De Gubernatione Dei

III. Dixit quidam ex istis, de quibus querimur, cuidam sancto uiro secundum ueritatis regulam sentienti, id est, quod deus omnia regeret ac, prout humano generi necessarium nosset, moderationem suam et gubernaculum temperaret: quare ergo, inquam, tu ipse infirmus es ? hoc utique eo sensu atque iudicio, hoc est: si deus, ut putas, in hac praesenti uita omnia regit, si deus cuncta dispensat, qua ratione sanus ac fortis est homo, quem peccatorem scio, et tu infirmus, quem sanctum esse non ambigo? quis tam profundi cordis uirum non admiretur, qui merita religiosorum atque uirtutes tam magnis retributionibus dignas putat, ut in praesenti hac uita carnes et fortitudines corporum praemia putet debere esse sanctorum?

respondeo igitur non unius tantum religiosi nomine sed uniuersorum: quaeris igitur, quisquis ille es, qua ratione infirmi sint sancti uiri? respondeo breuiter: quia ideo sancti uiri infirmiores se esse faciunt, quia, si fortes fuerint, sancti esse uix possunt. opinor enim omnes omnino homines cibis ac poculis fortes esse, infirmos autem abstinentia ariditate ieiuniis. non ergo mirum est, quod infirmi sunt qui usum earum rerum respuunt, per quas alii fortes fiunt. et est ratio cur respuant, dicente Paulo apostolo de se ipso: castigo corpus meum et seruituti subicio, ne forte, cum aliis praedicauerim, ipsereprobus efficiar. si infirmitatem corporis adpetendam sibi etiam apostolus putat, quis sapienter euitat? si fortitudinem carnis apostolus metuit, quis rationabiliter fortis esse praesumit? haec ergo ratio est, qua homines Christo dediti et [*]( 24 I Cor. 9, 27 ) [*]( 1 presentia A 6 prout humano generi necessarium Rittershusius: pro humano genere necessarium AB 9 hoc est interpolatum esse putarim 10 sanus B add. m. 2 et mut. satis in fortis 11 non B s. l. m. 1 14 et] atque B 23 respuant ex respuunt corr. B m. 2 24 sernituti subicio] in seruitutem redigo B 26 reprobos Als. o ult. syll. scr. n m. rec. )

absit autem ut hoc argumento religiosos putemus a deo neglegi, per quod confidimus plus amari. legimus Timotheum apostolum carne infirmissimum fuisse. numquid neglegebatur a domino aut ob infirmitatem Christo non. placuit qui ad hoc infirmus esse uoluit ut placeret?. quemque etiam ipse apostolus Paulus, licet nimiis iam infirmitatibus laborantem, non tamen nisi pauxillulum uini sumere ac delibare permisit: hoc est, ita eum uoluit infirmitati suae consulere, quod noluit tamen ad fortitudinem peruenire. et hoc cur ita? cur absque dubio, nisi quia, ut ipse dicit: caro concupiscit aduersus spiritum, spiritus autem aduersus carnem? haec enim, inquit, inuicem sibi aduersantur, ut non quaecumque uultis, illa faciatis.

non imprudenter quidam hoc loco dixit, quod, si repugnante corporis fortitudine quae optamus facere non possumus,. infir-15 mandum nobis carne sit, ut optata faciamus. infirmitas enim, inquit, carnis uigorem mentis exacuit, et affectis artubus uires corporum in uirtutes transferuntur animarum. non turpibus flammis medullae aestuant, non male sanam mentem latentia incentiua succendunt, non uagi sensus per uaria oblectamenta lasciuiunt, sed sola exultat anima, laeta corpore adfecto quasi aduersario subiugato. haec ergo, ut dixi, religiosis uiris causa infirmitatis est: eamque esse nec tu, ut arbitror, iam negas. 35