De Rerum Natura

Lucretius

-

  1. ignis in coetu stingui mutareque corpus,
  2. scilicet ex nulla facere id si parte reparcent,
  3. occidet ad nihilum ni mirum funditus ardor
  4. omnis et e nihilo fient quae cumque creantur;
  5. nam quod cumque suis mutatum finibus exit,
  6. continuo hoc mors est illius quod fuit ante.
  7. proinde aliquid superare necesse est incolume ollis,
  8. ne tibi res redeant ad nilum funditus omnes
  9. de nihiloque renata vigescat copia rerum.
  10. Nunc igitur quoniam certissima corpora quaedam
  11. sunt, quae conservant naturam semper eandem,
  12. quorum abitu aut aditu mutatoque ordine mutant
  13. naturam res et convertunt corpora sese,
  14. scire licet non esse haec ignea corpora rerum.
  15. nil referret enim quaedam decedere, abire
  16. atque alia adtribui mutarique ordine quaedam,
  17. si tamen ardoris naturam cuncta tenerent;
  18. ignis enim foret omnimodis quod cumque crearet.
  19. verum, ut opinor, itast: sunt quaedam corpora, quorum
  20. concursus motus ordo positura figurae
  21. efficiunt ignis mutatoque ordine mutant
  22. naturam neque sunt igni simulata neque ulli
  23. praeterea rei quae corpora mittere possit
  24. sensibus et nostros adiectu tangere tactus.
  25. dicere porro ignem res omnis esse neque ullam
  26. rem veram in numero rerum constare nisi ignem,
  27. quod facit hic idem, perdelirum esse videtur.
  28. nam contra sensus ab sensibus ipse repugnat
  29. et labefactat eos, unde omnia credita pendent,
  30. unde hic cognitus est ipsi quem nominat ignem;
  31. credit enim sensus ignem cognoscere vere,
  32. cetera non credit, quae nilo clara minus sunt.
  33. quod mihi cum vanum tum delirum esse videtur;
  34. quo referemus enim? quid nobis certius ipsis
  35. sensibus esse potest, qui vera ac falsa notemus?
  36. Praeterea quare quisquam magis omnia tollat
  37. et velit ardoris naturam linquere solam,
  38. quam neget esse ignis, aliam tamen esse relinquat?
  39. aequa videtur enim dementia dicere utrumque.
  40. Quapropter qui materiem rerum esse putarunt
  41. ignem atque ex igni summam consistere posse,
  42. et qui principium gignundis aera rebus
  43. constituere aut umorem qui cumque putarunt
  44. fingere res ipsum per se terramve creare
  45. omnia et in rerum naturas vertier omnis,
  46. magno opere a vero longe derrasse videntur.
  47. adde etiam qui conduplicant primordia rerum
  48. aera iungentes igni terramque liquori,
  49. et qui quattuor ex rebus posse omnia rentur
  50. ex igni terra atque anima procrescere et imbri.
  51. quorum Acragantinus cum primis Empedocles est,
  52. insula quem triquetris terrarum gessit in oris,
  53. quam fluitans circum magnis anfractibus aequor
  54. Ionium glaucis aspargit virus ab undis
  55. angustoque fretu rapidum mare dividit undis
  56. Aeoliae terrarum oras a finibus eius.
  57. hic est vasta Charybdis et hic Aetnaea minantur
  58. murmura flammarum rursum se colligere iras,
  59. faucibus eruptos iterum vis ut vomat ignis
  60. ad caelumque ferat flammai fulgura rursum.
  61. quae cum magna modis multis miranda videtur
  62. gentibus humanis regio visendaque fertur
  63. rebus opima bonis, multa munita virum vi,
  64. nil tamen hoc habuisse viro praeclarius in se
  65. nec sanctum magis et mirum carumque videtur.
  66. carmina quin etiam divini pectoris eius
  67. vociferantur et exponunt praeclara reperta,
  68. ut vix humana videatur stirpe creatus.
  69. Hic tamen et supra quos diximus inferiores
  70. partibus egregie multis multoque minores,
  71. quamquam multa bene ac divinitus invenientes
  72. ex adyto tam quam cordis responsa dedere
  73. sanctius et multo certa ratione magis quam
  74. Pythia quae tripodi a Phoebi lauroque profatur,
  75. principiis tamen in rerum fecere ruinas
  76. et graviter magni magno cecidere ibi casu.
  77. Primum quod motus exempto rebus inani
  78. constituunt et res mollis rarasque relinquunt
  79. aera solem ignem terras animalia frugis
  80. nec tamen admiscent in eorum corpus inane;
  81. deinde quod omnino finem non esse secandis
  82. corporibus facient neque pausam stare fragori
  83. nec prorsum in rebus minimum consistere quicquam,
  84. cum videamus id extremum cuiusque cacumen
  85. esse quod ad sensus nostros minimum esse videtur,
  86. conicere ut possis ex hoc, quae cernere non quis
  87. extremum quod habent, minimum consistere rerum.
  88. Huc accedit item, quoniam primordia rerum
  89. mollia constituunt, quae nos nativa videmus
  90. esse et mortali cum corpore, funditus ut qui
  91. debeat ad nihilum iam rerum summa reverti
  92. de nihiloque renata vigescere copia rerum;
  93. quorum utrumque quid a vero iam distet habebis.
  94. Deinde inimica modis multis sunt atque veneno
  95. ipsa sibi inter se; quare aut congressa peribunt