Epistulae

et tunc antichnstus ueniet, fons iniquitatis, quem dominus Iesus interf i c i e t spiritu oris sui, diuina uidelicet potestate et suae maiestatis imperio, cuius iussisse fecisse est, non in exercitus multitudine, non in robore militum, non in angelorum auxilio, sed, statim ut ille aduenerit, interficietur antichristus.

et quomodo tenebrae solis fugantur aduentu, sic inlustratione aduentus sui eum dominus destruet atque delebit, [*]( 1 cf. II Thess. 2, 5 4 II Thess. 2, 6 8 cf. Apoc. 17,3.5 14 *II Thess. 2, 7—8 22 II Thess. 2, 8 27 II Thess. 2,8 ) [*]( 1 distruat ℬΦ 2 epla D etiam cum B 3 non s.l. B praecessisset et A 4 nunc ex num D deteneat$34> 7 distr. 93$dextr. D 8 unde] ut AD apocalipsin AtfB apocalypsim g 10 romanae (an eras.)93 12 iuxta ABa.c.m2D oriente AS&D<& e(e)cclesia AD 13 uideretur B 14 que om.D ministerium <Pp.c. oper. iniq. g 15 tenent B teneant B 16 medium 93a.c.m2<I> 17 ille om. s 18 nero s.l.m2fs,oni.$19 operatus AD 21 tenet bisacorr.) tenet tene <P 23 diuina uidelicet bona s 26 interficeretur s 27 aduentus (p 28 dextruet D )

et quia tacita quaestio poterat commoueri: cur enim concessit deus omnem eum habere uirtutem et signa atque prodigia, per quae seducantur, si fieri potest, etiam electi dei?\', solutione praeuenit quaestionem et, quod obponi poterat, antequam obponatur, absoluit. faciet, inquit, haec omnia non sua uirtute, sed concessione dei propter Iudaeos, ut qui noluerunt caritatem recipere ueritatis, hoc est Christum, quia caritas dei diffusa est in corda credentium et ipse dicit: ego sum ueritas, de quo in psalmis scriptum est: ueritas de terra orta est.

qui ergo caritatem et ueritatem non receperunt, ut saluatore suscepto salui fierent, mittit illis deus non operatorem, sed ipsam operationem, id est fontem erroris, ut credant mendacio, quia mendax est ipse et pater eius. et siquidem antichristus de uirgine natus esset et primus uenisset in mundum, poterant habere Iudaei excusationem et dicere, quod putauerint ueritatem et idcirco mendacium pro ueritate susceperint; nunc autem ideo iudicandi sunt, immo procul dubio condemnandi, quia Christo ueritate contempta postea mendacium, id est antichristum, suscepturi sunt. [*]( 1 cf. II Thess. 2, 9 cf. Col. 2, 9 2 cf. II Thess. 2,9 4 cf. Ex. 7, 8-12 6 cf. II Thess. 2,10 8 cf. II Thess. 2, 9 9 cf. Matth. 24, 24 13 cf. Rom. 5, 5 14 Ioh. 14, 6 15 Ps. 84, 12 16 cf. II Thess. 2, 10 18 loh. 8, 44 ) [*]( 2 et om.ADB erant 93a.c.s 3 atque] et s prodigia om.D sed del.D 4 quae] qui SSp.c. operatur A operabantur B resistere AD restitere s 6 ueritatis s deuorauit D seducuntur AD 7 praeparata A pot. questio$9 et om.AD seducuntur AD si ex s; B 10 solutio AD oponi <aa.c.B opponi sp.c.ç 11 adsoluit s haec om.AD 12 confessione faa.c.m2$13 hoc est] add. spiritum dei per B 14 corde 93 17 mittet Ap.c.m2B 18 mendatium s 19 ille ipse B 20 poterat s Iud. hab. g 21 dicerent Aa.c.D 22 suceperint (sic) sed cum non ita sit B 23 in xpo B xpi D contenta 93 24 sint Ap.r.D;add. explic ad algasia questns num - XI - D )

Quod ignotus ad ignotum audeo scribere, sanctae ancillae Christi Hedybiae et sanctae filiae meae, coniugis tuae Artemiae, immo sororis ex coniuge atque conseruae, fecit deprecatio. quae nequaquam propria salute contenta tuam et ante quaesiuit in patria et nunc in sanctis locis quaerit salutem imitari cupiens Andreae et Philippi apostolorum beniuolentiam, quorum uterque inuentus a Christo fratrem Simonem et amicum Nathanahel inuenire desiderat, ut alter eorum mereatur audire: tu es Simon, filius Iohannis, tu uocaberis Cephas, quod interpretatur Petrus, alter \'donum dei\' —hoc enim in lingua nostra sonat Nathanahel — Christi ad se loquentis testimonio subleuetur: ecce uere Israhelita, in quo dolus non est.

optauerat quondam et Loth cum filiabus saluare coniugem suam et de incendio Sodomae et Gomorrae paene semiustus erumpens educere eam, quae [*]( 7 cf. Ioh. 1,40-46 10 *Ioh. 1, 42 11 cf. Onom. s. 66, 14; 75, 15 12 cf. Onom. s. 19,14 13 Iohj 1, 47 14 cf. Gen. 19, 15-26 ) [*](G = Neapolitanus VI. D. 59 s. VII. ) [*](J = Vindohonensis lat. 934 s. IX. ) [*](I = Turicensis Augiensis 41 s. IX. ) [*](D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X. ) [*](N = Casinensis 295 s. X. ) [*](t = Casinensis 298 s. X-Xl. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]( ad rusticum de p(a)enitentia(?«7,2a.c.m2 ad rusticum exhortatoria ad peni- tentiam Ip.c.m2 ad rusticum exortatoriasuper poenitentiam (penitente B)DB ad rusticium super agenda penitentia, quem uxor casta luxuriosum eidem hieronimo pr(a)esens insinuauit Nt; Hieronymi nomen exhibent tituli in G (eiusdem), DNtB ) [*]( 3 adeo G 4 hedybiae G he(he— t e- DB)dibiae (-e) cet. sanctae G,om.cet. arthemiae(—e) Dt,Np.c. arteminae G 5 ex in ras. m2B et J 6 contemta N contempta B 7 salutem Otn.ç 8 philipi I beneu. J,Ja.c. 9 symonem JDB nat(h s.l.)anael B desiderabat B 10 alter] uterque Nt symon Gp.c.m2JID ioannis Za.c. iohanna D 11 cephas IDN cefas B 12 in om.ç 13 natanahel B Nathanael g 14 uere] uir I 15 lot Ga.c.m2( alt. et om.G 16 semustus J,Ia.c.m2 educeret N ) *

denique, postquam Sodomiticas ualles ac tenebras derelinquens ad montana conscendit, ortus est ei sol m Segor, quae interpretatur \'paruula\', ut parua fides Loth, quia maiora non poterat, saltim minora seruaret. neque enim Gomorrae quondam et erroris habitator statim ad meridiem poterat peruenire, in qua Abraham, amicus domini, cum angelis suscepit deum et Ioseph fratres pascit in Aegypto sponsusque audit a sponsa: ubi pascis, ubi cubas in meridie?

Samuhel quondam plangebat Saul, quia superbiae uulnera paenitentiae medicamine non curabat, et Paulus lugebat Corinthios, qui fornicationis maculas lacrimis delere nolebant. unde et Hiezechiel librum deuorat scriptum intus et foris carmine et planctu et uae: carmine super laude iustorum, planctu super paenitentibus, uae super his, de quibus scriptum est: cum uenerit inpius in profundum malorum, contemnit.

quos ostendit et Esaias dicens: uocauit dominus sabaoth n die a fletum et planctum et decaluationem et accinctionem ciliciorum; ipsi autem fecerunt laetitiam et exultationem mactantes uitulos et occidentes oues, ut comederent carnes, atque dicentes: manducemus et bibamus; cras [*]( 5 cf. Ullom. s. 10, 25 7 Gomorra = caecitas, cf. Onom. s. 72, 31; ?3,19; 74, 13 8 cf. Gen. 18,1 9 ef. Gen. 50,21 10 *Cant. 1, 7 v6) 11 cf. I Reg. 15,11 et 35 12 cf. I Cor. 5, 2 . II Cor. 2, 1-11 14 cf. Ezech. 2, 9—3,3 16 *Prou. 18, 3 18 *Esai. 22,12—13 ) [*]( 1 uitiis s.l.m2I uestigiis J asstr. N astr. tB etj ea g,ras.l—2UU.B trep. desperatione Bp.c.m2 desperatione trep. s respiciens quoque G respiciens D 2 post tergum Gt 3 perd. mul. B perditam D 5 conscendens J, Ia.c.m2 est om.D 6paruaom.fi Lot g saltemGNtB 7 erroris] amorre Gp.c.m2 8 meridiae J quo D habraham I 9 suscipit G pasc. fratres J I 10 et sponsus t a codd., sed ante s impuram ab scribere solet llier. ubi cub. ubi pasc. s pasces J,Ia.c.m2 11 samuel IB Saulem ç; 13 lacrimas J nolebatN et om.JI 14 hiezechihel J iezecbiel t,Bmg.m2 ezechihel I Ezechiel s carmen Nt alt. et G,om.cet. planctum Nt 15 et s.l.S ue Dt ueh Bmg.m2 carmen Nt planctus Nt 16 ue D ueh (h in ras. m2)B superbis D 17 profundo J,Ia.c.m2 etG,om.cet. 18 ęsaias t ysaias B Isaias f uocabit NB 19 ad fletum B accintionem D 21 letitia et exultatione t 22 atque om.Nt )

de quibus et Hiezechiel loquitur: et tu, fili hominis, dic domui Israhel: sic locuti estis dicentes: errores nostri et iniquitates nostrae super nos erunt et in ipsis contabescimus; et quomodo salui esse poterimus? dic eis: uiuo ego, dicit dominus; nolo mortem inpii, sed ut conuertatur a uia sua.

et iterum: reuertimini recedentes a uia uestra; quare moriemini, domus Israhel? nihil ita offendit deum quam desperatione meliorum haerere peioribus, licet et ipsa desperatio incredulitatis indicium sit. qui enim desperat salutem, non putat futurum esse iudicium. quod si metueret, utique bonis operibus se iudici praepararet. audiamus per Hieremiam loquentem deum: conuerte pedem tuum a uia aspera et guttur tuum a siti et iterum: numquid, qui cadit, non resurget aut, qui auersus est, non reuertetur? et per Esaiam: quando conuersus ingemueris, tunc saluus eris et scies, ubi fueris.

scire non possumus aegrotationis mala, nisi cum fuerit sanitas consecuta, et, quantum boni uirtus habeat, uitia demonstrant clariusque fit lumen conparatione tenebrarum. Hiezechiel quoque isdem uerbis, quia eodem et spiritu: conuertimini, inquit, et redite ab iniquitatibus uestris, domus Israhel, et non erunt uobis in tormentum inpietatis. [*]( 1 *Ezech. 33, 10-11 14 *Hier. 2, 25 15 *Hier. 8, 4 17 *Esai. 30, 15 22 *Ezech. 18, 30-32 ) [*]( 1 hiezechihel D h(expo)ezechihel I ezechi(h s.l.)el J ezechiel tB 2 filii B sic ex si G nunc Ia.c.m2 4 erunt s.l.m2l,om.J sunt Bp.c.m2 5 esse pot.] erimus Nt 6 inpii] peccatoris B 7 ut s.l.B sua] add. mala B 8 morimini GJa.c. 10 desperationem (nem eras.)J desperatio et desperatione B meliorumj malorum tp.c.m2 11 putet D 12 esse fut. J X iudicii (ii in ras. m2G,idt. i eras.J)GJ 13 preparet D audimus Ia.c.m2 iheremiam B Ieremiam g dum loquentem t 15 cadet GJ,Ia.c.m2 16 resurgit Nt quia a(s.l.m2)uersus 1 quod auersum B 17 esayam t Isaiam g conuersus s.l.m2l, om.J 18 scias Ia.c.m2 cies B 19 egrotationes malas Nt cum om..E 20 demonstrat JB,Ia.c. clarius Nt sit G,om.Nt 21 tenebrarum agnosci- musNt hiezechihel D hezechieliVi ezechihel JI ezechiel B hisdem G iisdem s 23 et non —p. 59, 4 Israhel om.D 24 inpiet.] in(m)pietates Ip,c.m2DB )

unde et in consequentibus loquitur: uiuo ego, dicit dominus. nolo mortem peccatoris, nisi ut reuertatur a uia sua et uiuat, ne mens incredula bonorum repromissione desperet et semel perditioni animus destinatus non adhibeat uulneri curationem, quod nequaquam aestimat posse curari. idcirco iurare se dicit, ut, si non credimus promittenti deo, credamus saltim pro nostra salute iuranti. quam ob causam et iustus precatur ac dicit:

conuerte nos, deus salutaris noster, et auerte furorem tuum a nobis et iterum: domine, in uoluntate tua praestitisti decori meo fortitudinem, auertisti faciem tuam et factus sum conturbatus. postquam enim foeditatem delictorum meorum uirtutum decore mutaui, infirmitatem meam tua gratia roborasti et te audiam pollicentem: persequar inimicos meos et conprehendam eos et non reuertar, donec deficiant, ut, qui te ante fugiebam et inimicus eram, tua conprehendar manu.

ne cesses a persequendo, donec deficiam a uia mea pessima et reuertar ad uirum meum pristinum, qui mihi dabat linteamina mea et oleum et similam et cibabat me pinguissimis cibis. qui idcirco obsaepsit atque praeclusit uias meas pessimas, ut eam inuenirem uiam, quae dicit in euangelio: ego sum uia et uita et ueritas. [*]( 6 *Ezech. 33, 11 12 *Ps. 84, 5 14 *Ps. 29, 8 19 *Ps. 17, 38 22 cf. Ezech. 33, 11 23 cf. Ezech. 16,13 et 18-19 26 *Ioh. 14, 6 ) [*]( 1 in quibus B 2 aduersus Nt 3 alt. et in ras.m2B 4 enim s.l.N Sdom.Jdi et om.B 8 bon. repromissionem INt de bon. repromissione g disperet Jp.c.I ad perditionem B 10 aestimet Nt existimat s non s.l.B 11 saltem GNtB 12 et om.B iustus] seq. spat. 6 litt. t ac G et cet. 13 iram tuam t 14 nobis] add. hucusque s.l.m2J bonitate (pr. t s.l.J)J,2a.c.m2 15 fortit.] uirtutem R 16 tuam] add. a me J(eras.)g 17 fed. t fed. DNB 18 et te] ecce DB audiam Nt 20 eos] illos DB conuertar JZtB ut] utique B 22 nec G 23 mihi s.l.m2l dabit g oleum meum G 24cibabitg ciuis Nt opsepsit D obrepsit G obsess it N B 25 perclusit J reclusit D eam] eas Jp.c.m2 inuenire GJ uiam ex iam (exp. et s.l.m2 nequeam) J qui J 26 uia et ueritas (add. et uita s.l.m2) B uia, ueritas et uita f )