Arnobii adversus nationes Libri VII

Arnobius of Sicca

Arnobius of Sicca. Arnobii adversus nationes Libri VII. Reifferscheid, August, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 4, 1875.

et tamen possemus utcumque [*]( .3 tali Urs: talib; P Veneris Urs debere Gel: debeat P 4 suam Sab, r: sua P 5 dissuuntur Sab: dissuriunatur sic P disuniuntur Saltn tenacium Sab, r: tanacium P tenaces Urs 6 in add Stewechvus incesta libidine Sab 9 iuaenilibus Sab 14 imbutas Sab substantiam scripsi: constantiam P 16 quas P aegrestibus P corr ueluis P corr laenitudo P 19 uirtutum omni ? unico Urs unicae Stewechim 20 retinent Gel, r: retinet P 22 perperiuntur P corr 23 in mg v 27 in mg v aut si faciunt add Klussmannus aut si ea, quae dicitis, faciunt Sab )

131
accipere a uobis has † mentes impiarum plenissimas fictionum, si non multa de diis ipsi tam contraria promentes dissoluentiaque se ipsa sustinere animi compelleretis adsensum. cum enim singuli singulos anteire interioris contenditis scientiae laude, et deos ipsos quos opinamini tollitis et reponitis alios quos manifestum est non esse, et alios alii deos in eisdem dicitis rebus, et innumeros esse conscribitis quos esse singulos semper consensio accepit humana. incipiamus ergo sollemniter . ab Iano et nos patre, quem quidam ex nobis mundum, annum alii, solem esse prodidere nonnulli. quod si accipiemus ut uerum sit, sequitur ut intellegi debeat nullum umquam fuisse Ianum, quem ferunt Caelo atque Hecata procreatum in Italia regnasse primum, Ianiculi oppidi conditorem, patrem Fonti, Vulturni generum, Iuturnae maritum, atque ita per uos dei nomen eraditur, quem in cunctis anteponitis precibus et uiam . uobis pandere deorum ad audientiam creditis. rursus uero si Ianus est annus, deus esse nec sic potest. quis enim annum ignorat temporis esse circumscriptionem statam nec habere uim numinis id quod spatiis mensum et dierum dinumeratione conclusum est? quod ipsum licebit in Saturnum non absimili ratione traducere. nam si tempus significatur hoc nomine, Graecorum ut interpretes autumant, ut quod χρόνος est habeatur Κρόνος, nullum est Saturnium numen. quis est enim tam demens, qui tempus esse dicat deum, quod mensura cuiusdam est spatii in continua serie perpetuitatis inclusi? atque ita ex ordine tolletur et iste caelestium, quem Caelo [*]( 1 mentel] sententias ? 3 se ipsa Urs: ipsa P ipsa se Heraldus 4 singuli scripsi: singulis P in singulis Urs 6 alios alii scripsi: alius aliud P alios alius Salm deos] de Sab in eisdem Salm: eisdem P 7 innumeros Sab: innumerus P conscribitis Sab: conscribitur P 8 consensio Sab, r: consentio P 10 alii Sab: aliis P solem Sab: sollemne P 12 ianū P haecata P Hecate Sab 13 Fontis Meursius 15 praecibus P 16 nobis Urs: nobis P 17 annus Sah: ianus P 19 mensuum P mensium Sab 22 grecorum P interpraetes P chronos P 23 Cronos Gel: xponoc. P numen Urs: nomen P 26 tolleretur P corr (j ) [*]( 9* )
132
esse editum patre, magnorum esse procreatorem deorum, uitisatorem falciferum uetustas edidit prisca et minorum transmisit aetati.

nam quid de ipso dicemus loue, quem solem esse dictitauere sapientes, agitantem pinnatos currus turba consequente diuorum, aethera nonnulli flagrantem ui flammea atque ardoris inextinguibili uastitate? quod si liquet et constat, nullus ergo omnino est uobis auctoribus Iuppiter, qui patre editus Saturno atque Ope matre, ut genitoris euaderet rabiem, in Cretensium finibus memoratur esse celatus. iam uero Iunonem opinatio nonne consimilis deorum tollit e censu? nam si aer illa est, quemadmodum uos ludere ac dictitare consuestis Graeci nominis praeposteritate repetita, nulla soror et coniunx omnipotentis reperietur Iouis, nulla Fluuionia, nulla † Pomana, nulla Ossipagina, nulla Februtis Populonia Cinxia Caprotina, atque ita reperietur inanissima esse istius nominis fictio opinionis uacuae celebritate.

uulgata. Aristoteles, ut Granius memorat, uir ingenio praepotens atque in doctrina praecipuus Mineruam esse Lunam probabilibus argumentis explicat et litterata auctoritate demonstrat. eandem hanc alii aetherium uerticem et summitatis ipsius esse summam dixerunt, memoriam nonnulli, unde ipsum nomen Minerua quasi quaedam Meminerua formatum est. quodsi accipit res fidem, nulla est ergo Metis filia, nulla Victoriae *, nulla Iouis elata de cerebro inuentrix oleae, nulla magisteriis artium et disciplinarum uarietatibus erudita. quod aqua nubat terram, appellatus est, inquiunt, cognominatusque Neptunus. si ergo liquoris optentio nominis huius appellatione signatur, nullus deus est omnino Neptunus, atque ita tollitur et remouetur e medio [*]( \'16 Valentini Rose Aristoteles pseudepigraphus p. 616 ) [*]( 1 magnorum esse] magnorum et Urs 3 iam Meursius 5 flamma P corr c 6 ardoris Sab: ardores P inextinguibilis Urs 8 ditus P corr c madre P corr rabiem P 9 caelatus P 12 ******praeposteritate P 13 flubionia (b in u corr) P Fluuonia uel Fluonia Urs 14 Pomona Sab Februlis Urs 16 fietio Sab: finctio p\' aristotelis P 20 etherium P 21 memoriam* P 23 mentis Sab, r Victoria Cuperus . lacunam signaui: socia uel gestatrix uel simile uerbum intercidit elata Sab ellata P nata Urs enata Salm 24 nulla inuentrix Urs magisteris P corr )

133
Stygii frater Iouis Olympiique germanus, tridenti armatus ferro, pistricum dominus atque maenarum, rex salsorum gurgitum et tremebundi motator soli.

Mercurius etiam quasi quidam Medicurrius dictus est, et quod inter loquentes duo media. currat et reciprocetur oratio, nominis huius concinnata est qualitas. ergo si haec ita sunt, non est dei Mercurius nomen sed sermonis reciprocantis et uocis, atque ita hoc pacto aboletur et extinguitur caduceator ille Cyllenius in algido fusus monte, uerborum excogitator et nominum, nundinarum mercium commerciorumque mutator. terram quidam e uobis, quod cunctis sufficiat animantibus uictum, Matrem esse dixerunt Magnam, eamdem hanc alii, quod salutarium seminum frugem gerat, Cererem esse pronuntiant, nonnulli autem Vestam, quod in mundo stet sola ceteris eius partibus mobilitate in perpetua constitutis. quod si ratione profertur et adseueratur certa, trina pariter numina uobis interpretibus nulla sunt: non Ceres, non Vesta deorum esse computabuntur in fastis, non ipsa denique Mater Deum, quam Nigidius autumat matrimonium tenuisse Saturni, dea recte poterit nuncupari, siquidem unius terrae haec sunt omnia nomina et his sola praedicationibus indicatur.