Conlationes Patrum (Collationibus)

non enim sola conmotionis inlatae qualitas, sed etiam propositum inritantis in noxa est, et idcirco non quemadmodum iurgium fuerit excitatum, sed cuius conflagrauerit uitio, uerum iudicis nostri perquiret eiamen: efifeotus enim peccati, non ordo est considerandus admissi. quid enim refert utrum quis gladio ipse peremerit fratrem an aliqua ad mortem fraude conpulerit, cum ipsius eam dolo uel crimine constet extinctum? quasi uero caecum in praeceps manu propria non inpegisse sufficiat, cum similiter reus sit qui pronum et inminentem iam foueae, cum potuerit, reuocare contempserit, aut ille solus in crimine sit qui manu sua quempiam laqueauerit et non etiam is qui uel parauerit uel ingesserit laqueum uel certe, cum potuerit, auferre noluerit.

ita igitur tacere nihil prodest, si idcirco nobis indicamus silentium, ut quod agendum conuicio fuerat hoc taciturnitate faciamus, adsimulantes quosdam gestus, quibus et ille quem curari oportuit uehementiore inardescat iracundia et nos super haec omnia damno illius ac perditione laudemur: quasi uero non etiam ei hoc ipso quis criminosior sit, quod gloriam sibi de fratris uoluerit perditione conquirere. utrique enim tale silentium erit aequaliter noxium, quia sicut exaggerat in alterius corde tristitiam, ita in suo non permittit extingui contra quos illa prophetae satis proprie est directa maledictio:

[*](1 protulemus Π1 condempnare 77 2 aput IO 3 culpam et] perturbatione 77 4 et ante non om. IITOr 5 quod Ov unusquiaque fecerit per loquellam (loquelam. Π2Υ pro loquilla Π1) et non quid (quod v) etiam per taciturnitatem facere stnduerit TIT Ov 6 conmutationis inlata aequalitas 2 7 in tantis 2 innoxia Π1 O1 9 indices Π1 10 affectna T 11 in admissia T referet 2 differt ΥΟυ 12 ad mortem] morte S 16 contemserit ZO 17 his Π1 O 19 prodeest 0 22 uehementiori Π2 υ 24 criminioBior 2 25 inquirere T 28 prof. 77 propria T )

de quibus proprie dicitur per prophetam: molliti sunt sermones eius super oleum: et ipsi sunt iacula, et alibi: uerba callidorum mollia, haec autem feriunt in penetralia uentris. quibus etiam illud potest eleganter aptari: in ore pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias, quibus tamen decipitur magis ipse qui decipit. nam qui praeparat ante faciem amici sai rete, circumdat illud pedibus suis, et: qui fodit foneam proximo suo, incidet in eam ipse. denique cum magna ad conprehendendum dominum cum gladiis et fustibus multitudo uenisset, nemo in auctorem uitae nostrae illo cruentior extitit parricida, qui cunctos ficto salutationis honore praeneniens osculum subdolae caritatis ingessit.

cai dominus: Iuda, inquit, osculo filium hominis tradis? id est: amaritudo persecutionis atque odii tui hoc tegmen adsumpsit, [*]( 1 Hab. 2, 15-16 4 Hierem. 9,4—5 7 1. c. 3 13 Ps. 54, 22 14 Prov. 26, 22 (LXX) 16 Hierem. 9, 8 19 Prov. 29, 5 (LXX) 20 Prov. 26, 27 (LXX) 26 Luc. 22, 48 .,. ) [*]( 4 frater om. S supplantabitur B 5 omnes IP 6 inri4ebit Π(c) 9 arcus ∑ 13 prof. 71 15 penetrabilia ZTO \' 16 eliganter 77 . 18 magis decipitur ΠΟυ magis tamen decipitur T 19 sni om. T 20 fodet IP fonea Z 21 ea ZO 24 exatitit II quam qui fc 26 inquid 0 trades 2 27 hodii Π1 assumsit ∑ )

Aliud quoque profanum tristitiae genus est, quod dignum conmemoratione non fuerat, nisi id a nonnullis fratribus sciremus admitti, qui cum tristificati fuerint uel irati ab ipso etiam pertinaciter abstinent cibo, ita ut, quod etiam dicere absque pudore non possumus, illi, qui dum placidi sunt refectionem cibi usque ad horam sextam uel ut multum nonam negant se posse differre, cum fuerint tristitia uel furore suppleti, ieiunia etiam biduana non sentiant tantamque inediae defectionem iracundiae satietate sustentent.

in quo plane sacrilegii crimen euidenter incurrunt, ieiunia scilicet, quae soli deo pro humiliatione cordis et purgatione uitiorum sunt specialiter offerenda, pro diabolico tumore tolerantes. quod tale est acsi orationes atque sacrificia non deo, sed daemoniis deferant illamque Moysaicam increpationem mereantur audire: sacrificauerunt daemoniis et non deo, dis, quos non nouerant.

Non ignoramus etiam aliud dementiae genus, quod sub colore fucatae patientiae in nonnullis fratribus inuenitur, quibus parum est iurgia conmouisse, nisi etiam instigatoriis [*]( 2 Ps. 54, 13—15 23 Dent. 32, 17 ) [*]( 2 per prophetam (prof. TIO) uim huius doloris TITOv 3 inquid T meos inquid 0 sustenaissem Π1 4 his IPO aduersus] aduersam Or super TITc 6 unianimae Π1 : unanime 2 unianimiB TI* unanimis Tv unanimes 0 12 abstinens II 14 ad refectionem ∑1 18 carmen X 19 hamilatione X 21 oratione JP orationem TI\' 22 mos. STIT mosayoam 0 23 diis TITv dii 0 24 ignorauerant T 26 fucatae TOi fugatae II factaa ∑1 fictae ∑2 )

GERMANVS : Quomodo reprehendendus est is qui praecepto satisfaciens euangelico non solum non intulit talionem, sed etiam paratus est ut sibimet geminetur iniuria?

IOSEPH : Sicut paulo ante dictum est, non solum res ipsa quae geritur, sed etiam qualitas mentis et propositum facientis est intuendum. et idcirco si id, quod ab unoquoque perficitur, quo animo fiat uel quo procedat affectu intimo perpendatis cordis examine, uidebitis patientiae lenitatisque uirtutem nequaquam posse contrario spiritu, id est inpatientiae ac furoris inpleri.

siquidem dominus noster atque saluatorad profundam nos instruens patientiae lenitatisque uirtutem, id est non ut labiis eam tantummodo praeferamus, sed ut in intimis animae nostrae adytis recondamus, istam nobis perfectionis euangelicae formulam dedit dicens : si quis te percusserit in dextera maxilla tua, praebe illi et alteram (subauditur sine dubio dexteram, quae alia dextera nisi in interioris hominis ut ita dixerim facie non [*](4 Mt. 5, 39 ) [*]( 1 qumque 0 8 quod O 4 dextra O dextram maxillam taam Π 5 alten JS 7 ezsecrare 2 putant ob] pntent hoc 2 10 tolerantiam SIP 19 inpatientia 2 90 impleri ∑Π 21 nos om. Π 22 proferamus ΥΟ at post eed om. ∑1 23 aditis ∑ΥΟ et Π ex corr. 25 dextra n illic Π1 26 subraditur... dexteram om. T dextram n 27 nisi in scripsi : nisi ∑ΠΥΟυ facieM* (uon eras.) Π1 facies Π2Υυ faciem O non om. Tx nisi interioris.... facile non coni. Hartel )

uidetis ergo longe eos ab euangelica perfectione distare, quae patientiam docet non uerbis, sed interiore cordis tranquillitate seruandam eamque a nobis, cum quid aduersi euenerit, ita praecipit custodiri, ut non solum nosmet ipsos alienos ab iracundiae perturbatione seruemus, sed etiam illos qui suo conmoti sunt uitio succumbentes iniuriis eorum ad placiditatem expleta caedis satietate cogamus, furorem eorum nostra lenitate uincentes. et ita etiam apostolicum illud inplebimus: noli uinci a malo, sed uince in bono malum.