De materia medica

14 ὀμφακίτης. ὁ δὲ καλούμενος ὀμφακίτης σκευάζεται ἰδίως ἐν Λέσβῳ, θειλοπεδευομένης μήπω κατὰ πάντα πεπείρου τῆς σταφυλῆς οὔσης, ἔτι δὲ ὀξιζούσης, ἐπὶ ἡμέρας γ΄ ἢ δ΄, ἕως ἂν ῥυσωθῶσιν οἱ βότρυες, καὶ μετὰ τὸ ἐκθλιβῆναι ἡλιάζεται ἐν κεραμεοῖς ὁ οἷνος.

στυπτικὴν δἐ ἔχει τὴν δύναμιν καὶ εὐστόμαχον, ἁρμόζουσαν τοῖς δυσπεπτοῦσι καὶ ἐκλελυμένοις τὸν στόμαχον καὶ κισσώδεσι καὶ εἰλεώδεσι· δοκεῖ δὲ καὶ λοιμικαῖς διαθέσεσι βοηθεῖν καταρροφούμενος.

15 χρῄζουσι δὲ οἱ τοιοῦτοι οἶινοι ἐτῶν πλειόνων· ἄλλως γὰρ οὔκ εἰσι πότιμοι.

δευτερίας. ὁ δὲ καλούμενος δευτερίας, ὅν ἔνιοι πότιμον καλοῦσι, σκευάζεται τὸν τρόπον τοῦτον· εἰς τὰ στέμφυλα, ὧν ἐξέθλιψας οἴνου μετρητὰς τριάκοντα, βάλε ὕδατος μετρητὰς γ΄ καὶ μείξας καὶ πατήσας ἔκθλιψον καὶ ἀφέψησον εἰς τὸ τρίτον. χοεῖ δὲ ἑκάστῳ τῶν ὑπολειφθέντων μετρητῶν μεῖξον ἁλὸς ξέστας β΄ καὶ μετὰ τὸν χειμῶνα διάχει εἰς κεράμια. χρῶ δὲ αὐτῷ μετʼ ἐνιαυτόν· ταχέως γὰρ ἐξίτηλος γίνεται.

16 ἁρμόζει [*](7 EXC. Οrib. V 25 (I 402 D.) s. v. (ὁ δὲ—πλειόνων); Geop. VIII 11.) [*](17 SIM. Pl. XIV 86;  Col. XII 40; Geop. VI 13, cf. Gal. VI 580. Ruf. (0rib. I 859 D.)) [*](21 TEST. Ruf. (0rib. l. s) Διοσκουρίδης δὲ καὶ ἁλῶν εἰς τὸν μετρητὴν ἐμβάλλει ξέστας β καὶ μετὰ τὸν χειμῶνα ἐγχεῖ εἰς κεράμιον, χρῆσθαί τε αὐτῷ ουμβουλεύει μετὰ ἐνιαυτόν, διότι ταχέως ἐξίτηλος γίνεται.) [*](1 ἡ καθημερινὴ E: κμθʼ ἡμέραν ἡ reliqui 2 διὰ] ἐπὶ QDi ἀπὸ] ἐπὶ QDi 3 αἰσθήσεις καὶ τὰς αἰσθητὰς E 4 καὶ (alt.)] γε Di 5 ἀπὸ θερα- πείας vulgo τινα PE: τινος reliqui τῆ συνκρίσει (κρι in ras) E2: τῆς συγ- κινήσεως 0: τῆς συγκειμένης οἰνώσεως Di, superscr. H2 6 post ἐπάγει add. βοηθείας Di, superscr. θεραπείας H2 7 nov. cap. inc. E Dl. mg. add. ὀμφα- κίτης P: om. reliqui 8 θηλοπαιδευομένης Q: θηλοπεδευόμενος E post θειλ colloc. τῆς σταφυλῆς 0rib. πᾶν Οrib. E (in ras.) 9 οὔσης] τυγχανούσης Οrib. ὀμχακιζούσης 0rib.: ἀξηζνύσης P ἐφ᾿  E 10 μετὰ δὲ (om. καὶ) Orib. 11 κεραμίοις 0rib. E: κεραμείοις Q 12 ἁρμόζων E 13 δυσπέπταις Q: βραδυπεπτοῦσιν E λελυμένοις PE (ἐκ add. E2) τὸν om. E στομάχοις E κισσώσ/// E2 14 διαθέσεσι] καταστάσεσι 0rib. E 17 δευτερίας mg. add. P πότιον Di 18 τοῦτον τὸν τρόπον Q 19 λ QDi 20 τρεῖς E 21 χοῒ EDi 22 μετάχει Spr.: ἐγχεῖ Ruf. 23 μετʼ ἐνιαυτόν libri, Ruf.: πρὸς ἐνιαυτόν Marc.)

ἀδύναμος. γίνεται δὲ καὶ ὁ ἀδύναμος λεγόμενος, τὴν αὐτὴν ἔχων τῷ δευτερίᾳ δύναμιν. δεῖ δὲ ἴσον μέτρον ὕδατος τῷ τοῦ γλεύκους μείξαντας ἑψῆσαι πραέως πυρὶ μαλακῷ, ἄχρι ἄν ἐξαναλωθῇ τὸ ὕδωρ, καὶ μετὰ τοῦτο ψύξαντας καταγγίζειν εἰς ἀγγεῖον πεπισσωμένον.

ἔνιοι δὲ θαλάττης πελαγίας καὶ 17 ὕδατος ὀμβρίου καὶ μέλιτος καὶ γλεύκους ἴσα μείξαντες καὶ καταγγίσαντες ἡλιάζουσιν ἐπὶ ἡμέρας τεσσαράκοντα· χρῶνται δ᾿  αὐτῷ πρὸς τὰ αὐτὰ μετʼ ἐνιαυτόν.

ἀγριοσταφυλίτης· ὁ δὲ ἐκ τῆς ἀγρίας σταφυλῆς μέλας στυπτικὸς ὑπάρχων, ἁρμόζει κοιλίᾳ ῥευματιζομένῃ καὶ στομάχῳ, καὶ πρὸς τὰ ἄλλα, ὅσα στύψεως καὶ συστολῆς χρῄζει.

7 ὁ δὲ καλούμενος μελιτίτης οἶνος δίδοται μὲν ἐν χρονίοις πυρετοῖς τοῖς ἀσθενῆ τὸν στόμαχον ἔχουσιν· ὑπομαλάττει γάρ τὴν κοιλίαν, οὖρα κινεῖ, στόμαχον ἀποκαθαίρει, ἁρμόζει καὶ ἀρθριτικοῖς καὶ νεφριτικοῖς καὶ τοῖς ἀσθενῆ τὴν κεφαλὴν ἔχουσι· χρήσιμος δὲ καὶ γυναιξὶν ὑδροποτούσαις· εὐώδης γάρ ἐστι καὶ θρεπτικός.

διαφέρει δὲ τοῦ οἰνομέλιτος, 2 ὅτι ἐκεῖνο μὲν ἐξ αὐστηροῦ οἴνου καὶ παλαιοῦ καὶ ὀλίγου μέλιτος σκευάζεται, ὁ δὲ μελιτίτης πρὸς πέντε χοεῖς αὐστηροῦ γλεύκους λαμβάνει μέλιτος χοῦν ἕνα καὶ ἁλὸς κύαθον ἔνα. σκευάζειν δὲ δεῖ ἐν μεγάλῳ ἀγγείῳ, ἵνα τόπον ἔχῃ πρὸς τὸ [*](4 SIM. Pl. XIV 100 (c. S. N.).) [*](4 EXC. Orib. V 13 (I 360 D. γίνεται—πεπισσωμένον); 0rib. I 360.) [*](15 SIM. pl. XIV 85; XXII 115.) [*](15 EXC. Orib. V 25 (I 398 D. ὁ δὲ καλούμενος—κεράμια)) [*](1 ἀναγκαζόμεθα δὲ E 2 νόσων Di 3 χρονίας PE2: χρονίως reliqui 4 ἀδύναμος mg. add. P ὁ addidi ex Orib. E 5 ἴσον] ἧμισυ coni. Bruns Quaest. Asclep. coll. Pl. 1. s, at cf. Dl. accipis mustu urceos Χ, ui admisces et aquae urceos X 6 πράως E ἄχρις ἂν QDi: ἄχρι ἂν οὗ 0rib. 8 ἐν ἀγ- γείω πεπισσωμένω E 10 μ QLE 11 αὐτῷ om, E μετʼ ἐνιαυτὸν πρὸς τὰ αὐτά E 12 ἀγριος σταφυλης mg. add. P: ἀγριοσταφυλίτης F (ind): om. reliqui μὲλας μαλάσσει 14 στολῆς E (συ superscr. E2)) [*](15 num. cap. χοα 0: χογ Di: cap. praec. contin. E tit. περὶ μελι τίτου HDi 16 τσ om. Di τὸν add. coll. 16, 14 17 καὶ οὖρα Orib. E 18 καὶ νεφριτικοῖς om. mg. add. E2 τὴν om, L 20 post οἰνομέλιτος del. ἢ τοῦ ὐδρομέλιτος E2 21 ἐκεί ω E: ἐκεῖνος 0Di 22 μέλιτος om. PE 22 ε EF χόας HDi:χοᾶς Orib.: χοέας E 23 λαμβάνει om. Di χοῦP 24 δὲ om. Di ἀγγείῳ μεγάλῳ Οrib.)

8 οἰνόμελι δὲ διαφέρει τὸ ἐκ παλαιοῦ οἴνου καὶ αὐστηροῦ καὶ μέλιτος καλοῦ γινόμενον· ἧττον γὰρ πνευματοῖ καὶ ταχέως παρίσταται τὸ τοιοῦτον. ἔστι δὲ τὸ μὲν παλαιὸν θρεπτικόν, τὸ δὲ μέσον εὐκοίλιον, οὐρητικόν· βλάπτει δὲ ἐπὶ τροφῇ λημφθέν, πινόμενον δὲ ἐν ἀρχῇ πλήσμιον, μετὰ ταῦτα δὲ κινεῖ ὄρεξιν.

2 σκευάζεται δὲ ὡς τὸ πολὺ πρὸς δύο μετρητὰς οἴνου ἑνὸς μετρητοῦ μέλιτος μειγνυμένου. οἱ δʼ ἵνα τάχιον αὐτὸ παραστήσωσι, συναφέψουσι τὸ μέλι τῷ οἴνῳ καὶ οὕτως καταγγίζουσιν. ἔνιοι δὲ διὰ λυσιτέλειαν γλεύκους ζέοντος ξέστας ἓξ πρὸς ξέστην ἕνα μέλιτος μειγνύντες μετὰ τὸ ἀποζέσαι καταγγίζουσι· μένει δὲ γλυκύ.

9 μελίκρατον δὲ τὴν αὐτὴν τῷ οἰνομέλιτι δύναμιν κέκτηται. χρώμεθα δὲ τῷ μὴ ἀφηψημένῳ ἐφʼ ὧν κοιλίαν μαλάξαι βουλόμεθα ἢ ἔμετον κινῆσαι, ὡς ἐπὶ τῶν θανάσιμον πεπωκότων, διδόντες αὐτὸ μετʼ ἐλαίου, τῷ δὲ ἀφηψημένῳ ἐπὶ τῶν μικροσφύκτων καὶ ἀσθενῶν καὶ βησσόντων καὶ περιπνευμονικῶν καὶ διαφορουμένων. τὸ δὲ σκευαστὸν καὶ ἀπόθετον, ὃ ἰδίως ἔνιοι ὑδρόμελι καλοῦσι, μέσον μὲν τῇ ἡλικίᾳ [*](3 SIM. Pl. XXII 113; Pall. XI 17; Geop. VIII 25.) [*](3 EXC, 0rib. V 25 (I 399 D, s, v. οἰνόμελι— πνευματοῖ, σκευάζεται— γλυκύ)) [*](15 SIM. Hipp.] π. δ. ὀξ. 53 (136) Κ): Pl. XIV 13. XXII 10, cf. XXXI 69 Gal. VI 740, XV 650 sq. ( ═ Orib. I 360);  P. Aeg. I 96; Geop. VIII 28.) [*](1 παραπάττοντας E: παραπάσσοντα 0rib. τοὺς εἰρημένους ἅλας 0rib. 2 ἄχρις ἂν QDi κομίζειν Di ἕτερον κεράμιον Οrib.: ἕτερα κεράμια HDi) [*](3 num. cap. ιοβ 0: χοδ Di: η E tit. περὶ οἰνομὲλιτος HDi ἐκ τοῦ HDi παλαιοῦ] πολλοῦ L αὐστηροῦ καὶ παλαιοῦ οἴνου E: παλαιοῦ καὶ αὐ- στηροῦ οἴνου 0rib. 4 γινόμενον] μενον P: μέλιτος L 5 τοιοῦτο Q μὲν om. P 6 πολλῇ τροφῆ E, cf, Dl pleno ventre acceptus ledet 7 πινόμενον δὲ ἐν (in ras.) E2 πληροῖ Di 8 ὄρεξιν δὲ μετὰ ταῦτα κινεῖ DiE 9 ὡς ἐπιτοπολὺ Orib. μέτρα 0rib. E τοῦ οἴνου ///// (c. 5 litt. del. E2)E 10 μέτρου Orib.: μέρους E δὲ ἵνα Οrib. Q παραστήσουσιν E 11 συναχέψουσι Οrib.: συναφεψούσιν E (συναφέψουσιν corr. E2): συνεψοῦσι (ut videtur) reliqui οὕτω Orib. HDi 12 q΄ HEDi 13 ἕνα μέλιτος om, 0rib.: ἕνα om. E) [*](15 num. cap. χογ 0: χοεDi: θ E tit. περὶ πελικράτου HDi 16 μὴ superscr. H2: om. DiE, v, 18 τῷ δὲ μὴ ἀφεψημένῳ (═Dl) habet E, at cf. D. eup II 36 (249) μελίκρατον πινόμενον ἀπεζεσμένον (sc. περιπνευμονικοὺς ὠφελεῖ) ἀφεψημένῳ libri (ut videtur): correxi 17 ἐμέτους E 21 τὴν ἡλικίαν E)

τὸ δὲ παλαιότερον 2 ἀδόκιμον μὲν ἐπὶ φλεγμαινόντων καὶ στεγνῶν, ἐπὶ δὲ τῶν τὸν στόμαχον πεπονθότων ἢ ῥευματιζομένων ἢ ἀνορέκτων ἢ διαφορουμένων ἐπιτήδειον. σκευάζεται δὲ πρὸς μέλιτος ἓν μέρος δύο ὕδατος ὀμβρίου παλαιοῦ μειγνυμένων καὶ ἡλιαζομένων. οἱ δὲ πηγαῖον μείξαντες ἀφέψουσιν εἰς τὸ τρίτον καὶ ἀποτίθενται. καλοῦσι δέ τινες καὶ ἀπόμελι τὸ ἐκπλυνομένων τῶν κηρίων ὕδατι σκευαζόμενον ὑδρόμελι καὶ ἀποτιθέμενον· δεῖ δὲ αὐτὸ καὶ ἀκρατέστερον ποιεῖν, οἱ δὲ καὶ τοῦτο ἕψουσιν. ἐστι δὲ ἄθετον ἐπὶ νοσούντων διὰ τὸ πλεῖστον ἔχειν κηρανθέμου.

11 θαλάττιον ὕδωρ δριμύ, θερμαντικόν, κακοστόμαχον, κοιλίας ταρακτικόν, ἄγον φλέγμα. θερμὸν δὲ καταντλούμενον ἐπισπᾶται καὶ διαφορεῖ, ἁρμόζον τοῖς περὶ νεῦρα πάθεσι καὶ [*](6 TEST. Orib. I 365 (e. Ruf.? ) Διοσκουρίδης δὲ ὑδρόμελι τοῦτο (sc. τὸ ὐδρόμηλον) καλεῖ καὶ σκευάζεσθαί φησιν αὐτὸ πρὸς ἓν μέρος μέλιτος δύο ὅδατος ὀμβρίου παλαιοῦ μιγνυμένων καὶ ἡλιαζομένων, τινὰς δὲ πηγαῖον ὕδωρ μιγνύειν καὶ ἀφέψειν εἰς τὸ τρίτον καὶ ἀποτίθεσθαι.) [*](14 SIM. Pl. XXXI 81; Cels. II 18; Ruf. (0rib. I 324); Ath. II 46 a.) [*](20 SIM. Pl. XXXI 62 sq.) [*](1 ἀναλογεῖ δὲ L 2 τῷ] τῶν P: om. H 3 δευτερία (α in ras.) E: δευ- τερίου vulgo 4 μὲν addidi τῶν φλεγμ. QDi 5 τὸν addidi ex E ἢ ῥευματι- ζεμένων ἢ addidi ex EDl 7 ἕν μέρος μέλιτος 0rib. E: ἕν μέλιτος μέρος PDi μιγνυμένων καὶ ἡλιαζομένων 0rib: μιγνυμένου καὶ ἡλιαζομένου libri 9 a κα- λοῦσι nov. cap. (ι) incip. E (═ Dl) καὶ (alt) om. E, add. E2 τὸ ἀπὸ μέλιτος Di, corr, H2 11 πιεῖν P: πίνειν (ex ποιεῖν corr.) E2: debet enim asperum, id est mellitu fieri, non aquosu Dl) [*](14 num. cap. χοδ 0: χοq Di: ια E tit. περὶ ὕδατος HDi post μέν add ἐν τῷ EDi 15 τε] δὲ E: om. reliqui τὰς ένίων ἰδιοσυγκρισίας (in ras) καὶ τοὺς ἀέρας καὶ τόπους E 16 δὲ del. E 17 μὴ μέτοχον δὲ μηδεμιᾶς (ιᾶς in ras.) E οἱμσδηποτοῦν Di 18 post κἂν 3 litt. del. E2 ὑπομένον Q δὲ] τε Di 19 εὐο- δοῦν καὶ μὴ superscr. P ἐμπνευματοῦν E: πνευματοῦν reliqui) [*](26 num. cap. χοε 0: χοζ Di: ἰβ E tit. περὶ θαλαττίου ὅδατος HDi θερμόν, δριμύ QDi θερμαντικόν E: θερμόν reliqui 22 ἁρμόζει καὶ τοῖς E)