Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

quidquid enim imperatiue decernitur, mortem inrogat non inpletum: quaecumque uero suadentur potius quam iubentur, facta prosunt, infacta non puniunt. et idcirco aut omnia haec aut certe quaedam pro causa, pro loco, pro modo, pro tempore circumspecte agere nos maiores nostri et prouide obseruare iusserunt, quia si congrue horum aliquid actitetur, aptum atque conueniens, si incongrue, ineptum esse constat ac noxium. acsi uelit quis in fratris aduentu, in quo Christum debet humanitate reficere et gratissima susceptione conplecti, austeritatem ieiunii custodire, nonne [*]( 1 meruit 0 4 non om. FO 7 ut] -et Bl 9 rursus 0 ereditur 0 ceditur K 12 haec] heo in 0: quae K ea c 14 ut puta nt BFl 17 perceptio Bl 19 optmenda BF paulolum K 20 quicquid 0 enim om, 0 inperatiue 0 22 infecta F2Κυ inperfecta 0 23 aut (ante omnia) K: ∗nt B, in F ut deletum ut 0 pro causa om. K 26 agitetur F 27 uellit Bl uellet K1 29 auctoritatem JB* austorit. B\'Fl inbumanitates K1 )

589
inhumanitatis potius crimen incurrit quam laudem aut meritum religionis adquirit?

uel si, cum defectio et inbecillitas carnis reparationem uirium escae perceptione deposcit, non adquiescat aliquis rigorem abstinentiae relaxare, nonne magis crudelis sui corporis homicida quam salutis prouisor est aestimandus? ita . etiam cum tempus festiuitatis escarum congruum fotum et refectionem necessariae absolutionis indulget, si quis ieiuniorum\' rigidam obseruantiam indisrupte uoluerit retentare, necesse est ut non tam religiosus quam inconditus atque inrationabilis habeatur.

sed et illis haec nihilominus repperientur aduersa, qui humanam laudem ieiuniis aucupantur et inani ostentatione palloris famam sanctitatis adquirunt, quos in praesenti suam recepisse mercedem euangelicus sermo pronuntiat, uel quorum per prophetam dominus ieiunium detestatur. ad quorum personam cum sibi obiciens ante dixisset: quare ieiunauimus, et non aspexisti: humiliauimus animas nostras, et nescisti? confestim subiciens prodidit causas, cur non merentur audiri: ecce, inquit, in diebus ieiunii uestri inuenietur uoluntas uestra, et omnes debitores uestros repetitis. ecce ad lites et contentiones ieiunatis, et percutitis pugno impie. nolite ieiunare sicut usque ad hanc diem, ut audiatur in excelso clamor uester. numquid tale estieiunium, quod elegi, per diem adfligere hominem animam suam? numquid contorquere quasi circulum caput suum, et saccum et cinerem sternere? numquid istud uocabitis ieiunium, et diem acceptabilem domino?

deinde infert docens quomodo acceptabilis fiat [*]( . 13 cf. Mt. 6, 16 15\'Eaai. 58, 3 18 1. c. 3-5 ) [*]( 1 relegionis K1 2 quum 0 inbicilitas K1 3 aliquis om. 0 6 qum 0 et] hac 0 7 indnlgeat 0 9 relegiosus BK1 10 nihilhominns K1 repperiuntur 0 reperientur K 11 occupantur F1O acupantnr F1 13 euang. sermo mercedem K 14 profetam F ex quorum persona Οβυ 15 qam 0 17 qunr BO 18 mererentnr Ov inquid FOK1 19 inuenitur F uestra om. FO 22 ad BFr: in 0βc 25 nnmquit Bl 27 istud uocabitis (xαλέσετε) BsF: stadio capitis B1 stnht uocabis 0 istud nocabis r Vulg. istnd nocani βc)

590
continentia ieiunantis atque euidenter enuntiat per se solum. ieiunium prodesse non posse, nisi has quae subiciuntur causas habuerit consequentes, nonne hoc est, inquiens, ieiunium, quod elegi? dissolue conligationes impietatis, solue fasciculos deprimentes, dimitte eos, qui confracti sunt, liberos, et omne onus disrumpe. frange esurienti panem tuum, et egenos, uagosque induc in domum tuam: cum uideris nudum, operi eum, et carnem tuam ne despexeris. tunc erumpet quasi mane lumen tuum, et sanitas tua citius orietur, et anteibit faciem tuam iustitia tua, et gloria domini colliget te. tunc inuocabis, et dominus exaudiet te: clamabis, et dicet: ecce adsum.

uidetis ergo ieiunium nequaquam principale bonum a domino iudicari, eo quod non per semet ipsum, sed per alia opera bonum ac deo bene placitum fiat et rursum ex accedentibus causis non solum uanum, uerum etiam odibile censeatur dicente domino: cum ieiunauerint, non exaudiam \'preces eorum.

Non enim misericordia, patientia et caritas uel illa praedictarum praecepta uirtutum, in quibus utique bonum est principale, propter ieiunia sunt tenenda, sed potius ieiunia propter illa. elaborandum est enim ut uirtutes illae, quae uere bonae sunt, ieiuniis adquirantur, non ut ad ieiuniorum terminum tendant illa exercitia uirtutum. ob hoc ergo est utilis carnis adflictio, ob hoc ei adhibenda est inediae medicina, ut per illam ad caritatem, in qua inmobile ac sine ulla [*]( 3 1. c. 6-9 18 Hierem. 14, 12 ) [*]( 1 continentie B1 ieionantes K1 3 inquiens OM. 0 4 conlegationes K1 5 deprimentis B1Z1 7 egenos Bl uacuosque KZl 8 quum 0 9 dispexeris codd. 10 erumpit K1 12 tna om. 0 colligit 0 collegit K1 13 dicit K1 (qvid extet in F, non dispexi) 15 semet] se βυ 16 accidentibus B2Ου 18 quam 0 19 precem 0 20 ueritas β 21 praedicta β 24 ut om. B ad om. F 25 illa exercitia BF: illarum gesta 0 βυ 26 adflictio carniB 0 adibenda FO )

591
temporis exceptione perpetuum bonum est, peruenire possimus. neque enim medicinae, aurificinae uel ceterarum quae in hoc mundo sunt artium disciplinae propter instrumenta quae ad eius opus pertinent exercentur et non potius ferramenta propter artis exercitium praeparantur.

quae sicut utilia sunt peritia, ita superflua his qui artis ipsius nesciunt disciplinam, et sicut his, qui ad efficiendum opus suum eorum ministerio fulciuntur, plurimum prosunt, ita illis, qui cuius rei gratia instituta sint ignorantes sola eorum possessione contenti sunt, penitus prodesse non possunt, quia utilitatis suae summam in retentatione , eorum tantum, non in . operis consummatione constituunt. illud ergo est optimum principaliter, propter quod fiunt illa quae media sunt, ipsum uero praecipuum bonum non ob aliam causam, sed propter suam tantum agitur bonitatem.

Quod quidem a ceteris, quae media esse praediximus, his secernitur modis: si per se bonum sit et non per aliud aliquid: si propter se necessarium sit et non propter aliud: si inmutabiliter semperque sit bonum ac perpetuo suam retinens qualitatem numquam possit in partem transire contrariam: si ademptio uel cessatio eius non possit non summam inferre perniciem: si id quod illi contrarium est similiter principale sit malum nec in partem bonam possit aliquando transire.

quae definitiones, quibus principalium bonorum natura discernitur, adscribi ieiuniis omnino non possunt. neque enim ex semet ipsis bona aut propter se necessaria sunt, quia propter adquirendam cordis et corporis puritatem salubriter exercentur, ut aculeis carnis obtunsis mens pacifica suo reconcilietur auctori, nec inmutabiliter semperque sunt [*]( 1 possumus Kx 3 disciplina βυ 4 opus eius βυ exeretur β1 exercetur Οβ2υ 5 exercitium] studio K1 studium OK2 Zx praeferentur a 7 perfioiendum 0 8 huius B1 instituta sunt p 9 prodeesae F 11 post constituunt in BFO cap. 16 incipit, sed numerum om. B 12 obtimum OZ 14 bonitatem] non distinguunt BFO 16 aliam KZI, item infra 17 se om. BlF Z\' 26 quia scripsi: qua BF quae Οβυ 27 acculeis B obtusis F\' mens om. F )

592
bona, quia plerumque eorum intermissione non laedimur, immo etiam in perniciem interdum animae inportunius celebrata uertnntur.

sed nec principale malum est id quod illi uidetur aduersum, id est ciborum naturaliter iucunda perceptio: quae, nisi intemperantia atque luxuria uel alia quaedam uitia subsequantur, mala non potest definiri, quia non quod intrat in os, coinquinat hominem, sed quae proceduntde ore, haec coinquinant hominem. principali itaque derogat bono nec perfecte aut sine peccato illud exsequitur, quisquis id non propter se, sed propter aliud aliquid facit. omnia enim huius gratia facienda sunt, ipsum uero propter se solum est expetendum.