Conlationes Patrum (Collationibus)

quod ab illis inpleri non posse certissimum est qui illo spiritu ac tumore uerba lenitatis atque humilitatis emittunt, ut non solum non mitigent conceptum furoris incendium, sed magis illud tam in suo quam in fratris conmoti sensu faciant conflagrare. qui tamen, etiamsi possent aliquo modo ipsi mites ac placidi permanere, nec sic quidem aliquos iustitiae caperent fructus, cum damno proximi patientiae sibi gloriam uindicantes et per hoc ab illa apostolica caritate omnimodis alieni, quae non quaerit quae sua sunt, sed ea quae aliorum. non enim ita diuitias concupiscit, ut lucrum sibi de proximi faciat detrimento, nec adquirere quicquam cum alterius desiderat nuditate. [*]( 16 Rom. 12, 21 25 I Cor. 13, 5 ) [*]( 2 penetrabilibua 0 extjrpare n 8 exciperit Π1Υ1 7 nec T 18 eos T 14 post placiditatem in II eorum deletum 15 noatre II1 16 illat Π (∑) illud apostolicum Tc malum in bono T 21 flagrare 27 conflagrare faciant T possint SII 22 mitis JI1 nec] ne Π non T 27 detrimentam 17* 28 naditatem Π1O )

Sciendum sane generaliter illum partes agere fortiores qui uoluntati fratris suam subicit uoluntatem, quam eum qui in defendendis suis definitionibus ac tenendis pertinacior inuenitur. ille enim sustentans ac tolerans proximum sani ae nalidi, hic autem infirmi et quodammodo aegrotantis obtinet locum, quem ita palpari necesse est ac foueri, ut interdum etiam a rebus necessariis pro eius quiete ac pace salubre sit aliquid relaxari. in quo quidem non se credat quis aliquid de sua perfectione minuisse, tametsi quiddam de proposita districtione condescendendo submiserit, sed e contrario multo amplius se pro longanimitatis et patientiae bono nouerit adquisisse. apostolicum namque praeceptum est: uos qui fortes estis, inbecillitates infirmorum sustinete, et: alterutrum onera uestra portate, et sic adinplebitis legem Christi. numquam enim infirmus sustentat infirmum nec tolerare poterit aut curare languentem is qui similiter aegrotat, sed ille medellam tribuit inbecillo qui inbecillitati ipse non subiacet. merito enim ei dicitur: medice, cura te ipsum.

Notandum etiam illud est infirmorum naturam esse semper huiusmodi, ut prompti quidem ac faciles sint ad contumelias ingerendas et iurgia conserenda, ipsi uero ne minima quidem iniuriae uelint suspicione contingi, cumque inferentes proterua conuicia inconsiderata superequitent libertate, ne parua quidem atque leuissima sustinere contenti sunt. ideoque secundum praedictam seniorum sententiam caritas stabilis atque indisrupta non poterit perdurare nisi [*]( 12 Rom. 15, 1 14 Gal. 6, 2 18 Luc. 4, 23 ) [*]( 3 pertinatior 77 5 aegrotantes Π1 optinet ZT 7 a om. 0 10 deatrictione ZO sommiserit ΠΟ 11 longanimitates Π1 18 inbeccillitates 2 14 honera II implebitis TIT 16 hia ΠΟ 17 medelam TPT tribuet T inbeocillo 2 inbicillo T 18 inbecciliitati ∑ inbecillitatis ΠΟ inbicillitati T ei om. Π dicetur TO 21 eiusmodi TITOv promti 20 prampti Υ1 22 contnmilias 77 inferendas T conseranda Π1 23 snspicioni Π1 25 nec 0 )

GERMANVS: In quo ergo laudabilis perfecti uiri potest esse patientia, si tolerare non ualet semper infirmum?

IOSEPH: Nec ego dixi quod illius qui fortis est ac robustus uirtus tolerantiaque uincenda sit, sed quod infirmi pessima ualitudo illius qui sanus est sustentatione nutrita atque in deterius cotidie prolabens generatura sit causas, ob quas uel ipse ultra non debeat sustineri uel certe patientiam proximi notam ac deformationem inpatientiae suae esse coniciens abire quandoque malit quam semper magnanimitate alterius sustineri.

haec ergo ab his, qui sodalitatis adfectum cupiunt inuiolabilem custodire, prae omnibus obseruanda censemus, ut primum quibuslibet iniuriis lacessitus non solum labia, sed etiam profunda pectoris sui monachus tranquilla custodiat: quae tamen si senserit uel tenuiter fuisse turbata, omni semet ipsum taciturnitate contineat et illud quod Psalmista conmemorat diligenter obseruet: turbatus , sum, et non sum locutus, et: dixi: custodiam uias meas: ut non delinquam in lingua mea. posui ori meo custodiam, dum consistit peccator aduersum me. obmutui, et humiliatus sum, et silui a bonis, nec praesentem considerans statum ea proferat quae ad horam turbulentus suggerit furor dictatque animus asperatus, sed uel recolat gratiam praeteritae caritatis uel reformandae pacis redintegrationem mente prospiciat eamque uelut continuo reuersuram etiam in ipso conmotionis tempore contempletur.

dumque pe ad dulcedinem reseruat concordiae mox futurae, [*](19 Ps. 76, 5 20 Ps. 38, 2—3 ) [*]( 1 uiros] utros 2 3 ab altero om. £ 5 praeualet Πc 6 acrobustus om. ∑1 8 ualetudo ∑Υ1O1 9 cott. Υ ■ 10 ipsa ∑ 11 esse om. 0 cognoscens TO 12 magn.animitate (i eras.) n 17 tamen om. T 18 et] nt T 22 consisterit Π1 consisteret Π2 Υυ aduersume 71 ommutui S 28 ne II 25 dicatquu ZO 27 prospiciat] concipiat T )

Cohibere ergo nos oportet omnes iracundiae motus et gubernatrice discretione moderari, ne in illud quod a Salomone damnatur praecipiti furore raptemur: totam iram suam profert inpius, sapiens autem dispensat per partes, id est: stultus quidem ad ultionem sui irae perturbatione succenditur, sapiens autem paulatim eam maturitate

consilii ac moderationis extenuat et expellit tale est et illud quod ab apostolo dicitur: non uosmet ipsos uindicantes, carissimi, sed date locum irae, id est: nequaquam ad uindictam iracundia cogente tendatis, sed date locum irae, hoc est: non sint corda uestra sic inpatientiae ac pasillanimitatis angustiis coartata, ut uiolentam conmotionis procellam, cum inruerit, sustinere non possint, sed dilatamini in cordibus uestris, suscipientes aduersos iracundiae fluctus in illis extentis sinibus caritatis, quae omnia suffert, omnia sustine: et ita mens uestra amplitudine longanimitatis ac patientiae dilatata habeat in se consiliorum salutares recessus, in quibus receptus quodammodo atque diffusus taeterrimus iracundiae fumus protinus euanescat uel certe ita intellegendum est:

damus locum irae, quotiens conmotioni alterius humili atque tranquilla mente subcumbimus et quodammodo dignos nos qualibet iniuria profitentes inpatientiae saeuientis obsequimur. ceterum hi qui ita sensum apostolicae perfectionis inclinant, [*]( 4 Hab. 3,2 (LXX) 8 ProT. 29,11 (LXX) 18 Bom. 12,19 20 I Cor. 13, 7 ) [*](2 e om. TO 4 conplebit O prof. II 7 in om. ITT a] in T salamone ∑ΠΟ 8 dampnatur Π1 9 proferet 0 impius II inripiens TO 10 ad nltionem] adnlationem 27 15 iracondiae cogitatione T 16 pnsillaanimitates (i eras. ?) Π2 18 inrnerint 2 19 uestris om. Υ suscipientis ∑ aduersus ∑Υ1O1 21 am- plitudinem longanimitates Π1 22 dilata Π1 habet il 23 teterrimua codd. 24 naneecat IP 27 saenientas IP saenienti O2C )

nisi enim iracundia proximi humili statim satisfactione uincatur, prouocat eam fugiens potius quam declinat. illud quoque huic simile est quod Salomon ait: noli festinare in spiritu tuo irasci, quia ira in sinu insipientium requiescit, et: noli procurrere in rixam cito, ue paeniteat te in nouissimo: neque enim ita festinationem rixae uel iracundiae culpat, ut earundem adprobet tarditatem. similiter et illud suscipiendum est: stultus eadem ipsa hora pronuntiat iram suam, occultat autem ignominiam suam astutus.

non enim ignominiosam iracundiae passionem -ita a sapientibus occultari debere decernit, ut iracundiae uelocitatem culpans non prohibeat tarditatem: quam utique, si per necessitatem humanae infirmitatis inruerit, ideo censuit occultandam, ut, dum ad praesens sapienter obtegitur, in perpetuum deleatur. haec enim est natura irae, ut dilatata languescat et pereat, prolata uero magis magisque confiagret. dilatanda ergo atque amplianda sunt pectora, ne angustiis pusillanimitatis artata iracundiae turbulentis aestibus obpleantur et recipere secundum prophetam illud nimis latum mandatum dei angusto corde nequeamus nec dicere cum propheta: uiam mandatorum tuorum cucurri, cum dilatares cor meum.