Tractatus super psalmos

Et hsec quidem non magis ad Israhel, quam ad uniuersitatem humani generis aptata sunt; quia ex uno in omnes sententia. mortis et uitse labor exiit, cum dictum est: maledicta terra in operibus tuis, nunc autem per unum in omnes donum uitse et iustificationis gratia abundauit, ut quorum terra maledicta est, horum nunc conformia deo corpora sint, et quae commota metu et ignoratione turbata et labore contrita est et ipso illo lsetificantis uini conpuncta potu. nunc susceptae significationis secura uirtute futurae irae defugiat potestatem. in arcu enim, ut frequenter tractauimus, praeparatae ad p“nam impiis irse terror ostenditur secundum illud: numquid irascetur per singulos dies? arcum suum tetendit et parauit eum et in eo parauit uasa mortis, sagittas suas arsuris operatus est. metuentibus igitur significationem dedit uel signi in frontibus, uel fidei in cordibus, uel testimonii in operibus, uel glorise in confessionibus, uel uictorise in martyribus. ut a facie arcus irseque fugiatur, [*]( 1 Dent. XXXII, 39. 11 Gen. III, 17. 19 Ps. VII, 13 sq. ) [*]( 1 et sanabo R 2 reppulit P et deatruit uiros corr. m. 2 V digtruiit V 4 repulit TE ab operationib. regis V iustifioationem m a iastificationis m. 2 V 6 ira misericordia corr. m. 2 V 7 bonorum R add. m. 2 V om. PT 9 hiBtrahel V 10 apta P 11 extat R 12 snia V in omnes donum om. PT 18 et om. Pe iustificationis cr iustificationes m. 2 V 14 conformando corpora V 15 et labore nini eon om. V 16 et ipso illo P laetificatis R 17 scificationis T 19 ira 4 terror P irascitur R 20 per singulos dies nisi conuertamini arcum suum R 21 et parabit eum et in eo parauit V et parauit in eo RPTK 22 arsuris ex arsuri R operatus est ex superatus est R 23 dedit add. m. 2 V uel fide P 24 ut = uictoriae R 25 in martyriis t a fasiae P iraequae Rl. ) [*]( 13* )

Post haec ergo et post hoc uini conpunctionis uinum significatione fugiendi arcus iraeque concessa uniuersitas fidelium aeternis spebus exultat. id enim mox diapsalma interueniente declarat: ut liberentur dilecti tui, salua dextera tua et exaudi me. — dextera domini fecit uirtutem et a dextris deo uirtus dei coexcitata secum humilitatis nostrae carne consedit. data ergo significatione fugiendi a facie arcus liberantur dilecti et per dei dexteram saluantur. et a qua facie arcus liberentur saluenturque, apostolus docuit dicens: qui liberauit nos de potestate tenebrarum et transtulit in regnum filii dilectionis suae. liberandi ergo dilecti saluandique per dexteram dei sunt.

Sed salutis huius ad fidei firmitatem noscenda est prophetia. sequitur enim: deus locutus est in sancto suo: laetabor [*]( 1 Matth. III, 7. 6 Ephps. V, 18. 14 Ps. CXVII, 16. 18 Coloss. I, 13. ) [*]( 2 fugerae V1 ab uentura ira 7' gratulantis ex gratulantes m. 2 V 3 post diaboli tortorea P 4 onera ex one m. 1 V honera PT infelicis er infelices P infaelicis V 5 gaudia ex gaudiae m. 2 V intellec- & tae R 6 enim T etenim Pb lasciua R 8 nam et calix uitae est R sicuti et calix irae est in marg. add. m. 1 R 10 hoc uini conpunctionis i uinum (u num V) VR hoc uinum uini conpunctionia uinum P hoc uinum compunctionis T hoc compunctionis uinum E gignificationS R signi. ficationem V 11 concensa R 12 aeternis rebus R aeternis speciebus P diabpsalma P 13 dextera tua om. V 14 et a dextris (et dextria R) do uirtus di VR et a dextera do uirtus di Pb et ad dextera dl uirtus di T et a dextris dei uirtus dei e 16 coexcitata secus P excitatus m eum V 16 refugiendi V 17 saluanturque R 22 firmitate corr. m. 2 V profetia ex profetiae m. 2 V. )

Neque solum loquens in sancto deus Sicimam partitus est, sed etiam conuallem tabernaculorum dimensus est, hanc siquidem habitationis humanae demersam humilemque sedem. quam et alio loco ob segritudines uitse ac lamentationes calamitatum uallem planctus esse commemorat dicens: deposuerunt in u all e plorationis; dimensus ergo banc est, quia . gentium plenitudo spectatur. et ubi modus est credentium futurus, illic dimensionis examen est, partem intra ecclesiam congregandis, parte alia in eadem ualle residentibus.

Quisque autem aliqua metitur, necesse est ut ea. quse sua sunt, metiatur. suus enim est Galaad et suus est Manasses. [*]( 5 Matth. XXIV, M sq. 9 Matth. X, 84. 15 Ps. LXXXIII, 7. ) [*]( m n 1 dn V aoce dens V etiam credentae corr. m. 2 V iam credenti T samaritana ex samaritani V ex samaritanae P 2 praecante YR. praeoanti PR* precanti T intulit — partioipes in marg. inf. a m. 2 V praecantibus V 4 sichima PE fidelis V separatur ex separantur m. 2 V 5 oerta diuisio PTb d9 V 7 diuidet eum (om. et) V ponit V 8 hippocritis V ippocritis R ypocritis P7' at: Samaria Sicima T fidei V 9 in terra R 19 demensus est P dimensum V 18 inhabitationis PT humanae - lamentationes om. PT 14 aegritudines ex aegritudinem m. 2V oalamitatem PT 15 nallum placitus V esae ex essem m. 2 V om. R 16 demensus PTl ergo om. PT 17 expectatur Pe ut"bi corr. m. 2 V modus ex motus P credentiu supr. scr. m. 1 R 18 dimesionis ex dimesum m. 2 V demensionis P parte T partim e, cf. Neue Formenl. /, 204 tu eclesiam V aecolesiam R 19 congraegandi V congregandis 7' partem aliam V 90 quisquae corr. m. 2 V quisq: T quisq R quisquiB PE sed rf. Acad.p.29,Draeger Synt. 1, 101 necesseest er neoeestm.2 V 21 manases (s in ras.) P. )

Ephrem autem adsumptio capitis eius et Iuda rex eius eat. haec sanctus loquente in se deo loquitur, qui et per Iacob Ephrem conuersa manuum sanctificatione benedixerit et regem ei Iuda, qui et expectatio gentium futurus esset, ostenderit. adsumptio ergo Ephrem est, non etiam Manasses, cum Ioseph uterque sit filius. sed cum in capite significatio contineatur et corporis secundum illud: de torrente in uia bibet, propterea exaltabit caput et omnis sanctus caput est corporis Christi, idcirco adsumptio capitis eius Ephrem est, quia contra generationum ordinem ad praeferendam ecclesise sanctificationem in praelato Ephrem et postposito Manasse minor maiori est antelatus. adsumptio itaque capitis sui est Ephrem, id est populi, quem in Ephrem prsefigurauit. uel potius ecclesia in corpus adsumitur.

Iuda etiam rex meus est, id est a se dispositus et electus. non utique uel Dauid ipsi rex Iuda est, cum ex Iuda rex ipse sit primus, uel loquenti in sancto suo deo rex est, sed loqui hsec sanctus iste, in quo deus loquitur, intellegendus est, qui et spiritu Iacob repleuerit ad seterni regis istius prophetiam, cum ait: non deficiet princeps de Iuda, nec [*](12 Ps. CIX, 7. 25 Gen. XLIX, 10. ) [*]( 1 foenicum VRPT mesopotamiae qu = e (a erax.) R mysopotamiaeqae V 2 ft auus R suus PE 3 sub manasses snpr. scr. P add. m. 2 V sub manasse ex aub manaBses R sub manasse T sicuti est P 4 aub xupr. ser. m. 1 R 5 iua (in in ras.) P iura T 6 effrem RVP et sic uei efrem (V) fere semper adsampsio V iudas P 7 loquitur ex loquete m. 2 V qui ex quis V inter per iacob et effrem quaedam erasa P 9 qui expectatio 1T futuras V1 10 adsumptio ex adsumptione tu. 2 V iotef V iosep RP 11 signiiioatio ex signifioatione m. 2 V 12 corporis ex corporea P bibet ex bilet m. 2 V bibit R 13 exaltabit ex exaltaui m. 2 V oapud V 15 ad praeferendum P 16 et postpositum P 18 populus Te postius V 19 eclesia V 80 rex meus & R rex ei' est T 21 dauit V 29 loquente P d5 ex dS P 28 iste ei in quo VE 24 apu V sps P repletus fuerit PT isti V. )

Et quia non solum ex hac generatione sanctorum, sed etiam ex peccatorum origine huic dei sancto carnis esset ineunda susceptio. quia in similitudine carnis peccati deus filium suum misit, idcirco etiam Moab olla spei eius est. et hsec quidem Moab generatio secundum eam, quse in Genesi sententia est, diuinse maledictionis suscepit opprobrium. sed post decem generationes per gradus successionis sancto digna fit genere: sanctusque hic ex Iuda et ex Moab originem sumens, decocta tamquam per ollam carnis cruditate, in speciem cibi significatur aeterni, cum caro eius aere cibus uitae sit. est et olla secundum Hieremiam urens peccata atque tollens; sicuti et dominus ipse mittere ignem uenit super terram et multi secundum apostolum tamquam per ignem erunt salui, cum defsecatis et perastis uitiis, ut argentum ignitum, probabiles iudicentur. hinc ergo Moab spei suae olla est. cui etiam ex Moab, cruda utique atque uitiosa, iam caelestis illa ad cibum uitse sanctificatio carnis in spe est.

Quin etiam usque in Idumseam calciamentum suum extensurum esse se dicit, scilicet usque ad defectionem Esau: quia Idumsea, quae sedis est Esau. prsedicationis apostolicse [*]( 15 I Cor. 3, 15. ) [*]( 1 semen V cf. Sabatier J, 126 adn., om. RPTE 2 repositum est er repositum m. 2 V ipsum Fipse RPTE 8 et quam solum V 4 orit gine ex originem RP 6 est om. V 8 diuina P susoepti corr. man. rec. R obprobrium R opprobiu V 9 generationes ex generationis m. 2 V post gradus PT suseeptionis R digna fit generationia per gradns sucoessionis digna fit genera V hoc quoque loco dittographia dęformatris .10 sanctus itaque hio T sanctoque hio V et moab T. 11 cruditatem V 12 et mpr. scr. m. 2 V 18 ieremiam It. I. V adque (ex adquae V) VRP1 15 defeoatis T depeooatis V et peruatis ut argentum V 17 adque VR 18 cibu ex uerbu m. 1 R est santificatio carnis in ape est (in add. m. 2) V 20 idnmeam ex idneum m. 2 V 21 se add. m. 2 V 29 quae sedis est Esau, praedioationis scripsi 5 sedis est esau praedioationis B quae sau sedis est praedicationis V esau sedes eet praedicationis T esau sedes est et praecationis P. )