Epistulae

septem libros aduersus gentes Arnobius edidit totidemque discipulus eius Lactantius, qui de ira quoque et de opificio dei duo uolumina condidit; quos si legere uolueris, dialogorum Ciceronis ἐπιτομὴν repperies. Uictorino martyri in libris suis, licet desit eruditio, tamen non deest eruditionis uoluntas. Cyprianus, quod idola dii non sint, qua breuitate, qua historiarum omnium scientia, quo uerborum et sensuum -splendore perstrinxit!

Hilarius, meorum temporum confessor et episcopus, duodecim Quintiliani libros et stilo imitatus est et numero breuique libello, quem scripsit contra Dioscorum medicum, quid in litteris possit, ostendit. Iuuencus presbyter sub Constantino [*]( 1 ref(ff Z)erunt Llm,Ma.c.m2 resarciunt S nescis quod s 2 an 8. I. m2L 4 pr. quod s tertuliano Φm eruditus L 5 accutius M apolegiticus Mm apollogeticus <P apologetico LB cuncta s 6 continentes L obtinent S minutius MØlm mincius La.c. causedicus K01 romanus s 7 octauius s octauus cet. 8 mathematbicos K matematicos B 9 litterum la.c. scripturarum S et (s. I. m2) septem K 10 aduersum KØ 11 qui ex quo s alt. de om. B opifitio l,B (pi in ras. m2) officio <P 12 quod L dialegorum L dialogo K dialogum lJIm dyalogum l ciceronis K,La.c.m2l ciceronis eis Lp.c.m2 ciceronis in eis cet. 13 repp(p L)eries ETIITOMHN (EVTW- MHN B) LB ἐπιτομὴν plus minusue corruptum in codd. reperies Ll uictorino (u in ras. m2) B martiri LIB martbiri K 14 ciprianus B 15 dii s. I. m2K sunt l quam breue L alt. quã L 16 quo] quoque Mlm quorum S splendorem L,Ma.r. pertrinxit L pertrincxit K praestrinxit B 17 hylarius m ylarius l temp. mea(o s. Z.)rum conf. s meorum conf. temp. S duodecem KØ 18 elltiliani L est om. I 19 contra om. L quod <P 20 posset <P,MBp.c.m2 ostendi B ) [*]( 45* )

Nec statim praua opinione fallaris, contra gentes hoc esse s licitum, in aliis disputationibus dissimulandum, quia omnes paene omnium libri exceptis his, qui cum Epicuro litteras non didicerunt, eruditionis doctrinaeque plenissimi sunt.

quamquam ego illud magis rear, quod dictanti uenit in mentem, non te ignorare, quod semper doctis uiris usurpatum est, sed per te mihi proponi ab alio quaestionem, qui forsitan propter amorem Historiarum Sallustii Calpurnius cognomento Lanarius sit. cui quaeso ut suadeas, ne uescentium dentibus edentulus inuideat et oculos caprearum talpa contemnat. diues, ut cernis, ad disputandum materia, sed iam epistolari angustia finienda est. [*]( 12 cf. Sallnst. hist. tragm. I 95 Maurenbr. et Hieron. apol. c. RuC. I 30 (XXIII 441 M) et epist. CII 3 ) [*](2 legis K legem L 3 ex K0,Ls.l.m2 in g, om. cet. suas <Pa.c. 4 manifestes L manifestatae K 5 opinatione l falleris LMlm esse] est L 6 simulandum L quia] qui tP 7 epicurio Ma.r. littere tP 8 plenissimae (-me m) LM,ma.c.m2 9 illum Mm quod rear tP reer Ka.c.m2 reor LB mente l 10 semper doctis L,Ba.c. doctis semper <P semper a doctis cet. 11 forte S 12 sallusti Ka.c.m2L salustii MlmB capurnius Ma.c. calpurnus K calpornius L calphurnius l 13 cui] qui L aedenti ullus L 14 oculus KLtP 15 epistolaris lIIlm epistulariae L 16 est] add. explicit ad rnagnum oratorem K ezplicit epis hier ad magnum oratorem urbis romae M )

Nec opinanti mihi subito litterae tuae redditae sunt, quae quanto insperatae tanto gaudiorum plenae quiescentem animam suscitarunt, ut statim amore conplecterer, quem oculis ignorabam, et illud mecum tacitus musitarem: quis dabit mihi pennas sicut columbae et uolabo et requiescam, ut inueniam, quem dilexit anima mea? uere nunc in te dominicus sermo conpletus est: multi de oriente et occidente uenient et recumbent in sinu Abrahae.

Cornelius, centurio cohortis Italicae, iam tunc Lucini mei praefigurabat fidem. apostolus Paulus scribens ad Romanos: cum in Hispaniam proficisci coepero, spero, quod praeteriens uideam uos et a uobis deducar illuc, tantis fructibus adprobauit, quid de illa prouincia quaereret. breui tempore ab Hierosolymis usque in Illyricum euangelii iaciens fundamenta Romam uinctus ingreditur, ut uinctos superstitionis [*]( 6 Ps. 54, 7 7 cf. Cant. 3, 4 8 *Matth. 8, 11 10 cf. Act. c. 10 12 Rom. 15, 24 15 cf. Rom. 15,19 16 cf. Act. 28,16 ) [*](J — Vindobonensis lat. 934 s. IX. ) [*](2 = Turicensis Augiensis 41 s. IX. ) [*](D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]( ad lucinum betticum J2 ad lucinum beticum DB; Hieronymi nomen exhibent tituli omnium codicum ) [*]( 3 nec ex hec m 2 B mihi ex mi 2 4 animum 2 5 ut om. D 6 muss. g quis — 8 conpl. est om. DB 7 quiescam g inueniat g diligit g 8 in te nunc 2 sermo dom. g 10 italiae 2a.c. nunc 2a.c.DB Lucinii g 12 ispan. D yspan. ∑ p.c. span. J,∑a.c. coepero s.1.2 cepero DB 14 quod B quererit D in breu (b D) i 2p.c.DB 15 hyerosolim. J hierusolym. D hieru (o m2) solim. ∑ ierosolim. B in] ad g, om. B illir. B hillir. D iacens J,2a.c. 16 superstitionibus et err. J2 ) [*]( LV. Hieron. Epist. II, Hilberg. ) [*]( 1 )

reliquisti amaros fluctus, salsos gurgites, scissuras montium et Leuiathan regnantem in aquis cum Iesu deserta expetens contempsisti, ut possis propheticum illud canere: in terra deserta et inuia et inaquosa, sic in sancto apparui tibi et iterum: ecce elongaui fugiens et mansi in solitudine. expectabam eum, qui saluum me fecit a pusillanimitate spiritus et tempestate.

obsecro ergo te et moneo parentis affectu, ut, qui Sodomam reliquisti ad montana festinans, postergum ne respicias, ne aratri stiuam, ne fimbriam saluatoris, ne cincinnos eius noctis rore madefactos, quod semel tenere coepisti, aliquando dimittas, ne de tecto uirtutum pristina quaesiturus uestimenta descendas, ne de agro reuertaris domum, ne campestria cum Loth et amoena hortorum diligas, quae non inrigantur de caelo ut terra sancta, sed de turbido flumine Iordane, postquam dulces aquas Maris Mortui commixtione mutauit.