Epistulae

Achab, rex inpiissimus, uineam Nabuthae cruore possedit et cum Iezabel non tam coniugio sibi quam crudelitate coniuncta Heliae increpatione corripitur: haec [*]( 1 II Reg. 12, 13 2 *II Reg. 12, 18 4 Ps. 50, 3 8 *Ps. 5U, 4—6 14 *Rom. 11,32 (cf.Gal. 3,22) 17 Ps. 50,15 18 *Ps. 95, 6 19*Ps. 37,6 22 *Prou. 28,13 25 *III Reg. 21, 19 ) [*](1 natan B a Nathan g profeta ante G correptus s.l.m2l,om.J dicens om.ç 2 meruit DNtB abs te abst. s a te s.l.m2I,om.Nt peccatum tuum Nt 3 adulteriū Jp.c. omicidium B homicidio .7 4 mei ait J 6 mise- rationem la.c. 10 cognosco G 11 contra] coram tB semper om.B 12 enim erat Nt enim eram s timebam Ip.c.m2g 13 et om.(; 14 dum Gp.c.Dtcumcet. etg 15 sub s.l.D tantumque (que s.l.m2) I 16proficit Jp.c. transiret Nt et dicat s.l.m2B edicat I 18 et in mg.m2B pulcr. GIDN 19 conf. fuerit pecc. s putruerunt et corr. sunt s 21 in san. decorem DB 22 commutat JI 23 achab (c exp.) I nabute B 24 hiezabel DN coniugium Ia.c.N 25 coniuncta N )

unum scelus Achab et Iezabel, et tamen conuersi Achab ad paenitentiam poena differtur in posteros et Iezabel in scelere perseuerans praesenti iudicio condemnatur. loquitur et dominus in euangelio: uiri N i neuitae surgent in iudicio cum generatione hac et condemnabunt eam, quia egerunt paenitentiam ad praedicationem lonae. non enim ueni uocare iustos sed peccatores ad paenitentiam.

dragma perit et tamen inuenitur in stercore; nonaginta nouem oues in solitudine relinquuntur et una ouis, quae aberrauerat, pastoris humeris reportatur. unde et laetitia angelorum est super uno peccatore agente paenitentiam. quanta felicitas, ut salute nostra exultent caelestia! de quibus dicitur: [*]( 2 *III Reg. 21, 19 3 *III Reg. 21, 23 5 *III Reg. 21, 27-29 11 cf. IV Reg. 9,29-37 13 *Matth. 12,41 16 *Matth. 9,13 18 cf. Luc. 15, 8-9 19 cf. Luc. 15, 4—6 20 cf. Luc. 15,10 22 Matth. 3, 2 ) [*]( 2 in quo g 3linguent (u eras.)G hiezabel DN 4 carnes Gp.c. mur. Hiezr.] portis (sic) J,Za.c.m2 iezrah(h s\'J.B)e 1 NtB hiezabel D 5 achab (c exp.) I acab B 7 dormibit D coruit ex doruit B 9 achab (c exp.) I acab Ba.c. 10 scelus] add. et J,l(exp.) achab(c exp.) I acab B 11 pr. et] nec (n eras.)B hiezabelDNpassim alt. et om. ç conuerso B conuersio Nt ad poen. Achab g achab (c exp.)I acab B pena la.c.m2\'DtB 1310q. et] et lOqi D niniuitae (-te) DNt,B (ex niuite) ninniuite Jp.c. Niniuae g 14 iudicium G 15 penitentiam Itleras.)egerullt B 16 in praedicatione Ba.c.m2 lonae] add. et iterum g 17 uenit JIDN; add. saluator noster s.l.m2J ad] in Nt 18 drachma f periit B 19 relinquu(qu B)ntur in sol. DB relinquen(n s.l.J)tur J,Ia.c.m2 20 oberauerat (sic) B errauerat Nt 21 est om.Nt pe(e B)nitentiam agente (—tem la.c.) 1B agentem G,Ita.c. 22 de salute Ip.c.m2B in salute Jp.c.ml ) [*]( LVI. Hieron. Epist. III. Hi1berg). [*]( 5 )

luxuriosus filius totam prodegerat substantiam et procul a patre uix porcorum cibis inediam sustentabat. reuertitur ad parentem, immolatur ei uitulus saginatus, stolam accipit et anulum, ut Christi recipiat uestimentum, quod dudum polluerat, et audire mereatur: candida sint semper uest i menta tua receptoque signaculo dei proclamet ad dominum: pat e r, peccaui in caelum et in te et reconciliatus osculo dicat ad eum: signatum est super nos lumen uultus tui, domine. iustitia iusti non liberabit eum, in quacumque die peccauerit, et iniquitas iniqui non nocebit ei, in quacumque die conuersus fuerit.

unumquemque rndicat, sicut inuenerit, nec praeterita considerat sed praesentia, si tamen uetera crimina nouella conuersione mutentur. septies cadet iustus et resurget. si cadit, quomodo iustus, si iustusquomodo cadit ? sed iusti uocabulum non amittit, qui per paenitentiam semper resurgit. et non solum septies, sed septuagies septies delinquenti, si conuertatur ad paenitentiam, peccata donantur. cui plus dimittitur, plus diligit. meretrix lacrimis pedes saluatoris lauat et crine detergit et in typum ecclesiae de gentibus congregatae meretur audire: dimittuntur tibi peccata tua. pharisaei iustitia perit superbia et publicani humilitas confessione [*]( 3 cf. Luc. 15,11—32 7 *Eccle. 9, 8 9 *Luc. 15,18 et 21 cf. Luc. 15,20 10 Ps. 4, 7 11 *Ezech. 33, 12 16 Prou. 24, 16 19 cf. Matth. 18, 21-22 20 cf. Luc. 7, 47 21 cf. Luc. 7, 37—38 23 *Luc. 7, 48 cf. Luc. 18, 10-14 ) [*]( 1 adpropinquabit I,Bp.c.rn2 3 copulatur Nt luxoriosus J,Ia.c.m2 4 prodigerat JIp.c.,Ba.c.m2,Nt inaediamOJI inedia tp.r. 5 sustentabatur t patrem JIB saginatur B 6 accepit J I recepit B ut Christi s.l.m2B Christi s.l.m2I,om.J receptat ex receptetm2B 7 mereatur (atur in ras.m2) B mereretur (retur in ras.m2l)ID meretur J semper s.l.m2N 8 que s.l.m2I, om.J 9 pater bis B (corr.) alt. in GJI coram DNtB alt. et s.l.I reconciliatur (sic) ex reconciliata B 10 dicit D 11 domini D 12 liberabit tB -uit cet. 13 eum B in om.DB 14 iud. deus g 16 cadet J,Ia.c.m2 -dit cet. (cf. ad p. 68,17) 17 et] sed G resurget JNt,Ia.c.m2 -git cet. 17 et 18 cadet J,Ia.c.m2 19 resurget Ja.c.Ia.c.m2 set septuagies septies in mg.m2B sed et JINt septuages (sic) et G 23 farisaei G 24 et om.G puplicani DN )

per Hieremiam contestatur deus: ad summam loquar contra gentem et regnum, ut eradicem et destruam et disperdam illud. si paenitentiam egerit gens illa a malo suo, quod locutus sum aduersus eam, agam et ego paenitentiam super malo, quod cogitaui, ut facerem ei. et ad summam loquar de gente et regno, ut aedificem et ut plantem illud. si fecerit malum in conspectu meo, ut non audiat uocem meam, paenitentiam agam super bono, quod locutus sum, ut facerem ei.

statimque infert: ecce ego fingo contra uos malum et cogito contra uos cogitationem. reuertatur unusquisque a uia sua mala et dirigite uias uestras et studia uestra. qui dixerunt: desperauimus; post cogitationes enim nostras ibimus et unusquisque prauitatem cordis sui mali faciem u s. Symeon iustus loquitur in euangelio: ecce hic positus est in ruinam et in resurrectionem multorum, in ruinam uidelicet peccatorum et in resurrectionem eorum, qui agunt paenitentiam.

apostolus scribit ad Corinthios: auditur inter uos fornicatio et talis fornicatio, qualis nec inter gentes quidem, ita ut uxorem patris aliquis habeat. et uos inflati estis et non magis luctum habuistis, ut tollatur de medio uestrum, qui hoc opus fecit. et secunda ad eosdem epistula, ne abundantiori tristitia [*](1 *Hier. 18, 7--10 11 *Hier. 18, 11-12 18 *Luc. 2, 34 21 *I Cor. 5, 1-2 27 *II Cor. 2, 7 ) [*]( 1 ieremiam B hiereamiaO ad sumam JIB assumam Nt loquor Ja.c.m2 loquarque N,ta.c. 5 aduersum JIDB 7 ad sumam Jl\',Da.c. assumam Nt de] super DNtB gentem et regnum Gt,Bp.c.m2 8 alt. ut s.l.m2l\' 12 cogitabo Nt 15 disperamus Ba.c.m2 16 enim in ras.m2B 17 post prauit. s sui s.l.m2B male Nt malum g 18 simeon SB \\ add. quoque Nt in eu. loq. g dicit in eu. B in eu. G 19 et s.l.m2B in om.JDN resurrectione Nt 20 pr. in —resurr. partim in ras. partim in mg. m2B pr. in --21 qui om.D resurrectione Gt 21 corintios B 22 et talis forn. om.G 23 ne JIa.c.ni2 25 tolleretur B 27 nec D hab. JDB abundatiori Ga.c. ) [*]( o* )

nullus enim mundus a peccato, nec si unius quidem diei fuerit uita eius; numerabiles autem anni uitae illius. astra quoque ipsa non sunt munda in conspectu eius et aduersum angelos suos peruersum quid excogitauit. si in caelo peccatum, quanto magis in terra! si delictum in his, qui carent temptatione corporea, quanto magis in nobis, qui fragili carne circumdamur et cum apostolo dicimus: miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis huius? non enim habitat in carne nostra bonum nec agimus, quod uolumus, sed quod nolumus, ut aliud anima desideret, aliud caro facere cogatur.

quodsi quidam iusti appêllantur in scripturis et non solum iusti sed iusti in conspectu dei, iuxta illam iustitiam appellantur iusti, iuxta quam supra dictum est: septies cadet iustus et resurget et iuxta quod iniquitas iniqui non nocebitei, in quacumque die conuersus fuerit. denique et Zacharias, pater Iohannis, qui scribitur iustus, peccauit in eo, quod non credidit, et statim silentio condemnatur et Iob, qui iustus et inmaculatus ac sine querella in principio uoluminis sui scribitur, postea et dei sermone et confessione sui peccator arguitur.

si Abraham, [*]( 1 cf. II Cor. 2, 8 3 *Hiob 14, 4-5 5 *Hiob 25, 5 7 * Hiob 4, 18 11 *Rom. 7, 24 12 cf. Rom. 7, 17-20 17 Prou. 24, 16 18 *Ezech. 33, 12 19 cf. Luc. 1, 6 et 20 21 cf. Hiob 1, 1 ) [*](1 huiusmodi B reuocate Nt ut om.G confirmet Ja.c.ID 2 super illum] in eum G illum s.l.m\'2B et] ut g incestiis Ip.c.m2 paenitentiam G 3 enim] quidem s mundus est s nec si in ras.m2B ne JD,om.G 4 fuerit om.G numerauilis D 5 autem om.Nt 7 aduersus Nt quod J Ia.e. cogitauit Ba.c. 8 si —pecc. om.G in terra -9 in nobis in mg. inf. in2Z terra D terra*B 9 temt. G tent. g 10 fragile Ip.c.m2 dicimus in tng.m2Z 11 homo om.Nt liberabit JB,Ip.c. —uit\' vet. 13 quod uol. sed in mg.B aliut utroque locoG ajume D 16 iust.j sentenciam B quam ex quod m2I supra s.l.G 17 scriptum B cadet GJ,Ia.c.m2—dit cet. resurgit Nt surgit B alt. et s.l.I 18 iniqui] iniqua t ei s.l.m2B 19 zaccharias G zacarias B 21 qui om.Nt tert. et om.G 22 quaerellaGNt,J(pr. leras.)querela2\'Z? uolumini J 23 et in dei G dei (i eras.) B conf. sua J sua conf. G )

Haec omnia quasi per pulcherrima scripturarum prata discurrens in unum locum uolui congregare et de speciosissimis floribus coronam tibi texere paenitentiae, quam inponas capiti tuo et adsumas pennas columbae et uoles et requiescas et clementissimo reconcilieris patri.

narrauit mihi uxor quondam tua, nunc soror atque conserua, quod iuxta praeceptum apostoli ex consensu abstinueritis uos ab opere nuptiarum, ut uacaretis orationi, tuaque rursum uestigia quasi in salo posita fluctuasse, immo — ut apertius loquar — esse prolapsa, illam autem audisse a domino cum Moysi: tu uero hic sta mecum et dixisse de domino: statuit supra petram pedes meos, tuam domum, quae fundamenta fidei solida non habebat, postea diaboli turbine concidisse, porro illius perstare in domino et suum tibi hospitium non negare, ut, cui prius coniunctus fueras corpore, nunc spiritu copuleris — qui [*]( 3 *Hier. 23, 28 6 cf. Matth. 3, 12 et Luc. 3, 17 12 cf. Ps. 54, 7 14 cf. I Cor. 7, 5 18 Deut. 5, 31 *Ps. 39, 3 22 *I Cor. 6,17 ) [*]( 1 ysahac B et isaac I si isaac Nt pr. et om.G 2 peccata J,Ia.c.m2 peccatis B tritticum G mixta paleas D paleas mixtas 2 3 script. ill. s palee Bp.c. ad ex a B 4 et] e I ob futurum res. incendium Nt 5 seg. mixta suntNt frumentorum s.l.m2l,om.J futurorum D 7 purgabit Ip.c.m2B -nit cet. -uerit g tiit. congr. in h(om.B)orrea DB congr. trit. in horrea s tricticum GN in horrea s.l.m2I 8 igni lp.c.m2DNB con(m)buret DNt 9 per in ras.m2l de J pulcherima J pulcerrima D pulcherrimas G,Na.r. 10 de om.B speciosissimis pret(c 1:)iosissimis (add. que m21:)Jl\' 12 adsummas Ga.r.B adsumes Jl: pinnas G 13 quondam uxor D 15 uos om.B uacetis Nt 16 rursum s.l.m21:,om.J sursum D rursus Nt quasi s.l.m2B. _solo G fluctuassent Nt 17 dicam B essent Nt illa NtB moysi GJD moyse cet. 18 de s.l.m2l 19 supra] perG petra t meos s.l.m2I funda- . mentum solidae fidei G 20 solidata Nt conscidisse 2 21 perstares Nt tibi in ras.m2B,om.Nt ospitium DB negares Nt 22 fueris D non (eras.) nunc G )

redde igitur, quod praesente domino spopondisti. incerta est uita mortalium; ne ante rapiaris, quam tuam inpleas sponsionem, imitare eam, quam docere debueras. pro pudor! fragilior sexus uincit saeculum et robustior superatur a saeculo. tanti dux femina facti est et non sequeris eam, in cuius salute candidatus es fidei? quodsi te rei familiaris tenent reliquiae, ut scilicet mortes amicorum et ciuium uideas et ruinas urbium atque uillarum, saltim inter captiuitatis mala et feroces hostium uultus et prouinciae tuae infinita naufragia teneto tabulam paenitentiae et memento conseruae tuae, quae tuam cottidie suspirat nec desperat salutem.

tu uagaris in patria, immo non patria, quia patriam perdidisti; ista pro te in locis uenerabilibus resurrectionis et crucis et incunabulorum domini saluatoris, in quibus paruulus uagiit, tui nominis recordatur teque ad se orationibus trahit, ut, si non tuo merito, saltim huius salueris fide. iacebat quondam paralyticus in lectulo et sic erat cunctis artubus dissolutus, ut nec pedes ad ingrediendum nec manus mouere posset ad precandum; et tamen offertur ab aliis et restituitur pristinae sanitati, ut portaret lectu- [*](D) lum, qui dudum a lectulo portabatur. et te igitur absentem corpore, praesentem fide offert conserua tua domino saluatori et dicit [*]( 9 Uergil. Aen. I 364 19 cf. Marc. 2, 3-12 etc. ) [*](1 aderet B deo B est spiritus JZ spiritu est N\\add. cum eo g 2 se- parasset JI 3 iuris (s.l.m2) iurandi Σ iusiurandi ς testificationem G transeuntesiW 4 saluares B 6 deo g capiaris B ? tuas (sed seq. sponsionem) t expleas G 9 tante(e) Nt femine Nt facta JD,Ba.c.m2 factus t es Nt 10 salute] saltem Bp.c.m2 candidusM est (t add.m2)I fidei (alt. i eras.)B quod ex quid B 11 scilicet et (eras.I) JJ 12 saltem GNt,Ja.c. 14 mementote t tuam] tuae t cottidie (—aeJ)GJI cotidie cet. 15 nec disperat ex ne desperet m2I,om.DNtB uersaris ex uaris B non] add. in s.l.mlJ 16 ista] ita I 17 incunabularum I cunabulorum Ba.c.m2 18 uagit I 19 saltem GNt,Ja.c. fidem G exemplo J,Ia.c.m2 paralit. JtB,la.c.m2 paralet. G 20 artibus Gla.c.m2 21 gradiendum t possit JID praedicandum J,Ia.r. 22 perfertur DNt,lp.c.m2 profertur B pristini D 23 port. a lect. S et te] ecce J 24 offerit G )