History of the Peloponnesian War

Themistocles vero eum liberaliter est prosecutus, pecunias ei largitus (postea enim pecuniae ad eum venerunt et Athenis ab amicis missae, et Argis eae, quae depositae erant), et curo quodam illorum Persarum, qui ad oram maritimam versabantur, in loca superiora profectus, Kteras misit ad regero Artaxerxem, Xerxis filium, qui nuper regnare coeperat.

Hoc autem in illis literis erat scriptum : « Themistocles ad te advenio, qui ex omnibus Graecis unus vestram familiam plurimis affeci malis, quamdiu necessitate compulsus patrem tuum, qui mihi bellum inferebat, propulsabam, sed longe pluribus etiam beneficiis, postquam mihi quidem tuta, illi vero periculosa reversio erat. Et beneficiam mihi debetur; (scripserat autem quomodo et ante monuisset de receptu ex Salamine, et de pontibus tunc sua opera non solutis, quo· solutum iri falso simulaverat) et nunc ego, qui magnis be. neficiis te afficere possum, adsum, quem Graeci persequuntur propter benevolentiam tuam. Anno autem supersedens, ipse coram adventus mei causam tibi declarare volo. »

Rex vero, ut aiunt, ejus animum est admiratus , eumque ita facere jussit. Hic vero unius anni spatio, quo supersedit, quicquid poterat et linguae Persicae et morum illius regionis, didicit;

exacloque anno apud eum magnam auctoritatem est adeptus, et quantam nullos unquam Graecorum, quum propter pristinam dignitatem, tum etiam propter spem de Graecis, quam ei praebebat fore, ut eos in potestatem suam redigeret; praecipue vero quod specimine sui dato prudens esse videretur.

Themistocles enim manifestam sui ingenii vim certissime demonstraverat, et hac in re multo majore admiratione, quam ullus alius, dignus erat; suapte enim innata prudentia neque pro-cedente neque accedeule ulla ad eam disciplina et rerum improvisarum cum brevissima deliberatione judex erat praestantissimus, et instantium in longissimum futuri temporie spacium optimus conjector; quae autem in manibus haberet, ea etiam explicare poterat; quorum vero esset imperitus, ab bis commode judicandis non erat alienus; et quid melius, quidve deterius esset in rebus adhuc obscuris optime prospiciebat. Utque rem totam comprehendam, et naturae bonitate, et meditationis celerilale vir iste maxime idoneus fuit ad explicandum ex tempore, quae opus essent.

Morbo autem correptus vita est defunctus. Quidam autem aiunt eum sponte etiam hausto veneno decessisse, quod existimasset, se non posse praestare, quae Regi promisisset.

Monumentum vero ejus exstat in foro urbis Magnesiae, quae est in Asia; nam huic regioni praeerat, quum rex ipsi Magnesiam dedisset pro pane, quae quotannis quinquaginta talenta pendebat; Lampsacum vero pro vino (haec enim tum vini copia excellere videbatur); Myuntem vero pro opsonio.

Ejus autem ossa propinqui ipsius dicunt domum ipsius jussu reportata et clam Atheniensibus in agro Attico humata esse; non enim licebat sepelire, ut qui esset proditionis reus.

Pausanias igitur Lacedae-

Lacedaemonii autem in prima quidem legatione haec de piaculis tollendis jusserunt, et vicissim jussi sunt; deinde vero ad Athenienses profecti, ut a Polidaeae obsidione recederent, postulabant, et /Eginam suis legibus vivere sine·, rent; et in primis quidem omnium et apertissime praedice· bant, si decretum de Megarensibus facium rescinderent, bellum non fore, quo decreto interdictum erat iis, quominus uterentur portubus in Atheniensium ditione sitis, et foro Attico.

Sed Athenienses neque ceteris in rebus, morem illis gerebant neque decretum illud rescindebant, crimini dantes Megarensibus, quod sacrum nullisque limitibus finitum solum colerent, quodque servos fugitivos reciperent.

Tandem vero, cum postremi legati Lacedacmone venissent, Rhamphius et Melesippus et Agesander, neque aliud quidquam dicerent eorum, quae prius dicere consueverant, sed ipsa haec : « Lacedaemonii pacem esse volunt, erit autem, si Graecos liberos esse sinatis; » Athenienses, convocata concione, sibi ipsis sententias dicendi potestatem faciebant, et placebat, semel habita consultatione de summa rerum respondere