De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. unde mare inmensum volventes frigora fontes
  2. adsidue renovent, habet ignes unde oriantur;
  3. nam multis succensa locis ardent sola terrae,
  4. ex imis vero furit ignibus impetus Aetnae.
  5. tum porro nitidas fruges arbustaque laeta
  6. gentibus humanis habet unde extollere possit,
  7. unde etiam fluvios frondes et pabula laeta
  8. montivago generi possit praebere ferarum.
  9. quare magna deum mater materque ferarum
  10. et nostri genetrix haec dicta est corporis una.
  11. Hanc veteres Graium docti cecinere poetae
  12. sedibus in curru biiugos agitare leones,
  13. aeris in spatio magnam pendere docentes
  14. tellurem neque posse in terra sistere terram.
  15. adiunxere feras, quia quamvis effera proles
  16. officiis debet molliri victa parentum.
  17. muralique caput summum cinxere corona,
  18. eximiis munita locis quia sustinet urbes.
  19. quo nunc insigni per magnas praedita terras
  20. horrifice fertur divinae matris imago.
  21. hanc variae gentes antiquo more sacrorum
  22. Idaeam vocitant matrem Phrygiasque catervas
  23. dant comites, quia primum ex illis finibus edunt
  24. per terrarum orbes fruges coepisse creari.
  25. Gallos attribuunt, quia, numen qui violarint
  26. Matris et ingrati genitoribus inventi sint,
  27. significare volunt indignos esse putandos,
  28. vivam progeniem qui in oras luminis edant.
  29. tympana tenta tonant palmis et cymbala circum
  30. concava, raucisonoque minantur cornua cantu,
  31. et Phrygio stimulat numero cava tibia mentis,
  32. telaque praeportant, violenti signa furoris,
  33. ingratos animos atque impia pectora volgi
  34. conterrere metu quae possint numine divae.
  35. ergo cum primum magnas invecta per urbis
  36. munificat tacita mortalis muta salute,
  37. aere atque argento sternunt iter omne viarum
  38. largifica stipe ditantes ninguntque rosarum
  39. floribus umbrantes matrem comitumque catervam.
  40. hic armata manus, Curetas nomine Grai
  41. quos memorant, Phrygias inter si forte catervas
  42. ludunt in numerumque exultant sanguine laeti
  43. terrificas capitum quatientes numine cristas,
  44. Dictaeos referunt Curetas, qui Iovis illum
  45. vagitum in Creta quondam occultasse feruntur,
  46. cum pueri circum puerum pernice chorea
  47. armat et in numerum pernice chorea
  48. armati in numerum pulsarent aeribus aera,
  49. ne Saturnus eum malis mandaret adeptus
  50. aeternumque daret matri sub pectore volnus.
  51. propterea magnam armati matrem comitantur,
  52. aut quia significant divam praedicere ut armis
  53. ac virtute velint patriam defendere terram
  54. praesidioque parent decorique parentibus esse.
  55. quae bene et eximie quamvis disposta ferantur,
  56. longe sunt tamen a vera ratione repulsa.
  57. omnis enim per se divom natura necessest
  58. inmortali aevo summa cum pace fruatur
  59. semota ab nostris rebus seiunctaque longe;
  60. nam privata dolore omni, privata periclis,
  61. ipsa suis pollens opibus, nihil indiga nostri,
  62. nec bene promeritis capitur neque tangitur ira.
  63. terra quidem vero caret omni tempore sensu,
  64. et quia multarum potitur primordia rerum,
  65. multa modis multis effert in lumina solis.
  66. hic siquis mare Neptunum Cereremque vocare
  67. constituet fruges et Bacchi nomine abuti
  68. mavolt quam laticis proprium proferre vocamen,
  69. concedamus ut hic terrarum dictitet orbem
  70. esse deum matrem, dum vera re tamen ipse
  71. religione animum turpi contingere parcat.
  72. Saepe itaque ex uno tondentes gramina campo
  73. lanigerae pecudes et equorum duellica proles
  74. buceriaeque greges eodem sub tegmine caeli
  75. ex unoque sitim sedantes flumine aquai
  76. dissimili vivont specie retinentque parentum
  77. naturam et mores generatim quaeque imitantur.
  78. tanta est in quovis genere herbae materiai
  79. dissimilis ratio, tanta est in flumine quoque.
  80. Hinc porro quamvis animantem ex omnibus unam
  81. ossa cruor venae calor umor viscera nervi
  82. constituunt, quae sunt porro distantia longe,
  83. dissimili perfecta figura principiorum.
  84. Tum porro quae cumque igni flammata cremantur.
  85. si nil praeterea, tamen haec in corpore tradunt,
  86. unde ignem iacere et lumen submittere possint
  87. scintillasque agere ac late differre favillam.
  88. cetera consimili mentis ratione peragrans
  89. invenies igitur multarum semina rerum
  90. corpore celare et varias cohibere figuras.
  91. Denique multa vides, quibus et color et sapor una
  92. reddita sunt cum odore in primis pleraque poma.
  93. haec igitur variis debent constare figuris;
  94. nidor enim penetrat qua fucus non it in artus,
  95. fucus item sorsum, sorsum sapor insinuatur