De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. ut nullas partis in corpore liquerit ex se,
  2. unde cadavera rancenti iam viscere vermes
  3. expirant atque unde animantum copia tanta
  4. exos et exanguis tumidos perfluctuat artus?
  5. quod si forte animas extrinsecus insinuari?
  6. vermibus et privas in corpora posse venire
  7. credis nec reputas cur milia multa animarum
  8. conveniant unde una recesserit, hoc tamen est ut
  9. quaerendum videatur et in discrimen agendum,
  10. utrum tandem animae venentur semina quaeque
  11. vermiculorum ipsaeque sibi fabricentur ubi sint,
  12. an quasi corporibus perfectis insinuentur.
  13. at neque cur faciant ipsae quareve laborent
  14. dicere suppeditat. neque enim, sine corpore cum sunt,
  15. sollicitae volitant morbis alguque fameque;
  16. corpus enim magis his vitiis adfine laborat,
  17. et mala multa animus contage fungitur eius.
  18. sed tamen his esto quamvis facere utile corpus,
  19. cum subeant; at qua possint via nulla videtur.
  20. haut igitur faciunt animae sibi corpora et artus.
  21. nec tamen est ut qui cum perfectis insinuentur
  22. corporibus; neque enim poterunt suptiliter esse
  23. conexae neque consensu contagia fient.
  24. Denique cur acris violentia triste leonum
  25. seminium sequitur, volpes dolus, et fuga cervos?
  26. a patribus datur et a patrius pavor incitat artus,
  27. et iam cetera de genere hoc cur omnia membris
  28. ex ineunte aevo generascunt ingenioque,
  29. si non, certa suo quia semine seminioque
  30. vis animi pariter crescit cum corpore quoque?
  31. quod si inmortalis foret et mutare soleret
  32. corpora, permixtis animantes moribus essent,
  33. effugeret canis Hyrcano de semine saepe
  34. cornigeri incursum cervi tremeretque per auras
  35. accipiter fugiens veniente columba,
  36. desiperent homines, saperent fera saecla ferarum.
  37. illud enim falsa fertur ratione, quod aiunt
  38. inmortalem animam mutato corpore flecti;
  39. quod mutatur enim, dissolvitur, interit ergo;
  40. traiciuntur enim partes atque ordine migrant;
  41. quare dissolui quoque debent posse per artus,
  42. denique ut intereant una cum corpore cunctae.
  43. sin animas hominum dicent in corpora semper
  44. ire humana, tamen quaeram cur e sapienti
  45. stulta queat fieri, nec prudens sit puer ullus,
  46. si non, certa suo quia semine seminioque
  47. nec tam doctus equae pullus quam fortis equi vis.
  48. scilicet in tenero tenerascere corpore mentem
  49. confugient. quod si iam fit, fateare necessest
  50. mortalem esse animam, quoniam mutata per artus
  51. tanto opere amittit vitam sensumque priorem.
  52. quove modo poterit pariter cum corpore quoque
  53. confirmata cupitum aetatis tangere florem
  54. vis animi, nisi erit consors in origine prima?
  55. quidve foras sibi vult membris exire senectis?
  56. an metuit conclusa manere in corpore putri
  57. et domus aetatis spatio ne fessa vetusto
  58. obruat? at non sunt immortali ulla pericla.
  59. Denique conubia ad Veneris partusque ferarum
  60. esse animas praesto deridiculum esse videtur,
  61. expectare immortalis mortalia membra
  62. innumero numero certareque praeproperanter
  63. inter se quae prima potissimaque insinuetur;
  64. si non forte ita sunt animarum foedera pacta,
  65. ut quae prima volans advenerit insinuetur
  66. prima neque inter se contendant viribus hilum.
  67. Denique in aethere non arbor, non aequore in alto
  68. nubes esse queunt nec pisces vivere in arvis
  69. nec cruor in lignis neque saxis sucus inesse.
  70. certum ac dispositumst ubi quicquid crescat et insit.
  71. sic animi natura nequit sine corpore oriri
  72. sola neque a nervis et sanguine longius esse.
  73. quod si posset enim, multo prius ipsa animi vis
  74. in capite aut umeris aut imis calcibus esse
  75. posset et innasci quavis in parte soleret,
  76. tandem in eodem homine atque in eodem vase manere.
  77. quod quoniam nostro quoque constat corpore certum
  78. dispositumque videtur ubi esse et crescere possit
  79. sorsum anima atque animus, tanto magis infitiandum
  80. totum posse extra corpus durare genique.
  81. quare, corpus ubi interiit, periisse necessest
  82. confiteare animam distractam in corpore toto.
  83. quippe etenim mortale aeterno iungere et una
  84. consentire putare et fungi mutua posse
  85. desiperest; quid enim diversius esse putandumst
  86. aut magis inter se disiunctum discrepitansque,
  87. quam mortale quod est inmortali atque perenni
  88. iunctum in concilio saevas tolerare procellas?
  89. praeterea quaecumque manent aeterna necessest
  90. aut quia sunt solido cum corpore respuere ictus
  91. nec penetrare pati sibi quicquam quod queat artas
  92. dissociare intus partis, ut materiai
  93. corpora sunt, quorum naturam ostendimus ante,
  94. aut ideo durare aetatem posse per omnem,
  95. plagarum quia sunt expertia sicut inanest,
  96. quod manet intactum neque ab ictu fungitur hilum,
  97. aut etiam quia nulla loci sit copia circum,
  98. quo quasi res possint discedere dissoluique,
  99. sicut summarum summast aeterna, neque extra
  100. quis locus est quo diffugiant neque corpora sunt quae
  101. possint incidere et valida dissolvere plaga.
  102. Quod si forte ideo magis inmortalis habendast,
  103. quod vitalibus ab rebus munita tenetur,
  104. aut quia non veniunt omnino aliena salutis,
  105. aut quia quae veniunt aliqua ratione recedunt
  106. pulsa prius quam quid noceant sentire queamus,
  107. ---
  108. praeter enim quam quod morbis cum corporis aegret,