Tractatus super psalmos

Sed et eriguntur allisi. differt autem ui exteriore conlidi et ruisse suo casu. alliditur namque ille, quem per diaboli instinctum calens aetas praecipitauit in casum, quem ignoratio conpulit in errorem, quem fraudulentis usa blanditiis naturae infirmitas egit in crimen. hic potius eliditur, quam ille, qui uoluntate permanserit, quem hic uitiorum usus oblectet, quem non paeniteat admissi. habet enim uenise apud deum solacium psenituisse de gestis, nec temperamento seueritatis indignum est, quod per admissi dolorem adfectum ita profitetur inuiti.

Et cur cadentes suffulciat et allisos corrigat, consequentibus docet dicens: oculi omnium in te sperant. et tu das escam illorum in tempore oportuno. aperis tu manum tuam et inples omnem animam benedictione. totis itaque in deum allisi et cadentes oculis aspectant; neque quisquam ita de se confidat, ut non semper cadere, [*](8 ista R ita E 11 corrigit R cf. Sabatier l. c. erigit E 16 paenitus R ceciderint Rb ceciderit e sistet in lapsu R si stet (aistet b) in lapsu suffulcit E 21 fraudulerRis (sic corr. m. 1) R 23 perman = = aerit (eras. en ?) R 27 qur R 28 sperant R sperant domine E 99 escam ex ascam m. 1 R oportuno Ra opportuno. 81 aspectant Ra aspectent e fort. recte (an aspiciant?) x )

Post quae sequitur: prope est dominus inuocantibus eum. non longe abest, qui per naturae suae uirtutem et ipse ubique semper est, et totus semper et ubique est secundum illud Apostoli: quia in ipso sumus et in ipso uiuimus ac mouemur. prope est ergo inuocantibus, cum nihil sit, quod sine eo sit. sed quibus inuocantibus prope sit, subiectis docet: omnibus inuocantibus eum in ueritate. non ex otio inuocantibus neque ex infidelis ambiguitatis incerto, sed uerum deum fideli inuocantibus ueritate.

Et cum prope adsit, quid in ueritate se inuocantibus tribuat, demonstrat dicens: uoluntatem timentium se faciet; non turpium uoluntates neque uitiosorum cupiditates deus faciet, sed timentium se, per metum innocentes, per fidem honestas, per reuerentiam uerecundas; et uoluntates non otiosas neque sperare aliquid a se quodam contemptu silentii [*]( 18 Act. ap. XVII, 28. ) [*]( 8 oportunitate Ra opportunitate e et sic infr. 5 & enim R et cum E 7 consequntur R 10 confirmatam coni. Rimed. 18 saecundum R 21 subieotis R ex subiectis E 24 in ucritate se inuooantibus R inuocantibus se in ueritate E 26 turpium Rb turbidorum e 27 sed ei ue se corr. m.1 R 28 Rerentiam (R ex u corr., ro. 1) R non otiosas neque sperare R non otiosas neque mutas neque sperare E 29 contemptus )

Conclusit autem propheta honoris debiti confessionem dicens: laudationem domini loquetur os meum. laudatio ei non sufficit, nisi et laudare non desinat. laudabit enim adhuc, cum iam tamen laudet. sed cum ille laudet, omne quoque ad benedictionem dei humanum genus adhortatur: et benedicat omnis caro nomen sanctum eius. per officii sui et fidei constantiam semper quidem ille laudabit; sed prophetae cura, ut omnes deum benedicant, optat. non enim ait: benedicent, tamquam certus sit in futurum, sed ex uoti adfectu ait: benedicant, et illud, potius ut intelligeretur optare, quam confideret sic futurum. deinde benedictionem non temporariam esse postulat, sed aeternam, in sseculum et in saeculum sseculi. nobis potius optandum, ut in aeternum benedicamus aeternum: quia in aeternum benedicens aeterno illi necesse est maneat coseternus, domino scilicet nostro unigenito et primogenito dei filio Iesu Christo, qui est benedictus in saecula saeculorum. amen. I [*]( 1 eloquatur ex eloquetur m. 1 R oratio ex oratio oratio corr. R 2 exaudiuit h. 1. R 4 facia inquid R inquit faciet E 14 laudatio e scripsi laudationem R laudasse E 19 laudabit Rb laudabilis e 20 rpfaae cura R rppheta hec curat a propheta et curat I optat R et optat E 22 et illud potius ut coni. Bened. ut illud potius ut R ut illud potiua e 28 confideret Rb confidere e fort. recte 29 qui ex que m. 1 R Explicit pSl CXLIT Incp CXLIII (sic) fin. uers. uacat et psalmus — Zachariae am. R. )

Etiam huic psalmo addere aliquid translatoribus uisum est. nam cum Hebrseis sola alleluia sit praelata confessio, illis placuit Aggaeum et Zachariam in titulo anteferre: hoc eo, ut psalmum esse propheticum nosceremus, quia per hos prophetas, sub quibus sedificata rursum Hierusalem est, ipso illo tum tempore aeternae Hierusalem sedificatio praedicatur, etiam euangelio testante, cum ingressuro templum domino et nummulariorum mensas et ementium ac uendentium negotia subuersuro ita scriptum est: hoc autem factum est, ut impleretur quod dictum est per Zachariam prophetam dicentem: dicite filise Sion: ecce rex tuus uenit tibi mansuetus, sedens super asinam et pullum nouellum subiugalem.

Et, ut arbitror, huius Hierusalem potius et Sion regem psalmus ostendit, qui ita coepit: lauda, anima mea, dominum, laudabo dominum in uita mea: psallam deo meo, quamdiu ero. scienter et de prophetae doctrina dictorum ordinem tenuit. primum enim animam hortatur ad laudem, quse in hanc est constituta naturam, ut maneat aeterna tum deinde, quia per donum resurrectionis glorificato corpore totum se ei meminerit coseternum, tamquam de futuro confidens ait: laudabo dominum in uita mea. non enim ea uita, quae nunc est per infirmitates corporis, sua est; ab Adam namque ista coepit, non cum Adam inchoata est, quam non uitam, sed mortem esse apostolus nouit dicens: miser ego homo, quis me liberabit a corpore mortis huius? in hac ergo uita sua deum, qualis primum in homine est instituta, laudabit. tum tertio. ne in hoc eodem nunc corpore inreligiosus existimaretur, adiecit: psallam deo meo, quam [*]( 13 Matth. XXI, 4. 14 Zach. IX, 9. 28 Rom. VII, 24. ) [*]( 5 aliquit R 7 Aggeum R 10 aenae (t supr. scr. m.l) R 18 caepit R 21 animam cwm. Bened. eam RE cf. praef. 29 a corpore R tf. p. 609, 26 de corpore E huius k. 1. om. R 82 dno deo meo R. )

Post quae stultas hominum opiniones et inanes in regum nominibus religiones, quos sibi deos antiquitas finxit, redarguit dicens: nolite confidere in principibus et in filiis hominum, quibus non est salus. exibit spiritus eorum et reuertentur in terram suam: in illa die peribunt omnes cogitationes eorum. confidere uetuit in regibus. et quibus regibus? subiecit: et in filiis, inquit, ominum. et quibus filiis hominum? quibus non est salus. et cur salus non est? ostendit: exibit spiritus eorum et reuertentur in terram suam. et reuersuris in terram quid erit? in illa die peribunt omnes cogitationes eorum: corruptae ipsi scilicet originis, quia esse filii hominum perstiterunt nec filii dei esse uoluerunt; nullius quoque salutis, quia exeunte spiritu et in terram corporibus dissolutis cogitationes eorum corporeae atque terrenae cum terreno corpore interibunt.