Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Ex his itaque tribus modis licet priores duo melioribus inniti principiis uideantur, nonnumquam tamen inuenimus etiam de tertio gradu, qui infimus uidetur ac tepidus, perfectos uiros ac spiritu feruentissimos extitisse illisque consimiles, qui optimo principio adgressi domini famulatum [*]( 10 Ind. 3, 15 13 1. 0. 9 16 Pa. 77, 84-36 19 Ps. 106, 19 ) [*]( 1 huius] istiua in ras. m. 2 D 3 uel ante mortis om. D1 5 dominum PX contemsimus DIWOP saltem WO 6 pro- epenre D1 7 iarJ W frhl 0 8 traditus D1 9 rursus OX 10 proolamuaet W1 inquid DWP inqait eis 0 dominus eras. in D 11 gerari 0 fllium (post Gera) DlWOX: filii D\'łP gemini DO 13 clamauerint W1 inquid D: om. W P 14 liberabit WO othoniel 0 15 frat* (i. e. frater) D ealebh 0 17 deluculo WI: ante lucem 0 21 de cessitatibuB D 22 licet et W 24 infirmus OP1 26 obtimo OPX )

reliquam quoque uitam laudabili feruore spiritus exegerunt, et iterum de illo superiore gradu plurimos tepeftotos ad uituperabilem fiaem saepissime reccidisse. ae perinde sicut illis nihil obfuit quod non suouiiientor arbitrio, sed necessitatis eonpnlsione conuersi, quippe quibus hanc ipsam occasionem qua conpungerentur domini benignitas procurauit, ita etiam istis omnino nil profuit sublimiora conuersionis habuisse principia, quia non studuerunt reliquam uitam fine congruo terminare.

neo enim abbati Moysi, qui habitauit in loco ifltins heremi qui Calamus nuncupatur, quicquam defuit ad perfectae beatitudinis meritum, quod metu mortis quae ei propter homicidii crimen intentabatur inpulsus ad monasterium decucurrit. qui ita necessitatem conuersionis adripuit, ut eam in uoluntatem prompta animi uirtute conuertens ad perfectionis fastigia summa peruenerit. siont etiam s contrario plurimis, quos nominatim memorare non debeo, nihil profuit: domini seruitutem meliore adripuisse principio, qui deinceps cordis ignauia ac duritia subsequente in teporem noxium ac profnndum mortis barathrum conciderunt.

qukm rem in apostolorom quoque uocatione uidemus euidenter expressam. quid enim profuit Iudae apostolatus snblimissimam gradum eodem ordine quo Petrus ceterique apostoli adsciti sunt uoluntarie suscepisse, qui uocationis suae praeclara principia cupiditatis ac filargyriae pestifero fine consummans usque ad traditionem domini crudelissimus parricida prorupit?

aut quid obfuit Paulo quod repente caecatus ad uiam salutis uelut inuitus uidetur adtractus, qui postea dominum toto animi feruore sectatus initium necessitatis uoluntaria deuotione consummans gloriosam tantis uirtutibus uitam inconparabili fine conclusit? totum ergo in fine [*]( 1 Bpiritua fernere D* 2 superiori W1K 8 reccidisse W1: reeidivee DW2 PX recedisse O 4 uiderentor Xx 5 occansionem D* 7 stis 0 idhil P conuersationis O9 moysi D* OPXI: mosi DlWX* 10 calamoB 0 11 quae] qui 0 12 mone- Btorium D1 18 qui ita ete quanta W conuersationis 0 14 prupta B1 promta WO 18 tepore Dl tempiJrem W1P1 19 baratrom 0 baratrum mortis D 23 filargiriae DOPX 25 parracida 0 )

censistit, in quo potest quis et optimae conuersionis initiis dedicatus inferior per neglegentiam repperiri et necessitate adtractus ad nomen monachi profitendum effici per timorem dei diligentiamqueperfectus.

Ntmc de abrenuntiationibus disserendum est, quas tres esse patrum traditio et scripturarum sanctarum demonstrat auctoritas, quasque unumquemque nostrum omni studio oportet inplere. prima est qua corporaliter uniuersas diuitias mundi facultatesque contemnimus, secunda qua mores ac uitia affectusque pristinos animi carnisque respuimus, tertia qua mentem. nostram de praesentibus uniuersis ac uisibilibus euocantes futura tantummodo contemplamur et ea quae sunt inuisibilia concupiscimus.

quae tria ut simul perficiantur etiam Abrahae legimus dominum praecepisse, eum dicit ad eum: exi de terra tua, et de cognatione tua, et de domo patris tui. primum dixit de terra tua, id est de facultatibus mundi huius opibusque terrenis: secundo de cognatione tua, id est de conuersatione et moribus uitiisque prioribus, quae nobis a nostra natiuitate cohaerentia uelut adfinitate quadam et consanguinitate cognata sunt: tertio de domo patris tui, id est omni memoria mundi huius quae oculorum occurrit obtutibus.

de duobus enim patribus, id est aiue de illo qui deserendus siue de eo qui expetendus est, ita per Dauid ex persona dei canitur: audi, fBia, et uide, et inclina aurem tuam: et obliuiscere populum tuum, et domum patris tui. nam qui dicit audi, filia, pater utique est, et illum, cuius domum uel populum obliuioni tradi debere persuadet, patrem nihilominus suae filiae fuisse testatur. quod ita fit, cum mortificati cum Christo ab elementis huius [*]( 14 Gen. 12, 1 24 Ps. 44, 11 ) [*]( 1 et om. 0 optime DWPX obtime 0 conuersatdonis 0 2 repperire D\' reperiri X 3 timore D 10 carnis D1 11 reoocantes P 12 ea om. WP 13 concapiscimur W habrahae WP abraham X 14 ad eum om. WO 20 cognata sunt] iunguntar W conittncta sunt 0 21 occulorum D1 28 qui post ex eras. i* D 27 obliuione Dl 29 sit DP cum] ti s.l. m. 1 W )

mundi contemplamur secundum apostolum iam non eaquae uidentur sed quae non uidentur: quae enim uidentur, temporalia sunt, quae autem non uidentur, aeterna, et exeuntes corde de hac temporali ac uisibili domo in illam in qua sumus iugiter permansuri nostros oculos mentemque dirigimus.

quod tunc inplebimus, cum in carne ambulantes non secundum carnem militare domino coeperimus, illam beati apostoli sententiam opere ac uirtute clamantes: noster autem municipatus in caelis est. his tribus abrenuntiationibus proprie tres libri Salomonis aptantur. nam Prouerbia primae abrenuntiationi conueniunt, quibus concupiscentia carnalium rerum ac terrena uitia resecantur, secundae abrenuntiationi Ecclesiastes, ubi uniuersa quae aguntur sub sole uanitas pronuntiantur, tertiae Canticum Canticorum, in quo mens uisibilia cuncta transcendens uerbo iam dei caelestium rerum contemplatione coniungitur.

Quapropter non multum proderit primam nos abrenuntiationem cum summa deuotione fidei suscepisse, si secundam non eodem studio atque eodem impleuerimus ardore. et ita cum etiam hanc fuerimus indepti, ad illam quoque tertiam peruenire poterimus, qua de domo prioris nostri parentis egressi, quem ab exordio natiuitatis nostrae secundum ueterem hominem, quando eramus natura filii irae sicut etceteri, patrem nobis fuisse meminimus, omnem mentis intuitum ad caelestia deflectemus.

de quo etiam patre ad Hierusalem quae uerum patrem deum contempserat dicitur: pater tuus Amorraeus, et mater tua Chettaea, et in euangelio: uos ex patre diabolo estis, et desideria patris [*]( 1 II Cor. 4, 18 9 Phil. 3, 20 23 Ephea. 2, 3 26 Ezech. 16, 3 28 loh. 8, 44 ) [*]( 2 sed quae non uidentur om. D 5 illa WO in ante qua om. 0 6 dirigamus OP 8 beati pauli apostoli 0 9 conmunicipatus 0 1Q his] his igitur 0 solomonis W1 salamonis P 11 abrenuntiationis D1 12 ac om. D\'W 14 pronuntiatur D1 17 prode erit 0 22 quem] qnę D1 ab] in s. I. m. 2 W h 23 fili D 25 Ihrflm0 27 amorreus DWPX chetea a D cetthea W cethea OX cetea P 28 diabulo OP )

uestri uultis facere. quem cum dimiserimus, de uisibilibus ad inuisibilia transmigrantes cum apostolo dicere poterimus: scimus autem quoniam si terrestris domus nostra huius habitationis dissoluatur, quod habitationem habeamus ex deo, domum non manu factam aeternam in caelo, et illud quod paulo ante commemorauimus: noster autem municipatus in caelis est, unde et saluatorem expectamus dominum Iesum, qui reformabit corpus humilitatis nostrae conforme corpori claritatis suae, et illud beati Dauid: quia incola ego sum in terra, et peregrinus sicut omnes patres mei, ut secundum domini uocem tales efficiamur quales illi de quibus haec dominus ad patrem in euangelio loquebatur: de mundo hoc non sunt, sicut et ego non sum de hoc mundo, et rursum ad ipsos apostolos: si de hoc mundo essetis, mundus quod suum est utique diligeret: sed quia de hoc mundo non estis, sed ego elegi uos de hoc mundo, propterea odit uos mundus.

huius ergo rennntiationis tertiae ueram perfectionem tunc merebimur obtinere, quando mens nostra nullo carneae pinguedinis hebetata contagio, sed peritissimis elimationibus expolita ab omni affectu et qualitate terrena per indesinentem diuinarum rerum meditationem spiritalesque theorias ad illa quae inuisibilia sunt eo usque transierit, ut circumdatam se fragilitate carnis ac situ corporis supernis et incorporeis intenta non sentiat atque in huiusmodi rapiatur excessus, ut non solum nullas uoces auditu recipiat corporali nec in intuendis praetereuntium imaginibus occupetur, sed ne adiacentes quidem moles et ingentes materias obiectas oculis carnis aspiciat.

cuius rei [*]( 3 n Cor. 5, 1 7 Phil. 3, 20-21 10 Ps. 118,19. 38,13 14 lob. 17, 16 15 lob. 16, 19 ) [*]( 1 demiserimus DlWlP 3 terrestres W1 4 diBSoluantur jy abitatiooem W 5 habemus D\'IQP 6 celis X 8 reformamt DX 9 conformem W 12 ille D1 20 merebitnr W 21 pingnedinis D2W2O: pinguidinis D1W1P2X piugnitadinis P\' eontangio D1 24 tranBierint W 26 excessus DlOX: excessu D\'IWP 27 in s.l. m. 2 D: om. 0 )

fidem atque uirtutem nemo nisi is capiet, qui haec quae dicuntur experientia magidtrante perceperit: cuius uidelicet ita dominus oculos cordis de uniuersis praesentibus auocarit, ut ea non tamquam transitura, sed quasi transacta iam reputet et uelut inanem fumum in nihilum resoluta conspiciat, ambulansque ut Enoch cum deo ac de humana conuersatione moribusque translatus non inueniatur in praesentis saeculi uanitate. quod in illo etiam corporaliter factum lectio Geneeeos ita commemorat: ambulauitque Enoch cum deo, et non inueniebatur: quia transtulit illum deus. apostolus quoque: fide Enoch translatus est, ut non uideret mortem. . de qua morte dominus in euangelio qui uiuit, inquit, et credit in me, non morietur ia aeternum.