Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

Quae uos omnia, fortissimi ac fidelissimi milites Christi, insinuastis fratribus nostris, conplentes factis quod uerbis ante docuistis, futuri maximi in regno caelorum pollicente Domino et dicente: qui fecerit et sic docuerit maximus uocabitur in regno caelorum. denique exemplum uestrum secuta multiplex plebis portio confessa est uobiscum pariter et pariter coronata est, conexa uobis uinculo fortissimae caritatis et praepositis suis nec carcere nec metallis separata. cuius numero nec uirgines desunt, quibus ad sexagenarium fructum centenus accessit quasque ad caelestem coronam gloria gemina prouexit. in pueris quoque uirtus maior aetate annos suos confessionis laude transcendit, ut martyrii uestri beatum gregem et sexus et aetas omnis ornaret.

Qui nunc uobis, dilectissimi fratres, conscientiae uictricis uigor, quae sublimitas animi, quae in sensu exultantia, quia [*]( 4 Luc. 21, 14. 15. 14 Matth. 5, 19. ) [*]( 1 quomodo L 8. I. quomodo aut om. RV dabitur ... loquamini om. R 3 qui exp. N, quid 01 loquamini LpIBI, lomini N 5 excusari C 6 os in ras. R, et os P, mA. L et] sed L poterunt] possunt C, po,sint R 8 magnae ** R et eras. fiduciae B ei ex et C 9 confidentibus C 10 qui] quia C1 P22 12 implcntes Mv 16 est om. N et pariter om. LNP 17 coronata est] confortata C fortissima et B claritatis 01 et] et a CMPBv praepositi. sui R s eras. 18 separat N 19 sexagenariom R fructus CMN; cf. p. 202,15 20 ad] aut LM gloriae geminata C 23 or..naret B 24 qui] quod L dilectissimij dauid corr. in dabit C )

833

triumphus in pectore, unumquemque uestrum stare ad promissum Dei praemium, de iudicii die esse securum, ambulare in, metallo captiuo quidem corpore sed corde regnante, scire Christum secum esse praesentem gaudentem tolerantia seruorum suorum per uestigia et uias suas ad regna aeterna gradientium? expectatis cotidie laeti profectionis uestrae salutarem diem et iam iamque de saeculo recessuri ad martyrum munera et domicilia diuina properatis, post has mundi tenebras uisuri candidissimam lucem et accepturi maiorem passionibus omnibus et conflictationibus claritatem apostolo contestante et dicente: non sunt condignae passiones huius temporis ad superuenturam claritatem quae reuelabitur in nobis. plane quia nunc uobis in precibus efficacior sermo est et ad inpetrandum quod in pressuris petitur facilior oratio est, petite inpensius et rogate ut confessionem omnium nostrum dignatio diuina consummet, ut de istis tenebris et laqueis mundi nos quoque uobiscum integros et gloriosos Deus liberet, ut qui hic caritatis et pacis uinculo copulati contra haereticorum iniurias et pressuras gentilium simul stetimus pariter in regnis caelestibus gaudeamus. opto uos, beatissimi ac fortissimi fratres in Domino bene ualere et nostri semper et ubique meminisse. ualete. [*]( 10 Rom. 8, 18.\' ) [*]( 2 iudicii die] iudicio dei Nv esse] et B in om. B 3 regnantes R 4 secum esse] esse cum B praesentem om. CB gaudere R tolerantiam LMNP 5 suorum om. B gradentium ex gaudentium C 6 expectantes ex expectandis C expectatis ... uestrae om. B laeti om. V, laetitiam C professionis C 7 iamque] quae R martyrium 01 8 properastis B has om. B 11 passionis ClM 12 claritatem] gratiam C 13 et om. P imperantur R 15 diuina] digna C 16 ut] et V de ex e C 17 dns C hic] id B et] sed P 20 opto ... meminisse ualete om. C fratres beatissimi] frs kmi M, beatissimi patres N ac fortissimi L, ac dilectissimi PRtJ, ac dilectissimi fratres M, om. N 21 ualete om. PBv. — Ad (Explicit ad P, Caecili Cypriani ad M) martyres (martyras M) et confessores (in metallo constitutos add. LNP) explicit (om. P) LMNP, Ad (Explicit ad C) Nemesianum . et ceteros (ceros C) in metallo constitutos explicit (om. C) CR. — ) [*]( m. ) [*]( 53 )

834

CVPRIANO FRATRI NEMESIANVS DATIVVS FELIX ET VICTOR , IN DOMINO AETERNAM S.

Semper magnis sensibus pro temporis condicione litteris tuis locutus es, Cypriane dilectissime. quibus adsidue lectis et praui corriguntur et bonae fidei homines corroborantur. dum enim non desinis tractatibus tuis sacramenta occulta nudare, sic nos in fidem facis crescere et de saeculo homines ad credulitatem accedere. nam quaecumque bona in multis libris tuis intulisti, nescius ipsum te nobis designasti. es enim omnibus hominibus in tractatu maior, in sermone facundior, in consilio sapientior, in sapientia simplicior, in operibus largior, in abstinentia sanctior, in obsequio humilior et in actu bono innocentior. scis et ipse, carissime, nostrum optabile uotum esse quod te uideamus doctorem et amatorem nostrum ad coronam magnae confessionis peruenisse.

Nam quasi bonus et uerus doctor quid nos discipuli secuti apud praesidem dicere deberemus prior apud acta proconsulis pronuntiasti et tuba canens Dei milites caelestibus armis instructos ad congressionis proelium excitasti et in acie prima [*]( Epist. LXXVII. — Incipiunt rescripta confessorum B, Rescripta Nemesiani v (fol. 1f)2), Incipit secunda epistula T, Cypriano (ri Nemesianus Datiuus Felix Victor H, Ad Cyprianum Nemesianus Datiuus Felix et Victor incipit p (fol. 1584), Ad scm Cypriani epistola Nemesiani Datioi Felicis et Pictoris {1, om. hr. — 2 nemesiano fi, nemesianus salutem r 8 deo Br, 4 semper] cum semper Thti magni (i1, sanis v temporum v 5 locutus es tuis 0 6 corrigunt Th bonae] bona et h non] nos r 7 sinis Bv, desint Th tractibus Th ocoultanda Thft sic om. p. 8 facis nos in fidem,.., fide B, facis] pacis Th et om. fi et de ... accedere om. Br accede Th, aecclesiae n 9 quacuq. B libris tuis multis Br, m. tuis libris 0 intulistis Th 10 adsignasti v es] et Bhft 11 facundior ex nefandior T concilio v 12 sapientia] patientia BHrfiw 13 et in] in v 15 et amatorem om. Br magnae ad T, . magnae ac h 17 quasi et T bonus om. Br 18 proconsiliis T 19 instructus B 20 et om. v prima] pugna add. Thp-w, pugnans add. Hpv, )

835

spiritali gladio diabolum interfecisti, agmina quoque fratrum hinc et inde uerbis tuis conposuisti, ut insidiae inimico undique tenderentur et cadauera ipsius publici hostis et nerui concisi calcarentur. crede nobis, carissime, quoniam non est a centesimo praemio minor tua innocens anima, quae nec saeculi primos inpetus timuit nec ire in exilium recusauit nec relinquere ciuitatem dubitauit nec in deserto loco morari horruit et quoniam multis documentum confessionis dedit, ipsa martyrium prior duxit. quot enim ad martyria facienda exemplo suo prouocauit: et non tantum martyrum de saeculo iam excedentium sociata esse coepit, sed et cum futuris caelestem amicitiam copulauit.

Agunt ergo tibi nobiscum damnati maximas apud Deum gratias, Cypriane carissime, quod litteris tuis laborantia pectora recreasti, fustibus uulnerata membra curasti, conpedibus pedes ligatos resoluisti, semitonsis capitibus capillaturam adaequasti,. tenebras carceris inluminasti, montes metalli in plana deduxisti, naribus etiam fragrantes flores inposuisti et tetrum odorem fumi discussisti. fecit autem et prosecutum est ministerium tuum et Quirini dilectissimi nostri, quod per Herennianum hypodiaconum et Lucanum et Maximum et Amantium acoluthos distribuendum misisti, quaecumque necessitatibus corporum defuerant expediri. [*]( 2 inc h uerbis ... insidiae repetit T inimici 3 cadaueris Brv publicae Th hostis et] hostis BTrpvv, hortis h neruis μ2v concisis μ2v, om. 0 4 nobis carissime om. Thfi -est om. β 5 prima v 6 recussauit T 7 commorari vv, mori r 8 ipse r 9 dixit TxBh, discit r quot scripsi, quod Thfi, alios BHrwv facienda] pacienda r 10 et om. (i sociata scripsi, socia H$vv, solatia T, solatium (i, solacios h, socius Br; cf. p. 549,16 12 damnati om. Br dum Thμ 13 carissime] dilectissime Brw 15 semitonsi BT capitis v capillatura Br adaequasti illum H 16 planum BHrpvv 17 fiagrantes h, fraglantes Hfi1, fiagrantibus Br floribus Br 18 discussisti] exclusisti BHr§vv persecutum rv est om. Brw, et (i 19 nostri] nos T per om. β . herrenianum T, hennianum ha, felicem heremianum B, felicem hiereinianum r ypodiaconos B 20 lucianum Brv et amantium om. v, et augustalem et amantium Br acholitos T os ex is, presbyterum Br 21 necessitati Br I corporis H{J defuerunt Thfi . Expediti sumus r ) [*]( 53* )

836

simus ergo orationibus nostris alterutro adiutores et rogemus sicut mandasti, ut Deum et Christum et angelos in omnibus actibus nostris habeamus fautores. optamus te, Domine frater, semper bene ualere et nostri meminisse. saluta omnes qui tecum sunt. omnes nostri qui nobiscum sunt te amant et salutant et uidere desiderant.

CVPRIANO FRATRI ET COLLEGAE LVCIVS ET QVI CVM EO SVNT FRATRES OMNES IN DEO S.

Exultantibus nobis et laetantibus in Deo quod nos et in congressionem armauerit et in proelio uictores sua dignatione fecerit superuenerunt litterae tuae, frater carissime, quas per Herennianum hypodiaconum et Lucanum et Maximum et Amantium acoluthos misisti nobis: quibus lectis recepimus in uinculis laxamentum, in pressura solacium et in necessitate praesidium et excitati sumus et robustius animati ac si quid amplius fuerit poenarum. nam ante passionem a te sumus ad gloriam prouocati, qui prior nobis ducatum ad confessionem nominis Christi praebuisti. nos uero secuti uestigia confessionis tuae parem gratiam [*]( 1 nostris om. H§ alterutrum (In et] sed h 3 actibus om. T nostris om. p fautores) fatnros T optamus ... L 6 desiderant om. v domine om. r frater] pater kme Br 4 semper om. T@r saluta ... desiderant om. B. — Cypriano Nemesianas Datiuus Felix et Victor explicit T, Rescripta confessoram explicit B, om. Hhrβuν. — ) [*](Epist. LXXVIII. — Incipit ad Lucium (Incipit Lacu fi) et qui cum eo sunt TQfi, Incipit ad Lucium B, Cypriano Lucius qui et Nioostratns H, om. h. — 8 cyprianus BQTh lacio BQTh cum eo] mecum B" 9 omnes om. p dno HTv 10 et noe T et in scripsi, et Q, in T, ad BHftv 11 et] ut B sua om. B 12 herenninum H, hennianum Qhu, ennianam T, satarniam et herennianum V 13 lucianum Bv et amantium om. V 14 acolathos TV, acolitoa BHQhp misietis B nobis om. B 15 pressnris B °16 ac] ad fiv, at h; cf. p. 827,7 quidam prius M (quid amplius Q) 17 abste B, ante "I 19 uestigium T . )

837

tecum speramus. nam qui prior est in cursu prior est et ad praemium, et qui prior occupasti de quo cepisti inde hoc nobis communicasti, demonstrans t scilicet indiuiduam caritatem qua semper nos dilexisti: ut quibus unus fuit spiritus in coniunctionem pacis esset precum tuarum gratia et una corona confessionis.