Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

ubi actis aliquamdiu magnis eruentisque discursibus, post graues rerum atque hominum uastationes, de quibus ipsos quoque modo paenitet, habita sorte et distributa usque ad nunc possessione consistunt.

Multa nunc mihi de huiuscemodi rebus loquendi facultas foret, si non secundum omnes homines apud unius cuiusque mentem conscientia secreta loqueretur.

inrnptae sunt Hispaniae, caedes uastationesque passae sunt: nihil quidem nouum, hoc [*]( EXPILATORES 6 gentes - 7 inmittunt.. 8 ubi actis - 9 uastationes compilauit isidorus Hist. Goth. 71. 72 ) [*]( 1 pallentinis] PW al pallentinis 8. 8. m. 1cinG paleniiia RD (ntini in ras. m. 1 B) pollentinis N palestinis VG1aTOX2Z platinis υ, palantinis Тillemont; inscr. Murat. 781, 3(PALANTIA) spuria at 8 fidili ex corr. add. m.1 nteuers. D 4 imbnti RalinputiD | habudantia D |magis (m ex 0 corr.m. 1) P 6 impunitum Ral. || adque PR1 (corr.m. coaeua R) ||pyrenei PB pirenia D 6 claustra|q: D || tota illa quae per Gallias bacchabatur (bach- ) ferocitas gentium Hispaniarum prouinciis intromissa est β, (illud bacchabantur fort. ex 40 § 4 adsciuit) || cuntss gentis (c m. 1) D 7 galleas D || prouincias D ||immittunt R al. ||isdemque] G hisdemque PRD 8 adiuguntur Ra adguntur Da || actis] adiectis D ||aliquandiu B d post ras. P 9 discursibus (secundaB ex p uel. r corr.m.2) P discursiobus D ||adque PR1 (corr.m. coaeua B) om. DVO || hominumq: D; seruorumhominumque YO || de quibus] quarum υ anten̄ 10 ipsos] DV (ς) ipsi PRGN1X2W ||modo quoque G quoquemodo (e in 0 m. 1) W ||paenitet] D penitat V(ς) penitent PW paenitent (a er. B) RN1X2 poenitent G ||forte sic a. ras. B 12 uiuscemodi D huiusmodi 0 p. ras., υ ||loquenti D; loquendi post facultastraiciuntedd. Coll. fs || facultas foret] PRDGVKMHTOWN1X2 foret facultash18 Bi] se D 14 loquerinr D || irruptae Ral. 15 uastacionisque D || hoc] hunc K nunc M. )

553

enim nunc per biennium. illud, quo hostilis gladius saeuiit, sustinuere a barbaris, quod per ducentos. quondam annos passae fuerant a Romanis, quod etiam sub Gallieno imperatore per annos propemodum duodecim Germanis euertentibus exceperunt.

uerumtamen quis non se, qui sui suorumque actuum uel etiam cogitationum conscius indicia Dei metuit, iuste omnia passum uel etiam parua sustinuisse fateatur? aut qui se non intellegit Deumque non metuit, quomodo non iuste ista et quidem parua sustinuit ?