History of the Peloponnesian War

Tunc autem quum alii multi in medium progressi verba fecerunt in utramque partem sententiis discedentes et quod bellum gerere oporteat, et quod non debeat decretum illud oflicere paci, sed rescindi; tum etiam progressus Pericles Xanthippi filius, vir illis temporibus primus Atheniensium, et in dicendo et agendo praestantissimus, suadebat haec.

« In eadem sententia, Athenienses, semper permaneo, Peloponnesiis non esse cedendum,, quam vis sciam, homines non eodem animi impetu adduci, ut bellum gerant, atque in ipso opere versari, sed pro variis rerum eventis sententias etiam mutare. Video autem etiam nunc similia et paria mihi suadenda esse, et ab iis inter vos, quibus haec probantur, jure meo exigo, ut iis quae publice decreta fuerint, etiam si qua forte in re offendamus, opem ferant, aut si nes feliciter succedat, ne velint prudentiae laudis participes esse. Usu enim venire solet, ut rerum eventus aeque sint fallaces, atque hominum cogitationes; quamobrem etiam, si quid praeter rationem accidit, fortunam solemus accusare.

Lacedaemonios autem cum ante manifestum erat insidiari nobis, tum vel maxime nunc. Quum enim constitutum esset, ut de rebus controversis judicio vicissim inter nos disceptaretur, et utrique ea retineremus quae tenemus, tamen nec ipsi adhuc postularunt judicium, neque a nobis oblatum accipiunt, sed armis, quam verbis, crimina dilui malunt, et adsunt jam, ut imperent, nec amplius , ut expostulent.

Imperant enim ut a Polidaem obsidione recedamus, et AEginam suie legibus vivere sinamus, et decreturo de Megarensibus rescindamus; quinetiam, qui postremi huc venerunt, praecipiunt, ut Graecos suis legibus vivere permittamus.

Nemo tamen vestrum existimet, bellum de re levi nos suscepturos, si decretum de Megarensibus factum non rescindamus, quod illi maximo jactant si rescindatur, bellum nullum fore; ne ve in animis

Nam levis haec res omne documentum vestrae constantiae et animi experimentum continet. Quibus si concedetis, etiam aliud quid majus protinus imperabitur, quasi metu perculsi hac quoque in re morem gessissetis; sed si fortiter responderitis, planum ipsis feceritis , ut ex aequo vobiscum potius agant.

« Hinc igitur statuite vel imperata facere, antequam, ullam cladem accipiamus, vel num bellum geramus, id quod mihi satius esse videtur, nulla paritet nec magna nec parva de causa cessuri neque cum metu habituri ea, qua; possidemus. Nam eadem servitute constat, sive maxima, sive minima sint ea, quae aliis ante judicium a paribus imperantur.

De belli vero apparatu et facultatibus quae utrisque nostrum adsunt, non inferiores nos fore, intelli-gite singulatim de re quaque audientes.

Peloponnesi enim sunt inopes, nec privatim, uec publice pecunias lia-bent: deinde diuturnorum ac maritimorum bellorum sunt imperiti, quia propter paupertatem ipsi bellum inter se ad exiguum temporis spatium gerunt

Hujusmodi autem homines neque naves explere neque pedestres exercitus saepe emittere possunt, quod simul et a re familiari absunt, et sumptus de suis privatis facultatibus fadunt, et praeterea etiam maris usu prohibentur.

Atqui opes bella magis quam violentae pecuniarum collationes sustinent. Homines autem inopes ad bellum gerendum corporibus, quam pecuniis sunt promptiores; nam illa quidem ex periculis evasura confidunt, has vero non certi sunt. fore ut non vel ante belli finem consumant, praesertim si, quod est verisi -mile, bellum praeter ipsorum opinionem producatur.

Nam in uno quidem proelio Peloponnesii eorumque socii Graecis omnibus resistere possunt; sed cum dissimili adversariorum apparatu bellum gerere non possunt, quando neque uno eodemque concilio utentes in tempore aliquid acriter conficere possunt, et omnes par suffragii ferendi jus habentes diversasque patrias suam quisque rem urgent, unde nihil ad finem perduci solet.