Epistulae

XXXIIII. ENNODIVS SENARIO.

Nihil est equidem quod non a ueritate in altum ambitioso tollatur eloquio. sed ego ad diligentiam circa uos meam patior [*]( 1 saluite B\', salue Pb domini B, domine LPTVb 2 celestia B conpletae B1 3 ceperit BT ) [*]( Xxxm. 7 comendatio (co ex con corr. m. 2) L; commendati operis (praestatur om. spatio 3-4 lift. uacuo) B 8 relegionis B 9 summisBorum LTV 10 uiderit ses (es ex is corr.) B 11 agnoscitis B 12 alliganda LT1 V, uallicanda B 13 relegiosam B presumentem B 14 prefatus B fragilitati si BPb, fragilitatis LTV 15 decesse L 16 salutationis B, salutis V ( add. m. 1), salutis LTb 17 nobis quid nobis T remanserit b 19 affectus B b uale om. Pb ) [*]( XXXIIIL 22 nichil T, ninil B «quidem (e eras.) L, quidem Pb ambitiosa L 23 patior meam LPTVb )

sermonis infantiam. numquam par fuit lingua caritati, semper subiacuit oris officium bono conscientiae. ob hoc utor securitate monitoris. non credidi tanto tempore amplitudinem tuam mei inmemorem sic futuram, ut etiam sollemnibus conloquiis abstineres, ut illa, quae solent affectionem imaginata fronte simulare, negarentur inter personas catenis foederis obligatas. haec si ualerem narrare, poteram sustinere. ecce iterum scribo et quae uerbis adsero sequenda testor exemplis. uos uideritis quale sit posthac desideria honesta neglegere: ego dolori patientiam usu institutus adhibeo. uale. [*](1 lingusm L ottitatm B 2 bonae Sirm 4 soletnnibus L 6 cathenis T 7 nalerem] stfficienter ualerem B 9 pest haec LPTV (sed a exp. m. 1. V) honestate L 10 usui B eihibeo P )

I. SVMMACHO PAPAE ENNODIVS.

Boni imperatoris est probatam in acie militis animare uirtutem, ut fortitudo laudis pabulis inuitata in secundis congressibus dediscat lucis affectum. cuius robur ducis praeconio non nutritur? quibus se denegent etiam minus ualida tironis membra conflictibus, quando rectoris testimonio uidet sibi non perire quod gesserit? sola uia est, qua ad proeliandum crescat intentio, quotiens bene gesta non delet obliuio. utinam diuinitas uestris mota precibus diabolicum certamen interimat! utinam deuotionem meam in pace manifestet, ut cuius studium resignauit aduersitas, illius concordia commendet obsequium! ad Marcellianum episcopum directa est a fratre uestro instructa legatio: sed quid promouerit ipse rescripsit. quod restat, porrectis salutationis precor officiis, ut quicquid aegrum est medica oratione curetis et inter latentium secreta morborum qui in generalem necem seruatur ferro spiritali resecetis errorem. uale.

II. ENNODIVS ALICONI.

Venerabilis Amantius presbyter dum ad uos paginas exigit, rem deuotionis meae sui esse fecit imperii. felix necessitas, [*]( I. 2 simacho T, simmacho B pape T 5 robor BL V preconio B 6 tyronis LPV 8 qua] qui L peliandom L, preliandum B 9 debet L 12 co*mendet B, comendet T 13 marcellinum Pb 14 quod Lx 15 quidquid BL egrum B 17 Bpnali T 18 uale om. B n. 21 dirigit b 22 felez L1 ) [*]( VI. ) [*]( 7 )

quae uotis praestat obsequium: libera praeeminentis iussio, quae seruit affectui. debet mihi coactor quod meae praestiti uoluntati: prospera est scriptio, quae testimonium tribuit bis amori, dum et nouum in ius diligentiae adtrahit et amici senioris pectus obligat: qui dum magnitudinis tuae fidelis praeco est, prius uos per adstipulationem suam fecit eligi quam cognosci. raro notitiam praecessit affectio: cui contigit ante placere quam inspici? quantum apud me pondus est perlatoris aduertite, ad cuius nutum iudicia nostra flectuntur: uidimus quem didicit: quem laudat amplectimur. saepe in solido constituta mens propria amico cedit examini. merito ergo suspicimus quos probatus extollit. nunc si ubertatem gratiae ingenii macies explicaret, si ad fontem foederis aridi sermonis non lassaretur infantia, si epistularis qualitas, quae etiam copiosis eloquentia frenos inponit, progredi me ad longiora permitteret: adsererem quantum nobilitas tua mihi debeat, quod ad epistulare commercium primus accessi, quod ianuam diligentiae reseraui claue sermonis. baiulus tamen deprecor ut pro his quae tribuit redametur. ecclesiae causas insinuo, quia quod spei meae inpenditur uobis crescit ad meritum. domine mi, effusissimae munus salutationis inpendens quaeso, ut, si uobis cordi est oblationem meam de libamine caritatis accipere, religionem amicae conscientiae reseretis alloquio. uale.\' [*](1 praeeminentiB Sirm., praeminentis BLPTVb 2 coictoc L1 (ic in a corr. m. 2, c 8. 1. scr. m. rec.) meae] mae B, me L petitn 1 L, prestiti B uoluntate L1 4 amci B 5 tuae B a. I. fideles V1 preco B, praeco est (o est M ras.) V 6 agnosci Pb .7 preceaBit B anta placare L1 8 aduerte T 11 suscipmns T probitas b 14 infancia B que etiam qualitas V o T copiosis B (stc) 15 frenua B ? inpofiti T corr. m. 3 16 quanttL B, quanta LPTVb mihi debeat Bb, om. LPTV 17 adcessi B quod] et b 18 baiolus B deprecor B, precor LPTVb 19 reclametur L 20 mi] mihi BL V effnsissime L 21 salutationis munus b, munus munus salutationis B 22 relegionem B 28 me amice T uale om. Pb )

III. EVLALIO EPISCOPO ENNODIVS.

Trinitati gratias deo nostro, qui fascem quo deprimor pecca. torum fortis apud se uiri alacritate sustentat, qui memoriam mei in illo sancti pectoris tui templo quo gaudet Christus subtilis fabricator interserit, ut quod propriae conuersationis nube fuscaui splendida conscientiae uestrae serenitate detergeat. iam noui quia non inefficaciter funduntur lamenta peccantium. hoc mihi principe loco oratio mea, hoc lacrimae contulerunt, ut robustus pro me precator exsurgeres, ut labantibus umeris caelesti munitam auxilio dexteram subrogares. uerum est quia sola apud deum desperatio perdit errantem. ecce iam lolium nostrum spinae uel tribuli hordea triticum uineas pollicentur. age, electe dei, pro me humili quod coepisti et partibus tuis adesto, dum precum in me adsiduitate diluis quod ego collegi ubertate culparum. frequentibus etiam susceptum pasce conloquiis, ut insulsum pectus nec ulla uirtutum stabilitate subnixum admonitionis sale confortes. ad obsequia salutationis reuertor et epistularem transgressus terminum unum uelut garrulus sed pro necessitatibus inportunus adiungo, ut me sine cessatione tantum iuues precibus, quantum confirmas alloquiis. uale.

IIII. EXEMPLAR EPISTVLAE QVAM IPSE DICTAVIT. FRATRI SOROR.

Quamuis summatim gratiam aliqui debeant etiam malis in affectione pignoribus nec illud quod posteritati tribuitur [*]( IIII. 3 quo. (d eraa.) L depremor B 5 sancto b et Sirm. quo. (d eras.) L 6 proprae Bl 7 fuscati T1 detergat PTb 10 peccator T1 exsurgeris B, exurgeres T libantibuB B humeris P1 11 subrogares T, subrogaris BL PV 12 disperatio BLV 14 age] perge fort. cepisti BT patribua T (in mg. partibus) 15 precum om. B di∗luis B 16 pascere T t19 unum ex uft T m. 2)▓ uelud BPTa 20 necessitatabus LI abiungo L 21 aale om. BT; in T subscriptio Zegitur: Erplif I. para epforum ennodij. ) [*]( IIII. 24 Boror om. b 25 quamuis] cf. Wiener Studien II p. 247 aliquid B etiamj et P. ) [*]( 7 * )

beneficium putetur esse sed debitum, cum malignus interpres iudicium cordis naturae subdit imperiis et tollens saporem diligentiae sola iubendum putet obiectione pariendi, quando plus creditur fili uocabulum ualere quam obsequium et non quaeritur quid in amoris lance promoueas, sed quale ad praeiudicium aestimanti nomen opponas, cum apud prudentes frustra subolem dicimus, nisi exhibet quod uocatur: nam qui m prole censuram neglegit, conceptum - magis designat sibi placere quam meritum. facessat in posteris hoc solum nos cogitare quod libuit. etenim fructus uteri, nisi honestate respondeat, plus in testimonio lasciuiae uidetur euenisse quam gratiae. fas enim est germanitatis semper fidele consortium etiam partubus anteferri: datur participem originis sic haberi, ut nec consortium sanguinis neglegatur et descendens a merito laudetur examen. et ideo ne sinuosis in longum procedant uerba praeloquiis et quod re angustum est crescat affatu, dono, in fraternitatem tuam confero et iuri tuo perpetua libertate transfundo mancipium iuris mei illud et cetera. uale.

V. FAVSTO ENNODIVS.

Sublimis uir Dalmatius, animae meae portio non defraudata sed solida, cui ad praerogatiuam sanguinis morum splendor accessit, hoc negotio suo credidit conuenire, si meis apud culmen uestrum iuuaretur alloquiis. quod supersedendum eius conscius non putaui, faciens urbanitate quadam personae tribui [*]( 1 esee sed Bb, sed T, ewe LV intempres L\' 2 inperiis B dilentiae B 3 iubendum scripst, iuuendum B, uiuendum LPTVb sed ni in ju eorr. V m. 1 putat fori. 4 filii Pb 5 preiudicium B 7 Bobolem LTV exibet T 8 neglegent L\' 10 honesta L 11 lascine T 14 neglegitur Lx discendens B, diseedeHB coni. Schottus 15 procedunt T\' 16 pre- IoquiiB B affatu] affectu B 17 perpetuam Zx liberalitate LPTV 18 et cetera B, et cet LV, om. PTb we om. B ) [*](V. 21 defrudata L 22 sed solida L 8. I m. antiqua prerogatinam B )

quod uos noui debere iustitiae. in Sicilia enim praedicti pr. dium bono hactenus iure possessum a consortibus perhibetur inuasum. nunc ad iuuamen ciuilitatis inpenditur quicquid ego promouero supplicando. domine mi, salutationis obsequia plena humilitate persoluens deprecor, ut circa memorati nobilis uiri conpendia pudorem leges ac reliqua quae per conscientiam uestram subsistunt reipublicae ornamenta muniatis. uale.

VI. AGAPITO ENNODIVS.

Credidi, postquam magnitudo uestra bonis est inpensa generalibus et otium migrauit in gloriam, postquam Rauennatibus excubiis occupati, dum quietem uestram neglegitis, nostram omni soliditate firmatis et priuatus genius ad regni decora transiuit, quando nouam lucem de domesticis abstractam sini. bus palatinus sibi fulgor adiecit et angustiorem fuisse regni sui pompam rerum dominus cum uos non habuit recte metitus est, pro uicinitate regionum crebris me releuandum esse conloquiis. sed inefficacibus spei meae inluserunt peccata consiliis: nullas paginas ad diligentiae testimonium mens serena transmittit. graue est si amorem non merui, grauius si quem exegeram forte turbaui. scio tamen haec congruentibus ueritati excusationum nubibus esse claudenda, in priuatis inueniri munera litterarum, non recte ab occupatis ista disquiri. sed noui firmam in affectione conscientiam inter quaeuis pondera et aduersa distractam debita sua gratiae non negare. nunc nolo esse [*](1 siciliae L predicti B 2 actenas B iurae L 3 quidquid BL 4 mi] mihi B 1 reipublice B mini∗atis B uale om. B. ) [*]( VI. 9 acapito L 11 in] ad T 12 negligites B 18 fir. mates B 14 domisticis B 16 habuerit Т1 mentitus LV1 18 inluserunt B, luserunt LPTVb 20 exigeram B, eiegerum V1 21 torbaui forte LV1 22 laudenda L 24 q̃///ui T 25 distraatam (ctam s. t m. 2) T, districtam LPb ebita ex aedita T m. » uolo Tl )

prodigus in querelis. salutationis reuerentiam soluens deprecor, ut suggestionem, quam apud uos deposuerit praesentium portitor, ad uotiuum perducatis effectum. uale.