In Hieremiam Prophetam Libri Sex

[*]( 19,6 )Propterea ecce dies ueniunt, dicit dominus, etnonuocu.br:trcrlocusi.steamplius To feth et uallis et non uocabitur locus iste amplius Tofeth et uallis filii Ennom. sed uallis occisionis. LXX: idcirco ecce dies ueniunt, dicit dominus, et non uocabitur locus iste amplius ruina et πολάνδριον filii Ennom, sed πολο άνδριον occisionis.

Quae sit uailis filii [*]( 2 *Luc. 13, 27. cf. Matth. 7, 23 3 *II Tim. 2, 19 4 *I Cor. 14. 38 19 *Hier. 19, 6 ) [*]( 21 Pr. quod AVP.Ma.r. alt. quod V..Ap.c.,v digna suam notitiam P 2 sed V iuita L ut (a eras.) M. (est post at add. s. u. m2) A ut VP euu̇angelicum L discedite v 4 pr. que Pa.c. 5 aΝΘpιτωΠaΘωC (antritapatos in mg.) M, (antropopatos s. u.) A aNOpΠWΠaOWC V aNE pμaΘWC P haec om. M hoc Va.c. aliam L 7 habitationis P quam P g diis AVP.La.r., (pr. i uel e s. u. eras.) M,v 10 patrisrcae La.c. 13 de s. u. M conburent FP 14 heresim V genuerunt r s ignorare se dicit dominus v 18 amplios locus iste Vulg- tofeth V (et alibi semper fereL uel primitus uel p.c.) thofeth cet. Topheth v cum Vulg. semper) ualles La.c. 21 L ΠΟΔΥaNApιΟΝ (poliandrum s. u.) M, (poliandrion s. u.) A ΠѠΔUa NapιѠC V ΠΟaya- NapιΟΝ P (idem P lin. 22) 22 sed om. P ITOLYaΝΔpiON (poliandrum s. u.) ΜΠΟLΙΔΝΔΡΙΟΝ (poliandrion s.u.) A ΔuaΝΔpιѠN l fili M )

[*]( 19, 7 9 )Et dissipabo consilium Iudae et Hierusalem in loco isto ei subuertam eos gladio in conspectu inimicorum I suorum et in manu quaerentium animas eorum et dabo cadauera eorum escam uolatilibus caeli et bestiis terrae et ponam ciuitatem hanc in stuporem et in sibilum; omnis, qui praeterit per eam, obstupescet et sibilabit super uniuersa plaga eius.

et cibabo eos carnibus filiorum suorum et carnibus filiarum suarum et unusquisque carnem amici sui comedet in obsidione et in angustia, in qua concludent eos inimici eorum et, qui quaerunt animas eorum.

Quamquam haec et in Babylonia captiuitate accidisse populo nouerimus, tamen plenius referuntur ad tempora saluatoris, quando obsessi sunt [*]( 2 cf. p. 106, 2. 20 3. 4 *Hier. 19, 6 7 cf. Hier. 19, 7-9 ) [*]( 1 ennon Aa.c. enom M quod V hebreicae M pr. gehennon Ap.c. geennom v 2 pntam A 3 thofeth codd. (pr. h exp. D aιaΠΤΟCINP, (aiaptosim s. u.) M ΔιaNTOCIN (diantosin s. u ) A ΔιΔΠΘѠCIN V 4_ΠΟaΥaΝΔpι (poliandri s. u.) M ΠΟaΥΝΑΡΙΟΝ (poliandrion s. u.) A IIO AUaNapιѠN V ΠΟΑyANapION P significatur P multitudine Pp.r. 5 cesa M excesa V ceşsa P 6 spiritualiter Ap.c. idolatriae codd. (corr. L) 7 exercitum L 9 Inda Vulg. 10 censpectuj omnium add. P 11 suorum s. u. M req (= require) add. s. U. m3 A et—pr. eorum in mg. M querentium V 12 escas VP 13 besteis Aa.c. 14 sibilium Ma.r. praeteriet P,La.e. praeterierit V cum Vulg.. (alt. ri s. u. m2) MA 15 obstupeacit Pa.c. sibilauit Pa.c. uniuersas plagas M 21 et s. u. L babyloniea Pp.c. tam V 22 obbressi (ob s. u. m. rec.; r ex a) M sd; (virgula s. M. paene cuanuit) L )

[*]( 19, 10. 11 a XV )Et conteres lagunculam in oculis uirorum, qui ibunt — uel egredientur — tecum, et dices ad eos: haec dicit dominus exercituum: sic conteram populum istum et ciuitatem hanc, sicut conteritur uas figuli, quod non potest ultra instaurari.

Perspicue non de Babylonia, sed de Romana dicitur captiuitate: post Babylonios quippe et urbs instaurata et populus reductus in Iudaeam et abundantiae pristinae restitutus est. post captiuitatem autem, quae sub Uespasiano et Tito et postea accidit sub Hadriano, usque ad consummationem saeculi ruinae Hierusalem permansurae sunt, quamquam sibi Iudaei auream atque gemmatam Hierusalem restituendam putent rursumque uictimas et sacrificia et coniugia sanctorum et regnum in terris domini saluatoris.

quae licet non sequamur, tamen damnare non possumus, quia multi ecclesiasticorum uirorum et martyres ista dixerunt, ut unusquisque in suo sensu abundet et [*]( 9 *Hier. 19,10 22 cf. Iren. c. heres. V 35, 2. Tert. adn. Marc. III 24. Lact. Inst. VII 24. 26. lust. Mart. Dial. cum Trypb. 80. Hieron. in Ezech. 36. 1-15 p. 422. in Esai. XVIII praef. p. 767—768 23 Rom. 14. 5 ) [*]( 1 ciuitates V eorum] de add. AVP,LMa.c. adriani MAVP 2 aeterno cinere P 3 eoa om. V posteaj potest ea V 5 qui di L qui dñi Yv qui diu M quid in P, (d eras.; t uod s. uid m3) A abosu P fuerat Pa.c. in s. u. P 6 immolarent YP sepnlcrha P 7 fecerunt V 8 conterens P,Aa.c. languculam Fx 11 hane] istam Vulg. conteretur Ma.c. 13 romani P 14 pr. et om. Y urbis MP.Aa.r. instaurate Mp.c. staurata V populis (o s. i) M reductos Mp.c. 15 habundantiae YP 16 uaspasiano Va.c. aeceditM 17 adriano MA YP comsnmmationem L consnmationem P 20 sacrificium P 21 quaereseruentur (p. 236,1) eras. m2 (1) L sequamns P 22 nirorum s. u. V 23 iste P ista direrunt] statuerunt Mp.c. ut] et v habundet YP )

I domini cuncta iudicio reseruentur. quomodo autem uas fictile et testeum, si fractum fuerit, in antiquam speciem non potest reformari, sic et populus Iudaeorum et Hierusalem subuersa statum pristinum non habebunt. denique cassum nomen est ipsius hodie ciuitatis et ab Aelio Hadriano Aelia dicitur et cum habitatione pristina pristinum quoque nomen amisit ad decutiendam superbiam habitatorum eius.

sanctae autem crucis et resurrectionis uocabula non urbem significant, sed locum, nec diuitiarum quondam magnitudinem, per quam periit populus Iudaeorum, sed gloriam sanctitatis, quam nostra paupercula possidet Bethleem non habens aurum et gemmas, sed panem, qui in ea natus est.

[*]( 19,11b 13a )Et in Tofeth sepelientur — uel sepelient — eo, quod non sit alius locus ad sepeliendum. sic faciam loco huic, ait dominus, et habitatoribus eius, ut ponam ciuitatem istam sicut Tofeth —siue ut ruinam —. et erunt domus Hierusalem et domus regum Iuda sicut locus Tofeth siue ruinae. quod autem in LXX infertur: omnes domus regum Iuda sient locus Tofeth, in Hebraico non habetur. Et sequitur: