In Hieremiam Prophetam Libri Sex

quid sibi uolunt hereticorum paleae ad triticum ecclesiae? de quo Iohannes Baptista plenius loquitur. quod purget Christus aream suam et uentilabro paleas uentorum flatibus dispergendas urendasque ignibus derelinquat, triticum autem condat in horrea, ut condat caelestis panis et loquatur unusquisque credentium: gustate et uidete, quoniam suauis est dominus! et pulchre doctrina peruersa paleis conparatur, quae medullam non habent nec possunt nutrire credentium populos, sed de inanibus stipulis conteruntur.

et quia solent semper heretici prospera polliceri et caelorum regna peccatoribus pandere, ut dicant: parata sunt tibi regna caelorum, potes imitari maiestatem dei, ut absque peccato sis; accepisti enim liberi arbitrii potestatem et legis scientiam, per quam consequaris, quod uolueris\', decipiuntque blanditiis miseros, et maxime mulierculas oneratas peccatis, quae circumferuntur omni uento doctrinae. semper discentes et numquam ad scientiam ueritatis peruenientes, et omnes auditores suos adulatione decipiunt. idcirco dominus uerba sua hereticorum paleis conparans dicit: \'numquid non uerba mea sunt quasi ignis, dicit dominus, et quasi malleus conterens petram?

meus enim\', inquit, \'sermo nnntiat [*]( 2 Hier. 23, 29 8 cf. Matth. 3, 12. Luc. 3, 17 11 Ps. 33, 9 20. 21 II Tim. 3, 6. 7 21 cf. Eph. 4, 14 24 Hier. 23, 29 ) [*]( 1 mea uerba D sicut] quasi Vulg. 2 ait] dicit v cum Vulg. securus Pa.c. 3 eorum] quorum P 4 dicit om., dt (stc) in mg. atld. m3 M 6 qui Ma.c. 7 palleae Aa.r. (semper) iohannis O,Ta.c. 8 xps OTEFD dñs cet. v uentilabro et Ap.c., Vietarius 9 dispergendasq; P urendasque om. P 10 orrea P 11 quam TMAP 12 pulcre M 13 in uerbis quae me(dullam) desinit T 14 populus 0 manibus Vp.c. conterentur V,Pa.c. 15 haeretici semper v 16 parita (sic) P 17 poteat VP, MAa.r. 20 oneratis RDa.c. honeratas Mp.c. honoratas P(Y?) 26 conterens s. u. m3 M conterent Ra.c. )

tale quid et per Hiezechiel dominus loquitur, quod pseudoprophetae blanditiis suis linant parietem absque temperamento, qui postea imbre uehementi et ueritate indicii subruatur, et psendoprophetides consuant ceruicalia sub omni cubito manus, ut faciant peccatores requiescere et nequaquam iram dei lacrimis mitigare.

pro \'malleo\' LXX \'securim\' interpretati sunt, illam uidelicet, de qua Baptista Iohannes loquitur: iam securis ad radices arborum posita est. haec securis infructuosas succidit arbores et hic malleus conterit durissimos lapides. unde et Naum propheta loquitur: furor eius — hau dubium quin dei — consumet principatus et petrae conterentur ab eo. hoc contra hereticos. ceterum de ecclesiasticis uiris scriptum est, quod malleus et securis non sint audita in domo dei. [*]( 2 cf. Ezech. 2, 4 4 cf. Ezech. 11. 19. 36, 26 6 cf. Ezech. 13, 14. 15 9 cf. Ezech. 13, 18 11 Hier. 23, 29 *Hier.23, 29 12 *Matth. 3, 10 15 *Nah. 1, 6 18 d. III Reg. 6, 12 (7) ) [*](1 appeccando V 2 comminatur v 3 sermones MP,Aa c. conterat Ap.c. 5 pr. et om. M posset MAa.c. 6 et om. ZM,Pp.r. hiezechiel R hiezeehihel OZ hiezecihel M iezechiel (pr. i s. «.) A ezechiel VP,Dp.r. Elzechielem v qaod] quia v 7 plandiciis P linant OP Uniant V,HZMAp.c. laniant (i s. pr. a) D 8 ueritatem ueritate M iudicis Z 9 pseudoprophetides CS et Monacensis 14425 -pheti des R -phetaedes V, (des eras.) A -phetidas P -phetae Mp.r. speudo prophetae∗∗∗ 0 pseudopropheti descuaant Z cnbito V cubitum ORa.c. eubitu ZDP,Mp c.Aa.c. manus s. u. P 10 nt] et Va.c. requiesceres Aar. et] sed Ma.c. nequaquam] non relinquant Z 11 securem ZP 12 qual & add. Z iohannia (h s. u.) P 13 ad—securis om. Z radicem arboris M 14 infructuosis OVa.c. succidet Aa.t. et hic om. Z malleos Aa.c. conteret P dnrissimaa petras Z 15 et] in add. Z najum R Nahum v 16 hau (cf. p. 8st 4. 211, 9 etc.)l haud OD, (h s. «.) M, (d ex t) R haut (h g. v.) AV aut ZP quin] cum P dni (s. u.) Z \' principatii P petraej praeter M 17 haec R 19 adita Ma.c. dominit1 )

[*]( 23, 80-32 (32) )Propterea ecce ego ad prophetas, ait dominus, qui furantur uerba mea unusquisque a proximo suo; ecce ego ad prophetas, ait dominus, qui assumunt linguas suas et aiunt: dicit — siue dormitant dormitationem —; ecce ego ad prophetas somniantes men d mendacium, ait dominus, qui narrant ea et seducunt populum meum in mendaciis suis et in m i miraculis — sine stuporibus atque terroribus — suis, cum ego non misissem eos nec mandassem eis, qui nihil pro fuerunt populo huic, dicit dominus.

Semper imitatur mendacium ueritatem et, nisi habuerit aliquam recti similitudinem, decipere non potest innocentes. quomodo igitur in priore populo mentiebantur prophetae atque dicebant: \'haec dicit dominus\' et: \'uidi dominum\' et: \'neris domini, quod factum est ad illum siue illum\'. sic heretici assumunt testimonia scripturarum de Ueteri et Nouo Instrumento et furantur uerba saluatoris unusquisque a proximo suo, prophetis et apostolis et euangelistis, et assumunt linguas suas, ut cordis uenena ore pronuntient, et dormitant dormitationem — de quibus uere dictum est: dormitauerunt somnum suum et inuenerunt nihil siue iuxta Hebraicum: et aiunt: dicit, ut subaudiatur \'dominus\' ant certe (sermo diuinus\'.

comminatur itaque dominus se ipsum contra huiuscemodi magistros esse uenturum. [*]( 4 *Hier. 23, 31 3 *Hier. 23, 32 17 Hier. 23, 30 13 Hier. 23, 31 19 *Hier. 23, 31 21 *Ps. 75, 6 22 *Hier. 23, 31 ) [*]( 1 ait ORZDF dicit eet. v 2 ad P,3Ia.r. 3 ait] dicit v dominus om. Z 4 dicit] dñs add. 0p.c.m2Da.r.,M (in ras.) cum Vulg.; cf. lin. 22 5 dormitatione P 6 narraaerant Vulg. seducunt) sequ(c)untur OZVP,RDAa.c. seduxerant M (in ras.) cum Vulg. 7 mendacio suo Vulg. alt. in om. ZM 8 erroribus coll. LXX πλάνοις Field, Origenis Hexapl. II 634 9 mis sis sent 0a.c.m2 mississem R 10 proderant Z 11 imitantur P,Op.c.m2 habuerint 0 12 similitudinem recti v 13 priore OZF priori DMAVP,Rp.c.m2,v; cf. p. 285,8 16 seteri (i in ras.) M 17 strumento V,Aa c.m2 testamento ZDv et] iit Rp.c.m2 furentur Rp.c.m2 fraudantar Z ad MAa.r. 19 pronuntiant Z 20 doraitent D 21 dormier VP somnium MAa.r. 21 nihil inuenerant v 24 uentaros MAa c. ) [*]( LIX. Hieroa. io Hierem. ) [*]( 19 )

[*]( 23,33-36a (33 36 ) )Si igitur interrogauerit te populus iste uel propheta aut sacerdos dicens: quod est onus domini — siue quae est assumtio domini -?, dices ad eos: uos estis onus — siue assumtio —; proiciam quippe — siue allidam — uos, dicit dominus. et propheteset sacerdos et populus, qui dicit: onus — siue assumtio — domini, uisitabo — siue ulciscar — super utrum illum et super domum eius.

haec dicetis unusquisque ad amicum suum et ad fratrem suum: quid respondit dominus et quid locutus est dominus? et onus — sine assumtio — domini ultra non memorabitur, quia onus — siue assumtio — erit unicuique sermo suus.

Uerbum Hebraicum \'massa\' Aquila ἂρμα, id est \'onus\' et \'pondus\', interpretatur; Symmachus, LXX et Theodotio \'assumtiouem\'. ubicumque ergo graue est, quod dominus comminatur, et plenum ponderis ac laboris et inportabile, in titulo quoque ἂρμα, hoc est \'pondus\', dicitur; ubicumque autem prospera dominus pollicetur [*]( 3 Hier. 23, 32 4 Tit. 1, 11 9. 10. 11 *Hier. 23, 33 13 *Hier. 23, M 17. 18 *Hier. 23, 86 20. 21 *Hier. 23, 33. 34. 36 ) [*]( 1 seducant O,Da.c.m2 sejdicant (v s. i; t s. a m2) R seducunt ZFMA VP, Dp.c.m2,v populus R eius] meiiş B 3 quin R proderunt Z 4 dicentes Da.c. 5 tnrpi P,Ma.c.m2 l∗∗∗∗ (ucri s. ras. m2) M 6 contrarxaj bonis add. V,Dp.c.m2 bonis contraria v 8 quid in eras. O.Da.r. bonus ZP.Aa.r. (sic semper) 9 pr. dei v assamtio (sic semper fere Lp.c.Ra.c.,O)] as(s)umptio cet. 11 prophetea OD,Am2 -asAml,P, (s eras.)M ae (ex -as) R propheta Vv cum Vulg. \'12 sacerdotes P,MAa.c. po- pulos P, Ra.c. 15 unusque Mamicum sxtuni] proiiniuni Vulg. 20 apMa MV, (arma s. u.) A araa P AHMMa OD aNMa RZ ἂρμα(hic et lin. 23) v 22 comninatur (sic) V 23 arma MAVP ODZF lemna B hoc] id Z 24 dñs prospera FP )

quia igitur prophetae solebant populo peccaton tristia nuntiare et comminari supplicia, ut eos retraherent ad paenitentiam, clemens autem et miserator dominus diu sententiam differebat, putabat deceptus populus et pseudoprophetarum fraude seductus non uentura, quae dominus minabatur, et rem seueram in ludum et iocum conuerterant prophetantibusque prophetis quasi inridentes dicebant: (rursum hic uidet pondus et onus domini\'. atque ita fiebat, ut nequaquam ultra \'uisio\', sed per iocum atque derisum \'onus\' et \'pondus\' appellaretur.