Conlationes Patrum (Collationibus)

tertium est ut sciat omnia, etiam quae utilia ac necessaria aestimat, postponenda bono caritatis ac pacis. quartum ut credat nec iustis nec iniustis de causis penitus irascendum. quintum ut aduersum se iracundiam fratris etiam sine ratione conceptam eodem modo quo suam curare desideret, sciens aequaliter sibi perniciosam alterius esse tristitiam acsi aduersus alium ipse moueatur, nisi eam, quantum in se est, etiam de fratris mente depulerit. postremum illud est quod generale uitiorum omnium peremptorium esse non dubium est, ut se de hoc mundo credat cotidie migraturum.

quae persuasio non solum nullam in corde tristitiam residere permittet, uerum etiam uniuersos concupiscentiarum ac peccatorum omnium conprimet motus. haec igitur quicumque tenuerit, amaritudinem irae atque discordiae nec pati poterit nec inferre. his autem cessantibus cum primum ille aemulus caritatis in cordibus amicorum tristitiae sensim uenena suffuderit, necesse est ut frequentibus iurgiis paulatim dilectione tepefacta amantium corda diu exulcerata quandoque dissociet. nam qui per callem .

praedictae directionis ingreditur, in quo ab amico umquam suo poterit dissidere, qui primam litium causam, quae ei paruulis rebus uilissimisque materiis generari solet, nihil suum uindicans radicitus amputarit, illud quod in Actibus apostolorum legimus de unitate credentium omni uirtute custodiens: multitudinis autem credentium erat cor et anima una, nec quisquam eorum quae possidebant aliquid suum esse dicebat, sederant illis omnia conmunia? deinde quemadmodum ab eodem seminarium dissensionis [*](25 Act. 4, 82 ) [*]( 1 malit] magis nelit T 3 nt om. II 4 aec iniustis om. 0 5 aduersus IITOv contentam 2 7 pernit. ΠΥ 10 peremtorum 2 peremptorum 71 de] ei T 11 cott. T quotidie 0 12 permittit TITc 14 post motus in T est: VII quicumqae] qui eum (sic) II pro irae in II est rasura: fuisse uidetur et 15 is 2 16 stimulus T 18 patefacta II 20 dilectionis T 21 Jitium] limum TP qua ex 2 23 amputaberit Ol 26 aliquit W (2) 27 dicebant 0 28 eo TTTOv dissentionis 2 )

quo autem modo ullum contentionis fomitem suscitabit, qui de intellegentia ac sensu suo non tam proprio iudicio quam fratris credere decreuit examini, pro eius scilicet arbitrio uel probans sua inuenta uel inprobans et euangelicum illud . pii cordis humilitate consummans: uerumtamen non sicut ego uolo sed sicut tu? aut qua ratione aliquid quo frater maestificetur admittet, qui bono pacis nihil iudicat esse pretiosius, dominicae illius sententiae memoriam non amittens: in hoc cognoscent omnes quod mei estis discipuli, si dilectionem habueritis inuicem, per quam uelut speciali signaculo gregem ouium suarum in hoc mundo uoluit Christus agnosci atque hoc a ceteris ut ita dixerim charactere discerni?

qua uero ex causa uel in se recipere uel in alio residere rancorem tristitiae sustinebit, cui summa definitio est iracundiae, quae perniciosa et inlicita est, iustas causas esse non posse, eodemque se modo suscensente sibi fratre orare non posse, quo si fratri suo ipse suscenseat, illam domini saluatoris humili semper retinens corde sententiam: si offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quod frater tuus habet aliquid aduersum te, relinque ibi munus tuum ad altare, et uade prius. reconciliare fratri tuo, et sic ueniens offers munus tuum?

nihil enim proderit si te quidem adseras non irasci et credas te illud inplere mandatum quo dicitur: sol [*](3 Ioh. 6, 38 9 Mt. 26, 39 13 Ioh. 13, 35 22 Mt. 5, 23—24 28 Eph. 4, 26 ) [*]( 1 exurget O 3 inquid O 4 me migit O 5 ullins T 6 tamen IP 11 admittit T quo Π1 12 ille Π1 18 discipuli estis T 14 in inuicem TO uel IP nelnd T 16 aceeteriB T caractere 2TO 18 snstenebit IP 19 pernit. H T 20 Bnscensentes Π fratrem 71 22 retinens semper S 84 contra T 26 reconciliari Σ Π2Υ ʋ offer Πʋ offene T 27 post tnum in T est: VIII 28 illut Π1. (Σ) )

unum siquidem cuiuslibet interitu ei nascitur detrimentum, itidemque illi cui omnium grata perditio est unum lucrum uel tua uel fratris morte conquiritur. quemadmodum postremo poterit uel tenuem contra fratrem retinere tristitiam, qui se credit cotidie, immo continuo ab hoc saeculo migraturum ?

Sicut ergo nihil praeponendum est caritati, ita furori uel iracundiae nihil est e contrario postponendum. omnia namque, quamuis utilia ac necessaria uideantur, spernenda sunt tamen, ut irae perturbatio deuitetur, et omnia etiam quae putantur aduersa suscipienda atque toleranda sunt, ut dilectionis pacisque tranquillitas inlibata seruetur, quia nec ira atque tristitia perniciosius quicquam nec caritate utilius est credendum.

Nam quemadmodum carnales adhuc et inbecillos fratres ob uilem terrenamque substantiam cita inimicus bile disiungit, ita etiam inter spiritales gignit pro intellectuum diuersitate discordiam, ex qua sine dubio contentiones rixaeque uerborum, quas apostolus damnat, plerumque consurgunt: unde consequenter diuortia inter unianimos fratres hostis [*](1 Mt. 5, 22 7 I Tim. 2, 4 26 cf. Gal. 5, 20 ) [*](1 tuam] uestram TOv: om. Π cf. cap-17,1 3 delinire 2T 4 dispicias Π modo namque T 5 adaersum 0 6 contempni II debere contemni T 7 aput 20 9 interitam et n 10 ille 2 unam 2 13 cott. T 14 non distinguit Υ 17 diuitetur Π1etiam] enim 77 20 adque 0 tristitiae IP pernit. IIT 22 non distinguit T inbeccillos 2 inbicillos T1 inbecilles Π2ϒ2(v) 23 cito T citra 0 uile 0 27 diuorsia 2 nnianimos XO\': unanimos ΠΥΟ2 hoatee 77 )

Quapropter ad conseruandam perpetuam et indiuiduam caritatem nihil prodest primam causam amputasse discidii, quae nasci solet de rebus caducis atque terrenis, et uniuersa despexisse carnalia atque omnium quibus noster usus indiget rerum indiscretam conmunionem fratribus permisisse, nisi etiam secundam, quae sub specie spiritalium sensuum nasci solet, similiter abscidentes adquisierimus in omnibus humilem sensum et consonas uoluntates.

Memini namque, eam me adhuc adhaerere consorti aetas iunior hortaretur, huiusmodi nobis intellegentiam uel in moralibus disciplinis uel in scripturis sacris frequenter insertam, ut nihil ea uerius nihilque rationabilius crederemus. sed cum in unum conuenientes sententias nostras promere coepissemus, quaedam conmuni examinatione discussa primum ab altero falsa ac noxia notabantur, mox deinde ut perniciosa eonmnni pronuntiata iudicio damnabantur: quae in tantum. prins infusa a diabolo uelut luce fulgebant, ut facile potuissent generare discordiam, nisi praeceptum seniorum ueluti diuinum quoddam oraculum custoditum ab omni nos contentione reuocasset, quo ab illis legali quadam sanctione praescriptum est, ut neuter nostrum plus iudicio suo quam fratris crederet, si numquam uellet diaboli calliditate deludi.

Etenim saepe illud quod apostolus dicit probatum est euenire: ipse enim Satanas transfigurat se in [*]( 2 Prov. 10, 12 (LXX) 28 II Cor. 11, 14 ) [*]( 2 «alamonis Σ Π 3 protegit (xαλʋ́πτει) 77 c 6 prodeest 0 pntasse 2 9 promisisse 2 permississe 11 11 adquesicriraus 77 12 sensuum et consonans 11 13 consorti* III coneortio H* T consortii 0 15 sanctis 0 17 promerere Π1. 19 pernit. ΠΥ 21 diabulo Π1 22 uelut IIOv uelud T 24 quod TO perMriptum JIO 25 crederit IP \' 27 non distinguit T in % uerba etenim saepe illnt quod apostolus dicit bis scripta sunt: in medio corum rasura est; fortasse fuiit XI )