Commentarium In Evangelium Matthaei (Lib. 12-17)

Tunc lesus dixit discipulis suis: si quis vult venire post me, abrieget semetipsum et tollat crucem suam, et sequatur me.

Quoniam superius diximus magni boni esse ire post Christum, ideo conferamus omnium evangehstarum de hoc loco convenientia verba. et Marcus qui-

dem (licit lioc modo: »et convocans populum cum discipulis suis dixit eis: si quis vult post me venire, abneget semetipsum et toUat crucem suam, et sequatur «. Lucas autem ita: »dicebat ad omnes: si quis vult post me venire, abneget semetipsum et tollat crucem suam, et sequatur «. ergo per lios omnes manifeste cognoscimus, quoniam non est qualiscumque virtutis ire post Christum et seqiii eum, et nemo potest ire post Christum, nisi denegaverit se denegatautemseipswm, qui jDriorem vitam suam malam bona conversione rehnquit. utputa ahquando hixuriosus denegat se hixuriosum, conversus ad castitatem. et qui erat iniustus. denegat se iniustum cum coeperit servare iustitiam. sic et qui insipiens fuerat ahquando. denegat se insipientem sapientiam dei suscipiens, et timidus ahquando confirmatus in virtute dei timidum denegat se. sic et in omni mahtia est decendum: qui se ab ea converterit secundum quod praecepit lesus, denegat se quod fuerat.

consequenter autem est requirendum, ne forte quis sicut denegat seipsum, sic et confiteatur seipsum, denegans se quidem iniustum, confitens autem se iustum. sed si iustitia Christus est, qui iustitiam suscipit, non se confitetur sed Christum. sic et qui sapientiam invenit, per hoc ipsum quod sapienter agit confitetur Christum. nam et is qui »cordecredit ad iustitiam, ore autem confitetur ad salutemcc et operibus Christo testimonium praebet et verbis, <merebitur>. quasi qui haec omnia confessus estChristum »coram hominibus«, ut ilhim »coram patrcc onmium Christus. sic et econtra qui non denegat semetipsum, se quidem confitetur denegat autem Christum, et quasi qui denegaverit Christum, denegabitur et ipse a Christo. propterea omnis cogitatio nostra et intellectus et omnis sermo et omnis actus nostram quidem denegationem spiret, Christi autem testimonium atque confessionem. credo enim hominis perfecti omnes actus testimonium esse Christi, et abstinentiam om- [*](5ff Vgl. I. Kor. 1, 30 - 11 Vgl. Rom. 10, 10 - 15 11 Vgl. Matth. 10, 32 - 22 Matth. 10, 33 –29 —125, 10 Vgl. C luc Nr. 24 Or.) [*](13 χριστῷ Kl χυ MH 14 *** Koe, vgl. lat. 17 τοῖς < 19/20 <ὁμολογεῖ — καὶ <ὡς lat. 24 πνεέσθω Kl, vgl. lat. γινέσθω MH 27 <καὶ <καὶ ὁμολογίας> lat.) [*](3 confitetur G 15 <merebitur> Kl 27 spiret ρ spirat x 31 est x#x772;p#x772;i#x772; G ~ L | omnis G L)

Adhuc autem in eo quod dicit abneget semetipsum videtur mihi utile esse exemphim Pauh denegantis seipsum et dientis:

<

»vivo autem non iam ego, vivit autem in me «. quod enim dicit »vivo non iam ego« est denegantis seipsum et quasi qui deposuit suam vitam, suscepit autem Christum in se, ut ipse vivat in eo quasi iustitia, quasi sapientia, quasi sanctificatio, quasi pax nostra, quasi virtus dei, in eo operans omnia haec. adhuc autem vide et hoc, quod cum multi essent modi mortis, »inligno« susjjensus crucifixus est filius dei, ut omnes qui moriuntur peccato, non aho modo moriantur ei nisi secundum crucem; ut dicere possint: »Christo confixus sum«, item: »mihi autem absit gloriari nisi in cruce domini nostri lesu Christi, per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo«. quamvis ergo videatur se abstinere ahquis a peccato et sit mortuus quantum ad peccatum, tamen nisi in crucem Christi crediderit et in fide eius qui crucifixus est abstinuerit se a peccato, non potest dicere: »ego autem Christo confixus sum«. forsitan autem et unusquisque eorum, qui cum Christo cruci- [*](6 Vgl. I. Kor. 1, 30 - 7 Vgl. Eph. 2, 14 - 8 Vgl. I. Kor. 1, 24 — 9–127, 4 Vgl. Β (Matthaei) I, 142, 15–23 An. - 11 Vgl. Gal. 3 — 14 Vgl. Rom. 6, 2 - 16 f Gal. 2, 19 - 17 Gal. 6, 14 - 30 Vgl. Gal. 2, 19 - 31 f Kol. 2, 15) [*](9 ἐν ἑαυτῷ M 19/20 <ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ> KI, vgl. lat. 30 γὰρ] δὲ Koe, vgl. lat.) [*](1. 3 iam non L 2 autem] vero L 7 eo μ eum x 17. 29 crucifixus L 18 mihi autem absit L mihi absit G ~ B Pasch 25 xpi < dni B)

figuntur, »exuit se principatus et potestates et traducit eas et triumphat eas in ligno«; miagis autem Christus in eo haec omnia facit.

Qui enim voluerit salvam facere animam suam, perdet illam; qui autem perdiderit animam suam propter me, inveniet eam. quid autem proficit homo,si totum mundum lucretur, et animae suae detrimentum faciat? aud quam commutationem dabit homo pro anima sua? Dupliciter possumus intellegere hoc verbum; primum hoc modo: si quis amator vitae praesentis et putans hanc vitam praesentem esse optimam, parcit animae suae ***timens mori et putans animam suam per hanc mortem perire, iste volens hoc modo salvare animam suam perdet illam, alienam faciens eam a vita aeterna. si quis autem contemnens vitam praesentem propter Christi verbum et confidens de vita aeterna usque ad mortem pro veritate certaverit, perdet quidem animani suarn (quantum ad vitam praesentem) tradens eam pro pietate in mor-

tem, quae abusive dicitur mors, iste quoniam propter Christum perdidit animam suam, magis eam faciet salvam in vita aeterna. alio autem modo sic intellegimus textum: si quis intellegit quae est vera salus, et adquirere vult eam salutem animae suae, iste abrenuntians hanc vitam et denegans se ipsum et tollens crucem suam et sequens Christum, perdit quantum ad voluntates carnales animam suam propter Christum et propter omnem doctrinam eius. et perdens animam suam hoc modo salvat eam per opera pietatis. denique quasi ad superiora reddens rationem sic adiecit: qui enim voluerit salvam facere animam suam, perdet illam. dicendo qui enim voluerit praecedentem et sequentem unum sensum esse ostendit. si ergo quod superius dixit: abneget semetipsum et tollat crucem suam, et sequatur me, de morte sola dixit, et hoc quod dicit: qui voluerit salvam facere animam suam, perdet illam, consequenter de sola morte dictum intellegere debemus. si autem abnegare et tollere crucem non sohim est mori pro Christo, sed carnalem conversationem reicere, sine dubio et perdere animam non solum mori est, sed etiam deponere voluntates carnales.

Siniul autem considera, quoniam in principio quidem non dicit: qui salvaverit animam suam, perdet illam, sed: qui voluerit animam suam salvare, perdet eam, in sequentibus autem non dicit: qui autem voluerit animam suam perdere propter rne, hic salvam faciet eam, sed ita: qui perdiderit animam suam propter me, hic salvam faciet eam. volentes ergo salvare animam nostram perdamus eam liuic mundo, quasi crucifixi cum Christo et habentes gloriationem win cruce domini nostri lesu Christi, per quem nobis crucifixus est mundus et nos mundo«, ut consequamur animarum nostrarum in conversatione vitae mehoris. itaque (secundum ea quae diximus) videtur mihi simile esse hoc

o|

ei quod dixit: abneget semetipsum et tollat crucem suam. qui enim denegat se et tollit crucem suam, ipse est qui perdit animam suam propter Christum et perdens melius eam salvat, et qui perdit animam suam quantum ad voluntates carnales, ipse est qui denegat se et toUens crucem sequitur Christum. quid autem proficit homo, si totum mundum lucretur, animae autem suae detrimentum faciat? puto quod mundum lucratur, qui non abnegat semetipsum nec tollit crucem suam et sequitur Christum (secundum ea quae diximus) nec perdit animam suam quantum ad voluntates carnales, ut salvet eam in conversationibus spiritalibus, cui mundus non crucifigitur in cruce domiiii nostri lesu Christi; cui autem non crucifigitur mundus, ipse facit suae animae detrimentum. ideo duobus nobis propositis, ut si voluerimus mundum lucrari perdamus animas nostras, aut si animas nostras voluerimus lucrari perdamus hunc mundum, magis est ehgendum ut mundum perdamus et lucremur animas nostras, ex eo quod propter Christum perdimus eas.

Aut quam dabit commutationem homo pro anima sua? in prinia qmcleni facie commutatio animae est substantia, ut det substantiam suam liomo pauperibus et salvet animam suam. puto autem quia non habetaliquid homo, quod dans quasi commutationem animae suae quae tenetm- a morte, hberet eam de manu eius. ergo homo quidem non potest dare aliquam commutationem pro anima sua, deus autem pro animabus omnium <nostrum> commutationem pretiosum sanguinem fihi sui; nec enim empti sumus »corruptibili argento vel auro, sed pretioso sanguine agni inmaculatiu.