia- DF1. ue- lie???tes R. -itates a. -iates v. cfr. § 116. VII 163) et quorum oppida in ora proxime[*](proximae FR. -ma va. Brot. (S)) dicemus.[*]((4-6) Mela II 72.—) flumen Rutuba[*](riatuba R1. rutauba DF1a), oppidum Album[*](albium (item 4)va.J) Intimilium, flumen Merula, oppidum Album Ingaunum, portus Vadorum[*](uadum va.Brot.(S)) Sabatium, flumen Porcifera, oppidum Genua, fluvius Fertor[*](fertor AJ. -ritor F2a3v. -rior r), portus Delphini, Tigulia intus[*](tigulia (fig- A. tigullia Brot.) intus Av. -Ilia S. -ultias D2R1. -Itas a. -Itia R2. -urtias D1. -ia ac d. digultias F.cfr. Niss. It. IIp. 146), Segesta[*](regesta DFR1a . et feg- A (?) Brot. (J)) Tiguliorum[*](tigul- liorum ll. Brot.), flumen Macra[*](magra d2. agra DFd1a), Liguriae finis. a tergo autem supra dictorum omnium Appenninus mons Italiae amplissimus, perpetuis iugis ab Alpibus tendens ad Siculum fretum. ab altero eius 49 latere ad Padum amnem Italiae ditissimum omnia nobilibus oppidis nitent, Libarna, Dertona colonia, Iria, Vardacate[*](tria DRa nardacate AJ. -agate CIL Vn. 4484. bardeccate DR1. -ecate R2a. -tae F. -erate dv), Industria, Pollentia[*](pollentia AF2v.om.r), Carrea[*](carrea aTv. -eo DFRE. correa AD. cfr. CIL Vp. 848 et n. 7496) quod Potentia cognominatur, Foro Fulvi quod Valentinum, Augusta Bagiennorum[*](bagienno- rum F1v. baci- Dd. bati- R. paci- a. uagi- rG), Alba Pompeia, Hasta[*](asta dva. J. cfr. XXXV 160), Aquis Statiellorum. haec regio ex discriptione Augusti nona est. patel ora Liguriae inter amnes Varum et Macram CCXI[*](CCXII R) p.

[*]((19) Sol. 2, 7. Fest. p. 355. Serv. Aen. X 164. Isid. or. XIV 4, 22.—(252, 2) Mela II 72.) Adnectitur septima[*](in septima in F1dTRa. septimae in va.S. an ei septima in?), in qua Etruria est ab amne Macra, ipsa mutatis saepe nominibus. Vmbros inde exegere antiquitus Pelasgi, hos Lydi, a quorum rege Tyrrheni[*](tyrrheni F2v. -rreni S. -renni DF1Ra. -reni A), mox

a sacrifico ritu lingua Graecorum Tusci[*](thusci v a. Brot. (J) ob verbumθύειν) sunt cognominati. primum Etruriae oppidum Luna, portu nobile, colonia Luca a mari recedens propiorque Pisae inter amnes Auserem et Arnum, ortae a Pelopidis[*](pelopidis (Momms. ad Sol. 2,7) D. -ope pisisque ll.v) sive a Teutanis[*](Atintanis G), Graeca gente. vada Volaterrana, fluvius Caecina[*](caecina DFD. cec- rv (J). -nna dG), Populonium, Etruscorum quondam hoc tantum in litore.[*]((8. 9) Mela II 72. — (10. 12) Sol. 2, 7, MCap. VI 642. — Cato fr. 47 (Peter fragm. hist. Rom. p. 50).) hinc amnes[*](amnis F1Ra) Prile[*](pile D2Fa. bi- D1. prille va.S), mox Vmbro, navigiorum capax, et ab eo tractus Vmbriae portusque Telamo, Cosa Volcientium[*](uolciensium R. uoltientium DF1. uolgi- AF2) a populo Romano deducta, Graviscae, Castrum Novum, Pyrgi[*](pyrgi AF2v. -ge DRa. -go F1), Caeretanus amnis et ipsum Caere intus m. p[*](m.p. ARdv. imp. DF. impr. a). VII[*](VII A.om.D1. IIII rv), Agylla a Pelasgis conditoribus dictum, Alsium, Fregenae[*](fregenae AG. phr- B. pregne (prae- D. -nae F) r. phr- v), Tiberis amnis a Macra CCLXXXIIII p. intus coloniae Falisca, Argis orta, ut auctor est Cato, quae cognominatur Etruscorum, Lucus Feroniae[*](feroniae G. foro- A. colo- (-nie a. -ne R) r. -nia v), Rusellana, Seniensis, Sutrina[*](sutrina AF2(B) G. uricina R2. tric- R1. trit- r. cirtona v). de cetero Arretini[*](arrentini A. arent- (ter) rva.B (item §53. 54)) Veteres, Arretini[*](aretini A) Fidentiores, Arretini[*](fidentiores arretini om.A.iteravitF1. (fidenates corr.F2)) Iulienses, Amitinenses, Aquenses cognomine Taurini, Blerani, Cortonenses[*](cortonienses AF2. carto- F1va. B. cor- tori-D), Capenates, Clusini Novi, Clusini Veteres, Florentini[*](fluentini (-tim R1) DF1Rava. H) praefluenti Arno[*](arno A d2v. aruo r2. ardo (arido F2) r) adpositi, Faesulae, Ferentinum, Fescennia, Hortanum, Herbanum , Nepet[*](nepet AG(J). -ta B(S). nepte R2p. -pe R1v. -peir r), Novem Pagi, Praefectura[*](praefecturae DF1Ra1pva. G) Claudia Foroclodi, Pistorium, Perusia, Suanenses, Saturnini qui ante[*](ante ll.v(S). -tea H(J)) Aurini[*](20. 253, 1 aurini (-inini va.J) uocabantur AF2v. urini (urim R) uocantur r) vocabantur, Subertani[*](sudertani B), Statonienses[*](statonienses ego coll. II 209. XIV 67. XXXVI 168. Varro r. r. III 12, 1. (Niss. It. IIp. 335). -tonenses D. ???ca- AF2. statones RB. sca- rv), Tarquinienses[*](tarquinienses - 2 uetulonienses AF2v. om.r), Tuscanienses , Vetulonienses[*](uertulonienses AF2v a. B), Veientani[*](ueientani F2C. ucien-A. uenien- r. ueren- v), Vesentini[*](uesentini C. asent- a. esent- (-tani Rp) rv. uas- B. uis- Momms. CIL XI p. 444), Volaterrani, Volcentani[*](uolcentani D. uolge- A. -tini F2. uolce- H. om.rv) cognomine Etrusci, Volsinienses[*](uolsienses Rd. -sis DF1a). in eadem parte oppidorum veterum nomina retinent agri Crustuminus, Caletranus.

Tiberis, antea Thybris[*](thybris AS. tyb- Rdv(L). tib- rC(Brot.)) appellatus et prius Albula, e media fere longitudine Appennini finibus Arretinorum profluit[*](profluit AFv. -luū Da. -luuiū R1. prope fluit R2), tenuis primo nec nisi piscinis corrivatus emissusque navigabilis, sicuti Tinia[*](tinia B(J). timia ARaH. tymia r. tinna v) et Clanis[*](clanis P e Strab. V p. 235. gla- (-nes R) ll.v) influentes in eum, novenorum[*](nouorum DFa) ita conceptu dierum, si non adiuvent imbres. sed Tiberis propter aspera et confragosa ne sic quidem, praeterquam trabibus verius quam ratibus, longe meabilis fertur[*](que om.DFa), per CL p. non procul Tiferno Perusiaque et Ocriculo [*](ocricolo DFa. hoc- R. otriculo va. G) Etruriam ab Vmbris ac Sabinis, mox citra XVI[*](XIII F1dava.S) p. urbis Veientem agruma Crustumino, dein Fidenatem[*](fidenate DFRava. G) Latinumque a Vaticano dirimens. sed infra[*](intra FRava. G) Arretinum Clanim[*](clanim AVerc. gla- r v(C)) duobus et quadraginta fluviis auctus[*](actus A1FR2. -tis R1. exactus a), praecipuis[*](praecipuus DF1R1a) autem Nare et Aniene, qui et ipse[*](ipsi FRa1) navigabilis Latium includit a tergo, nec minus tamen aquis ac tot fontibus in urbem perductis, et ideo quamlibet magnarum navium ex Italo maria capax, rerum in toto orbe nascentium mercator placidissimus, pluribus prope solus quam ceteri in omnibus terris amnes accolitur aspiciturque villis. nullique[*](nullisque DF1Ra) fluviorum minus licet inclusis utrimque lateribus, nec tamen ipse depugnat[*](pugnat Ava.S(J)), quamquam

creber ac subitus[*](subitis DFdva.H) incrementis est[*](est ego. et ll.v), nusquam magis aquis quam in ipsa urbe stagnantibus. quin immo vates intellegitur potius ac monitor, auctu[*](auctus DF1a. -tū R. -to F2) semper religiosus verius quam saevus.

[*](Sol. 2, 19. 3. — (10-13) Mela II 71. — Sol. 2, 5.—) Latium antiquum a Tiberi Cerceios[*](cercior a. circeios d(?)va.D (item infra)) servatum est m. p[*](M. p. i. DF1. M???. p. a. LM p. R(?)Brot.). L longitudine: tam tenues[*](tenuis DFR1a1) primordio[*](primordii R) imperi fuere radices. colonis saepe mutatis tenuere alii aliis temporibus, Aborigines , Pelasgi, Arcades, Siculi, Aurunci[*](auru???ci F1. -rū.ci Da. arunci Ava. C), Rutuli et ultra Cerceios[*](cir- ceos a) Volsci, Osci, Ausones[*](ausonis A. -naes DFa), unde nomen Lati processit ad[*](a Dd(?)va.S(J)) Lirim amnem. in principio est Ostia colonia ab Romano rege deducta, oppidum Laurentum, lucus[*](lucus iouis B. folis a. locus folis rv)Iovis Indigetis, amnis Numicius[*](numitius DFR), Ardea a Danaë[*](dane DFva.B) Persei matre condita.[*](Sol. 2, 22. — Homer. x 194. Theophr. h. pl. V 8, 3. Theo- pomp. fr. 144 M. cfr. Plin. II 201.) dein quondam Aphrodisium, Antium colonia, Astura flumen et insula, fluvius Nymphaeus, Clostra Romana, Cercei[*](cerce A1. -caei F. cerici R1. cir- R2. cernei a), quondam insula inmenso quidem mari circumdata, ut creditur Homero , et[*](et ll.v(S). at C) nunc planitie[*](planicie a. -ciae F. -ci R1. plane d2Tva. C). mirum est quod hac de re tradere hominum notitiae possumus. Theophrastus, qui primus externorum aliqua de Romanis diligentius scripsit —nam Theopompus, ante quem nemo mentionem habuit, urbem dumtaxat a Gallis captam dixit, Clitarchus[*](clitarcus AD. -rgus (clyt- a) r), ab eo proximus, legationem tantum ad Alexandrum missam— hic iam plus quam ex[*](ex aD. et rv. e (Nitzsch)S) fama Cerceiorum insulae et[*](et om. L) mensuram posuit stadia LXXX in eo volumine, quod scripsit Nicodoro[*](nicodero F1Ra) Atheniensium magistratu[*](magistratu dS. -rat R1. -tui AF2R2a2pv. -tus r), qui fuit urbis nostrae

CCCCXL anno. quicquid ergo terrarum est praeter X??? p[*](p. AJ. ??? R. prope rv). ambitus adnexum insulae, post eum annum accessit Italiae. [*](Mela II 71. — Sol. 2, 32. 22. — (12) Liv. X 21, 8.)aliud miraculum a Cerceis palus Pomptina[*](pomptina FdaG -puna DR. pomtina AD. pont- v) est, quem locum XXIIII[*](XXXIII H) urbium fuisse Mucianus ter consul prodidit. dein flumen Aufentum[*](auentum a. Vfens v e Verg. Aen. VII 802. Sil. It. VIII 382), supra quod Tarracina[*](Terracina H) oppidum, lingua volscorum[*](lingua uulscorum (uol- v) Av. uulscorum lingua F2R2. uulco linguarum (-gu F1) r) Anxur[*](anxur AF2pv. -ura r) dictum, et ubi fuere Amyclae sive Amynclae [*](siue amyncle (-lae D) AD. siue amyticle (-l??? F2. -tide D. amit- R) r. del.v), a serpentibus deletae, dein locus Speluncae[*](speluncae lacus AG. om.rv), lacus Fundanus, Caieta[*](gaieta A) portus, oppidum Formiae, Hormiae[*](hormiae AG. om.rv. (hormiae - 9 existimauere om. v)) dictum, ut existimavere, antiqua Laestrygonum sedes. ultra fuit oppidum Pirae[*](pirae AD. pilo a. pylo r. pyrae v), est[*](est om.(D?)FRavaS) colonia Minturnae, Liri amne divisa, Clani[*](clani olĪ ego. glanico ll.v. -ca J. clani (P)S e Strab.V p. 233. glani H. -ni quondam (U 53)D2) olim appellate[*](appellata AJD1), Sinuessa[*](oppidum Sinuessa C), extremum[*](extrema coni. S) in adiecto Latio, quam quidam Sinopen dixere vocitatam. hinc felix illa Campania[*](campania AF2S. -ia est rv(D)), ab hoc sinu incipiunt vitiferi colles et temulentia nobilis[*](nobilis Apv. -li r) suco per omnes terras incluto atque, ut veteres dixere, summum Liberi Patris cum Cerere certamen. hinc setini et Caecubi protenduntur[*](protenduntur AF2H. or obt- Da. o obt-R1. ???t-F1. obt-R2v) agri; his iunguntur Falerni[*](ualerni A), Caleni[*](furgunt F1. fung- DR. fug- a2. fig- a1), dein consurgunt Massici, Gaurani Surrentinique montes. ibi Leborini[*](leborini F.cfr. XVII 28. XVIII 111. lepo- a. lebu- rJ. labo- v) campi sternuntur et in delicias alicae politur[*](politur AB(S). populitur DF1a. -latur F2R(?)H. epu- lantur v) messis[*](mensis dTva.B). haec litora fontibus calidis rigantur praeterque cetera in toto mari conchylio et pisce nobili adnotantur. nusquam generosior oleae liquor est[*](est ego. et ll.v), hoc quoque certamen humanae voluptatis. tenuere Osci, Graeci, Vmbri, Tusci, Campani.[*](61. 62: (2-9) Mela II 70. —) in ora Savo fluvius, Volturnum[*](uulturnum F2ava. S. ult- DF1R) oppidum cum amne, Liternum[*](literno R2. -turnum A), Cumae Chalcidensium, Misenum, portus Baiarum, Bauli, lacus Lucrinus et Avernus, iuxta quem Cimmerium oppidum quondam, dein Puteoli colonia[*](colofia DF1R1a) Dicaearchea dicti, postque Phlegraei[*](plegraei A. -gaei (fle- R2) DFR. plebei a) campi, Acherusia palus Cumis vicina;[*](Sol. 2, 9. MCap. VI 642. Strabo V p. 246. — (11) Mela II 69. — § 63: (257, 2) Sol. 2, 7.) litore autem Neapolis, Chalcidensium et ipsa, Parthenope[*](parthenope F2v. parie- Da. parte-r) a tumulo Sirenis appellata, Herculaneum[*](hercula- neum AS. -nium rv), Pompei baud procul spectato[*](spectato AS. -ante F2G. ??? spe- F1. expe- r. aspe- C(H)) monte Vesuvio[*](uesubio A), adluente vero Sarno[*](sarno AF2V. saraio r) amne[*](amni A), ager Nucerinus et[*](et AG. est r. est et v)VIIII p. a mari ipsa Nuceria, Surrentum cum promunturio Minervae, Sirenum quondam sede[*](sedes F2R2. -dis R1). navigatio a Cerceis II de LXXX patet. regio ea a[*](a om.A) tiberi prima Italiae servatur ex discriptione[*](descriptione R2adv a. D. cfr. § 46. 49) Augusti.

Intus coloniae Capua, ab XL[*](XL (add. p.)JD1. XL AF2dv. XIR. XID. xi F1. exi a.del. G) campo dicta, Aquinum, suessa[*](suesia DR), Venafrum, Sora, Teanum Sidicinum cognomine, Nola[*](nolla R1. nulla DF1a); oppida Abellinum[*](abellinaum A. bellinum DFa), Aricia[*](aricia R(?)v. ricia A. rici r), Alba Longa, Acerrani, Allifani, Atinates, Aletrinates, Anagnini[*](agagnini DFR. agnin a attellani A. atellanaui a), Atellani, Aefulani[*](aefulani (B)D2). lefu- A. uafu- F2Tp. uefu- v. aefu- Ven. afu- G. a-fulania a. uaefu- F1. ua-fu- D. -nico R.cfr. Niss. It. IIp. 614), Arpinates, Auximates, Abellani[*](abellani S. aue- (aufe- A) ll. G. auxe- v. cfr. CIL X n. 1199), Alfaterni[*](alfeterni F2. -tarni DF1Ra) et qui ex agro Latino, item Hernico, item Labicano cognominantur[*](cognominantur om.r), Bovillae[*](lauieano A. albi- a bouillae B. cfr. CIL XIVp. 230. -uelle F2v (J) -uelle A. bouillae- 257,2),

Caiatia[*](caiatia Momms. CIL X p. 444. calatiae AF2va.D2), Casinum, Calenum, Capitulum Hernicum[*](herni- cum, cereatini H e Strab. V p. 238. hornetum (orn- F2. hern- v. cern- B) cernetani AF2v. om.r), Cereatini qui Mariani cognominantur, Corani[*](corani Av. cho- r) a Dardano Troiano orti, Cubulterini[*](cuburterini DRd. -terrini F. -tessi (om. ni — 4 frusi) a), Castrimoenienses[*](castrimoenienses Niss. It. IIp. 584 coll. CIL XIVp. 239. -onienses ll.v), Cingulani, Cabienses[*](cabienses B1. cfr. Momms. bull. arch. 1861 p. 206. BitchelerUmbrica p. 141. fab- C cum B2. gab- ll.v. cabenses CIL XIV n. 2228) in monte albano, Foropopulienses[*](foropopillienses D2coll. CIL X n. 4722. 4725) ex Falerno, Frusinates, Ferentinates, Freginates, Fabraterni[*](fabraterni AR2G(J). fraba- rv(S)) Veteres[*](ueteres fabraterni om.Aa), Fabraterni[*](frabaterni R1) Novi, Ficolenses[*](ficolenses AF2V. figo-r), fregellani, Forum Appi[*](foroappi DFRava.S), Forentani, Gabini[*](gabini Av. -bani r), Interamnates[*](interamnates AF2v. -netes r) Sucasini[*](sucasini AJ. succa- D2FRaH. -sani D1dv) qui et Lirenates vocantur, Ilionenses, Lanivini[*](laniuini (B)D. lanuini J2.lauini ll.v), Norbani, Nomentani, Praenestini urbe quondam Stephane dicta, Privernates, Setini, Signini[*](segnini ADal.), Suessulani, Telesini[*](telhini DFRa. telini dva.S), Trebulani cognomine Ballienses[*](ballienses AD. ballini- rJ. balini- v), Trebani, Tusculani, Verulani, veliterni,[*](Sol. 1, 4. Plut. quaest. Rom. 61 p. 278f. Lydus de mens. 4, 50. (cfr. Plin. XXVIII 18. Serv. Aen. II 351. georg. I 498). —) Vlubrenses, Vrbanates[*](urbanates pD coll. XIV 62. urua- DFIRa. urbyn- A. urbin- F2S. uluarn- v. uluern- d(?)C) superque Roma ipsa, cuius nomen alterum dicere nisi[*](nisi Mommns. CIL Ip. 409. or. ll.v) arcanis caerimoniarum nefas habetur optimaque et salutari fide abolitum enuntiavit valerius Soranus luitque mox poenas. non alienum videtur inserere hoc loco exemplum religionis antiquae ob hoc maxime silentium institutae. namque diva Angerona, cui sacrificatur a. d[*](ad diem Fdava.H). XII kal. Ian., ore obligato obsignatoque simulacrum habet.

[*](Varro LL V 164.)Vrbem tris portas habentem Romulus reliquit aut, ut[*](aut ut ll.v. ut pD)

plurimas tradentibus credamus, IIII[*](IIII F2v. om.rD1 collegere v. collig- 11). moenia eius collegere ambitu imperatoribus censoribusque Vespasianis anno conditae [*](dist. D)[*](urbis conditae F2D2) DCCCXXVI[*](DCCCCXXVI FR. -XXV Dad. DCCCXXVIII va.H) m. p. XIII.CC, conplexa montes septem. ipsa dividitur in regiones XIIII, compita[*](compita R(?)v. -tu r) Larum[*](larum DFdaG(S). -rium R(?)L. earum B) CCLXV. eiusdem spatium mensura currente[*](mensura currente v. -rae (-re R) -nte ll) a miliario in capite Romani fori statute ad singulas portas, quae sunt hodie numero XXXVII, ita ut XII portae[*](porte F2R2. -te r. om.pv) semel[*](semel— 8 praete F2R2pv.om.r) numerentur praetereanturque ex veteribus VII, quae esse desierunt, efficit passuum per directum XX.M[*](XXX. M F2v a. S) .DCCLXV[*](DCCCC Niss. mus. Rhen. XLIX(1894) p. 285).[*](Dion. Hal. IV 54 p. 773.) ad extrema vero tectorum cum castris praetoriis[*](praetorii DFR) ab eodem miliario per vicos omnium viarum mensura colligit paulo amplius LX[*](LX Niss. l. l. XX 11. LXX v) p. quod[*](quod dv (S). quo II.G. cfr. XXXIV 115) si quis altitudinem tectorum addat, dignam profecto aestimationem concipiat fateaturque nullius urbis magnitudinem in toto orbe potuisse ei comparari. clauditur ab oriente aggere[*](agere DFR1a) Tarquini Superbi, inter prima opere mirabill ; namque eum muris aequavit qua maxime patebat aditu plano[*](plane DFR1a1). cetera[*](cetera ap. -ro rv) munita erat[*](erant p) praecelsis muris aut abruptis montibus, nisi quod exspatiantia[*](expatentia F2) tecta multas[*](multis F1a) addidere urbes.

In prima regione praeterea fuere in Latio clara oppida satricum[*](satriocum F1. atr- DRa), Pometia, Scaptia, Politorium[*](Pitulum, Politorium va.S), Tellena[*](terrena a. tellana R. -llene va.J. -nae Liv. 132,2), Tifata[*](tifacta DF1a), Caenina[*](caenina B. caecina Fd. cec- rv), Ficana, Crustumeria[*](crustumeria ego. -ium B. -minu v. crustu R. -tu r ameriola B. meridia Ddav. merid??? F1. Meri???aR. -ria F2p.del.D2), Ameriola, Medullum[*](medullia B), Corniculum

, Saturnia ubi nunc Roma est, Antipolis quod nunc Ianiculum in[*](in F2pv. om.r) parte Romae[*](roma ē Da), Antemnae[*](antemnas F2. -na DF1. -mpna a), Camerium, Collatia[*](cullatia Ra), Amitinum[*](Amiternum va. H), Norbe, Sulmo, et cum iis carnem in monte albano soliti accipere populi Albenses: Albani, Aesolani[*](aefulani (Niebuhr hist.Rom. Ip. 223) S. aefulani coni. Niss. It. IIp. 556), Accienses, Abolani, Bubetani[*](nubetani FRava.B), Bolani, Cusuetani[*](cosuetani F2), Coriolani, fidenates, Foreti, Hortenses, Latinienses, Longani[*](longulani B), Manates, Macrales[*](macrales v. -cnales (-ates D1) ll. maenales F2), Munienses[*](munienses Rav(D). mumi- DF. mutucumenses B. add. munienses G), Numinienses[*](numintenses (Sieglin)D2om. a), Olliculani, Octulani, Pedani, Poletaurini[*](pollustini B. -scini (Niebuhr l.l.) S), Querquetulani, Sicani, Sisolenses, Tolerienses , Tutienses, Vimitellari[*](uimitellari (uini- p) C. -elari R. -erali v. uinutellarii d. -elari r), Velienses[*](uelienses dv. uili- p. uelli- ll), Venetulani, Vitellenses [*](uitellenses dH. uice- II. v).[*]((17) Mela II 69. — Sol. 2, 7.) ita ex antiquo Latio LIII populi interiere sine vestigiis. in Campano autem agro Stabiae oppidum fuere usque[*](carbonem B) ad Cn. Pompeium L. Catonem cos. pr[*](a. PR. FEa.add. d. F2). kal. Mai[*](mai. a. mai rS. maii v)., quo die L. Sulla legatus bello sociali id[*](id F2E2v. i r) delevit, quod nunc in villaim[*](uilla R1. -as R2va. H) abiit. intercidit[*](habuit (-biit R1) interdicit FR1a) ibi et Taurania. sunt morientes[*](morientis va.S) Casilini[*](casilini G. calini 11. scal- v) reliquiae. praeterea auctor est Antias oppidum latinorum Apiolas[*](apiolas a3v. apeo- ll) captum a L. Tarquinio rege, ex cuius praeda Capitolium is[*](is dG. ???is F. inf DRI. del.R2. in fine Eap. is in fine v) inchoaverit[*](choauerit E. coauere a). a Surrentino[*](surrento FRG) ad Silerum[*](silarum R(?)va.D(item § 71.74). siderum E. syd- a) amnem XXX m. p. ager[*](acer DEa. a??? F1) Picentinus fuit Tuscorum, templo iunonis Argivae[*](argiuae F2B e Sol. 2,7. arciae E. -ie a. artiae DF1. Ar???e R1. arie R2. -itiae d. -igiae v) ab Iasone condito insignis. intus oppidum Salerni[*](salerni F2dR2E2pv. -lusni E1. -liisni DF1. -luni R1. -lus in a), Picentia.

[*]((5). 72: Mela II 69. —) A Silero regio tertia et ager Lucanus Bruttiusque incipit, nec ibi rara[*](rara R(?)v. clara r) incolarum mutatione. tenuerunt eum[*](eam R(?) C) Pelasgi, Oenotri, Itali, Morgetes[*](morgetes v e Strab. VI p. 257. 270. -gentes ll), Siculi, Graeciae maxime populi, novissime Lucani[*](lucani F2pv (J). leuc- (-nus E1a) rS) Samnitibus[*](a Samnitibus va.S(J)) orti duce Lucio. oppidum [*](oppidu G. -da ll.v) Paestum[*](paestum v. prae- ll(item infra)), Graecis Posidonia[*](possidonia ll) appellatum, sinus Paestanus, oppidum Elea[*](helia C) quae[*](quod R2) nunc Velia[*](uelia FdE2apv. uela r), promunturium Palinurum, a quo sinu[*](sinu F2R2E2v. simul r) recedente traiectus ad Columnam[*](columnam F2B. -niam (cal- a) DF1R1Ea. coloniam R2dpv. cfr. § 73. 86) Regiam C m. p. proximum autem[*](autem ll.S(D). -ter huic v(J). an huic?) flumen Melpes, oppidum Buxentum, Graeciae [*](graecae F2. -ce C) Pyxus[*](pyxus DFB. -xius Ed. -x??? R. pixius a. prius v), Laus amnis. fuit et oppidum eodem[*](eodem — 10 oppidum om.DF1RIE1a) nomine. ab eo Bruttium[*](brutium R2va.S. brytt- F2) litus, oppidum Blanda[*](blandat Da. -dae F1 (an recte?). -diu R1), flumen Baletum[*](Batum C), portus Parthenius[*](parthaenius F2. por- DF1. -themius a. -mus E) Phocensium[*](phocensium et ego. et phoc- ll.v. phoc- G. cfr. Sol. 2,7 (ubi Phocaensibus Momms.)) et sinus Vibonensis, locus Clampetiae, oppidum Tempsa[*](tempsa F2v(D). tam- R2E2p. tempra D1. -pora r. temsa Dal.), a Graecis Temese[*](temese F2dv. temere esse E2. etemesse (exe- a. et te- E1) r) dictum, et Crotoniensium Terina sinusque ingens[*](gens DFE1a) Terinaeus[*](terinaeus d(?) G. -intur R1. -itur R2. -inus (terr- F1) rv). oppidum Consentia intus.[*](Mela II 69. 68. — Sol. 2, 22.) in paeninsula[*](in paeninsula del. Niss. It. II p. 933 n. 8) fluvius Acheron, a quo oppidani Aceruntini[*](aceruntini DRE. acaer- F1. acher- a. achaer- F2. acheront- v. cfr. OIL IXp. 43) . Hippo[*](bippo DE1a), quod nunc Vibonem[*](uibonem v. biuo- F2. uiuo- r) Valentiam appellamus, portus Herculis, Metaurus amnis, Tauroentum [*](taura nium B) oppidum, portus Orestis et Medma[*](medma B(H) e Strab. VI p. 256. -edua F2G. -etua a.-eddua rv. meduma coni.J2). oppidum Scyllaeum , Crataeis[*](crataeis G. -tis v. grataeis (-teis R) ll) fluvius, mater, ut dixere, Scyllae. dein

Columna[*](columna F2R2B. -nia r. colonia v. cfr. §71) Regia, Siculum fretum ac duo adversa promunturia , ex Italia Caenus[*](caenus D. -nys B e Strab. VI 257. cenus ll. -nis v), e Sicilia Pelorum, XII stadiorum intervallo,[*]((7) cfr. Mela 1, 7. — (10) Sol. 23, 14. —) unde Regium XCIV[*](XCIV ego coll. Strab.l.l . XCIII D. XLIII ll.v. XX p. F2inras. XII MD p. B). inde Appennini silva Sila[*](sila E2G. om.rv), promunturium[*](XII M va.S) Leucopetra XV p., ab ea LI[*](LID. li F1E2p.LR2. ti DE1a.om.rv) Locri[*](locri F2v. lucri r), cognominati a promunturio Zephyrio. absunt a Silero CCCIII.

Et includitur Europae sinus primus. in eo[*](eo ll.S. eoque B. eo quē v) maria nuncupantur: unde inrumpit, Atlanticum, ab aliis Magnum; qua intrat, Porthmos[*](porthmos E2v. parth- F2. portinos p. porimos R2. posimus D. possi- F1R1. possu- E1a) a Graecis, a nobis Gaditanum fretum; cum intravit, Hispanum quatenus Hispanias adluit[*](abluit DFEa. ill- L), ab aliis Hibericum aut Baliaricum[*](aut baliaricum om.DF1R1E1a); mox Gallicum ante Narbonensem provinciam;[*](Polyb. XXXIV 15, 4 Hultsch. Eratosth. fr. p. 92 Berger. —) hinc Ligusticum; ab eo ad Siciliam insulam Tuscum[*](tuscum R2v. -cam (turc- R1) r), quod ex Graecis alii Notium[*](ionium (pro notium) Sol.23,14), alii Tyrrenum, e nostris plurimi Inferum vocant. ultra Siciliam quod est[*](quod est om.d(?)G-) ad sallentinos[*](sallentinos pD. sale- v. selle- (sele- Fa) ll), Ausonium Polybius appellat, Eratosthenes autem inter ostium oceani et Sardiniam[*](sardiniae DE1) quicquid est Sardoum [*](sardonium F2E2), inde ad Siciliam Tyrrenum[*](tyrrehnum F. threnum a), ab hac Cretam usque Siculum, ab ea Creticum.

[*](MCap. VI 643. — § 76: Mela II 125. 126. Sol. 23, 11.) Insulae per haec maria primae omnium Pityussae[*](pitiussae F2. -sse R. -tuisse D1E2. potuisse (-ssae F1) r. pityusae va.S) Graecis[*](a graecis a3va.S) dictae a frutice[*](frutice v. frituce R2. -tice R1a. -cae DFIE1. brutice E2. britt- F2) pineo; nunc Ebusus vocatur utraque , civitate foederata, angusto freto interfluente. patent

XLVI[*](XVID2. XLII M va. H), absunt ab Dianio[*](dianio F2Sol.v. -nia FIR. -niam r) DCC[*](DCC — dianium FIE2v. om.r) stadia, totidem Dianium[*](Dianium del. (Sieglin) D2) per continentem a Carthagine Nova, tantundem[*](tantur DF1RE1a) a Pityussis[*](pituissis F2R2E2) in altum[*](dem — 3 altum om.DF1R1E1a. (in altum deest inR2marg. absciso) Baliares[*](baliares F2E2S. -ris F1.)[*](baltiares a. balea- F2Rva.S) duae[*](dua??? F1. -as DR1E1a) et Sucronem versus Colubraria.[*](Mela II 124. — (7) Sol. 23, 12. — (Agathem. 20 p. 481). —) Baliares[*](daliaris Da. daria- E1. balea R2 (marg. absc.). -ares v) funda bellicosas Graeci Gymnasias dixere. maior C p. est longitudine, circuitu vero CCCCLXXV[*](CCCLXXV M H. -LXXX M v). oppida habet civium Romanorum Palmam et Pollentiam[*](pollentiam dv. pole- ll.Ven.(D2). cfr. Ptol.116,73), Latina Guium[*](Guium D2philol.XXXII p. 651. cinium Rd(?)B. ciui- rv) et Tucim[*](tucim ll.Brot. -ini v. cunici B), et foederatum Bocchorum[*](bocchorum F1a. hoch- R. bochri G) fuit. ab ea XXX distat minor, longitudine XL[*](LXR), circuitu[*](circuitū Ra) CL. civitates habet Iamonem[*](Iamonem Ven. (Hiibner CIL IIn.3711) D2. labo- ll.v(D). Iamno- (B) C coll. Ptol. 1. 1. Mela II 124), Saniseram, Magonem.[*](MCap. VI 643. —§ 78: (11) Sol. 23, 11. 12. Mela II 126. cfr. Plin. XXXV 202. VIII 226. —) a maiore XII in altum abest Capraria, insidiosa naufragiis, et e regione Palmae urbis Menariae[*](Meraria va. G) ac Tiquadra et[*](triquadra et R2D2. -dra v. tiquadra et DF2E2G. -dr??? F1E1. -dret R1a) parva Hannibalis. Ebusi[*](ebussi DF1Eo. ebru- R) terra serpentes fugat, Colubrariae[*](colubraria o) parit[*](parit F2R2E2ov. -rat r), ideo infesta omnibus nisi Ebusitanam [*](ebustanam o. ebusit (om. anam — 14 gignit) R1) terrain inferentibus; Graeci Ophiussam[*](ophiusam R2va. S. ofiu- F. ofio- a. offio- o) dixere. nec[*](ne a.om.ova.B) cuniculos Ebusus gignit, populantes Baliarium messes.

[*]((17) Mela II 124.)Sunt aliae viginti ferme parvae mari vadoso[*](uadosa F1a1), Galliae autem ora in Rhodani ostio Metina[*](metina Rav. -tma DF. -tnia E), mox quae Blascorum[*](blascorum RD. bra- Ea. blasconus r. -con B e Strab. IVp. 181) vocatur, et tres Stoechades a vicinis Massiliensibus dictae

propter ordinem quo sitae sunt[*](quo sit??? sunt F2in ras. G cum P(S). -ta erunt T. -tae sunt erunt va.B. quos iterum D(F1) Ea. quos ita d2. quas item R(?) B(L)). nomina[*](nomina ll.v(G)S. -nant d2B(L)) singulis Prote[*](singulis uocabulis Pro- ten B(L)), Mese[*](mese F2 (E?)v(G)S. mesese r. et Mesen B(L)), quae et Pomponiana vocatur, tertia Hypaea[*](hyppaea DF. -ppea Ra), ab iis[*](his C) Sturium[*](iturium DFRaD1), Phoenice, Phila, Lero[*](Phila, Lero B. phylarero DFEav. pylareso R) et Lerina adversum Antipolim , in qua Berconi[*](berconi DF1EaD. -rgoni R. -gani d. uergoni F2. -oani v) oppidi memoria.

[*](§ 80-82: MCap. VI 644. —)[*](Mela II 122. (Oros. I 2, 54. Dim. 16). Dic. 8, 13. (Agathem. 20 p. 482). — (9) Sol. 3, 3. 2. —) In Ligustico mari est Corsica, quam Graeci cyrnon[*](cyrno DF1E1. cirinon Dic. cirnum o) appellavere, sed Tusco propior, a septentrione in meridiem proiecta, longa passuum CL[*](CLX Die.), lata maiore ex parte L???[*](Lom.a (Dic.)), circuitu CCCXXV. abest a Vadis Volaterranis LXII[*](LXX a1. (LXII pro corrupto hab. H)), civitates habet XXXII[*](XXXIII FE2MCap.) et colonias Marianam, a C. Mario deductam, Aleriam, a dictatore Sulla. citra est Oglasa[*](ogalasa a), intra vero, et[*](et del. va.S)LX p. a Corsica, Planasia[*](planasia D coll.v. 17 etSol. 3,2. -aria (-ana R) ll.v) a specie dicta, aequalis freto ideoque navigiis fallax.[*](Sol. 3, 2. — (17) Mela II 121.) amplior Vrgo et Capraria, quam Graeci Aegilion[*](aegilion RS. -gylion r. -gilon v e Sol.) dixere, item Igilium[*](igilium (mil- gium R) ll.v(S). eg- C. aeg- (P)L) et dianium, quam Artemisiam[*](artemisiae (artom- D) DRE1. -sie a), ambae contra Cosanum litus, et Barpana[*](barpana (barua- F2E2) ll. H. -pona B. uap- v. paruae G. carbania Mela II 122), Menaria[*](menaria ll.v(Brot.)D. maen- L(S). an Mellaria? cfr. Niss. It. II p. 988), Columbaria, Venaria[*](ueneria MCap.), Ilva[*](ilua d(?)v. flua ll) cum ferri metallis, circuitus[*](circuitu va.D. cfr. §82 extr. 84.86) C???, a Populonio X???, a Graecis Aethalia dicta. ab ea Planasia[*](pla-naria F2)XXVIII. ab iis ultra Tiberina ostia in Antiano Astura[*](astura a3B. ???stu- d2. stu- rv), mox Palmaria, Sinonia[*](sinonia E2v. -ia et F2a3G. -nuniae F1d. -numiae DE1a. sisunie R), adversum Formias

Pontiae.[*](Mela II 121. Sol. 3, 2. Dion. Hal. I 53 p. 135 extr. Serv. Aen. IX 715. Homer. B 783. —) in Puteolano autem sinu Pandateria[*](pandataria va.S. pantatoria codd.MCap.), Prochyta[*](prochita E2. -cyta DFR. -cita E1a), non ab Aeneae nutrice, sed quia profusa ab Aenaria erat[*](erat aenaria E1v. erat (aerat DR) enariae (-rae D2) DFRE2a2. tenarie a1), Aenaria a[*](a om.a. ??? R. ipsa a va.D) statione navium Aeneae, Homero Inarime dicta[*](dicta grece (graecis v) F2E2d2Tva. S), Pithecusa, non a simiarum multitudine, ut aliqui existimavere , sed a figlinis doliorum. inter Pausilypum et Neapolim [*](neapolim F2dTv. mea- r) Megaris, mox a Surrento[*](surrento E2v. syre- (sire- R) r) VIII distantes Tiberi principis [*](MCap. VI 645.) arce nobiles Capreae circuitu XI[*](XI Brot.cumSecundo (ap. Rezzon.). XL ll.v) .M[*](M del.F2. M.p. a3G(S). M.p. CX v. M. p. Mox L), Leucothea extraque[*](que a3G. que (que in E) ll.v) conspectum pelagus Africum attingens Sardinia, minus VIII[*](VIIII dva. H etiam ED2) p. a Corsicae extremis, etiamnum angustias eas artantibus[*](dist. va.J) insulis parvis, quae Cuniculariae appellantur, itemque Phintonis[*](phintonis adG. pintho- r. cfr. Ptol. 1113,8) et Fossae[*](fossae da3v eMCap. forsae ll), a quibus fretum ipsum Taphros[*](tapsos F2) nominatur.

[*](— § 84: Mela II 123. (Oros. I 2, 53. Dim. 17). Dic. 8, 14. cfr. Strabo V p. 225. Aga- them. 20 p. 482. Anon. fr. I 1 (GGm II p. 509). —)

Sardinia ab oriente patens CLXXXVIII p., ab occidente CLXXV[*](CLXXII Dic.), a meridie LXXVII, a septentrione CXXV[*](a meridie-CXXV (CXXII E2) F2E2MCap. v.om.r Dic.), circuitu[*](circuitu F2E2v. -itr. -itus eius Dic.)DLXV, abest ab Africa Caralitano promunturio CC, a Gadibus |XIII|. L[*](|XII|. LD2ME p. 3. 1 coll. II 243 extr.XIIIIR(B). XIIII. I r.XIIII. LT.XIII.Lv). habet et a Gorditano promunturio duas insulas quae vocantur Herculis, a Sulcensi Enosim[*](aenosim DFE), a Caralitano Ficariam[*](ficaria galatamque codd.MCap.) .[*](Mela II 123. — Timaeus fr. 27 Müller. Sol. 4, 1. — (265, 11) Sol. 3, 2.) quidam haut procul ab ea et[*](etiam (pro et) a3va.S)

Leberidas[*](leberidas D2e codd.MCap. beleridas F2v. -da DF1RS. belle- (-as a3) a. berelidas E2Dal. -da E1D1. balaridas coni.B) ponunt et Callode[*](callodē a3. coll- v a. S) et quam vocant Heras lutra[*](Heras lutra B e MCap. -alytra DF. -alitra r). celeberrimi[*](dist.va.J) in ea populorum Ilienses, Balari[*](balari B e Paus. XI 7,9. Strab. V p. 225. sal- ll.v), Corsi, oppidorum XVIII[*](XVIIII E. XIII va.H) Sulcitani, Valentini, Neapolitani, Bitienses[*](bitienses d2. cfr. Ptol. III 3,3 (p. 377a). uitenses F2E2D1. om.r. bosenses G ePtol. 1113,7. boce- v), caralitani[*](caralitani F2E2d2v. om.r) civium R. et Norenses, colonia autem una, quae vocatur Ad Turrem[*](turrim R2dva.D) Libisonis[*](libisonis (lyb- a) ll.v(D). cfr. Ptol. 1113,5. libys- Ven.). Sardiniam ipsam Timaeus sandaliotim appellavit ab effigie soleae, Myrsilus[*](myrsilur (mir- a) Da. -lu??? F1. -luer E) Ichnusam[*](ichnusam TveSol. ichitus- Ea. ichnis- R2e corr. ichnytus- F. -tys- D) a similitudine vestigii. contra Paestanum[*](paestanum DRav. pest- F2. P???t- F1. prest- E1. -ntum E2,) sinum Leucosia[*](Leucosia (Müllenhoff) D2. cfr. II 204. -casia ll.v) est, a Sirene ibi sepulta appellate, contra Veliam Pontia et Isacia[*](Iscia G), utraeque uno nomine Oenotrides, argumentum possessae ab Oenotris[*](eo enotris (oen-E) DF1Ea) Italiae, contra Vibonem parvae quae vocantur Ithacesiae ab[*](ab (P) H e M Cap. om.ll.v) Ulixis specula[*](specula veSot.et M Cap. spectaula E. -aculu dT. espe- R2. exspe- F. expe- r).

[*](MCap. VI 646. (Oros. I 2; 52. Dim. 13). Dic. 8, 3. 19. 4. 5. 6. —)[*](Sol. 5, 2. Mela II 115. Agrippa fr. 7 R. Timosth. ap. Agathem. 1. 1. Anon. fr. II (GGm II p. 510). — (15) Sol. 2, 22. cfr. Plin. II 204. - Sol. 5, 5.)