Epistulae

Ceterum ubi erit quod custodia squalidi carceris includuntur qui Christum confitentur, si sine periculo fidei sunt qui negauerunt? ubi quod in nomine Dei catenarum ambitu uinciuntur, si sine communicatione non sunt qui confessionem Dei renuerunt? ubi quod detenti gloriosas animas ponunt, si qui dereliquerunt fidem periculorum et delictorum suorum non sentiunt magnitudinem ? quod si nimiam inpatientiam praeferunt et intolerabilem festinationem communicationis exposcunt, frustra querula ista et inuidiosa ac nihil aduersus ueritatem ualentia iactant petulanti et infreni ore conuicia, quandoquidem licuerit illis suo iure retinere quod nunc sua sponte quaesita necessitate coguntur postulare. fides enim quae Christum potuit confiteri potuit et a Christo in communicatione retineri. optamus te, frater, bene ualere et nostri meminisse. [*]( 1 praestentur HTgβμνυ rursum Hw incendio v 2 flammam F, lamina V reuocantur Ht, renocaretur F 3 restinguatur < Hgfiv, stinguitur T, ertinguitur p eiusmodi V 4 magis om. v consili F, consilii T de om. Tfiv 6 custodias HT, custodiis g 8 ubi] ut F uincuntur Tg 9 si om. T renuerunt pv, tenuerunt FT, non retinuerunt Hgfiv 10 detenti om. V, debenti T, detenti martyres Ηβgυ animas suas Τμν reliquerunt Hgv, relinquerunt P 11 suorum om. g 12 quosi T prae se ferunt y et om. F intolerabili v 13 festinatione υ, fesionem T communicationem v 14 quaerela T, querellas μ sed s s. l. m. 2, querelosa p indiosa T aduersum ΗΤμ 15 et] ac g infreni ore FH gβ2μ2, infreni eo ore W, infreniora μ1, infreni ori v, infreniorem T 16 illi ex ille μ sponte sua T 17 potuit christum v 18 et om. Τμν communicationem T, communicatio g frater F, frater in domino V, beatissime ac (et g) gloriosissime papa in domino semper HTgPpw (nisi quod ac gloriosissime om. v). — Cypriano papae Moyses et Marimus ppBb explicit FT, om. BgfJwv. — )

Quales litteras ad clerum Romae agentem fecerim quidque illi mihi rescripserint, quid etiam Moyses et Maximus presbyteri et Nicostratus et Rufinus diaconi et ceteri cum eis confessores in custodia constituti aeque ad litteras meas rescripserint at scire possetis, fratres carissimi, exempla uobis legenda transmisi. uos curate quantum potestis pro diligentia uestra ut et scripta nostra et illorum rescripta fratribus nostris innotescant. sed et si qui de peregrinis episcopi collegae mei uel presbyteri uel diacones praesentes fuerint uel superuenerint, haec omnia de uobis audiant. et si exempla epistularum transcribere et ad suos perferre uoluerint, facultatem transcriptionis accipiant, quamuis et Satyro lectori fratri nostro mandauerim ut singulis desiderantibus describendi faciat potestatem, ut in ecclesiarum statu quoquo modo interim componendo seruetur ab omnibus una fida consensio. de ceteris uero quae agenda erunt, sicut et collegis meis plurimis scripsi, plenius consilio communi tractabimus, quando conuenire in unum permittente Domino coeperimus. opto uos, fratres carissimi ac desiderantissimi, semper bene ualere. fraternitatem salutate. ualete. [*]( Epist. XXXII. — Incipit (Cyprianus add. L) ad presbyteros et diaconos LB, Incipit presb et diaconibus consisten Romae T, Incipit ad Romanos epistula prima MQ. — 3 feceram L 4 scripserint T moses L, nos BMQ1, mos Q1 presbiter T 5 diacones BT1 6 aeque] quae B 7 possitis B 8 transmissi et T sed et s. l. m. 2 ut et L, ut BQTv 9 nostri T 10 et om. B quis B* de] te Q episcopis B, et episcopis QT 11 diacom* B s eras. 12 et] aut B si] sic Q exemplum B 13 transferre B 14 saturo v lectoris M (lectori Q), college lectori B 15 prius ut T s. I. 16 statum Q quo quomodo Q, quomodo BM 17 una] una et T2 υ fide B (i. e. fidei) 18 erant ex erat T 19 tractauimus BLQT1 uno permittemte M (unum permittente Q) 21 in domino semper L fraternitate T; fr. s. ualete om. B salute Q1 (salutate MQ\'), om. T uale L. — Ad presbyteros et diacon exp (explicat L) BL, Ad Maximum presb et Vrbanum et Sidonium et Мacharium explicit T. — )

Dominus noster, cuius praecepta metuere et seruare debemus, episcopi honorem et ecclesiae suae rationem disponens in euangelio loquitur et dicit Petro: ego tibi dico quia tu es Petrus, et super istam petram aedificabo ecclesiam meam, et portae inferorum non uincent eam, et tibi dabo claues regni caelorum, et quae ligaueris super terram erunt ligata et in caelis, et quaecumque solueris super terram erunt soluta et in caelis. inde per temporum et successionum uices episcoporum ordinatio et eccle siae ratio decurrit ut ecclesia super episcopos constituatur et omnis actus ecclesiae per eosdem praepositos gubernetur. cum hoc ita diuina lege fundatum sit, miror quosdam audaci temeritate sic mihi scribere uoluisse ut ecclesiae nomine litteras facerent, quando ecclesia in episcopo et clero et in omnibus stantibus sit constituta. absit enim nec Domini misericordia et potestas eius inuicta patiatur ut ecclesia esse dicatur lapsorum numerus, cum scriptum sit: Deus non est mortuorum [*]( 4 Matth. 16, 18. 19. 18 Matth. 22, 32. ) [*]( Epist. XXXIII. — Incipit (incipit om. ϕμ; cipriano add. T) aduersns (ad Z) lapsos qui (quidquid <p) illi (illic T, illi de usurpata pace Z) scripserunt (scripserint Z; epistola add. cp) TZϕμ, Aduersus lapsos quorum aliquorum temeritatem arguit aliorum exaltat humilitatem premittens ecclesiam constitutam super epis et per eosdem prepositos gubernari tc. — 2 dominus] Cyprianus lapsis. Dominus v, cyprianus dns μ metuere (etuere T) et seruare debemus T2 ϕ, inuenire et obseruare debemus μ, metuere debemus et seruare to, m. debemus et seruare debemus F1, et monita obseruare d. Zv 3 honorem et] honore Z suae om. to 4 dioo tibi qp 5 istam] hanc Zcp 6 uincent eam] uincentem T, praeualebunt contra eam Z et om. V 7 quae] quecumque Z 8 et in] in Tp. et quaecumque ... caelis om. μ 9 et om. T celo w 10 successorum <p ordinatio et] ordinationibus ϕω 11 ecclesiae s. e. constituantur u 12 omnes Zto gubernentur Zto 13 ita] itaque Zpv fundamentum to 14 sic om. Zp ut ... facerent om. Zy, 15 quando cum Zμ clero] deo Z in om. Z 16 constituta absit enim om. ft nec] ne Vμ, de Z 17 et] ut Z inuincta w, inuidiam VZp. )

Scripserunt autem mihi quidam de lapsis humiles et mites et trementes ac metuentes Deum et qui in ecclesiis semper gloriose et granditer operati sunt et opus suum numquam Domino inputauerunt, scientes illum dixisse: et cum haec omnia feceritis, dicite: serui superuacui sumus, quod debuimus facere fecimus. quae illi cogitantes et quamuis libello a martyribus accepto, ut tamen ad Dominum satisfactio ipsa admitti possit, orantes scripserunt mihi se delictum suum cognoscere et paenitentiam ueram agere, nec ad pacem temere aut inportune properare, sed expectare praesentiam nostram, dicentes pacem quoque ipsam, si eam nobis praesentibus acceperint, dulciorem sibi futuram. quibus quantum gratulatus sim Dominus testis est, qui dignatus est ostendere quid eiusmodi et tales serui de eius bonitate mereantur. quas cum litteras [*]( 12 Luc. 17, 10. ) [*]( 1 optotamus T, optamus ante omnes txh. to in om. T 3 esse nolunt Z, nolentes esse (t 4 in om. μ 5 dignantnr w, dignatnr μ 6 oportet esse ϕ qui] atque Z 7 memores] merores Tw curant satiffacere eo dno μ s. l. m. 2 deo ... facere om. ϕω deo debeant nec T, cum se magis sciant Z 8 ecclesiam Z 9 nuper quidam Zfiv 10 ac] et Zϕμωυ dum Zμ ecclesia Zpv 11 qumquam om. Oxon. 12 scientis T illum] eum Z omnia om. w 14 illic Τμ quonis fi 15 a om. Zμ a dominum T, a dno uv 16 ipsa] sna Zv, sa T, sns fi posset Z se] sed (t, sine T 17 cognoscere suum ϕ agere neram μ 18 pnsi pntiam ϕ, penitentiam ω 19 docentes Z earn] a ft 20 gratulatim rp sum Z<p 21 est om. T qui d. est om. μ dignatus] potens Z ostendere corr. in ostendens μ m. 2 quid de Z hninsmodi tp 22 et] est μ de om. μ, et w bonitatem μ, benignitate Zμυ quas cum litteris cp, litteras quas cum μ, quas litteras cum Ztov )

Integre et cum disciplina fecistis, fratres carissimi, quod ex consilio collegarum meorum qui praesentes erant Gaio Didensi presbytero et diacono eius censuistis non communicandum, qui communicando cum lapsis et offerendo oblationes eorum in prauis erroribus suis frequenter deprehensi et semel atque iterum [*]( 1 nuper acceperim Zo uos scripsisse Z, scripsisset uos T 2 nunc p 8. 1. m. 2 3 nostra libellos ut sciatis μ 1 cum om. w 4 ad me tr.] admittatis qpw 5 habeam] debeam Tcpw 6 nostri om. qp scribam Z fratres om. ϕω ; carissimi semper add. Zpv 7 et ... ualete om. Zp. tranquile T, tranquillitate w1 8 ualete om. T1. — Epistola Cipriani aduersus lapsos qui illic scripserant explicit T, Explicit ad lapsos qui illi de usurpata pace scripserint Z, om. ϕωμ. - ) [*](Epist. XXXIIII. — Incipit (om. cp) epistola cipriani (om. 9) ad clenim de eis C (his <p) qui temere lapsi communicauerunt et Philumeno (in ras. T, phylemone qp) et (om. T) Fortunato hyppodiaconis (hypodiaoono T) et Fauorino acolito (acholyt T) Ttp, Cipriani ad clerum emendatio quod non communicauerint iis qui temere communicauerant lapsis et de penitentia Philemone et Fortunato hypodiaconis et Fauorino accolito insignis epistola W, Incipit ad eosdem (praemittitur: ad presbyteros et diaconos explicit) Z fol. 186*, Incipit ad eosdem de Gayo pidendi et eius diacono qui pro lapeis communicauit z fol. 235a. — 10 presb. et diaconis Z, clero s fratribus] Gaclodi consistentibus add. 10 11 ex om. v, ex eo qI 12 meorum] eorum Z aderant Zcp gaio dianensi Z, gaglodudensi t, gaclodidensi to, gailididensi cp sed ili corr. in do m. 2 13 censui Z, sensuistis to non] hmoni Z qui cum Z 14 et] ut z eorum om. Tt in prauis] improbis z 15 atque] ac Z )

Ingemescere autem et agere paenitentiam quomodo possunt quorum gemitibus et lacrimis intercedunt quidam de presbyteris, ut communicandum cum illis temere existiment, nescientes scriptum esse: qui uos beatos esse dicunt, in errorem uos mittunt et semitam pedum uestrorum turbant. merito salubria nostra et uera consilia nihil promouent, dum blanditiis et palpatione perniciosa salutaris ueritas impeditur, et patitur lapsorum saucia et aegra mens quod corporaliter quoque aegri et infirmi saepe patiuntur, ut dum salubres cibos et utiles potus quasi amaros et abhorrentes respuunt et illa quae oblectare et ad praesens suauia uidentur esse adpetunt, perniciem sibi et mortem per inaudientiam et intemperantiam prouocent nec [*]( 7 Apoc. 2, 5. 8 Es. 30, 15. 14 Es. 3, 12. ) [*]( 1 a om. rp amoniti ne z, moniti ut non Z, monitione to hoc om. Z 2 pstiterunt T 4 omniJ ipsi Z utilitate] subtilitate Z, humilitate v adulationem T, adolatione Z 5 corrupta] composita zv, cohorta Z ueram paenitentiam TcpwZ nisi quod Z habeant add. 6 ac] et ϕυ pleno om. to dominum Zzv, domini T precentur io, deprecemur supplices rp sed supplices exp. m. 2 7 caederis T1 8 scriptura diuina Zϕωυ sic] sicut ϕω 9 saluaueris T sciens 10 12 interdunt corr. in intendunt T compbris B 13 cum om. Z quia scriptum est zv 14 beatos] felices zv esse om. Zzv errore a 15 mittunt uos T semitas z nostrorum T1ω 16 consilia et uera tp blandimentis Z 17 palpationibus perniciosis Zzυ 18 patitur Zz, ponitur Trpw; sopitur fort. sauciam T, audaciam Z et om. Z , aegre T, erga ω quod om. T, et Zrpto 19 saepe] se Z ut om. w cum z 20 quasi aborrentes Z quae] que et Z 21 perniciem om. Z, pnciem to 22 per om. z inobedienciam s prouocant Tl proficiat Zwv )

Vos itaque secundum litteras meas fideliter et salnbriter consnlentes a consiliis melioribus ne recedatis. legite uero has easdem litteras et collegis meis, si qui ant praesentes fuerint aut superuenerint, ut unanimes et concordes ad fouenda et sananda lapsorum uulnera consilium salubre teneamus, tractaturi plenissime de omnibus cum conuenire in unum per Domini misericordiam coeperimus. interea si quis inmoderatus et praeceps siue de nostris presbyteris uel diaconis siue de peregrinis ausus fuerit ante sententiam nostram communicare cum lapsis, a communicatione nostra arceatur, apud omnes nos causam dicturus temeritatis suae, quando in unum permittente Domino conuenerimus.