De Rerum Natura
Lucretius
-
- ut facile agnoscas e levibus atque rutundis
- esse ea quae sensus iucunde tangere possunt,
- at contra quae amara atque aspera cumque videntur,
- haec magis hamatis inter se nexa teneri
- proptereaque solere vias rescindere nostris
- sensibus introituque suo perrumpere corpus.
- omnia postremo bona sensibus et mala tactu
- dissimili inter se pugnant perfecta figura;
- ne tu forte putes serrae stridentis acerbum
- horrorem constare elementis levibus aeque
- ac musaea mele, per chordas organici quae
- mobilibus digitis expergefacta figurant;
- neu simili penetrare putes primordia forma
- in nares hominum, cum taetra cadavera torrent,
- et cum scena croco Cilici perfusa recens est
- araque Panchaeos exhalat propter odores;
- neve bonos rerum simili constare colores
- semine constituas, oculos qui pascere possunt,
- et qui conpungunt aciem lacrimareque cogunt
- aut foeda specie foedi turpesque videntur.
- omnis enim, sensus quae mulcet cumque, tibi res
- haut sine principiali aliquo levore creatast;
- at contra quae cumque molesta atque aspera constat,
- non aliquo sine materiae squalore repertast.
- Sunt etiam quae iam nec levia iure putantur
- esse neque omnino flexis mucronibus unca,
- sed magis angellis paulum prostantibus, ut quae
- titillare magis sensus quam laedere possint,
- fecula iam quo de genere est inulaeque sapores.
- Denique iam calidos ignis gelidamque pruinam
- dissimili dentata modo conpungere sensus
- corporis, indicio nobis est tactus uterque.
- tactus enim, tactus, pro divum numina sancta,
- corporis est sensus, vel cum res extera sese
- insinuat, vel cum laedit quae in corpore natast
- aut iuvat egrediens genitalis per Veneris res,
- aut ex offensu cum turbant corpore in ipso,
- semina confundunt inter se concita sensum;
- ut si forte manu quamvis iam corporis ipse
- tute tibi partem ferias atque experiare.
- qua propter longe formas distare necessest
- principiis, varios quae possint edere sensus.
- Denique quae nobis durata ac spissa videntur,
- haec magis hamatis inter sese esse necessest
- et quasi ramosis alte compacta teneri.
- in quo iam genere in primis adamantina saxa
- prima acie constant ictus contemnere sueta
- et validi silices ac duri robora ferri
- aeraque quae claustris restantia vociferantur.
- illa quidem debent e levibus atque rutundis
- esse magis, fluvido quae corpore liquida constant.
- namque papaveris haustus itemst facilis quod aquarum;
- nec retinentur enim inter se glomeramina quaeque
- et perculsus item proclive volubilis exstat.
- omnia postremo quae puncto tempore cernis
- diffugere ut fumum nebulas flammasque, necessest,
- si minus omnia sunt e levibus atque rotundis,
- at non esse tamen perplexis indupedita,
- pungere uti possint corpus penetrareque saxa,
- nec tamen haerere inter se; quod cumque videmus
- sensibus dentatum, facile ut cognoscere possis
- non e perplexis, sed acutis esse elementis.
- sed quod amara vides eadem quae fluvida constant,
- sudor uti maris est, minime mirabile debet
- * * *
- nam quod fluvidus est, e levibus atque rotundis
- est, sed levibus sunt hamata admixta doloris
- corpora. nec tamen haec retineri hamata necessust:
- scilicet esse globosa tamen, cum squalida constent,
- provolvi simul ut possint et laedere sensus.
- et quo mixta putes magis aspera levibus esse
- principiis, unde est Neptuni corpus acerbum,
- est ratio secernendi seorsumque videndi,
- umor dulcis ubi per terras crebrius idem
- percolatur, ut in foveam fluat ac mansuescat;
- linquit enim supera taetri primordia viri,
- aspera quo magis in terris haerescere possint.
- Quod quoniam docui, pergam conectere rem quae
- ex hoc apta fidem ducat, primordia rerum
- finita variare figurarum ratione.
- quod si non ita sit, rursum iam semina quaedam
- esse infinito debebunt corporis auctu.
- namque in eadem una cuiusvis iam brevitate
- corporis inter se multum variare figurae
- non possunt. fac enim minimis e partibus esse
- corpora prima tribus, vel paulo pluribus auge;
- nempe ubi eas partis unius corporis omnis,
- summa atque ima locans, transmutans dextera laevis,
- omnimodis expertus eris, quam quisque det ordo
- formai speciem totius corporis eius,
- quod super est, si forte voles variare figuras,
- addendum partis alias erit. inde sequetur,
- adsimili ratione alias ut postulet ordo,
- si tu forte voles etiam variare figuras.
- ergo formarum novitatem corporis augmen