Historiae Adversum Paganos

Hispaniam citeriorem ab oriente incipientem Pyrenaei saltus a parte septentrionis usque ad Cantabros Asturesque deducit, atque inde per Vaccaeos et Oretanos, quos ab occasu habet, posita in Nostri maris litore Carthago determinat.

Hispania ulterior habet ab oriente Vaccaeos, Celtiberos et Oretanos, a septentrione oceanum, ab occasu oceanum, [*]( AVCTORES § 73 cf. Partsch p. 23 ) [*]( EXPILATORES 6 Hisp. - p. 28, 1 fretum adhibnit Isidorus Orig. 14, 4, 30 ) [*]( 1 circdum om. B || brigancia D uingrantia b 2 g. c. B.] cinitaa siţa est et galliciae B || galleciae PR1 callaeciae A gallicae B galliiae D, R2 || sita sit (sit m. 2 sed erasum) B || altisimam B altissimum u in a statim corr. m. 1D) R2D ad altissimum S || farum PbRBDB fmm Pa || memoradi R1 3 speculum AB || britanniae] R2B britaniae P\' brittaniae P2R1DB || eregitur B || terciua D || a. e.] PD angulus BB eius (angulus m. 1 s. s., ante eius ut uid. inserendum) B e. a. v 4 est om. ® || qua] R2D qui PR* quo BAB|| insilae (i alt. in o corr. m. 1) D || intente P1 (-tę PJ), D || in africam (sic) intentae B | in om. B || affiricum PBIB africam (sic) В ||athlantem] PBB$ athlantae D atlantem A 5 interiectu D || ociani D oceanum. B || pospinnt (ci s. s. m.1) D 6 hyspaniam B Ispania 8 || citerorS (r prior in ri, g in em mutata a m. 2) P caeteriorem B ceterio B || incipientem] incipit ex 8 || pyrenei PR pyriuei BD pirinei ? || saltisus B 7 septemtrionis (i posterior in ras. P) PR septentriones D septemtrionali S || cantabroas Bt cantabras Bm || turresque B ad turres 8 || deduçit] PRBD om. 8 deducunt v 8 adque PIB || inde om. 8 || uacceos (u in b mut. R) RBA uaccheos P uacceus D urceos 8 || oretanus D orrentanos B || quas (uid. quos fuisse) Ps quas B\' 9 positas R1 poseta D post B || nostri. R || chartago B carthaco D tarthago PR || terminatur B 10 hyspania B Spania (S in IS corr.) B || uacceos BD uaccęus A uaccheos (u in b mut. et ccheos in ras. R) PR barceos # || caelteberus. D celtibe|ros (celtihe in ras.) R 11 coretanus D orrentanos S3 || septemtrione PRB I ocianum D || ab occasu bis scripsit 1, corr. 2 D || ociano D )

Et quoniam oceanus habet insulas, quas Britanniam et Hiberniam uocant, quae in auersa Galliarum parte ad prospectum Hispaniae sitae sunt, breuiter explicabuntur.

BRITANNIA oceani insula per longum in boream extenditur; a meridie Gallias habet. cuius proximum litus transmeantibus ciuitas aperit, quae dicitur Rutupi portus; unde haud procul a Morinis in austro positos Menapos Batauosque prospectat.

haec insula habet in longo milia passuum DCCC, in lato milia cc. [*]( EXPILATORES 4 in auersa—5 sitae, 6 Britannia oceani insula compUauit Isidorus Orig. 14, 6, 2 || 4 anersa Gall. p. uidetur adhibuisse Beda hist. eccl. 1, 1 7 a meridie—8 portus exscripsit Beda hist, eccl. 1, 1 10 haec insula—p. 29, 1 insulas habet compilauit Beda hist. ecel. 1, 1 ) [*]( 1 a meridie 8. lin. add. m. 2 P a meridiae D || gadetanum P, JB (sed e tn i corr.) || oceane D || nostrum om. 8 2 tyrrenum PRAD tirrenum D || uocatur (tur m. 2 in ras. duarum triumue lineartm) P uocator D || immittitur B\' emitt- D 8 quas om. B || britaniam P1 brittaniam P2RDB 4 hiuerniam (b pro u m. 2) P hyberiam B hiberiam D iuerniam A || uocant om. B || aduersa DS || galL parte] parte galliam B || gallearum D || a prospectu B 5 hyspaniae B spaniae (s in Is m. 2) B || sitae (si m. 2 in ras.) P || explecabunttur D 6 brittania (britania St sed idem brittaniam § 5) oceani insula (-ola R) ... aduersa galliarum parte ad prospectum hispaniae sita est 3 || brittania PR1DB || o«ceani (c eras.) P || spaniae D1 7 habet a meridie gallias B || meridiae D || galleas D 8 aperit quae] aperitque P apperitque D || rutupi] Be rut-ubi DA ruthubi P ruth. ubi B; cf. Boecking, Not. dign. p. 574∗ || haut PBD$ aut in haud corr. m. 2 B 9 morynis 9 BBA (y minus clara; quare in marg. y scr. in B) marynis P || possitos B positus D || menapos] PBBDB (menapios 6, 8 § 8 ex IuL Caesare) || batauosqu.e (a eras.) P battauosque B batabosque 8 || pruspectat D 10 passum P passuv (v al. m. add.) B pasuum B, om. B || octingenta BD 11 milia] ∗∗milia (eras. oc) P || oc] PBBB docenta D coc Plinius 4 6 102 et Dimens. prou. 30, v. MueUenAoff, Weltkarte p. 22 )

A tergo autem unde oceano infinito patet Orcadas insulas habet quarum xx desertae sunt, XIII coluntur.--

Deinde insula Thyle, quae per infinitum a ceteris separata, circium uersus medio sita oceani, uix paucis nota habetur.

HIBERNIA insula inter Britanniam et Hispaniam sita longiore ab Africo in boream spatio porrigitur.