Carmina

Catullus

Catullus, Gaius Valerius. Carmina. Merrill, Elmer Truesdell, editor. Boston: Ginn, 1893.

  1. quo tibi tum casu, pulcherrima Laodamia,
  2. ereptum est vita dulcius atque anima
  3. coniugium: tanto te absorbens vertice amoris
  4. aestus in abruptum detulerat barathrum,
  5. quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum
  6. siccare emulsa pingue palude solum,
  7. quod quondam caesis montis fodisse medullis
  8. audit falsiparens Amphitryoniades,
  9. tempore quo certa Stymphalia monstra sagitta
  10. perculit imperio deterioris eri,
  11. pluribus ut caeli tereretur ianua divis,
  12. Hebe nec longa virginitate foret.
  13. sed tuus altus amor barathro fuit altior illo,
  14. qui tunc indomitam ferre iugum docuit.
  15. nam nec tam carum confecto aetate parenti
  16. una caput seri nata nepotis alit,
  17. qui, cum divitiis vix tandem inventus avitis
  18. nomen testatas intulit in tabulas,
  19. impia derisi gentilis gaudia tollens
  20. suscitat a cano vulturium capiti:
  21. nec tantum niveo gavisa est ulla columbo
  22. compar, quae multo dicitur improbius
  23. oscula mordenti semper decerpere rostro
  24. quam quae praecipue multivola est mulier:
  25. sed tu horum magnos vicisti sola furores,
  26. ut semel es flavo conciliata viro.
  27. aut nihil aut paulo cui tum concedere digna
  28. lux mea se nostrum contulit in gremium,
  29. quam circumcursans hinc illinc saepe Cupido
  30. fulgebat crocina candidus in tunica.
  31. quae tamenetsi uno non est contenta Catullo,
  32. rara verecundae furta feremus erae,
  33. ne nimium simus stultorum more molesti:
  34. saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,
  35. coniugis in culpa flagrantem concoquit iram
  36. noscens omnivoli plurima furta Iovis.
  37. atqui nec divis homines componier aequum est
  38. ---ingratum tremuli tolle parentis onus.
  39. nec tamen illa mihi dextra deducta paterna
  40. fragrantem Assyrio venit odore domum,
  41. sed furtiva dedit mira munuscula nocte
  42. ipsius ex ipso dempta viri gremio.
  43. quare illud satis est, si nobis is datur unis
  44. quem lapide illa diem candidiore notat.
  45. hoc tibi quod potui confectum carmine munus
  46. pro multis, Alli, redditur officiis,
  47. ne vestrum scabra tangat robigine nomen
  48. haec atque illa dies atque alia atque alia.
  49. huc addent divi quam plurima, quae Themis olim
  50. antiquis solita est munera ferre piis:
  51. sitis felices et tu simul et tua vita
  52. et domus, in qua nos lusimus et domina,
  53. et qui principio nobis † terram dedit aufert,
  54. a quo sunt primo omnia nata bona,
  55. et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,
  56. lux mea, qua viva vivere dulce mihi est.
  1. Noli admirari quare tibi femina nulla,
  2. Rufe, velit tenerum supposuisse femur,
  3. non si illam rarae labefactes munere vestis
  4. aut perluciduli deliciis lapidis.
  5. laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur
  6. valle sub alarum trux habitare caper.
  7. hunc metuunt omnes. neque mirum: nam mala valde est
  8. bestia, nec quicum bella puella cubet.
  9. quare aut crudelem nasorum interfice pestem,
  10. aut admirari desine cur fugiunt.
  1. Nulli se dicit mulier mea nubere malle
  2. quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.
  3. dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti
  4. in vento et rapida scribere oportet aqua.
  1. Si cui iure bono sacer alarum obstitit hircus,
  2. aut si quem merito tarda podagra secat,
  3. Aemulus iste tuus, qui vestrum exercet amorem,
  4. mirifice est a te nactus utrumque malum.
  5. nam quotiens futuit totiens ulciscitur ambos:
  6. illam adfligit odore, ipse perit podagra.
  1. Dicebas quondam solum te nosse Catullum,
  2. Lesbia, nec prae me velle tenere Iovem.
  3. dilexi tum te non tantum ut vulgus amicam,
  4. sed pater ut gnatos diligit et generos.
  5. nunc te cognovi: quare etsi impensius uror,
  6. multo mi tamen es vilior et levior.
  7. qui potis est? inquis. quod amantem iniuria talis
  8. cogit amare magis, sed bene velle minus.
  1. Desine de quoquam quicquam bene velle mereri
  2. aut aliquem fieri posse putare pium.
  3. omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne:
  4. immo etiam taedet, taedet obestque magis:
  5. ut mihi, quem nemo gravius nec acerbius urget
  6. Quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.
  1. Gellius audierat patruum obiurgare solere,
  2. si quis delicias diceret aut faceret.
  3. hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam
  4. uxorem et patruum reddidit Harpocratem.
  5. quod voluit fecit: nam, quamvis irrumet ipsum
  6. nunc patruum, verbum non faciet patruus.
  1. Huc est mens deducta tua, mea Lesbia, culpa,
  2. atque ita se officio perdidit ipsa suo,
  3. ut iam nec bene velle queat tibi, si optuma fias,
  4. nec desistere amare, omnia si facias.
  1. Si qua recordanti benefacta priora voluptas
  2. est homini, cum se cogitat esse pium,
  3. nec sanctam violasse fidem, nec foedere in ullo
  4. divum ad fallendos numine abusum homines,
  5. multa parata manent in longa aetate, Catulle,
  6. ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
  7. nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
  8. aut facere, haec a te dictaque factaque sunt:
  9. omnia quae ingratae perierunt credita menti.
  10. quare cur tu te iam amplius excrucies?
  11. quin tu animo offirmas atque istinc teque reducis
  12. et dis invitis desinis esse miser?
  13. difficile est longum subito deponere amorem;
  14. difficile est, verum hoc qua libet efficias.
  15. una salus haec est, hoc est tibi pervincendum;
  16. hoc facias, sive id non pote sive pote.
  17. o di, si vestrum est misereri, aut si quibus unquam
  18. extremam iam ipsa in morte tulistis opem,
  19. me miserum adspicite et, si vitam puriter egi,
  20. eripite hanc pestem perniciemque mihi!
  21. hei mihi subrepens imos ut torpor in artus
  22. expulit ex omni pectore laetitias.
  23. non iam illud quaero, contra ut me diligat illa,
  24. aut, quod non potis est, esse pudica velit:
  25. ipse valere opto et taetrum hunc deponere morbum.
  26. o di, reddite mi hoc pro pietate mea.
  1. Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice
  2. (frustra? immo magno cum pretio atque malo),
  3. sicine subrepsti mi atque intestina perurens
  4. hei misero eripuisti omnia nostra bona?
  5. eripuisti, eheu nostrae crudele venenum
  6. vitae, eheu nostrae pestis amicitiae.
  1. Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx
  2. alterius, lepidus filius alterius.
  3. Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,
  4. cum puero ut bello bella puella cubet.
  5. Gallus homo est stultus nec se videt esse maritum,
  6. qui patruus patrui monstret adulterium.
  1. ---
  2. Sed nunc id doleo quod purae pura puellae
  3. savia comminxit spurca saliva tua.
  4. verum id non impune feres: nam te omnia saecla
  5. noscent et qui sis fama loquetur anus.
  1. Lesbius est pulcher: quid ni? quem Lesbia malit
  2. quam te cum tota gente, Catulle, tua.
  3. sed tamen hic pulcher vendat cum gente Catullum,
  4. si tria notorum savia reppererit.
  1. Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella
  2. Hiberna fiant candidiora nive,
  3. mane domo cum exis et cum te octava quiete
  4. e molli longo suscitat hora die?
  5. nescio quid certe est: an vere fama susurrat
  6. grandia te medii tenta vorare viri?
  7. sic certe est: clamant Victoris rupta miselli
  8. ilia, et emulso labra notata sero.
  1. Nemone in tanto potuit populo esse, Iuventi,
  2. bellus homo quem tu diligere inciperes
  3. praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri
  4. hospes inaurata pallidior statua?
  5. qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis
  6. audes et nescis quod facinus facias.
  1. Quinti, si tibi vis oculos debere Catullum
  2. aut aliud si quid carius est oculis,
  3. eripere ei noli multo quod carius illi
  4. est oculis seu quid carius est oculis.
  1. Lesbia mi praesente viro mala plurima dicit:
  2. haec illi fatuo maxima laetitia est.
  3. mule, nihil sentis. si nostri oblita taceret,
  4. sana esset: nunc quod gannit et obloquitur,
  5. non solum meminit, sed, quae multo acrior est res,
  6. irata est: hoc est, uritur et loquitur.
  1. Chommoda dicebat, si quando commode vellet
  2. dicere, et insidias Arrius hinsidias,
  3. et tum mirifice sperabat se esse locutum
  4. cum quantum poterat dixerat hinsidias.
  5. credo, sic mater, sic liber avunculus eius,