I. ENNODIVS IOHANNI.
Dum salum quaeris uerbis in statione conpositis et incerta liquentis elementi placida oratione describis, dum sermonum cymbam inter loquelae scopulos rector diligens frenas et cursum artificem fabricatus trutinator expendis: pelagus oculis meis quod aquarum simulabas eloquii demonstrasti. deus bone, in quantos se usus diues lingua dispergit! cum uoluerit, saeuit ut bestia, currit ut fluuius, fluctuat ut profundum, et quamcumque fucatis uerborum imaginibus pingit speciem ueri adstipulatione repraesentat. timere te scriptionem quasi fronte tener insinuas, dum declamationum pompam refuga laudis deposcit assertio et fit auara gloriae, dum pudori parcere se [*](I. 2 iohanni B LV, ioanni Tb; inscriptiones partim om. partim manu altera eaque recentissima additas exh. P, quare eas neglexi " 3 salum (u ex e corr.) B II uerbis B s. J." in om. b \' conpositis B ut solet, compOsitis LPTYb incerta] maestia Pb 4 tliscribis LV, discribsi B, descripsti coni. Schottus 5 cimbam PT loquellae B, loquele. L (s eras. uidetur), loquele T; ubi L et T uel alteruter sobte e prd ae exhflbet quod fit saepissime locis paucis exceptis nil notaui firenas] fredSs B s. I. 6 erpendes B, ostendis Pb aquarum] frenas add. B 7 demonstrati T bene B \' 8 quantus B 1 se usus] sensus b, se uisus coni. \'Barthius Aduers. p. 945 diuis \'B 11 astipulatione T, adatipulati- onem B timeretur scribtionem B 12 declamstionem B 13 poscet B pudori BPb, pudore LTV ) [*]( VI. ) [*]( 1 )
2
ostendit, peregrinam mentita formidinem. ago atque habeo gratias, quod nobilia rudimenta facundiae tuae in amici, quantum aestimas, praeconiis consecrasti. et licet non agnoscam mea esse quae loqueris, religionem tamen narrantis amplector, diligentiam pectoris laudo, quam gratiae per sudum rutilantis luce dedicasti. tibi fax ista praetenditur, quam in opinione mea blandus elocutor accendis: ego noctem conscientiae meae, etsi non fugio, noui tamen aestimare. graues hiatus patitur alienae gratiae commissa credulitas, quamquam omne crimen transeat qui uult decipere confidentem. gaudia tamen de te mea epistularis alloquii dotibus adimplesti, dum nouitatem sensuum monstras serenitate sermonum et ueteris decora prosapiae nouelli uincis nitore conloquii. sat fuerat parentum tuorum desideriis seniora te familiae ornamenta aemulari: uincere posse, sicut nemo credidit, ita nullus optauit. uides quantum ad unguem polita conuersatio pretiis bene nascentis adiungat? quod iubar sanguinis praestitit superauit industria castigantis. credidi uotorum summam fatigari, si te natalibus reddideris tuis, illud non expendens, quid claritati tuae cohabitator infunderet. sit forte in aestimatione arbitrii mei defrudata cognitio. neminem credidi ad Olybrium peruenire,
[*](1 fortitudinem b abeo B 2 amicis T 3 quantom] quem tuum coni Barthim extimas P b; ita ext- pro aestimare aestimator P fere ubique ut alii saec. XV. codices Ennodiani saepissime, quod Basileensis editor nonnuUis demwn foliis impressis obseruasse uidetw 7 oppinione L locutor Pb 8 -timare L, estimare PT, extimare b idque defendit Barthius cum idem atque \'a nimiis pracconiis seiungere\' ualere opinetur grauis BL 9 partitur Lt quiquam B, quanquam LTV 11 mea de te Pb 1 epiBtularifl B, epistolaris LPTV aloqui L, aloquii P 13 conloquii B et sic plerumque, colloquii LPTV 14 te om. P 15 emolari B 16 uidis B 18 fatigari fatigaris T, fastigari fort. 19 reddideris tuis scripsi, reddidisulis B, reddidistis LP, credidistis V, reddidisti Tb, reddidiBses Sirm. claritatis T 20 stimatione B, extimatione Pb; sit, fero, in extimatione (i. e. sequestra- tione) Barthius arbitrii mei V i mei in ras. m. 1 21 defrudata a V, defrutata B, defraudata LPTb olibrium BLPTV ) 3
quem uicinis calcibus pernix insecutor . adiunges, beatum facturus nempe, si uiceris. deum precor, ut adolescentia in te, quae perfectionem primordiis monstrant, bonae frugis germina conualescant. domi habes unde exhortationis meae uiuasumas exempla. te pater morum tranquillitate, socer eloquentia similem producat. si me uoti reum facere caelestia regna dignantur, unum precor, ut mei meminisse digneris, ne illius, cuius perfectionem inter dicendi simulacra meditaris, obliuionis quoque par esse contendas. sed ad epistulae morem reuertar, quam affectio tua in longum produxit. salue, mi domine, et amantem tui frequentibus cole muniis litterarum, ne amoris contestatio sola, sicut in quibusdam esse solet, praeuii in te putetur extitisse sermonis.
II. ENNODIVS FLORO.
Noui me duram cepisse prouinciam et grauem sarcinam humeris infirmis adtollere, qui sublimitatem tuam quantum ad me quietam uerborum stimulis excitaui. sic minaces dente bestias inualida lacessit adulescentia et dum maiora uiribus prouocat, quod euenire optat spectaculum putat esse, non proelium. sic mens congressionis ignara certaminibus ante periclum debet affectum. leonis rabiem et quam Libya alit bestiam quam te lingua censeo mitiorem. quae me praecipitauit inscitia? qui animi feruor a cognitione tui peregrinantem [*]( 1 uicini T adiangens T, adnrgee fort. 2 aUceris L adaliscentia B, adolescentiae Pb 8 perfectionem B, om. LPTVb; quae primordii ee momtrant fort. (cf. Wiener Studien II p. 234) 4 exortationia LPV 6 reum noti L celestia LPT etaic hi pie- rwnque . 7 unum T num minoribus Utteris ita mg. add. mei] Bedulo add. B 9 aepistulae B 10 quem BL 12 solet in quibusdam eese LPTVb praeuii in te] praeuii sine re coni. Bar- tMM 13 potetur B ezstitiwe L ) [*]( II. 16 prouintiam LTV 17 umeris L h eras. infirmus B attollere LPTV 18 minaois LllV 19 sinualida B aduliscentia JB, adole- LPTV 21 prelium L 22 periclum BL, periculum TV libya B, libia LPTV alet B 24 inscicia T, insicia P, inscia b qui animi BPb, quia nimis TV, qui animis L ) [*]( 1* )
4
duxit in deuium, ut nescirem quid intentioni lacessitus deberet, qui semper contumelias primus incipit, qui in iniuriarum. gymnasiis numquam meruit posthaberi? clericorum certe exereitaissimus maledictor, qui ad eos semper nouelli et acuti dentis morsus exhibuit quem euadere ad unguem ducta uita non meruit, cui cessit omnis eruditio et quasi cometen sidus religiosorum fugit uniuersitas: hunc ego inprobus et fronte debilis excitaui. hac fiducia prouocassem uentos ad flandum, ad cursum flumina, Faustum meum ad facundiam, qua te ad garrulitatem loquendi parcus ferratis uerborum calcibus animaui. ignosce, quaeso, et quod in aliis uitium putas, taciturnitatem amantes sperne, abstine a responsis, prouocantem damna contemptu. tecum decertet de mediis curiae sinibus eductus: circa Gallum prosapia conticesce: silentii tui, si praeuales, talione multetur. caue, mi domine, ne incipias minorem loquacitate prouocando humilis aestimari. quid enim laboris est iacentem in ea parte superare et triumphum de eo ducere, qui se ante conflictum inparem confitetur? esto mihi tamen apud domnum Faustum amoris mei fibula, si querelas quamuis angustas et rusticas studes euadere.