Tractatus super psalmos

Hilary, Saint, Bishop of Poitiers

Hilary, Saint, Bishop of Poitiers. S. Hilarii Episcopi Pictaviensis Tractatus super psalmos. (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 22). Zingerle, Anton, editor. Prague, Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1891.

Id enim sequitur: confusi sunt, quoniam deus spreuit illos. confunditur quisque et pudore dedecoris sui et conparatione honoris alieni. et hinc illud, quod apostolus significat dicens: omnes quidem resurgimus, sed non [*]( 5 Gen. II, 28. 10 Num. IX, 12. 14 Ps. XXXHI, 21. 94 I Cor. 15,51. ) [*]( 1 probilem V1 & placendi (di in ras.) sibi cunctis R placendi cunctis E 2 utilitatis se V dedisset ex disset m. 1 P 8 dissipabit P dã ossa V 5 et hoc R 6 ex ossibus R 7 ministerium r1 O 8 ex aeternitate adae suit V substantia RiP 9 quid V in dõn (o add. m. 2) V in dfio PT 10 hos V1 11 uis passionis V in carne internam tamen P diuinitatem R 14 ubi add. m. 2 V dš V doi minus RPTE 16 ezeceli r hiezechiheli T sub ossibus significatione V 17 releuatum V 18 et dissipauit supr. scr. R et dissipabit P* om. V 19 ut cu quod R 90 uiliscerent 1' 91 idem sequitur V quia deus RE 22 spraeuit eos R et pudore om. V 28 corporatione (xic) ex corparatione m. 2 V illud est quod PTE 24 resurgemus RPTE cf. Sabatier lII, 720. )

131
omnes demutabimur. sed et propheta et confusionem resurrectionis et honorem discernit, itadicens: et resurgent alii quidem in uitam, alii in confusionem aeternam. confundentur ergo, quorum ossa dispersa sunt, quos spreuit deus, quos tamquam indignos, ne conformes essent gloriae suae et resurrectionis, abiecit: resurrecturi adeo, ut confundantur, non demutabuntur uero et ex eo confundentur. haec enim resurrectionis statuta condicio est, et idcirco tamquam ex prarterito pro decreti definitione fit sermo, quia id, ut ita maneat, sit statutum.

Commemoratis uero humanis et insolentiae et iniquitatis impietatibus, ut is, qui titulo praefertur, intellectus in finem possit intellegi. tali propheta spem beatorum finis ipsius adhortatione confirmat dicens: quis dabit ex Sion salutare Israhel? dum auertit dominus captiuitatem plebis suae, exultabit Iacob et laetabitur Israhel. una enim haec spes reliqua fuit humanae infirmitati et fidei, per quam inter tantas praesentis uitae calamitates aeternorum bonorum exspectatione requiesceret. et idcirco certus huius beatitudinis propheta, tamquam ex uasto humanarum miseriarum proclamat profundo, dicens: quis dabit exSion salutare Israhel? namque secundum alium prophetam: ex Sion exiet lex, et uerbum domini ex Hierusalem. hoc uerbum domini caro factum est. haec caro et Sion et Hierusalem est, ciuitas nobis pacis et speculatorium nostrum. hinc salutaris, hinc Iesus. Iesus enim, ut saepe diximus, ipso nomine salutaris est. lex [*]( 2 Dan. XII, 2. 92 Esai. II, 3. ) [*]( 1 inmutabimur Rb confessionem V 3 uitam alii in om. R alii quidem in e alii autem in b 6 deus om. V continues. 7'1 6 et om. r 7 immutabuntur b 8 surrectionis V 9 pro om. R 12 impietatis F1 nt his R in fine RFT 18 spe R 16 istrahel V aduertit R pleuis P1 18 calamitates rx calamitatis m. 1 V exspectatione rerum requieaceret V 19 beatitudins V 20 proclamat de profundo r «. 92 cundil corr. m. 2 V 23 de ierusalem R 24 caro sup. lin. add. . a. 2 V hec uerbum oaro corr. m. 2 V 25 nobis add. m. 2 V nonae PTE nostrum om. V hinc ias enim ut V 26 eat lex — salutaris om. V. ) [*]( y* )

132
autem ex Sion non fuit salutaris, opere quidem uiuificans, sed non iustificans ex fide.

Hic uero exspectatus salutaris et datus est Israhel, sed non carnali illi Israhel. non enim, qui filii carnis, filii deisunt, sed filii promissionis deputantur in semen. testatur et Iohannes, non esse secundum carnem Abrahae filios. cum et filii uiperarum sunt, et potens est deus Abrahae filios de lapidibus excitare. dominus autem ipse docuit, ex fidei operibus proprietatem successionis existere, nec secundum carnis generationem filiorum originem deputari, cum ait: si filii Abraham essetis, opera Abraham faceretis. sed et Daniel presbyteros condemnans ita dicit: non semen Abraham, sed semen Chanaan et non Iuda. Ezechiel quoque increpitis populi iniquitatibus ait: pater tuus C h ananaeus, mater tua Chettaea, radix tua et generatio tua de terra Chanaan. non est ergo Israhel iste ex successione corporea, cui ob infidelitatem origo profanissimi generis deputatur. neque huic data salus est, qui non suscepit oblatam. sed ei, qui auersa captiuitate populus dei factus est.

Captas autem inperitarum gentium mentes et impiissimis uitiis ac religionibus subditas in libertatem fidei et nomen familiae caelestis absoluit. qui enim erant daemonum seruitus, facti sunt dei populus. et quis hic sit captiuitatem auertens de se ipse testatus est. hanc enim non lex, non patriarcha, non propheta, non angelus, non aliqua alia caelestium uel [*]( . 4 Rom. IX, 8. 10 Ioh. VIII, 89. 12 Dan: XIII, 56. 14 Ezech. XVI, 8. ) [*]( 1 sed non iustificans om. V 8 uero om. V exspectatus est salutaria PTE 4 illi um. PT 5 sed fili V deputantur ex demutantur m. 2 V 6 iohanig V 7 estdfis V sexfide V 10 fili V 11 abrabS r abraam T cf. Sabatier III, 430 adn. abrabae RE abraam T habram V abrahae RE 12 danihel RPT praesbyteroa R presbiteroa rT dixit PT 13 cannam V ezechihel R hieczechihel T 14 iniquitatem VI 14 chananeus RPT chanaanens V 16 chettea V chetthea P cet- thaea R cethea T (xertaia LXX Tischend.) generationem Vx 16 channaan V 18 suscipit oblata V 19 uersa V 20 captus enim r enl 22 qui corr. m. 1 R 28 et om. V 24 haec enim P 25 non alia caelestium V. )

133
dominatuum uel potestatum uel thronum ueluirtutum uirtus auertit, sed ille, qui accepto libro in synagoga cum ista legisset: spiritus domini super me, propter quod unxit me praedicare captiuis remissionem et caecis uisionem, dimittere confractos in remissionem, praedicare annum domini acceptum, fidem et auctorem consummatae significans prophetiae ait: quia hodie inpleta est prophetia haec in auribus uestris. haec igitur populi dei auersa captiuitas est, cum oculi intellegentiae panduntur, cum praefracta peccatis corda in requiem relaxantur, cum annus domini acceptabilis nuntiatur, quo paenitentiae nostrae deo est accepta confessio, cum nihil praeteritorum reputatur ad crimen, cum noua omnia sunt, noua libertas est, noui filii, et aeterna laetitia est.