History of the Peloponnesian War

Thucydides

Historia Belli Peloponnesiaci. Haase, Friedrich, translator. Paris: Firmin Didot, 1869.

£t animis simul dejecti erant et sibi ipsis irati vehementer. Nihil enim aliud, quam expugnatae civitati profugienti ti-miles erant, eique non parvae; universa enim multitudo simul proficiscentium non erat infra numerum quadraginta millium. Atque horum quum ceteri omnes, quod quisque poterat utile sibi, lum etiam gravis armaturae milites et equites praeter consuetudinem ipsi sua cibaria sub armis ferebant, alii propter servorum inopiam, alii propter diffidentiam ; transfugerant enim et jampridem et plerique tunc ipsum. Atque ne haec quidem, quae ferebant, sufficere poterant; nullus enim commeatus in castris amplius erat.

Et vero reliqua ignominia, et aequalis malorum portio, quamquam aliquod levamentum habebat ex eo, quod multorum communis esset, tamen ne sic quidem in prasenii facilis videbatur, praesertim cogitantibus, quanto ex splendore et gloriae dignitate, qua initio praediti fuissent, in quem exitum et in quam humilitatem devenissent.

Maxima enim haec rerum commutatio illi Graecorum exercitui contigit; qui enim venerant, ut alios in servitutem redigerent, iis accidit, ut ipsi hoc potius metuentes abscederent, et pro votis laetisque carminibus, cum quibus domo profecti erant, rursus cum ominis mali vocibus, quae his erant contraria»,* discederent, idque ita, ut pedestres facti ex nauticis iter fc-cerent, animumque potius ad gravem armaturam, quam ad classem appellerent. Nihilominus tamen propter periculi adhuc impendentis magnitudinem haec omnia iis tolerabilia videbantur.

Nicias autem cernens exercitum animo consternatum , et in magna commutatione constitutum, secundum ordines procedens, ut fieri poterat in praesenti rerum statu, eos confirmabat et consolabatur, et clamore etiam magis utebatur, ut ad quosque accedebat, propter animi studium, quod vocem suam quam longissime exaudiri et milites juvare cuperet.

324

« Vel in praesenti rcram statu, Athenienses ac socii , spem oportet habere; jam aliqui etiam ex asperioribus malis, quam sunt ista, incolumes evaserunt; neque supra modum vobismetipsis succensere vel propter dades, vel propter molestias, quae praeter dignitatem nunc premunt.

Ego quoque, qui utique neque corporis viribus valentior sim, quam ullus de vobis, (et vero videtis, ut morbo sim allectus) neque felicitate cuiquam secundus esse videar et in privata vita et in ceteris rebus, nunc in eodem penculo cum nequissimis jactor; et ego tamen otnui vita multa in deos legitima feci, multa in homines justa et invidia carentia.