History of the Peloponnesian War

Ex Euboea autem reversi, non mullo post cum Lacedaemoniis sociisque tricennalia foedera percusserunt, redditis Nisaea, Achaia, Pegis, et Troezene; haec enim tenebant Athenienses Peloponnesi.

Sexto autem anno bellum inter Samios et Milesios de Priene est excitatum. Et Milesii, quum armis essent inferiores, ad Athenienses profecti, in Samios invehi coeperunt; adjuvabant autem eos

Athenienses igitur cum quadraginta navibus Samum profecti , statum popularem constituerunt, et obsides a Samiis acceperunt, quinquaginta pueros, totidemque viros, quos in Lemno deposuerunt; et praesidio ibi relicto discesserunt.

Quidam autem ex Samiis (nonnulli enim erant, qui ferre non potuerant, sed in continentem fugerant) cum potentissimis eorum, qui in urbe erant, et cum Pissuthne Hystaspis filio, qui tunc Safdibus praeerat, inita societate, collectisque septingentis ferme auxiliariis militibus sub noctem in Samum trajecerunt.

Et primum quidem factionem popularem aggressi sunt et maximam ejus partem in suam potestatem redegerunt; deinde vero, obsidibus suis ex Lemno surreptis, suos, ut deficerent, perpulerunt; et praesidium Atheniensium et praefectos, quos penes se habebant, Pissuthnae tradiderunt; atque expeditionem etiam in Miletum statim parare coeperunt. Cum illis autem et Byzantii defectionem fecerunt.

Athenienses vero his audilis, cum sexaginla navibus adversus Samum profecti, harum quidem sexdecim navibus non eunt usi (aliae enim in Cariam iverant, ut Phoenicum naves specularentur, aliae vero in Chium et Le-sbum, ut auxilia inde evocarent); quatuor vero et quadraginta navibus, Pericle duce cum novem collegis, ad insulam Tragiam cum Samiorum septuaginta navibus pugnarunt, in quarum numero erant viginti, quae milites vehebant, omnes autem Mileto veniebant; et Athenienses victores erant.

Postea vero auxilium ipsis tulerunt quadraginta naves Athenis profectae, et Chiorum ac Lesbiorum XXV. Et exscensu e navibus in terram facto, pugnaque pedestri victores, urbem tribus munitionibus et simul etiam a mari obsederunt.

Pericles vero sumptis seiaginta navibus ex iis, quae erant in statione, Caunum versos et in Cariam quam celerrime contendit, quia nuntium acceperat, Phoenicum naves contra se navigare. Jam enim et Stesagoras Samo abierat cum quinque navibus et alii ad Phoenicum classem.

Interea vero Samii, repentina eruptione navibus facta, castraque nullis munitionibus septa aggressi, naves, quae pro castris in statione erant, profligarunt, et ceteras, quae contra se in aciem educebantur, praelio navali superarunt; et mare finibus suis proximum per qualuordecim ferme dies in sua potestate tenuerunt; et quaecunque volebant, importarunt et exportarunt.

Sed reverso Pericle navibus iterum conclusi sunt. Postea vero Athenis et aliae quadraginta naves cum Thucydide et Hagoone et Phormione suis subsidio venerunt; et viginti cum Tlepolemo et Anticle, et ex Chio ac Lesbo triginta.

Samii autem quandam quidem parvam navalem pugnam commiserunt; sed, cum resistere non possent, nono mense expugnati sunt, et Atheniensibus sese his conditionibus dediderunt, ut moenia demolirentur, obsides darent, naves traderent, et pecunias, quae erant impensae, certis statisque temporibus persolverent, prout ipsis imperatum erat. Byzantii quoque compositionem ea conditione fecerunt, ul illorum imperio, sicut ante, parerent.

Jam vero non multis post haec anuis accideruut ca, quae supra commemoravi, de Corcyra et Potidaaa et quaecunque hujus belli causa extiterunt.