Historiae Adversum Paganos

Orosius, Paulus

Orosius, Paulus. Historiarum adversum paganos libri VII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Volume 5). Zangemeister, Karl, editor. Gerold: Vienna, 1882.

SITIFENSIS ET CAESARIENSIS MAVRETANIAE habent ab oriente Numidiam, a septentrione mare Nostrum, ab occasu flumen Maluam, a meridie montem Astrixim, qui diuidit inter uiuam terram et harenas iacentes usque oceanum. in quibus oberrant Gangines Aethiopes.

TINGITANA MAVRETANIA ultima est Africae. haec habet ab oriente flumen Maluam, a septentrione mare Nostrum usque [*]( EXPILATORES 6 Sitifensis—9 oceanum compilauit Isidorus Orig. 14, 5, 10. 11 11 Tingitana-pag. 35, 5 contingentes excerpsit Isidorus Orig. 14, 5, 12 ) [*]( te 1 habet D || orien (te m. 1 ut uid.) P || sirtes D 2 septemtrione PRB || speotat] ezspectat ab occasu B U syciliam B 3 insulas om. 8 || occasum D occasu habet B ||mauretaniam] P1DBRM1 mauritaniam P2RBABM24 meridiae D || montem suzarę (suggarem B) AB || uzare PRD utzare B || aethyopam B || peruagantea] pergentes B 5 ad om. D 6 sytifensis R sitifeuses BD || et om. PB (Bed B spatio in fine uersus relicto) || caesarienses B cesariensis R cesarienses M cesarienssis 2 || mauretaniae] manritaniae B mauretania t* DSt maurenia P mauritania (i prior al. m. ex e corr. R) RA mauretaniae sunt quae 8 || habent] BBv habet PRDA 7 numediam B || a] ad D || septemtrionẽ P septemtrione B9 8 flonen D || maluam] R2ARMBb malbam PR1 malua BB maluumB || meridiae D || montg ∗∗ (e m in S corr. m. 2) B || astraxim B astrizin R, sic astriil PR || qui diuidit inter uiuam terram] qai discernit inter fecundas (-am BM) tsrras (-am BM) 3 9 harenas] harenas heremi B || usque oceanum] RDA usque o|oceanum P usque ad oceanum BBThh || quibus] PBBDB; quibus et h (ex Z1 et edd. Venetis) 10 gangines] grantdes S || aethyopes B aethiopi B 11 tingi B tingitania RBa || mauretania] PBfBA mauritania RbDB || ult. est afr ] africae ultima est totius 8 || affiricae B 12 oriente] occidente R y maluam] R1ATB K albam P malbam Bl || septemtrione PRB || nostro D )

35
ad fretum Gaditanum quod inter Auenae et Calpes duo contraria sibi promunturia coartatur, ab occidente Athlantem montem et oceanum Athlanticum, sub Africo Hesperium montem, a meridie gentes Autololum, quas nunc Galaules uocant, usque ad oceanum Hesperium contingentes.

Hic est uniuersae terminus Africae. Nunc insularum, quae in Nostro mari sunt, loca nomina et spatia dimetiar.

INSVLA CYPROS ab oriente mari Syrio, quem Issicum sinum uocant, ab occidente mari Pamphylico, a septentrione Aulone Cilicio, a meridie Syriae et Phoenices pelago cingitur. cuius [*]( EXPILATORES 4 cf. gaulalia ap. Dicuil (Schweder p. 33) ) [*]( 1 gadetanum PR || quod] quod est B || auenae] scripsi (in Orosii fonte abyllae fuerit); hauenae P* hauennae (-nne R) PbRA auennae D ehauennae B abaenae B Abennem h || calpes] D calpis PRBA capis B; Calpen h || duo contraria sibi prom.] duobus promontoriis B (o in u m. 1 aut ut Sedimayero uisum est m. poster.) B 2 promunturia] PRlD promontoria (-uria R2) BR2 || coortatur (sic medio . sersu) B cohartautur (h del. m. 2) P co.arta.tur (h et n eras.) R || athlantem] PRD athlantem Bl atlantem B2A habet athlantem % 3 ocianum D || athlanticum] PRDBM athlaticum R atlanticum Bi || africo B || hesp.] ezperium B4 a meridie—uooant] a meridie gaulalum gentes 3 merediae D || autololum] ed. 1542 in marg., cf. Salmasius Exerc. Plin. p. 277 b. C. aulololom PAC aulolosum E, aulolum RBDv U f P || gaianles] B ga∗laules (a eras.) P gaulaules R alanles D galaudas B galaulas Ah 5 hesp.] ezperium 8 hisperium R || contingentes] perertamtes 3 6 est om. B || totius africae terminu B || aniuersae] Ah uniuersus PBBD || affricae B || insolarum D 7 in nostro mari] intro mare 8 II nostro mari] mari nostro B || spacia D || demetiar B dimeciar D exponam 8 8 insola D Insu (la m. 1) B || cyprus B ciprus D || ab] habet ab 8 || mare sirium 8 || sirio D || qtem] quod BD qug A || missicum A misicum B messicum D histricum 8 || sinum in rasura (fuisse uocaN uidetur) P 9 mare DB || pamphilico PRBD pamphylicum B || septemtrione PRB || anlone̢ B 10 cilicio] 8 cylicio B cilico (lico in ras. P) PRDA || meridiae D || siriM D || et phoenic.] flnis B || phenicis B phonices R1 phenicq (uel phaenice̢) B\' phuenicis (e ex correctura inseruit m. 1) D II pylago B pelaco D || cisguntur PR1 cingetur D || cuiu P ) [*]( 3* )

36
spatium . in longo tenet milia passuum CLXXV, in lato milia passuum CXXV.

INSVLA CRETA finitur ab oriente Carpathio mari, ab occasu et septentrione mari Cretico, a meridie mari Libyco, quod et Hadriaticum uocant. habet in longo milia passuum CLXXII, in lato L.

INSVLAE CYCLADES, quarum est ab oriente prima Rhodos, a septentrione Tenedos, a meridie Carpathos, ab occasu Cythera, ab oriente finiuntur litoribus Asiae, ab occidente mari Icario, a septentrione mari Aegaeo, a meridie mari Carpathio. sunt autem omnes Cyclades numero LIIII. hae tenent a [*]( EXPILATORES 7 Cyclades - Rhodos compilauit Isidorus Orig. 14, 6, 22 8 a sept. Tenedos adhibuit Isidorus Orig. 14, 6, 23 || a meridie Carp. adhibuit Isidorus Orig. 14, 6, 24 || ab occ. Cyth. adhibuit Isidorus Orig. 14, 6, 25 10 eunt—p. 37, 2 cc exscripsit Isidorus Orig. 14, 6, 20 ) [*]( 1 spacium D || pasuum B passum PRl om. 8 || centom septnaginta (-genta D) quinque DA cxxxu 8 2 pasnom B passam PRl, om. B || centum uiginti quinque (-quae D) DA 3 riente P* II carpathio} .D carphatio PRBA carpatio 8 4 septem trione P septemtrione RB || mare cretico DS || a meridie mari libyco om. D || lybico PRB lydico 8 || et m. 2 in ras. trium quattuorue litt. P 5 adriaticum PRB adriatico D II long(itudine milia c) XXIIII (quae inclusi, in ras. scr. sunt m. 1) 8 || milia] m̄. l. B (sic m. 1) II passum PRl pasuum B II centum septuaginta duo DA CLXXVII 0; cf. Partsch p. 65 sq. IIlatitudine milia 8 II quinquaginta (-genta D) DA 7 cyc\'adas 8 || est] et 8 II rhodus BD rodos (-us M) 3 8 septemtrione PRS || tenedo (u in marg., quod ad hanc o potius quam ad o in carphatos uid. spectare) B tenetus D || carphatos PRBA carpatos 8 carpatus RBa carh pathus MBb || cethera PR cytera 8 cytherea SW citerea i citerea 2 9 occidente] oriente B oriente (i s, s. m. 1) 58 10 septemtrione PRB II aegeo PRDAW aegeo B || meridiae D II carphathia P carphatio RBA carpato 8 11 autem om. B || cyclades insulas (as in nnmero ras. m. 1, s. 8. e m. 1) 8 II numero]. N . (mutauit m. 2) P nomero R1D II Lnn] PaBB LIII (sic LIIII P) PbRR quinquaginta (-genta D) t tres DAh II hae tenent] tenentes 3 haecenent (t m. 2) M || hae] heq P hę∗∗ (hę m. 2 corr., ex heae ?) R haec Z || septentrione] RB septemtrione RB septemtemtnone (corr. 1 aut 2 m.) P septentrio Wl )

37
septentrione in meridiem milia passuum D, ab oriente in occasum milia cc.

SICILIA insula. tria habet promunturia, unum quod dicitur Peiorum et aspicit ad aquilonem, cui Messana ciuitas proxima est; secundum quod dicitur Pachynum, sub quo ciuitas Syracusana, respicit ad euronotum; tertium quod appellatur Lilybaeum, ubi et ciuitas eiusdem nominis sita est, dirigitur in occasum.

haec habet a Peloro in Pachynum milia passuum CLVIIII, a Pachyno in Lilybaeum CLXXXVII. haec ab oriente cingitur mari Hadriatico, a meridie mari Africo quod est contra Subuentanos et Syrtes minores, ab occidente et septentrione habet mare Tyrrhenum, a borea usque subsolanum [*]( EXPILATOBES 4 hinc fortasse respiciens ad aquilonem sumpsit Isi- dorus Orig. 14, 7, 4 ) [*]( 1 meridiem] BMh meridie PRL meridiae DIt II milia] ·m· B || pasuum B om. 8 || D] PRBR quingenta DAM quinginta L L B; quinquaginta v || cocasum] casum R1 occasu RL 2 milia cc] PBR ·Μ· cc· B milia ducenta DAm miliaoxc 8 3 insula sicilia 8 || I sycilia B || insua B || promunturia] DA2 promuntoria PR\' promono toria R2BR || unum] id est 8 4 pelorum (prior o \'corrigi coeptum frat in nescio quid\' MAU) P pelurum 8 II aspicit] PRBB aspecit D adspicit D II mesana B || proxima] in proximo 8 5 quod dicitur] promontorium 8 || dicetur D || pachinum BD pacinum 8 || siracusana D 6 respicit ad eur.] sita est euro notumque respiciens 8 respecit T h y, D II e ronot um (v m. 1, h m. 2) P erunothtt (v m. 2; supra u rasura; no in ras., thñ pone uersum add. m. 2) B euronothum BA || tercium i || appellatur] PBBDA II lilybeum A lyllybeum PB lilibium (ale. 1 in b corr. tn. 1) D lybeum B lilibeum 8 7 nomenis D || dirigetur D 8 pachinum BA pachino D pacinum 8 || milia] ·Μ̄ B || pasuum B, om. 8 9 CLVIIII] PBB centum quinquagenta nouem D, centum quadraginta nouem A cXLVim BKM (errat V CLVII V CLI T; cf. MueUenhoff p. 24, Parisch p. 49 sqq. II pachino B2D paciuo 8 || lilybeum A lyllybeum PB lybeum B libeum D lilibeum habet milia 8 II CLXXXVII] 0, cf. Partsch p. 50; CLXXVII PBB centum septuaginta (-enta D) septem DA CLXXini 8 10 cingetur D II mare PBl || hadriatico] PbRB adriatico PaD II meridiae D || mari om. B II affrico B || subuentanus BXD subentanos 8 11 sirtis D II minoris D || septemtrione PRB 12 habet om. 8 || mare (a ex a corr.) P mari D || tyrrenum PRAB || usque ad B usque in 8 )

38
fretum Hadriaticum quod diuidit Tauromenitanos Siciliae et Bruttios Italiae.

SARDINTA ET CORSICA insulae paruo fretu hoc est milium xx diuiduntur. ex quibus Sardinia habet a meridie contra Numidiam Caralitanos, contra Corsicam insulam hoc est septentrionem uersus habet Vlbienses.

cuius in longo spatium tenet milia passuum CCXXX, in lato milia LXXX. haec habet ab oriente et borea Tyrrhenicum mare quod spectat ad portum urbis Romae, ab occasu mare Sardum, ab Africo insulas Baleares longe positas, a meridie Numidicum sinum, a septentrione ut dixi Corsicam. [*]( EXPILATORES. 3 Sardinia — 4 diuiduntur excerpsit Isidorus Orig. 14, 6, 42, ex Orosio et Isidoro laudat Dicuil 8, 17 ) [*]( 1 hadriaticum] PBBD adr. 8 || haec |diuidit inter auromenitanos sicilię I (fort. usque ad britios) in ras. m. 1 8 || tauromitanoe B || syciliae B 2 bruttios italiae] nobilis italiae britios 9 || brntdias D 8 sardinia-4 ex quibus] his finibus sicut supra demonstrauimus sicilia continetur. Insula 8 || insulae PRB insolae D insula h || fretu] PRB (cf. tamen § 94 et 100), freto DA || xx milium 3 || miliam P* 4 xx] PBB uiginti DA || meridiae P*D 5 numediam B || caralitanus D || contra- 6 uersus] quae sardinia parua freto spatio milium uiginti a corsica diuiditur (quam corsica eras.) quam corsicam a septemtrione uersus 8 || septrionem B* septemtrionem PB 6 ulbiensis PBl ulbinenses 8 || in longo spatium] spatia in longo 8 || spacium D 7 tenent 8 || milia] M B || pasnum B om. 8 || CCXXX] PbRCaB dncenta triginta (-enta D) DA CCLXXX Pa CCCXXX BCb || lato] BA latum PBD || milia txxx] PbKMFB milia CCLXXX R\', P* (CC eras. in P) · MCCLXXX · B milia ducenta octoginta A milia centum octoagenta h D milia ocxxx R\'T; cf. Partsch p. 45 sqq. || haec om. B || abet P 8 a post et add. BDv, om. PRAB || bo.rea (a ex o 2) R II tyrrhenicum] B* tyrhenicum B1 tyrrenicum PBD tyrennicum 8 Tyrrhenum v || exspectat 8 9 orbis Bl aeternae urbis 8 || ad occasũ Ra II affrico B a.frico (f eras.) B || insolas D 10 naleares PBl balleares D || longo PB || possitas B posetas D || meridiae D numedicum B nimidicum (v m. 1) D || a septemtrione PJRS a circione et a septentrione B 11 nt dixi corsicam] corsicam insulam 8 )

39